Đề Xuất Một Số Biện Pháp Tổ Chức Hoạt Động Hỗ Trợ Tâm Lý Học Đường

Chương 3

BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỖ TRỢ TÂM LÝ HỌC ĐƯỜNG Ở CÁC TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích

Nguyên tắc này có tính xuyên suốt, chỉ đạo mọi hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở các trường THCS TP. Thái Nguyên. Tất cả các hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường bao giờ cũng hướng tới mục đích đã đề ra. Mục đích gần là những mục tiêu cụ thể mà người học cần đạt được trong thời gian ngắn, là phương tiện để đạt mục đích dài hạn. Mục đích xa thường là hướng tới cách làm, cách ứng phó, cách giải quyết những vấn đề đặt ra trong thực tiễn cuộc sống. Mục đích cuối cùng của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS là giải quyết những khó khăn tâm lý mà học sinh gặp phải, giúp các em có định hướng phát triển đúng đắn, làm thay đổi thói quen hành vi không tốt, thành những thói quen hành vi tốt, giúp các em tự điều chỉnh được bản thân mình.

Tính mục đích phải được quán triệt thường xuyên, xuyên suốt quá trình từ khâu xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, triển khai đến kiểm tra, đánh giá hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính đồng bộ

Đảm bảo tính đồng bộ thể hiện ở chỗ các biện pháp tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS khi đưa ra phải tác động đến tất cả các lực lượng tham gia, tác động vào tất cả các khâu, các yếu tố của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS. Phải phát huy những mặt tích cực, hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình tổ chức và thực hiện hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường.

Việc đề xuất các biện pháp phải đồng bộ trong từng khâu của quy trình tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường như: Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, triển khai, kiểm tra, đánh giá. Sự đồng bộ từ nhận thức đến thái độ và hành vi giữa các thành viên tham gia vào hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS, đó là cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh.v.v…

3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 141 trang tài liệu này.

Nguyên tắc này đòi hỏi biện pháp đưa ra phải thiết thực, cụ thể phù hợp với điều kiện của nhà trường và sự đồng thuận của cấp uỷ, chính quyền địa phương, của cha mẹ học sinh, cán bộ quản lý , giáo viên, học sinh nhà trường.

Khi xây dựng các biện pháp tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS phải dựa trên thực tiễn giáo dục của nhà trường, của địa phương, bởi mỗi nhà trường, địa phương đều có những đặc điểm, điều kiện riêng biệt.

Các biện pháp đề xuất phải xuất phát từ thực tiễn, từ thực trạng hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường, hướng đến khắc phục những hạn chế trong quản lý và tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường của các trường, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, nguồn lực tài chính và con người. Tính thực tiễn của các biện pháp quản lý phải thể hiện thông qua việc cụ thể hoá mục tiêu đường lối phát triển giáo dục của Đảng, Nhà nước, các chế định của ngành vào chương trình hoạt động của nhà trường gắn với bối cảnh thực tiễn địa phương.

3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi

Tính khả thi được thể hiện ở chỗ, hệ thống các biện pháp đưa ra phải phát huy vai trò của các chủ thể tham gia vào hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh, nghĩa là phải tổ chức thực hiện được và mang lại những hiệu quả nhất định.

Đảm bảo tính đồng bộ, tính thực tiễn và tính kế thừa là những điều kiện cần thiết nhưng bên cạnh đó phải đảm bảo tính khả thi nếu không, tất cả các biện pháp tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường đề xuất sẽ không thể thực hiện được và các biện pháp đó không có giá trị, ý nghĩa trong thực tế quản lý.

Đảm bảo tính khả thi khi đòi hỏi các biện pháp phải bám sát căn cứ lý luận và thực tiễn đã phân tích, phù hợp với điều kiện của các trường THCS, phù hợp với năng lực của cán bộ quản lý, năng lực thực hiện của đội ngũ giáo viên, tư vấn viên ở các trường THCS trên địa bàn TP. Thái Nguyên.

3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính hiệu quả

Nguyên tắc này đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải đem lại hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao công tác tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh ở các trường THCS TP. Thái Nguyên.

3.2. Đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS thành phố Thái Nguyên.

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS

a, Mục tiêu của biện pháp:

- Giúp các cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên hiểu đúng, đầy đủ về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS; phổ biến rộng rãi đến phụ huynh, học sinh về ý nghĩa của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường; Giúp

học sinh hiểu được việc giải quyết các khó khăn tâm lý sẽ giúp các em phát triển đúng đắn, nhân cách ngày càng hoàn thiện.

