Tăng cường tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

TỔNG KẾT NỘI DUNG CHƯƠNG 5

Trong nội dung trình bày của chương 5, luận án đã trình bày Quan điểm, định hướng trong việc tăng cường tiếp cận tín dụng NH đến DNNVV tỉnh Thái Nguyên, tiến hành đánh giá xu hướng tiếp cận vốn tín dụng NH của DNNVV tỉnh Thái Nguyên nói riêng và cả nước trong thời gian tới. Theo đó, cơ hội và những ưu đãi cho DNNVV trong thời gian tới sẽ gia tăng, tạo điều kiện thuận lợi cho DN phát triển và khẳng định vai trò của mình trong nền kinh tế. Để làm được điều đó, từ Nhà nước, NH cũng như DNNVV cần thay đổi tư duy, cách thức làm việc hiện đại, tích cực. Cụ thể:

Về phía Nhà nước và chính quyền địa phương: cần đa dạng hóa các chương trình hỗ trợ tài chính cho DNNVV từ trung ương đến địa phương; Xây dựng mạng lưới thông tin giữa Chính phủ và DNNVV; Hoàn thiện hệ thống luật pháp hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi tối đa cho các DNNVV; Có cơ chế phối hợp giữa NHNH chi nhánh tỉnh với các Sở ban ngành và doanh nghiệp trong hỗ trợ DNNVV tiếp cận nguồn tín dụng NH…

Về phía NH: đa dạng hóa các hình thức cho vay trong đó tập trung đến gói tín dụng không yêu cầu TSĐB; Đơn giản hóa các thủ tục cho vay; Nâng cao vai trò của hệ thống thông tin khách hàng của các NHTM; Tích cực triển khai chương trình kết nối NH - DN…

Về phía DNNVV: cần nâng cao năng lực của DN trong quá trình SXKD bằng đổi mới công nghệ sản xuất, nâng cao chất lượng nguồn lao động, tinh gọn bộ máy quản lý; Hoàn thiện hệ thống kế toán theo xu hướng tích cực áp dụng công nghệ; Nâng cao khả năng lập phương án sản xuất kinh doanh và BCTC bằng việc hoàn thiện hệ thống tài chính, nâng cao trình độ cán bộ chuyên trách…

KẾT LUẬN

Nguồn vốn luôn là yếu tố quan trọng đối với sự phát triển của DNNVV của Việt Nam nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng. Các DNNVV tại Thái Nguyên có nhiều kênh vay vốn như: NH, quỹ tín dụng, bạn bè, thị trường chứng khoán…Nhưng nguồn tín dụng NH luôn là nguồn vốn được DN có nhu cầu và vay nhiều nhất do có những ưu điểm như: số tiền vay lớn, mức độ đảm bảo cao, sự chuyên nghiệp trong nghiệp vụ…Trong quá trình nghiên cứu, tác giả nhận thấy số lượng DNNVV tỉnh Thái Nguyên có nhu cầu vay vốn tại NHTM chiếm tới gần 80%/số lượng DN đang hoạt động, số lượng DNNVV và số vốn vay được giai đoạn 2013 - 2018 liên tục tăng. Tính đến hết năm 2018 đã có 1184 DNNVV tại tỉnh tiếp cận được nguồn vốn tín dụng NH với số tiền vay được đạt gần 31 nghìn tỷ đồng. Tuy vậy, so với khoảng 3200 DNNVV đang hoạt động thì số lượng DN vay được vốn còn khiêm tốn và tỷ trọng dư nợ đạt 57%/tổng dự nợ của các NHTM. Tác giả tiến hành đánh giá thực trạng tiếp cận tín dụng NH của DNNVV tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2013 - 2018, tác giả đưa ra một số kết luận như sau:

Luận án đã đưa ra được khái niệm về tiếp cận tín dụng NH của DNNVV, tiêu chí đánh giá định tính, định lượng để làm căn cứ cho các nội dung nghiên cứu. Kinh nghiệm trong tăng cường tiếp cận tín dụng NH của DNNVV từ các quốc gia, địa phương, NH, DN đã được tác giả nghiên cứu kỹ để làm căn cứ xây dựng các bài học kinh nghiệm phù hợp.

vài năm trở lại đây Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ cho DNNVV nói chung và ưu đãi tín dụng NH nói riêng như: Nghị quyết số 35/NQ-CP; Luật Hỗ trợ DNNVV, Nghị định 39/2018/NĐ-CP…Lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên kết hợp với NHNN chi nhánh Thái Nguyên tổ chức nhiều chương trình đối thoại, gắn kết nhiều đối tượng liên quan và nhiều chính sách ưu đãi về thành lập Quỹ BLTD; Quỹ đầu tư phát triển; Chính sách hỗ trợ đặc thù khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn…vì vậy, số vốn và số lượng DNNVV theo quy mô, ngành nghề tiếp cận được vốn đều tăng. Số lượng DNNVV tiếp cận nguồn vốn tín dụng NH có xu hướng gia tăng, tốc độ tăng trưởng hàng năm bình quân giai đoạn 2013 - 2018 đạt 22,6%/năm. Tuy nhiên, với 95% DN đang hoạt động tại tỉnh là DNNVV thì tỷ lệ 36,9% DN tiếp cận được vốn còn chưa tương xứng với tiềm năng. Hiện nay, nhu cầu vay vốn NH của DNNVV trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên khá cao với mức độ từ 1-3 lần/năm, trong đó lượng vốn vay được dao động từ 50- 70%/ nhu cầu vốn. Khi

