Quan Điểm Và Định Hướng Phát Triển Du Lịch Cộng Đồng Tại Địa Bàn Tỉnh

31 tổng lượng khách du lịch quốc tế; với mục đích tham quan, nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí chiếm 54 ; và với mục đích công việc và nghề nghiệp chiếm 15%. Với dự báo về xu hướng nhu cầu của khách du lịch trong thời gian đến sẽ rất có lợi cho thị trường và việc mở rộng quy mô, phát triển DLCĐ.

3.1.2. Bối cảnh trong nước

Trong bối cảnh hiện nay, với tiềm lực về cơ sở vật chất kỹ thuật và đội ngũ làm công tác du lịch trong nước đang ngày càng phát triển, việc hoàn thiện bộ máy tham mưu, quản lý nhà nước về du lịch từ Trung ương đến địa phương là cần thiết hơn bao giờ hết. Điều này giúp thúc đẩy xây dựng các cơ chế, chính sách phát triển du lịch, cũng như tổ chức quản lý hoạt động du lịch trong nước được đồng bộ, hiệu quả, bền vững; phù hợp thực tế, phát huy được tiềm năng, thế mạnh của đất nước, thật sự đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm du lịch của khu vực. Trong điều kiện các ngành kinh tế khác còn khó khăn và hạn chế trong cạnh tranh với các nước, du lịch hoàn toàn có thể đóng vai trò dẫn dắt nền kinh tế, tạo được thế mạnh trong cạnh tranh quốc gia. Việt Nam hiện là thành viên trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN và tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, nếu tranh thủ lợi thế thì du lịch sẽ góp phần quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước, thúc đẩy quá trình hội nhập và khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Giai đoạn 2015 - 2019, Việt Nam chứng kiến những bước tăng trưởng thần tốc của ngành du lịch. Lượng khách quốc tế tăng gần 2,3 lần (từ 7,9 triệu lên 18 triệu lượt); lượng khách trong nước tăng 1,5 lần (từ 57 triệu lên 85 triệu lượt); tổng thu du lịch tăng 2,1 lần (từ 355 nghìn tỷ lên 755 nghìn tỷ đồng); năng lực cạnh tranh du lịch tăng 12 bậc (từ thứ 75 lên 63). Dự báo năm 2020, du lịch Việt Nam sẽ đón khoảng 20,5 triệu lượt khách quốc tế; phục vụ 90 triệu lượt khách du lịch nội địa; tổng thu từ khách du lịch đạt hơn 830.000 tỷ đồng; đến năm 2025, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn, phấn đấu

thuộc nhóm ba quốc gia dẫn đầu về phát triển du lịch trong khu vực Đông Nam Á và 50 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới, trong đó tất cả 14 tiêu chí năng lực cạnh tranh du lịch đều tăng, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững; đến năm 2030, Du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững. Việt Nam trở thành điểm đến đặc biệt hấp dẫn, thuộc nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới, đáp ứng đầy đủ yêu cầu và mục tiêu phát triển bền vững.

3.1.3. Bối cảnh trong tỉnh

Những năm qua, với chính sách đổi mới của Đảng, Nhà nước và sự ổn định chính trị - xã hội, nền kinh tế Đắk Lắk đạt tốc độ tăng trưởng khá cao. Cơ cấu kinh tế của tỉnh có sự chuyển đổi nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo hướng tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp, dịch vụ. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất khu vực dịch vụ giai đoạn 2016 - 2020 đạt 7,25 , ước giai đoạn 2021

- 2025 đạt 7,28 . GRDP toàn tỉnh giai đoạn 2016-2020 đạt 6,80 , ước giai đoạn 2021-2025 đạt 7,16 . Cơ cấu khối dịch vụ (15 ngành kinh tế cấp 1) đóng góp trong tổng GRDP cả tỉnh năm 2020 đạt 46,30 . Cùng với sự phát triển kinh tế, các mặt văn hóa xã hội cũng được coi trọng, đời sống văn hóa tinh thần, trình độ dân trí và sức khỏe của Nhân dân ngày càng được nâng cao, nhu cầu nghỉ ngơi, giải trí của người dân có xu hướng ngày càng tăng, tỷ lệ dân cư địa phương có nhu cầu và có đủ điều kiện thực hiện các chuyến du lịch đang tăng nhanh, nhu cầu du lịch cuối tuần, du lịch vào dịp h , dịp lễ đến các điểm du lịch gần như tăng vọt trong một vài năm gần đây và sẽ tiếp tục tăng mức độ cao trong thời gian tới và vì thế mà du lịch phát triển.