- Các hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường được tổ chức phối kết hợp một cách chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả phù hợp với mục tiêu kế hoạch, mục tiêu giáo dục, đào tạo nhằm nâng cao hiệu quả của việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, triển khai, kiểm tra, đánh giá cho Hiệu trưởng trong quá trình tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

b, Nội dung của biện pháp:

Hiệu trưởng thực hiện các nội dung sau:

- Khảo sát, đánh giá nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh các trường THCS về tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh.

- Đánh giá tổng thể các hình thức, phương thức, mức độ sự phối hợp giữa các lực lượng khi tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường và tính hiệu quả của chúng.

- Xây dựng kế hoạch tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường hiệu quả.

- Xây dựng kế hoạch hoàn thiện, đổi mới phương thức phối hợp các hoạt động giáo dục, hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường nhằm bồi dưỡng kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng tổ chức, chỉ đạo, triển khai, kiểm tra, đánh giá hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho cán bộ QLGD.

- Tổ chức thực hiện kế hoạch đã đề ra theo tiến độ dự kiến.

- Thường xuyên rà soát, đánh giá tình hình thực hiện để có những điều chỉnh, tác động phù hợp, kịp thời.

c, Cách thức thực hiện biện pháp:

Hiệu trưởng các trường THCS thực hiện việc tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh theo các bước sau đây:

- Bước 1: Xây dựng kế hoạch

+ Khảo sát, đánh giá mức độ nhận thức về hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh các trường THCS trên địa bàn TP. Thái Nguyên để có số liệu tổng quan về thực trạng nhận thức.

+ Khảo sát, đánh giá mức độ và tính hiệu quả sự phối hợp các hoạt động, các lực lượng trong và ngoài nhà trường khi cùng thực hiện nhiệm vụ đề ra.

+ Xây dựng kế hoạch tuyên truyền, tham quan, tập huấn nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên các trường THCS trên địa bàn TP. Thái Nguyên. Dự trù thời gian, nhân sự, địa điểm, hình thức thực hiện, kinh phí...

+ Xây dựng kế hoạch mời các chuyên gia về quản lý, chuyên gia tâm lý giáo dục, những tư vấn viên chuyên nghiệp tham gia tuyên truyền, giảng dạy nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý về vai trò, tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường trong trường học.

+ Xây dựng kế hoạch phối hợp các hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường với hoạt động giáo dục khác một cách khoa học, sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả, thiết thực, phù hợp với thực tế nhà trường, với mục tiêu giáo dục đã đề ra.

+ Xây dựng chủ trương, quy chế hoạt động.

- Bước 2: Tổ chức thực hiện

+ Tuyên truyền thay đổi nhận thức cán bộ quản lý về tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường theo những quy định, quy chế hoạt động đã được xây dựng. Người tổ chức thực hiện tuyên truyền có thể là các chuyên gia tâm lý giáo dục, các tư vấn viên chuyên nghiệp, các nhà quản lý giỏi hoặc những người thành đạt có vị trí xã hội cao, các cơ quan chủ quản của các nhà trường.

+ Tổ chức các hoạt động để cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên tham gia.

Hiệu trưởng các trường THCS phải thường xuyên tham gia các hoạt động giao lưu và học hỏi kinh nghiệm ở các trường tiêu biểu, dự các buổi báo cáo tình hình thời sự trong và ngoài nước, tình hình của địa phương để nắm rõ hơn yêu cầu đổi mới của đất nước cần có những con người phát triển toàn diện, tham gia các hội thảo, hội nghị, tập huấn về kỹ năng lập kế hoạch, kỹ năng tổ chức, chỉ đạo, triển khai, kiểm tra, đánh giá trong hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường.v.v...

- Bước 3: Kiểm tra đánh giá

+ Kết thúc mỗi nội dung, chương trình tập huấn, chương trình hoạt động, chương trình bồi dưỡng thì Hiệu trưởng, hoặc cơ quan chủ quản của các nhà trường mà có cán bộ tham gia tập huấn, tham gia chương trình hoạt động kiểm tra, đánh giá và tổng hợp kết quả kiểm tra, đánh giá trình độ nhận thức của các chủ thể tham dự so với mục tiêu kế hoạch đã đề ra.

+ Hiệu trưởng kiểm tra, đánh giá tính linh hoạt, tính chặt chẽ, tính hiệu quả sự phối hợp các hoạt động, các lực lượng tham gia hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường.

+ Hiệu trưởng rà soát, đánh giá những ưu điểm, hạn chế để có các biện pháp phát huy và khắc phục.

d, Điều kiện thực hiện biện pháp

- Để thực hiện tốt nhất biện pháp trên trước hết cần phải có sự gương mẫu của lãnh đạo nhà trường, mà trước tiên là Hiệu trưởng. Người Hiệu trưởng phải có tinh

thần trách nhiệm cao, thường xuyên chăm lo đến công tác bồi dưỡng đội ngũ làm công tác tư vấn, hỗ trợ tâm lý học đường của nhà trường. Sự ủng hộ hoạt động của Đảng, chính quyền, đoàn thể và toàn thể cán bộ giáo viên.

