BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH
----------
LUẬN ÁN
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã ngành: 9.34.02.01
Có thể bạn quan tâm!
-
Tác động của sự phát triển thị trường tài chính đến cấu trúc vốn doanh nghiệp niêm yết trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN - 2 -
Cơ Sở Lý Thuyết Về Cấu Trúc Vốn, Thị Trường Tài Chính Và Chất Lượng Thể Chế Quốc Gia -
Tác động của sự phát triển thị trường tài chính đến cấu trúc vốn doanh nghiệp niêm yết trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN - 4
Xem toàn bộ 262 trang tài liệu này.
TÁC ĐỘNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH ĐẾN CẤU TRÚC VỐN DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT
TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN
NCS: Trẩm Bích Lộc
Mã NCS: 010121160011
Giảng viên hướng dẫn: TS. Nguyễn Văn Thuận
TS. Ngô Văn Tuấn
TP.HỒ CHÍ MINH, NGÀY 24 THÁNG 05 NĂM 2022
LỜI CAM ĐOAN
Luận án “Tác động của sự phát triển thị trường tài chính đến cấu trúc vốn doanh nghiệp niêm yết trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN” chưa từng được trình nộp để lấy học vị Tiến sĩ tại bất cứ một cơ sở giáo dục đào tạo nào. Luận án này là công trình nghiên cứu riêng của nghiên cứu sinh, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Văn Thuận và TS. Ngô Văn Tuấn, kết quả nghiên cứu là trung thực. Không có sản phẩm/ nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận án mà không được trích dẫn theo quy định.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 05 năm 2022
Người cam đoan
Trẩm Bích Lộc
LỜI CẢM ƠN
Luận án Tiến sĩ của tôi sẽ không hoàn thành được nếu không có sự hỗ trợ, khuyến khích từ Thầy Cô, bạn bè, người thân cũng như quá trình học tập, công tác tại trường Đại học Sài Gòn. Nhân dịp này, tôi muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến những người đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận án.
Đầu tiên, tôi xin dành sự tri ân một cách sâu sắc nhất đến hai người Thầy đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện luận án, TS. Nguyễn Văn Thuận và TS. Ngô Văn Tuấn. Bản thân tôi ý thức được rằng, nếu không có sự hướng dẫn, hỗ trợ, động viên và nhắc nhở từ hai Thầy, hành trình này của tôi sẽ không thể kết thúc. Tôi luôn trân trọng những cuộc gặp gỡ, trao đổi với hai Thầy về tất cả khía cạnh của luận án. Hai Thầy đã luôn dành sự quan tâm của mình để đọc, góp ý về luận án cho tôi. Bản thân tôi thực sự cảm thấy may mắn và vinh dự khi là nghiên cứu sinh được hướng dẫn bởi hai Thầy.
Tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả Quý Thầy Cô trong các hội đồng đã đóng góp các ý kiến để luận án của tôi được hoàn thiện từ hình thức đến nội dung. Ngoài ra, để hoàn thành chặng đường này, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Quý Thầy Cô trong khoa sau đại học, trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình hoàn thành luận án. Bên cạnh đó, tôi cũng xin chân thành cảm ơn BGH nhà trường, Phòng Đào tạo, Ban lãnh đạo Khoa Tài chính
– Kế toán, ngành Tài chính – Ngân hàng và toàn thể quý thầy cô Khoa Tài chính – Kế toán, trường Đại học Sài Gòn đã hỗ trợ, động viên, tạo điều kiện để tôi dành tâm huyết tốt nhất cho luận án. Tôi cũng chân thành cảm ơn các góp ý quý báu từ bạn bè, đồng nghiệp tại trường đã hỗ trợ tôi trong quá trình này.
Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, tôi gửi lời cảm ơn đến gia đình tôi. Cảm ơn Bố Mẹ người đã sinh ra, nuôi nấng tôi trưởng thành. Cảm ơn cả gia đình đã luôn quan tâm chăm sóc giúp tôi toàn tâm toàn ý cho công việc và học hành.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
TÓM TẮT LUẬN ÁN
Mục tiêu nghiên cứu tổng quát của luận án là nghiên cứu để tìm ra bằng chứng thực nghiệm về tác động của sự phát triển thị trường tài chính (TTTC) đến cấu trúc vốn doanh nghiệp niêm yết tại các quốc gia đang phát triển trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN (gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam) trong giai đoạn 2010-2020. Bằng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng thông qua ước lượng GMM hệ thống 2 bước, kết quả nghiên cứu cho thấy do quy mô TTTC tại đa số các quốc gia đang phát triển vẫn còn khá nhỏ, nên chỉ cần TTTC có sự cải thiện về mặt tổng thể nói chung hay quy mô nói riêng sẽ giúp các doanh nghiệp có thể phát hành vốn cổ phần để huy động vốn, giúp giảm sự lệ thuộc vào nguồn vốn vay dài hạn. Còn khi xét riêng từng thị trường (cổ phiếu hay trái phiếu doanh nghiệp) thì sự mở rộng về quy mô của các thị trường này sẽ giúp doanh nghiệp giảm tỷ lệ nợ (cả tổng nợ, nợ ngắn hạn và dài hạn). Bên cạnh đó, khi hiệu quả TTTC được cải thiện thì khiến tổng nợ (đặc biệt là nợ ngắn hạn) của doanh nghiệp có xu hướng tăng; điều này ngụ ý rằng tình trạng bất cân xứng thông tin ở các quốc gia đang phát triển có thể vẫn còn là một trong những vấn đề nan giải, do đó khi TTTC hoạt động hiệu quả hơn sẽ giúp thông tin của doanh nghiệp thêm minh bạch. Đồng thời, chiều hướng tác động của tất cả các biến đặc điểm doanh nghiệp (gồm quy mô doanh nghiệp, suất sinh lợi trên tổng tài sản, tỷ lệ tài sản cố định trên tổng tài sản và cơ hội tăng trưởng doanh nghiệp; song sự tác động của cơ hội tăng trưởng đến cấu trúc vốn là không đáng kể) cho thấy cấu trúc vốn tại các nước đang phát triển ủng hộ cả hai lý thuyết đánh đổi và trật tự phân hạng. Đồng thời, cấu trúc vốn doanh nghiệp là tương đối ổn định qua thời gian và chịu ảnh hưởng bởi đặc điểm ngành. Còn đối với các biến vĩ mô nền kinh tế thì sự tác động của tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người đến cấu trúc vốn là chưa thật sự rõ nét; còn tỷ lệ lạm phát khiến doanh nghiệp tại các quốc gia có chất lượng thể chế thấp hơn tăng tỷ lệ nợ (cả trong ngắn và dài hạn), song lại có xu hướng khuyến khích các doanh nghiệp tại những quốc gia có chất lượng thể chế mạnh hơn giảm tỷ lệ nợ dài hạn.
