Sử dụng tranh cổ động trong dạy học Lịch sử Việt Nam 1946 – 1954 ở trường Trung học phổ thông

Tất cả các vị trí đều nằm trong công sự và giao thông hào chìm dưới mặt đất rất kiên cố,… Pháp – Mĩ coi Điện Biên Phủ là “pháo đài bất khả xâm phạm”, “cái máy nghiền khổng lồ” và đưa ra lời tuyên bố sẽ giữ căn cứ này với bất cứ giá nào.

* GV nêu câu hỏi để HS suy nghĩ:

Trước âm mưu của Pháp-Mĩ ở Điện Biên Phủ, Đảng và Chính phủ ta đã có chủ trương gì?

HS: Tìm hiểu SGK và trả lời.

GV: Nhận xét, trình bày bổ sung và chốt ý.

Để tăng thêm phần sinh động cho bài giảng và cụ thể hóa về sự chuẩn bị của quân dân ta cho chiến dịch Điện Biên Phủ với tinh thần“tất cả vì chiến thắng”. Và từ sự chuẩn bị đó, nhân dân ta đã thể hiện tinh thần đấu tranh, quyết tâm giữ vững Điện Biên Phủ ra sao? Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung đó thông qua tranh cổ động lịch

sử. GV giới thiệu vài nét về tranh cổ động.

Biên Phủ có 16.200 tên, chia làm 49 cứ điểm và 3 phân khu: phân khu Bắc có đồi Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo; phân khu Trung tâm có sân bay Mường Thanh, tập trung 2/3 quân địch và phân khu Nam.

 Pháp – Mĩ coi Điện Biên Phủ là “pháo đài bất khả xâm phạm”.

* Chủ trương của ta:

- Tháng 12/1953, Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp, quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ.

- Mục tiêu: tiêu diệt quân địch ở Điện Biên Phủ, giải phóng vùng Tây Bắc và tạo điều kiện giải phóng Bắc Lào.

- Cả nước tích cực chuẩn bị

cho chiến dịch Điện Biên

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 140 trang tài liệu này.

Biên Phủ từ chỗ không nằm trong nội dung của kế hoạch Nava đã trở thành tâm điểm của kế hoạch Nava. Để thực hiện mưu đồ trên, Nava tăng dần số quân chiếm đóng ở Điện Biên Phủ lên 16.200 tên, gồm những đơn vị thuộc các binh chủng tinh nhuệ nhất ở Đông Dương. Nava cho xây dựng ở đây 49 cứ điểm, 2 sân bay, chia làm 3 phân khu: Trung tâm Mường Thanh, Bắc và Nam.

HS quan sát tranh và nhận xét về tinh thần đấu tranh của nhân dân ta..

Tiếp theo GV cho HS làm việc nhóm để thấy rõ hơn về tinh thần đấu tranh và sự chuẩn bị của ta cho măt trận Điên Biên Phủ với nhiệm vụ đã được phân công và hướng dẫn cụ thể của GV, HS chuẩn bị trước tại nhà.

Thứ nhất, đó là sự chuẩn bị của ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Nhóm trình bày nhiệm vụ 1: Vẽ hoặc sưu tầm tranh cổ động về công tác chuẩn bị của ta để hưởng ứng chiến dịch Điện Biên Phủ và trình bày nội dung của bức tranh.

HS trong nhóm trình bày, các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi cho nhóm trình bày và nhận xét.

Thứ hai, về tinh thần đấu tranh của nhân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Sau khi nhóm 1 trình bày, GV yêu cầu nhóm 2 chuẩn bị để trình bày nhiệm vụ của mình.

Nhóm trình bày nhiệm vụ 2: Vẽ hoặc sưu tầm tranh cổ động về tinh thần đấu tranh, cương

quyết giữ vững Điện Biên Phủ và thuyết trình về

Phủ với tinh thần “tất cả vì chiến thắng”.

* Diễn biến chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ (1954):

+ Đợt 1: Từ 13/3 đến
Nhóm khác lắng nghe và nhận xét.	17/3/1954, quân ta tiến
GV nhận xét về sự chuẩn bị và phần trình bày	công địch ở Him Lam và
của 2 nhóm.	toàn bộ phân khu Bắc, tiêu
GV dẫn dắt: từ âm mưu, thủ đoạn của Pháp tại	diệt gần 2000 tên.
Điện Biên Phủ, dưới sự lãnh đạo của Đảng nhân	+ Đợt 2: Từ 30/3 đến
dân ta đã có sự chuẩn bị cho chiến dịch và có	26/4/1954, quân ta đồng
tinh thần đấu tranh thể hiện sự quyết tâm chiến	loạt tiến công địch ở phân
thắng giặc Pháp. Chúng ta sẽ nghiên cứu tìm	khu Trung tâm tại các đồi
hiểu về diễn biến của chiến dịch.	A1, C1, D1, C2,… chiếm
* GV yêu cầu HS đọc SGK kết hợp xem video	được phần lớn các cứ điểm.
về diễn biến chiến dịch Điên Biên Phủ và hoàn	Mĩ khẩn cấp viện trợ cho
thành phiếu học tập sau:	Pháp và dọa sẽ ném bom
	nguyên tử.
	+ Đợt 3: Từ 1/5 đến
	7/5/1954, quân ta đồng loạt
	tiến công địch ở phân khu
	Trung tâm và phân khu
Sau khi hoàn thành PHT, GV gọi 1 số HS trình	Nam. Chiều 7/5, tướng Đờ
bày trình bày tại lớp kết hợp với chỉ bản đồ mà	Cátxtơri và toàn bộ Ban
GV chuẩn bị.	tham mưu của địch bị bắt
	sống. Chiến dịch Điện Biên
	Phủ kết thúc thắng lợi.
	* Kết quả, ý nghĩa:
	- Tính từ đông-xuân 1953
	đến chiến dịch Điện Biên

nội dung bức tranh.