tiến hành phân tích yếu tố ảnh hưởng đến tiếp cận tín dụng NH của DNNVV tác giả nhận thấy 02 biến quan sát: Chủ DN xử lý tốt các tình huống phát sinh, Chủ DN luôn chia sẻ thông tin với người lao động được bổ sung trong thang đo Trình độ của chủ DN có tác động đến tiếp cận tín dụng NH của DNNVV tỉnh Thái Nguyên. Thứ tự ảnh hưởng của các yếu tố độc lập tới tiếp cận tín dụng NH của DNNVV theo thứ tự tầm quan trọng như sau: Phương án SXKD của DN (BP), Tài sản đảm bảo (CO), Báo cáo tài chính (FI), Năng lực của DNNVV (CA), Mối quan hệ của DN với ngân hàng (RE), Trình độ của chủ DN (QU), Quy mô của DNNVV (SZ). Có sự khác biệt về ngành nghề kinh doanh và quy mô DN khi xác định mức độ tiếp cận tín dụng NH của DNNVV cụ thể: nhóm DNNVV hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ có mức độ tiếp cận vốn tín dụng NH tốt hơn so với DN công nghiệp; DN có quy mô vừa tiếp cận nguồn vốn thuận lợi nhất, sau đó đến DN nhỏ và cuối cùng là DN có quy mô siêu nhỏ.

Có nhiều nguyên nhân từ chủ quan đến khách quan ảnh hưởng đến tiếp cận tín dụng NH của DNNVV như: Các chính sách hỗ trợ DNNVV chưa có hướng dẫn cụ thể; Sự thiếu thông tin từ Nhà nước, NH đến DNNVV; Quy định liên quan đến TSĐB chưa chặt chẽ; Giấy tờ liên quan đến BCTC, phương án SXKD khó thực hiện; Công tác hạch toán kế toán và năng lực xây dựng phương án sản xuất khả thi của DNNVV còn kém; Sản phẩm của DN thiếu tính cạnh tranh…

Từ đó, luận án đề xuất những giải pháp cụ thể đến các chi nhánh NHTM và DNNVV tỉnh Thái Nguyên trong việc tiếp cận vốn từ NH, trong đó tập trung đưa ra nhóm giải pháp cho DNNVV phân theo ngành nghề DN và quy mô DN. Có kiến nghị với Chính phủ, tỉnh Thái Nguyên và NHNN liên quan đến các chính sách và chương trình hỗ trợ nhằm gia tăng nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh đối với DNNVV.

Mặc dù luận án còn những hạn chế như: mới chỉ nghiên cứu đến nguồn vốn vay 1 trong những nguồn tín dụng NH; chưa phân tích định lượng sự tác động của kinh tế vĩ mô đến quá trình tiếp cận vốn; chưa mô hình hóa các yếu tố từ phía Chính phủ, NH trong cùng mô hình; chưa sử dụng các chỉ tiêu tài chính 5P trong phân tích tình hình kinh doanh của NHTM…nhưng tác giả hy vọng sẽ trở thành tài liệu tham khảo bổ ích, có tính chất học thuật dành cho các nhà khoa học, học viên cao học và sinh viên chuyên ngành khi nghiên cứu về tín dụng NH đối với DNNVV.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

A. Tài liệu bằng tiếng Việt

1. Báo cáo hoạt động NH giai đoạn 2013 - 2018 của Ngân hàng Nhà nước, chi

nhánh Thái Nguyên.

2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Cục phát triển doanh nghiệp (2009), Sách trắng -

Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam 2009, Hà Nội.

3. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2017), Báo cáo giữa kỳ tình hình thực hiện phát triển

doanh nghiệp vừa và nhỏ giai đoạn 2015-2020, Hà Nội.

4. Lê Xuân Bá, Trần Kim Hào, Nguyễn Hữu Thắng (2006), Các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, NXB Chính

trị Quốc gia, Hà Nội.

5. Nguyễn Thế Bính (2013), “Kinh nghiệm quốc tế về chính sách hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa và bài học cho Việt Nam”, Tạp chí Phát triển

và hội nhập, số 12 (22), tr 34 - 40.

6. Nguyễn Thế Bính (2013), Nguồn vốn cho phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

trên địa bàn thành phố Cần Thơ, luận án tiến sỹ Học viện Ngân hàng, thành phố Hồ Chí Minh.

7. CIEM. DoE, ILSSA và UNU-WIDER (2012), Đặc điểm Môi trường kinh

doanh ở Việt Nam - Kết quả điều tra DN nhỏ và vừa năm 2011, Hà Nội.

8. Công văn số 681/1998/CP-KTN ngày 20/6/1998 của Chính phủ Về việc định

hướng chiến lược và chính sách hỗ trợ phát triển DNNVV.

9. Creswell. J.W (2008), Thiết kế nghiên cứu - cách tiếp cận định tính, định lượng và theo các phương pháp hỗn hợp, Bản dịch của Fulbright, Chương

trình giảng dạy kinh tế Fulbright.

10. Nguyễn Quan Dong (2012), Giáo trình Kinh tế lượng, Nxb ĐH Kinh tế quốc

dân, Hà Nội.

11. Vũ Cao Đàm (2008), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, NXB Thế giới,

Hà Nội.

12. Nguyễn Đăng Dờn (2012), Quản trị ngân hàng thương mại hiện đại, Nxb

Phương Đông, thành phố Hồ Chí Minh.

13. Phan Quốc Đông, Trần Hải Yến, Phạm Hà My, (2015), “Mô hình cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa: Kinh nghiệm châu Phi và bài học cho Việt Nam”, Tạp chí Khoa học ĐH Quốc gia Hà Nội: Kinh tế và Kinh doanh, số 31

(1), tr.71.

14. Nguyễn Hồng Hà (2013), “Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tiếp cận vốn