Với tiềm năng và lợi thế về du lịch của tỉnh, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, xác định du lịch là một trong hướng đột phá của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025... để kêu gọi, thu hút đầu tư, khôi phục phát triển du lịch một cách bền vững trong điều kiện mới. Từ đó

đề ra các giải pháp, cơ chế chính sách nhằm tạo ra động lực phát triển du lịch cộng đồng và đưa du lịch cộng đồng tại Đắk Lắk nhanh chóng hòa nhập với xu thế phát triển du lịch cộng đồng chung của cả nước, trong khu vực và thế giới, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống, phát triển kinh tế - xã hội cho địa phương; bảo vệ, tôn tạo các giá trị truyền thống dân tộc của bản địa, làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc.

3.1.4. Bối cảnh ảnh hưởng của Đại dịch Covid- 19

Đại dịch Covid-19 đã nhanh chóng “đóng băng” ngành du lịch thế giới và du lịch Việt Nam cũng không nằm ngoài tầm ảnh hưởng. Báo cáo của UNWTO cho hay, lượng khách du lịch quốc tế trên toàn cầu trong năm 2020 sụt giảm tới 1,1 tỷ lượt. Tổng thu du lịch toàn cầu mất đi 1,1 nghìn tỷ USD; khoảng 100-120 triệu lao động trong ngành bị mất việc.

Đại dịch bùng phát khiến du lịch Việt Nam lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Từ tháng 3/2020, hoạt động đón khách quốc tế đã phải tạm dừng. Du lịch trong nước cũng bị ảnh hưởng bởi thực hiện lệnh giãn cách xã hội tháng 4/2020, tiếp đó là đợt bùng phát dịch lần hai tháng 8/2020. Năm 2020, lượng khách quốc tế đến Việt Nam giảm mạnh (khoảng 80 so với năm trước), khách trong nước cũng giảm tới 50 bất chấp ngành du lịch đã nỗ lực thực hiện nhiều chương trình kích cầu lớn. 95 số doanh nghiệp lữ hành quốc tế buộc phải ngừng hoạt động, nhiều khách sạn đóng cửa, công suất sử dụng phòng của nhiều cơ sở lưu trú ở các thành phố lớn, khu du lịch chỉ đạt từ 10 - 15%...

Du lịch Đắk Lắk cũng giảm sâu trên nhiều tiêu chí do ảnh hưởng dịch Covid-19, năm 2020, ngành du lịch của tỉnh giảm sâu trên nhiều tiêu chí do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid - 19. Cụ thể, tổng số khách du lịch đến Đắk Lắk chỉ hơn 563.000 lượt người, đạt 49,88 kế hoạch, bằng 67,52 so cùng kỳ. Tổng doanh thu toàn ngành ước tính khoảng 508 tỷ đồng, đạt 38 kế hoạch, bằng 64 so với cùng kỳ năm 2019.

3.2. Quan điểm và định hướng phát triển du lịch cộng đồng tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021 – 2030

3.2.1. Quan điểm

- Phát triển DLCĐ phải phù hợp và theo định hướng của Chương trình quy hoạch phát triển tổng thể du lịch Đắk Lắk đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Phát triển DLCĐ góp phần tạo điểm đặc trưng, tạo điểm nhấn của ngành du lịch Đắk Lắk. Phát triển du lịch Đắk Lắk ổn định và bền vững, theo hướng chuyên nghiệp, văn minh, hiện đại, hội nhập quốc tế, có trọng tâm, trọng điểm phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Nguyên và của tỉnh.

- Phát triển DLCĐ phải phát huy các giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc, trong đó chú trọng các di sản văn hóa của các buôn đồng bào dân tộc thiểu số (kiến trúc nhà sàn, không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, văn hóa ẩm thực, văn hóa về trang phục, các lễ hội truyền thống…).

- Phát triển DLCĐ phải gắn với công tác bảo vệ môi trường; tôn tạo, các danh lam thắng cảnh (dòng sông, con suối, thác nước, các dãy núi, cánh rừng…); đồng thời, đưa các yếu tố khoa học công nghệ hiện đại phục vụ nhu cầu tìm hiểu văn hóa bản địa, tra cứu thông tin, khảo nghiệm, trải nghiệm văn hóa, tìm hiểu các điểm tích văn hóa cộng đồng tại các điểm DLCĐ.