- Hiệu trưởng phải xây dựng được kế hoạch giáo dục sâu, rộng, kế hoạch hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh trong nhà trường một cách khoa học, bao quát, toàn diện và mang tính khả thi cao.

- Hiệu trưởng phải xây dựng được một tập thể đoàn kết, thống nhất. Giữa các cấp lãnh đạo, đội ngũ giáo viên, nhân viên phải đồng lòng, có sự ủng hộ và nhất trí cao để phát huy được sức mạnh của từng cá nhân và tập thể trong việc tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

- Bố trí kinh phí và cơ sở vật chất tốt phục vụ cho hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường trong trường học.

3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên tham gia hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS

a, Mục tiêu của biện pháp:

- Giúp cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên tham gia hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh ở trường THCS được bồi dưỡng về lý thuyết, rèn luyện kỹ năng để vững tay nghề, có năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục một cách đa dạng, linh hoạt, hiệu quả.

- Giúp cho Hiệu trưởng, giáo viên nắm bắt được nội dung, yêu cầu, quy trình rèn luyện, phát triển kỹ năng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

b, Nội dung của biện pháp:

Hiệu trưởng các trường THCS trên địa bàn thực hiện một số nội dung sau:

- Đánh giá tổng thể trình độ kiến thức, kỹ năng của từng cán bộ QLGD, từng giáo viên, từng cá nhân làm công tác hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

- Khảo sát, đánh giá tính hợp lý, tính hiệu quả của việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường cho cán bộ quản lý, giáo viên ở trường THCS thông qua việc tổ chức các hoạt động đa dạng.

- Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tự bồi đưỡng.

- Tổ chức bồi dưỡng, tự bồi dưỡng cho Hiệu trưởng, cán bộ QLGD, GV, những lực lượng tham gia hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

- Kiểm tra trình độ năng lực sư phạm của mỗi cá nhân làm công tác bồi dưỡng và năng lực tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường của các chủ thể khác so với yêu cầu thực tiễn đặt ra.

c, Cách thức thực hiện biện pháp:

Hiệu trưởng trường THCS thực hiện các bước sau đây:

- Bước 1: Xây dựng kế hoạch

+ Hiệu trưởng khảo sát, phân loại trình độ kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường của từng giáo viên, tư vấn viên, các lực lượng tham gia hỗ trợ tâm lý ở trường THCS; đánh giá tổng quan thực trạng khảo sát; báo cáo bằng văn bản tới Phòng Giáo dục để Phòng Giáo dục có định hướng chỉ đạo.

+ Hiệu trưởng xây dựng và đề xuất với Phòng Giáo dục kế hoạch bồi dưỡng, tự bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường để Phòng Giáo dục giúp đỡ, chỉ đạo thống nhất.

+ Hiệu trưởng có thể xây dựng kế hoạch mời các chuyên gia tâm lý giáo dục, các chuyên gia về quản lý giáo dục trong và ngoài tỉnh tham gia giảng dạy, bồi dưỡng kiến thức, phát triển kỹ năng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho đội ngũ cán bộ QLGD, GV ở đơn vị của mình.

+ Giáo viên, chuyên viên làm công tác bồi dưỡng xây dựng kế hoạch chu đáo, phù hợp theo các nội dung chuyên đề cụ thể với các dự trù kinh phí, thời gian, nhân sự, địa điểm.v.v... Các kế hoạch này phải được các cấp lãnh đạo thông qua.

- Bước 2: Tổ chức thực hiện

+ Hiệu trưởng tiến hành lựa chọn, cử người làm công tác bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường, lập danh sách và đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo tổ chức bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng tư vấn học đường cho giáo viên

+ Hiệu trưởng, cán bộ quản lý, giáo viên các trường có trách nhiệm tham gia các lớp tập huấn, đào tạo ngắn hạn một cách đầy đủ, hiệu quả. Sau mỗi đợt tập huấn, phải có báo cáo thu hoạch, phải xây dựng chương trình tự bồi dưỡng, tự rèn luyện nhằm nâng cao năng lực, kỹ năng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho bản thân. Không ngừng phấn đấu tu dưỡng, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp để hoàn thiện chính mình.

+ Các trường THCS có thể tự mời các chuyên gia tâm lý giáo dục, các chuyên gia về quản lý giáo dục bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường.

- Bước 3: Kiểm tra đánh giá

+ Hiệu trưởng kiểm tra, đánh giá sự tiến bộ cán bộ, giáo viên, tư vấn viên tham gia các lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ tâm lý học đường trong trường học.