Dựa theo kết quả nghiên cứu trên, luận án đề ra một số hàm ý chính sách để thúc đẩy sự phát triển TTTC, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận vốn hơn. Cụ thể, (i) luật pháp và các quy định phải được xây dựng để bảo vệ quyền đầu tư ở các quốc gia; (ii)
kiểm soát lạm phát giúp tăng cường sự an toàn của lợi nhuận thực tế; (iii) phát triển một lượng lớn các tổ chức đầu tư dài hạn quan trọng để cải thiện không chỉ về độ sâu tài chính, mà còn hiệu quả thị trường và tính thanh khoản… Bên cạnh đó, một số giải pháp riêng cho Việt Nam để đẩy mạnh chất lượng thể chế quốc gia cũng được đưa ra.
THESIS SUMMARY
The overall research objective is to find empirical evidence on the impact of financial market development on capital structure of listed companies in developing countries in the ASEAN Economic Community (including Indonesia, Malaysia, the Philippines, Thailand and Vietnam) for the period 2010-2020. By the panel data regression method through the 2-step systematic GMM estimation, the research results show that the size of financial markets in most developing countries is still quite small. Therefore, financial markets with an improvement in general or scale in particular will help businesses to issue equity to raise capital, helping to reduce dependence on long- term loans. When considering each market separately (stocks or corporate bonds), the expansion of these markets’ size will help businesses reduce the debt ratio (both total debt, short-term debt and long-term debt). Moreover, when the efficiency of financial market is improved, the total debt (especially short-term debt) of enterprises tends to increase. This implies that information asymmetry in developing countries may still be one of the dilemmas. For this reason, when financial market is more efficient, it will help to make business information more transparent. At the same time, the direction of the impact of all variables of enterprise characteristics (including enterprise size, return on total assets, ratio of fixed assets to total assets and business growth opportunities; but the impact of growth opportunities on capital structure is negligible) suggesting that capital structure in developing countries supports both trade-off and pecking order theories. At the same time, the firm's capital structure is relatively stable over time and is influenced by industry characteristics. As for the macro variables of the economy, the impact of GDP per capita growth rate on capital structure is not very clear; and for the inflation rate, it causes firms in countries with lower institutional quality to increase their debt ratios (both in the short and long term), but tends to encourage firms in countries with stronger institutional quality to reduce long-term debt ratios.
Based on the research results, the thesis proposes a number of policy implications to promote the development of financial markets, making it easier for businesses to access capital. In particular, (i) laws and regulations in countries must be developed to protect investment rights; (ii) inflation control enhances the safety of real profits; (iii)
develop a large pool of important long-term institutional investors to improve not only financial depth, but also market efficiency and liquidity… Besides, some specific solutions for Vietnam to promote the quality of national institutions is also launched.
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT x
DANH MỤC SƠ ĐỒ xi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ xi
DANH MỤC HÌNH VẼ xi
DANH MỤC BẢNG BIỂU xii
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI 1
1.1. Vấn đề nghiên cứu và tính cấp thiết đề tài 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 3
1.2.1. Mục tiêu tổng quát 3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể 4
1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu 4
1.3. Phương pháp nghiên cứu 4
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6
1.5. Điểm mới đề tài 7
1.6. Kết cấu đề tài 8
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN 9
2.1. Cơ sở lý thuyết về cấu trúc vốn, thị trường tài chính và chất lượng thể chế quốc gia 9
2.1.1. Các khái niệm liên quan cấu trúc vốn 9
2.1.2. Lý thuyết về cấu trúc vốn 13
2.1.3. Thị trường tài chính và sự phát triển thị trường tài chính 22
2.1.4. Chất lượng thể chế quốc gia và cách đo lường 39
2.2. Mối quan hệ về tác động của sự phát triển thị trường tài chính, chất lượng thể chế quốc gia và các yếu tố vi mô đến cấu trúc vốn doanh nghiệp 40
2.2.1. Tác động của sự phát triển thị trường tài chính đến cấu trúc vốn 40
2.2.2. Tác động của sự phát triển thị trường tài chính và chất lượng thể chế quốc gia đến cấu trúc vốn doanh nghiệp 47
2.2.3. Tác động của các yếu tố vi mô đến cấu trúc vốn doanh nghiệp 50
2.3. Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến đề tài 56
2.3.1. Các nghiên cứu nước ngoài 56