Đợt	Thời gian	Địa điểm tấn công	Kết quả

HS khác lắng nghe nhận xét bổ sung. GV chốt ý .

* GV tổ chức HS trao đổi về kết quả và ý nghĩa của chiến dịch Điện Biên Phủ. GV sử dụng tranh cổ động sau:

GV giới thiệu một vài nét về tranh cổ động đưa ra, sau đó đặt câu hỏi cho HS.

Thông qua bức tranh cổ động , em thu nhận được thông tin gì về chiến dịch Điện Biên Phủ

năm 1954?.

Phủ, quân ta loại khỏi vòng chiến đấu 12,8 vạn tên, hạ 162 máy bay và thu nhiều vũ khí, đạn dược,…

- Làm phá sản hoàn toàn kế hoạch Nava của Pháp có Mĩ giúp sức.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho ta trên bàn đàm phán ở Hội nghị Giơnevơ về Đông Dương.

GV có thể hướng dẫn các em khai thác bức tranh : Biểu tượng của chiến dịch Điện Biên Phủ là gì?, tinh thần đấu tranh của nhân dân ra sao? kết quả như thế nào?... Đánh giá ý nghĩa của chiến dịch Điện Biên Phủ, rút ra thông điệp từ tranh cổ động.

HS trả lời.

Để thấy được chiến thắng vĩ đại của nhân dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ qua thời gian. GV yêu cầu nhóm HS còn lại trình bày nhiệm vụ của mình. Đó là:

Nhóm trình bày nhiệm vụ 3: Sưu tầm hoặc vẽ tranh cổ động về các ngày lễ kỉ niệm của chiến thắng Điện Biên Phủ và thuyết trình về ý nghĩa của tranh đó.

Nhóm khác nhận xét.

GV nhận xét, đánh giá và yêu cầu HS nộp lại biên bản làm việc của từng nhóm và chấm điểm cho từng nhóm.

V. Củng cố, dặn dò

1. Củng cố

GV tổ chức cho HS củng cố kiến thức ngay tại lớp, nhấn mạnh các mốc thời gian có ý nghĩa, tên địa danh, chiến dịch, nhân vật lịch sử và số liệu quan trọng, như: ngày 7/5/1954, tháng 9/1953, 13/3/1954, 21/7/1954, chiến dịch Tây Bắc, Thượng Lào, phân khu Bắc, Đờ Cátxtơri,…

2. Bài tập về nhà

- Sưu tầm tranh cổ động cho chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ 1954.

- Đọc SGK bài 21 ở nhà trước khi lên lớp, gạch chân những nội dung quan trọng.

PHỤ LỤC 5

Trắc nghiệm:

BÀI KIỂM TRA

SAU TIẾT DẠY THỰC NGHỆM

THỜI GIAN: 15 PHÚT

Em hãy khoanh tròn vào phương án đúng trong các câu sau:

Câu 1. Tập trung lực lượng mở những cuộc tiến công vào những hướng quan trọng về chiến lược mà địch tương đối yếu, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, đồng thời buộc chúng phải bị động đối phó... Đó là phương hướng chiến lược của ta trong?

A. Phá sản kế hoạch Na-va.

B. Chiến dịch Tây Bắc.

C. Đông Xuân 1953-1954.

D. Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Câu 2 Kết quả lớn nhất của cuộc tiến công chiến lược Đông - Xuân 1953- 1954 là gì?

A. Làm thất bại âm mưu kết thúc chiến tranh trong vòng 18 tháng của Pháp.

B. Làm thất bại âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của Pháp – Mĩ.

C. Làm phá sản bước đầu kế hoạch Na-va, buộc quân chủ lực của chúng phải bị động phân tán và giam chân ở miền rừng núi.

D. Làm thất bại âm mưu bình định, mở rộng địa bàn chiếm đóng giành thế chủ động trên chiến trường Bắc Bộ của thực dân Pháp.

Câu 3. Lý do nào sau đây không đúng khi nói về ta chọn Điện Bên Phủ làm điểm quyết chiến chiến lược với thực dân Pháp?

A. Ta cho rằng Điện Biên Phủ nằm trong kế hoạch dự định trước của Na-Va.

B. Pháp cho rằng ta không đủ sức đương đầu với chúng ở Điện Biên Phủ.

C. Điện Biên Phủ có tầm quan trọng đối với Miền Bắc Đông Dương.

D. Quân ta có đủ điều kiện đánh thắng địch ở Điện Biên Phủ.

Câu 4. Niên đại nào sau đây gắn với chiến dịch Điện Biên Phủ?

A. 30-3 đến 26-4-1954. B. 30-3 đến 24-4-1954.

C. 01-5 đến 5-7-1954. D. 01-5 đến 9-5-1954.

Câu 5. Kết quả lớn nhất của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ 1954?

A. làm thất bại hoàn toàn âm mưu kéo dài chiến tranh của Pháp - Mĩ.

B. Tiêu diệt và bắt sống 16200 tên địch, hạ 62 máy bay, thu nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại của Pháp và Mĩ.

C. Giải phóng 4000km đất đai và 40 vạn dân.

D. Đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh ngoại giao.

Tự luận

Câu 6 : Quan sát bức tranh cổ động dưới đây và cho biết: em hình dung như thế nào về chiến dịch Điện Biên Phủ? Ý nghĩa của bức tranh cổ động là gì?