Văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

VŨ THỊ HƯƠNG THẢO

VĂN HÓA TRÁCH NHIỆM

CỦA CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH TRONG THỰC THI CÔNG VỤ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 9 3 4 0 4 0 3

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 194 trang tài liệu này.

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

1. GS.TS. Nguyễn Hữu Khiển

2. PGS.TS. Nguyễn Duy Bắc

Hà Nội - 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các tài liệu được trích dẫn trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rò ràng. Các kết quả nghiên cứu mới của luận án chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Hà Nội, ngày tháng năm 2021

Tác giả

Vũ Thị Hương Thảo

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian học tập và nghiên cứu, tôi đã hoàn thành luận án với đề tài “Văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay”. Để có thể hoàn thành được luận án này, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các Thầy, Cô - giảng viên của Học viện Hành chính Quốc gia, các nhà khoa học trong và ngoài Học viện đã giúp đỡ tôi trong quá trình tôi học tập và nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin được gửi lời tri ân sâu sắc đến hai Thầy hướng dẫn GS.TS. Nguyễn Hữu Khiển, Nguyên Phó Giám đốc Học viện Hành chính Quốc Gia và PGS.TS. Nguyễn Duy Bắc, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc Gia Hồ Chí Minh đã luôn động viên, khích lệ và dành nhiều thời gian, tâm sức hướng dẫn để tôi hoàn thành đề tài luận án.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến Lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia, Ban Quản lý đào tạo Sau đại học, Khoa Văn bản và Công nghệ Hành chính đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ nghiên cứu của mình.

Tôi xin trân trọng cảm ơn.

Tác giả

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục chữ viết tắt viii

Danh mục các bảng ix

Danh mục các hình x

MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 10

1.1. Tình hình nghiên cứu về văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ trong nước 10

1.1.1. Nghiên cứu thực trạng quy định của pháp luật về trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức 10

1.1.2. Nghiên cứu thực trạng việc thực hiện trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức 15

1.1.3. Nghiên cứu về nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức 22

1.1.4. Nghiên cứu về giải pháp tăng cường thực hiện trách nhiệm công vụ 24

1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu về văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ của nước ngoài 30

1.3. Những đóng góp của các tác giả trong nghiên cứu về văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ 35

1.4. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu về văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ 36

Tiểu kết chương 1 38

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TRÁCH NHIỆM CỦA CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH TRONG THỰC THI CÔNG VỤ . 39

2.1. Khái niệm về văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ 39

2.1.1. Khái niệm về văn hóa 39

2.1.2. Khái niệm về trách nhiệm 41

2.1.3. Khái niệm về văn hóa trách nhiệm 43

2.1.4. Khái niệm về công chức hành chính 44

2.1.5. Khái niệm về thực thi công vụ 48

2.1.6. Khái niệm về văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ 49

2.2. Nội dung văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ 51

2.2.1. Các giá trị về chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, tinh thần, thái độ của công chức hành chính trong thực thi công vụ 51

2.2.2. Các giá trị chuẩn mực trong giao tiếp và ứng xử của công chức hành chính trong thực thi công vụ 52

2.2.3. Các giá trị chuẩn mực về phong thái, tác phong của công chức hành chính trong thực hiện trách nhiệm công vụ 53

2.2.4. Các giá trị chuẩn mực về đạo đức, lối sống của công chức hành chính trong thực hiện trách nhiệm công vụ 53

2.2.5. Các giá trị về tính chịu trách nhiệm của công chức hành chính trong thực hiện trách nhiệm công vụ của mình 54

2.3. Đặc trưng của văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ 55

2.3.1. Thể hiện đặc điểm của văn hóa nói chung 55

2.3.2. Gắn liền với chính sách và pháp luật của Nhà nước 57

2.3.3. Được đo bằng hiệu quả của hành vi hoạt động công vụ 58

2.3.4. Có sự thay đổi và phát triển phù hợp với yêu cầu thực thi công vụ 60

2.3.5. Thể hiện vai trò vai trò và ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi công vụ 62

2.3.6. Đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế 64

2.4. Cơ sở hình thành và các yếu tố tác động đến văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở nước

ta hiện nay 65

2.4.1. Cơ sở hình thành văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở nước ta hiện nay 65

2.4.2. Các yếu tố tác động đến văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở nước ta hiện nay 70

Tiểu kết chương 2 81

CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VĂN HÓA TRÁCH NHIỆM CỦA CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH TRONG THỰC THI CÔNG VỤ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 82