+ Hiệu trưởng tự kiểm tra, tự đánh giá sự tiến bộ của bản thân, của giáo viên sau khi tham gia công tác bồi dưỡng và sau khi tham gia tổ chức các hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường.

+ Hiệu trưởng tổng kết, rà soát các chuyên đề, các hoạt động mang lại hiệu quả thiết thực cho cán bộ QLGD, GV trong việc nâng cao trình độ kiến thức, kỹ năng tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS, từ đó định hướng xây dựng các kế hoạch bồi dưỡng tiếp theo.

d, Điều kiện thực hiện biện pháp

- Phòng Giáo dục & Đào tạo, Sở Giáo dục & Đào tạo phải quan tâm sát sao đến công tác tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở các trường THCS trên địa bàn. Phải có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các nội dung hỗ trợ tâm lý học đường tới từng Hiệu trưởng. Rà soát, đánh giá năng lực của các cán bộ QLGD, Hiệu trưởng các trường THCS trong công tác lãnh chỉ đạo nhà trường. Có chủ trương và xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực, kỹ năng cho cán bộ QLGD, Hiệu trưởng các trường về công tác hỗ trợ tâm lý học đường.

- Ban giám hiệu các trường THCS, đặc biệt là Hiệu trưởng cần sát sao trong mọi hoạt động, Hiệu trưởng phải đứng ở vị trí trung tâm để phối hợp các tổ chức đoàn thể cùng thực hiện các hoạt động giáo dục, hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường.

- Các lực lượng giáo dục trong nhà trường đều phải có ý thức nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh trong giai đoạn hiện nay. Hỗ trợ Hiệu trưởng, Ban Giám hiệu thực hiện tốt nhiệm vụ cấp trên giao phó. Dám thẳng thắn phê bình Ban Giám hiệu khi họ thực hiện chưa tròn trách nhiệm của mình, giúp đỡ họ cải thiện, nâng cao năng lực của người cán bộ quản lý.

- Cán bộ quản lý, giáo viên các trường THCS phải quyết tâm tự bồi dưỡng kiến thức về hỗ trợ tâm lý học đường, tự học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ quản lý, tổ chức của mình nhằm đáp ứng các yêu cầu của cấp trên và yêu cầu, trọng trách mà xã hội tin tưởng.

3.2.3. Đa dạng hóa nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS

a, Mục tiêu của biện pháp:

- Nhằm triển khai đa dạng, đồng bộ và phù hợp về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường ở trường THCS.

- Đem lại một không khí mới đầy nhiệt huyết, sôi nổi, thu hút được đông đảo các lực lượng tham gia hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh.

- Giúp học sinh tin tưởng, tự nguyện và chủ động tìm đến các thầy cô giáo, các chủ thể hỗ trợ tâm lý học đường để nhờ tư vấn, giải quyết các khó khăn tâm lý của các em.

b, Nội dung của biện pháp:

- Đa dạng hóa nội dung tư vấn tâm lý học đường:

+ Tư vấn tâm lý lứa tuổi, giới tính, hôn nhân, gia đình, sức khỏe sinh sản vị thành niên phù hợp với lứa tuổi.

+ Tư vấn, giáo dục kỹ năng, biện pháp ứng xử văn hóa, phòng, chống bạo lực, xâm hại và xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện.

+ Tư vấn tăng cường khả năng ứng phó, giải quyết vấn đề phát sinh trong mối quan hệ gia đình, thầy cô, bạn bè và các mối quan hệ xã hội khác.

+ Tư vấn kỹ năng, phương pháp học tập hiệu quả và định hướng nghề nghiệp.v.v…

- Đa dạng hóa hình thức tư vấn tâm lý học đường:

+ Giáo viên, tư vấn viên tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường tại phòng tư vấn thực hiện xen kẽ cùng với chương trình, kế hoạch học tập các môn học trên lớp hàng ngày.

+ Nhà trường thành lập các câu lạc bộ, tổ chức văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao cho học sinh tham gia để hướng các em vào các hoạt động lành mạnh, bổ ích.

+ Nhà trường tổ chức hoạt động hỗ trợ tâm lý học đường theo các chủ điểm trong tháng, trong năm theo kế hoạch.

+ Ban Giám hiệu mời các chuyên gia tâm lý giáo dục nói chuyện chuyên đề cho các em học sinh về các chủ đề tình bạn, tình yêu, học tập, giao tiếp..., vào các thời điểm thích hợp trong năm như ngày 8-3, 20-11...

- Đa dạng hóa phương pháp tư vấn tâm lý học đường:

Trong công tác hỗ trợ tâm lý học đường cho học sinh THCS có thể sử dụng cả các phương pháp truyền thống và các phương pháp phát huy vai trò tích cực của người học như: Thuyết trình; diễn giảng; phương pháp động não; phương pháp đóng