Thái độ hợp tác của cha mẹ với giáo viên chủ nhiệm trường trung học cơ sở

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CAO XUÂN HẢI

THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ VỚI

GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÂM LÝ HỌC

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CAO XUÂN HẢI

THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ VỚI

GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

Chuyên ngành: Tâm lý học Mã số: 62 31 04 01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

1. PGS. TS. Phan Trọng Ngọ

2. PGS. TS. Lê Minh Nguyệt

LỜI CẢM ƠN

Luận án là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở Học viện Khoa học xã hội kết hợp với sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến:

Quý Thầy/Cô giáo Học viện Khoa học xã hội, Khoa Tâm lý học đã truyền đạt kiến thức, nhiệt tình giúp đỡ cho tôi trong những năm học vừa qua. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến Thầy/Cô giáo, PGS. TS. Phan Trọng Ngọ; PGS.TS. Lê Minh Nguyệt - những người hướng dẫn khoa học đã dành nhiều thời gian quý báu để giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn đến lãnh đạo, Ban Giám hiệu Trường Đại học Hồng Đức; Cán bộ Khoa Tâm lý - Giáo dục; Ban Giám hiệu, quý Thầy/Cô và Cha/Mẹ học sinh trường THCS Lý Tự Trọng, TP.Thanh Hóa; Trường THCS Hoằng Châu, Hoằng Hóa, Thanh Hóa; Trường THCS Cổ Nhuế, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội; Trường THCS Chu Văn An, quận Tây Hồ, Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành khóa học.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận án này./.

Xin gửi lời chúc sức khỏe và chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày13 tháng 03 năm 2017

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Cao Xuân Hải

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Cao Xuân Hải

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

1. Tính cấp thiết của đề tài 1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3

4. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 4

5. Đóng góp của luận án 5

6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn 6

7. Cấu trúc của luận án 7

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ HỌC SINH VỚI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 8

1.1. Những công trình nghiên cứu thái độ hợp tác trên thế giới 8

1.1.1. Những công trình nghiên cứu về thái độ, thái độ hợp tác 8

1.1.2. Những công trình nghiên cứu về thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm 18

1.2. Những công trình nghiên cứu về thái độ hợp tác ở Việt Nam 20

1.2.1. Những công trình nghiên cứu về thái độ, thái độ hợp tác 20

1.2.2. Những công trình nghiên cứu về thái độ hợp tác của cha/mẹ với giáo viên chủ nhiệm lớp 25

CHƯƠNG 2: LÝ LUẬN VỀ THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ VỚI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 29

2.1. Hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 29

2.1.1. Hợp tác 29

2.1.2. Hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 31

2.2. Thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 32

2.2.1. Thái độ 32

2.2.2. Thái độ hợp tác 43

2.2.3. Thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 46

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở. 51

2.3.1. Các yếu tố thuộc về cha mẹ học sinh 51

2.3.2. Hoạt động giáo dục của nhà trường 55

2.3.3. Năng lực hợp tác của của giáo viên chủ nhiệm 57

2.3.4. Các yếu tố xã hội 59

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 61

CHƯƠNG 3: TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ HỌC SINH VỚI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 62

3.1. Tổ chức nghiên cứu 62

3.1.1. Nội dung nghiên cứu 62

3.1.2. Chọn mẫu khách thể nghiên cứu 63

3.1.3. Địa bàn nghiên cứu 65

3.1.4. Các bước tiến hành nghiên cứu 66

3.2. Tiêu chí đánh giá mức độ biểu hiện thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 67

3.2.1. Tiêu chí đánh giá 67

3.2.2. Thang đánh giá mức độ biểu hiện thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 68

3.3. Phương pháp nghiên cứu 71

3.3.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu 71

3.3.2. Phương pháp chuyên gia 71

3.3.3. Phương pháp quan sát 71

3.3.4. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi 72

3.3.5. Phương pháp phỏng vấn sâu 78

3.3.6. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động 79

3.3.7. Phương pháp nghiên cứu trường hợp 81

3.3.8. Phương pháp thực nghiệm sư phạm 81

3.3.9. Phương pháp xử lý số liệu 85

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 86

CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THÁI ĐỘ HỢP TÁC CỦA CHA MẸ HỌC SINH VỚI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 87

4.1. Thực trạng thái độ hợp tác của cha mẹ/học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 87

4.1.1. Đánh giá chung về thái độ hợp tác của cha/mẹ với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 88

4.1.2. Các mặt biểu hiện thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở 101

4.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường trung học cơ sở. 131

4.3. Kết quả thực nghiệm các biện pháp tác động 136

4.3.1. Kết quả thực nghiệm tác động nhận thức trong thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động giáo dục. 137

4.3.2. Kết quả thực nghiệm tác động mặt xúc cảm trong thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động giáo dục 139

4.3.3. Kết quả thực nghiệm tác động mặt hành vi trong thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động giáo dục 138

4.3.4. Kết quả chung sự thay đổi thái độ hợp tác của cha/mẹ học sinh với giáo viên chủ nhiệm lớp trong hoạt động giáo dục trước và sau thực nghiệm tác động.

............................................................................................................................143

TIỂU KẾT CHƯƠNG 4 147

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 148

TÀI LIỆU THAM KHẢO 151

DANH MỤC CÁC BÀI BÁO, CÔNG TRÌNH ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Stt Chữ viết tắt Nghĩa đầy đủ

1 ĐTB Điểm trung bình

2 ĐLC Độ lệch chuẩn

3 CM Cha mẹ

4 CMHS Cha mẹ học sinh

5 GVCN Giáo viên chủ nhiệm

GD&ĐT	Giáo dục và đào tạo
7	HS	Học sinh
8	THCS	Trung học cơ sở
9	TĐ	Thái độ
10	TĐHT	Thái độ hợp tác