3.1. Khái quát về quá trình hình thành và phát triển đội ngũ công chức hành chính ở Việt Nam 82

3.2. Thực trạng thể chế về văn hóa trách nhiệm của công chức 86

3.2.1. Quan điểm của Đảng về đề cao vai trò, trách nhiệm của công chức.. 86

3.2.2. Chính sách và quy định của Nhà nước về trách nhiệm của công chức... 89

3.3. Kết quả đạt được trong việc thực thi quy định về văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ của công chức hành chính ở Việt Nam 93

3.3.1. Chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, tinh thần, thái độ làm việc của công chức hành chính 93

3.3.2. Giao tiếp và ứng xử của công chức hành chính trong thực thi công vụ 99

3.3.3. Phong thái, tác phong của công chức hành chính trong thực thi công vụ 104

3.4. Một số nhân tố tác động đến việc thực hiện quy định văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính ở Việt Nam hiện nay... 120

Tiểu kết chương 3 124

CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VĂN HÓA TRÁCH NHIỆM CỦA CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH TRONG THỰC THI CÔNG VỤ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 125

4.1. Bối cảnh tác động đến việc xây dựng văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ ở Việt Nam hiện nay 125

4.2. Quan điểm xây dựng văn hóa trách nhiệm cho công chức hành chính trong thực thi công vụ 131

4.2.1. Xây dựng văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ nhằm đáp ứng yêu cầu của một nền công vụ tiên tiến, chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả 131

4.2.2. Xây dựng văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ nhằm đáp ứng yêu cầu của cải cách hành chính

ở nước ta 132

4.2.3. Xây dựng văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ nhằm đáp ứng tốt nhất sự hài lòng của tổ chức và công dân đối với sự phục vụ của nền hành chính, nền công vụ 133

4.2.4. Xây dựng văn hóa trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế ở nước ta 134

4.3. Giải pháp xây dựng văn hóa trách nhiệm cho công chức hành chính trong thực thi công vụ 136

4.3.1. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế về quản lý công vụ, công chức 136

4.3.2. Nâng cao năng lực và ý thức trách nhiệm của công chức hành chính trong thực thi công vụ 137

4.3.3. Phát huy vai trò của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong việc xây dựng văn hóa trách nhiệm trong thực thi công vụ cho công chức hành chính 139

4.3.4 Hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát trách nhiệm thực thi công vụ 140

4.3.5. Tăng cường vai trò của tổ chức, công dân trong giám sát việc thực thi công vụ của công chức hành chính 141

4.3.6. Kịp thời khuyến khích những hành vi góp phần xây dựng và phát triển văn hóa công vụ trong tổ chức, xử lý nghiêm minh với các hành vi thực hiện không đúng trách nhiệm công vụ, làm ảnh hưởng đến quá trình xây dựng văn hóa công vụ trong tổ chức 142

4.3.7. Xây dựng hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại, cải thiện môi trường thực thi công vụ 143

4.3.8. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ đối với công chức hành chính ... 145

Tiểu kết chương 4 146

KẾT LUẬN 147

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ 151

TÀI LIỆU THAM KHẢO 152

PHỤ LỤC 165

Phụ lục 1 Ảnh hưởng của một số yếu tố đến việc hình thành VHTN của công chức hành chính trong TTCV 166

Phụ lục 2 Mức độ ảnh hưởng của một số yếu tố đến VHTN trong TTCV của công chức hành chính 168

Phụ lục 3 Phiếu điều tra xã hội học 169