- Phát triển DLCĐ cần có sự tham gia của cộng đồng, người dân địa phương; người dân phải được hưởng lợi từ việc PTDLCĐ; đồng thời, phải giải quyết việc làm cho lao động địa phương nhất là người đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ.

- Phát triển DLCĐ phải có sự gắn kết, liên kết với các sản phẩm du lịch khác, tạo sự đổi mới, đa dạng sản phẩm du lịch, tăng thời gian lưu trú của khách du lịch, tạo nét độc đáo, đặc sắc của DLCĐ tại địa phương… Tăng cường liên kết và hợp tác phát triển du lịch Đắk Lắk trong mối quan hệ liên

vùng, liên khu vực, gắn với Tây Nguyên.

- Phát triển DLCĐ bảo đảm thích ứng, phù hợp với bối cảnh mới trong điều kiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và trong điều kiện thích ứng với đại dịch Covid-19.

3.2.2. Mục tiêu tổng quát

- Du lịch cộng đồng góp phần cùng với ngành du lịch Đắk Lắk trở thành ngành kinh tế quan trọng, phát triển bền vững tương xứng với tiềm năng và lợi thế, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch đồng bộ; sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường; chú trọng phát triển du lịch văn hóa, gắn phát triển du lịch với bảo tồn và phát huy hiệu quả giá trị di tích văn hóa, lịch sử, danh thắng, các nguồn tài nguyên du lịch và bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng mang tính đặc thù, chất lượng cao, đa dạng, có thương hiệu. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành và lĩnh vực khác, góp phần quan trọng hình thành cơ cấu kinh tế hiện đại.

- Phát triển DLCĐ góp phần xây dựng tỉnh Đắk Lắk trở thành một trong những khu vực trọng điểm du lịch của vùng Tây Nguyên và khu vực Tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia.

3.2.3. Mục tiêu cụ thể

- Đến năm 2025, về phát triển thị trường khách du lịch tham gia vào DLCĐ, doanh thu từ DLCĐ trên địa bàn tỉnh, số lượng lao động làm việc trong lĩnh vực DLCĐ, cụ thể như sau:

Bảng 3.1. Chỉ tiêu về khách du lịch, doanh thu và số lượng lao động làm việc trong lĩnh vực du lịch cộng đồng

Chỉ tiêu	Năm
		2021	2022	2023	2024	2025
1	Tổng lượt khách	5.000	13.000	15.000	20.000	25.000
a	Khách quốc tế	500	2.500	3.500	5.000	7.000
b	Khách nội địa	4000	10.500	11.500	15.000	18.000
2	Doanh thu (triệu đồng)	3.000	7.000	9.000	15.000	22.000
3	Lao động hoạt động trong lĩnh vực DLCĐ (Người)	1.000	1.500	2.500	3.500	5.000

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 117 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tính toán của tác giả dựa trên số liệu của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh và Cục thống kê tỉnh)

- Đến năm 2025, đầu tư hoàn chỉnh các dự án du lịch trọng điểm về DLCĐ, các loại hình du lịch để kết hợp, hỗ trợ, liên kết PTDLCĐ như sau:

+ Tập trung phát huy thế mạnh về di sản văn hóa của 49 dân tộc anh em trên địa bàn tỉnh; đầu tư hoàn chỉnh các dự án du lịch cộng đồng, dịch vụ homestay và đưa vào hoạt động kinh doanh phục vụ khách du lịch, tạo việc làm, tăng thu nhập cho đồng bào các dân tộc Êđê, M’nông tại buôn Yang Lành (huyện Buôn Đôn), buôn Ja (huyện Krông Bông), buôn Tring (thị xã Buôn Hồ). Ngoài ra, lựa chọn 05/13 thôn, buôn (buôn Ako Dhông, buôn Tuôr, buôn Kmrơng Prông B, buôn Trí B, buôn Jun, buôn M’Liêng, buôn Triết, buôn Dơng Bắk, buôn Đắk Tuôr, buôn KliA, buôn Kuốp, buôn Kon H’Ring, Buôn Thái) đáp ứng các điều kiện để ưu tiên hỗ trợ đầu tư phát triển du lịch cộng đồng, dịch vụ homestay, tìm hiểu về kiến trúc nhà dài, văn hoá truyền thống, văn hoá cồng chiêng, ẩm thực, cà phê và các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, đan lát, tạc tượng... sau đó làm cơ sở nhân rộng ra các buôn có tiềm năng phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.

+ Quy hoạch và đưa vào hoạt động tuyến phố đi bộ; trồng hoa, cây xanh đặc trưng của Đắk Lắk tại các tuyến đường chính của thành phố Buôn Ma Thuột; 100 người dân giữ gìn môi trường cảnh quan xanh sạch đẹp, trồng hoa trước hiên nhà, các tuyến đường nông thôn nhằm tạo cảnh quan môi trường đẹp.

+ Xây dựng và triển khai mô hình thân thiện với Voi tại các khu, điểm du lịch tại huyện Lắk, huyện Buôn Đôn và Trung tâm Bảo tồn Voi của tỉnh.

3.2.4. Định hướng pháp triển du lịch cộng đồng tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021 – 2030

- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch nói chung và du lịch cộng đồng nói riêng;

- Phát triển nhanh kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ phục vụ phát triển du lịch, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển DLCĐ;

- Phát triển đa dạng hóa thị trường khách du lịch trên cơ sở điều tra, nghiên cứu thị trường, nhu cầu và thị hiếu của khách du lịch đối với DLCĐ;

- Phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng chất lượng, đa dạng, khác biệt, có giá trị gia tăng cao và tăng trải nghiệm cho khách du lịch dựa trên lợi thế về tài nguyên thiên nhiên và đặc sản văn hóa đặc sắc của con người Đắk Lắk gắn với các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh, phù hợp với nhu cầu thị trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của du lịch cộng đồng tại Đắk Lắk;

- Thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành du lịch, phát triển du lịch thông minh, xúc tiến, quảng bá, xây dựng thương hiệu, quản lý khách du lịch và hoạt động du lịch cộng đồng, tài nguyên du lịch du lịch cộng đồng, kiểm soát, giám sát và cảnh báo ô nhiễm môi trường, quản lý và giảm thiểu rủi ro, sự cố môi trường trong hoạt động du lịch cộng đồng trên cơ sở ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại và nền tảng công nghệ số.

- Phát triển nguồn nhân lực phục vụ du lịch cộng đồng với cơ cấy ngành

nghề hợp lý, bảo đảm về số lượng và chất lượng, đáp ứng yêu cầu cạnh tranh, hội nhập;

- Tập trung phát triển du lịch cộng đồng kết hợp với các loại hình du lịch sinh thái, du lịch văn hóa, nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy hiệu quả giá trị di tích văn hóa, lịch sử, danh thắng, các nguồn tài nguyên du lịch và bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc trên địa bàn tỉnh. Phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng ở các địa phương có tiềm năng du lịch. Chú trọng phát triển hạ tầng, khai thác các lợi thế về kinh tế cửa khẩu để phát triển ngành dịch vụ phân phối, du lịch.

Đến năm 2030, phát triển du lịch cộng đồng tại vùng của người Êđê, Mnông Jrai và các vùng đồng bào dân tộc thiểu số khác trên toàn tỉnh.

3.3. Dự báo phát triển du lịch cộng đồng tại địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 – 2030

Thứ nhất, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, lượng khách du lịch đến Đắk Lắk sẽ giảm mạnh, điều này ảnh hưởng đến các mô hình du lịch cộng đồng mà các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng, người dân, buôn bản đang triển khai phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn, ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư, phát triển thí điểm mô hình của tỉnh hiện nay.

Thứ hai, giai đoạn sau khi kiểm soát được đại dịch COVID-19, các chương trình, dự án sẽ được ưu tiêu dành ngân sách để đầu tư nhất là tập trung phát triển buôn Ako Dhông; khi mà người dân đã sẵn sàng thì Nhà nước sẽ cùng thực hiện khi có sự sẵn sàng tham gia của người dân.

Thứ ba, nhu cầu du lịch nhất là du lịch trải nghiệm cộng đồng, tham quan nghỉ dưỡng của khách du lịch sẽ quay trở lại khi đã kiểm soát được dịch bệnh.

Thứ tư, Đắk Lắk định kỳ tổ chức hoạt động festival cà phê Buôn Ma Thuột, là dịp thu hút rất nhiều du khách đến địa phương, trải nghiệm các dịch vụ văn hóa cộng động, các sản phẩm nông sản đặc sản của bản địa…