Thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN ANH ĐÔNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐẤT ĐAI ĐỐI VỚI

ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI CHỖ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT, TỈNH ĐẮK NÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN ANH ĐÔNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐẤT ĐAI ĐỐI VỚI

ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI CHỖ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT, TỈNH ĐẮK NÔNG

Ngành: Chính sách công Mã số: 8340402

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. TRẦN NGỌC THANH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam kết những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là khách quan, trung thực và chưa được sử dụng trong các nghiên cứu khác. Mọi sự tham khảo, giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã được cảm ơn, thông tin trích dẫn đã được chỉ rò nguồn gốc và được phép công bố.

Đăk Lăk, ngày 30 tháng 9 năm 2021

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Nguyễn Anh Đông

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. .

MỤC LỤC.......................................................................................................... . DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... . MỞ ĐẦU 1

Chương 1 15

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐẤT ĐAI ĐỐI 15

VỚI ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI CHỖ 15

1.1. Một số khái niệm cơ bản 15

1.2. Nội dung chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ 20

1.3. Các bước thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ 24

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ 32

Tiểu kết chương 1 36

Chương 2 38

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐẤT ĐAI ĐỐI VỚI ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU TẠI CHỖ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ JÚT, TỈNH ĐẮK NÔNG 38

2.1. Một vài đặc điểm chủ yếu của huyện Cư Jút. 38

2.2. Thực tiễn việc thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn huyện Cư Jút 52

2.3. Đánh giá chung về thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ ở huyện Cư Jút 64

Tiểu kết chương 2 67

Chương 3 68

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐẤT ĐAI 68

ĐỐI VỚI ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI CHỖ Ở HUYỆN CƯ JÚT, TỈNH ĐẮK NÔNG 68

3.1. Các định hướng về thực hiện chính sách đất đai ở Tây Nguyên; trong đó có định hướng thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ ở khu vực Tây Nguyên 68

3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đất đai trên địa bàn huyện Cư Jút 69

Tiểu kết chương 3 74

KẾT LUẬN 75

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 76

PHỤ LỤC 80

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt

Diễn nghĩa
THCS	Trung học cơ sở
THPT	Trung học phổ thông
ANTT	An ninh trật tự
UBMT TQVN	Ủy ban mặt trận tổ quốc Việt Nam
HĐND	Hội đồng nhân dân
UBND	Ủy ban nhân dân
TNMT	Tài Nguyên môi trường
CN VPĐĐ	Chi nhánh văn phòng đất đai
CN TT PTQĐ	Chi nhánh Trung tâm phát triển quỹ đất
KT-XH	Kinh tế - xã hội
SDĐ	Sử dụng đất
KHSDĐ	Kế hoạch sử dụng đất
QH, KHSDĐ	Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
QH	Quy hoạch
KT-XH-MT	Kinh tế - xã hội - môi trường
KH	Kế hoạch
LĐĐ	Luật đất đai
QSDĐ	Quyền sử dụng đất
SXKD	Sản xuất kinh doanh
QLNN	Quản lý nhà nước
DN	Doanh nghiệp
GCNQSDĐ	Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
ĐTXD	Đầu tư xây dựng
XDCSHT	Xây dựng cơ sở hạ tầng
GPMB	Giải phóng mặt bằng
AHLS	Anh hùng liệt sỹ

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 103 trang tài liệu này.

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Kể từ những năm 1980, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số với mục tiêu cải thiện sinh kế, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc thiểu số trong quá trình phát triển đất nước. Trên 100 văn bản pháp lý đã được nhiều cơ quan nhà nước ban hành. Trong đó, “Đề án tổng thể phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” là văn bản bao trùm với nhiều chính sách khác nhau. Kế hoạch thực hiện đề án cũng đã được Chính phủ ban hành vào năm 2020 và Chương trình mục tiêu quốc gia tương ứng hiện đang được soạn thảo. Tuy nhiên, vẫn còn những tranh luận về việc các chính sách này liệu có thể hiện được nhu cầu của người dân tộc thiểu số hay không.

Tại Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) đã ra Nghị quyết số 24-NQ/TW về công tác dân tộc thể hiện rò chủ trương, định hướng và những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống, phát triển kinh tế - xã hội cho khu vực miền núi, vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số: “Giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất sản xuất, đất ở và vấn đề tranh chấp đất đai ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là ở Tây Nguyên, Tây Bắc và vùng đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ”. Gần đây, ngày 30/10/2019 Trung ương đã ban hành Kết luận 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành T.Ư Ðảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới. Theo đó, Trung ương đã chỉ đạo “Tập trung giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất sản xuất, đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt và tranh chấp, khiếu kiện về đất đai; đẩy nhanh việc hoàn thành các dự án định canh, định cư mới gắn với quy hoạch sắp xếp, ổn định dân cư, hạn chế và tiến tới chấm dứt tình trạng di cư tự phát. Mục tiêu đến năm 2025 sẽ giải quyết cơ bản

tình trạng thiếu đất sản xuất, đất ở cho đồng bào. Ðiều chỉnh cơ chế, chính sách, định mức khoán bảo vệ rừng, tạo sinh kế cho người dân sống gần rừng, bảo vệ môi trường sinh thái, không gian sinh sống của đồng bào”.

Luật Đất đai năm 2013 cũng quy định về trách nhiệm của Nhà nước về đất ở, đất sản xuất nông nghiệp đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Cụ thể, Điều 27 ghi nhận cần có chính sách về đất ở, đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng. Đồng thời, phải xây dựng chính sách cụ thể nhằm tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số trực tiếp sản xuất nông nghiệp ở nông thôn có đất để sản xuất nông nghiệp.

Ngoài ra, ngày 31/10/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2085/QĐ-TTg Phê duyệt Chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017 - 2020. Trong đó, nêu mục tiêu cụ thể là giải quyết đất sản xuất, chuyển đổi nghề cho trên 80% số hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn thiếu đất sản xuất. Song song đó, hoàn thành các dự án định canh định cư tập trung theo kế hoạch được duyệt để tiếp tục bố trí sắp xếp dân cư nhằm ổn định đời sống, phát triển sản xuất cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số du canh, du cư còn lại theo Quyết định số 1342/QĐ-TTg ngày 25/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ.

Gần đây nhất, Ủy ban Dân tộc vừa ban hành Thông tư số 02/2017/TT- UBDT hướng dẫn thực hiện Quyết định số 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017 - 2020; Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 7/7/2017. Theo đó, Thông tư này hướng dẫn thực hiện chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, tín dụng ưu đãi và chính sách bố trí sắp xếp ổn định dân cư cho hộ dân tộc thiểu số còn du canh, du cư theo Quyết định số 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ.