Đánh Giá Chung Về Thực Trạng Quản Lý Nhà Nước Bằng Pháp Luật Đối Với

buổi thực tập trực tiếp với các nhà hàng kinh doanh du lịch. Hiện nay, Trung tâm

đào tạo ngành du lịch đã có sinh viên đào tạo 56 người, nữ 35 người[14, tr.5].

3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

3.3.1. Những thành tựu cơ bản đã đạt được

Qua 25 năm đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là từ khi Quốc hội đã ban hành Luật Du lịch năm 2005 (sau đó được thay thế bằng Luật Du lịch năm 2013), Tổng cục Du Lịch đã khẳng định những thành tựu to lớn trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch ở nước CHDCND Lào trong thời gian qua. Trong những thành tích chung đó, CHDCND Lào kể từ khi ban hành pháp Luật Du lịch năm 2005 đến nay, nhất là từ khi Quốc hội ban hành Luật Du lịch đã đạt được những kết quả quan trọng trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch có một số thành tựu cơ bản, do các nguyên nhân sau đây:

Thứ nhất, quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch trên toàn quốc đã quán triệt một cách sâu sắc các chủ trương đường lối của Đảng NDCM Lào về du lịch. Nhà nước đã quan tâm chỉ đạo sát sao công tác quản lý du lịch. Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản cụ thể các quy định tạo cơ sở quản lý đưa hoạt động quản lý nhà nước về du lịch trên toàn quốc dần dần đi vào nề nếp. Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch, khởi dậy tiềm năng du lịch, thúc đẩy tăng cường kinh tế, đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đưa đất nước trở thành một nước có ngành du lịch phát triển.

Thứ hai, hoạt động quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch, ngày càng được tăng cường. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch của cơ quan quản lý cấp quốc gia và các cấp chính quyền đã được nâng lên rõ rệt. Cơ sở pháp lý cho việc quản lý theo pháp luật đã dần hoàn thiện. Chức năng quản lý nhà nước về du lịch được các cấp chính quyền thực hiện ngày càng có kết quả khá lên.

Thứ ba, Luật Du lịch đã được Quốc hội thông qua, ban hành là một văn bản luật quan trọng trong việc thúc đẩy và phát triển du lịch và tổ chức thực hiện các

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 186 trang tài liệu này.

quy định và những quy chế khác có liên quan cả về việc tăng cường và phát triển du lịch.

Thứ tư, việc thực hiện pháp luật đã tạo ra sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức của các chủ thể quản lý, các tổ chức và cá nhân trong toàn xã hội về phát triển du lịch bền vững tại Lào.

Thứ năm, quản lý nhà nước được cải cách một bước và đã mang hiệu quả thiết thực. Các chủ thể quan hệ pháp luật về du lịch chủ động lựa chọn hành vi pháp lý của mình, tự kiềm chế không tiến hành những hoạt động mà pháp luật ngăn cấm, thực hiện nghĩa vụ của mình bằng các hành động tích cực. Người dân “gần gũi” hơn về vai trò quản lý nhà nước, hình thành ý thức tự giác trong việc tuân thủ, thi hành pháp luật của đại đa số của chủ thể quan hệ trong lĩnh vực quản lý du lịch.

Nhìn chung, thực tiễn thực hiện pháp luật về du lịch ở Lào những năm qua cho thấy hoạt động du lịch của cả nước đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Từ chỗ chỉ có một vài khu du lịch, được hình thành cách đây khá lâu, trải qua chiến tranh tàn phá, hầu như bị xóa bỏ, sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng, Chính phủ Lào đã xây dựng lại và mở mang thêm một số khu du lịch, nhất là chùa hàng, nơi di tích lịch sử, điểm văn hóa… Những tài nguyên du lịch ấy đang được quản lý, khai thác, sử dụng đúng mục đích, ngày càng được quan tâm và được bảo vệ một cách tốt hơn. Kết quả việc thực hiện pháp luật về du lịch ở nước CHDCND Lào đã khẳng định tính đúng đắn của đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong thực tiễn cuộc sống, khẳng định lãnh đạo của Đảng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội. Thông qua chỉ đạo việc triển khai và tổ chức thực hiện pháp luật, tổ chức Đảng thể hiện được vai trò lãnh đạo của mình và đánh giá đúng mức về năng lực và sức chiến đấu của Đảng, các đảng viên đồng thời rà soát tổng kết những chính sách, định hướng phát triển du lịch trên phạm vi toàn quốc gia hay ở từng địa phương để xay dựng phát triển du lịch ngày một tốt hơn.

Để Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật thì cần có sự phối hợp đồng bộ các hoạt động xây dựng pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, thực hiện pháp luật, kiểm tra, xử lý những hành vi vi phạm pháp luật nhằm bảo vệ pháp luật. Để pháp luật phát huy hiệu lực, đạt hiệu quả trong quá trình điều chỉnh các quan hệ xã hội thì Nhà nước ngoài việc tạo lập môi trường chính trị - xã hội thuận lợi, nâng cao trình

độ pháp lý cho các cán bộ và nhân dân, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đòi hỏi phải xác lập cơ chế thực hiện pháp luật một cách có hiệu quả. Muốn thực hiện pháp luật tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trước hết là các cơ quan nhà nước và nhân viên nhà nước phải hiểu rõ và nắm chắc các quy định của pháp luật về du lịch về cụ thể hóa trong triển khai, tổ chức kiểm tra việc thực hiện và xử lý vi phạm khi xảy ra đúng pháp luật. Pháp luật được phổ biến, triển khai thực hiện tốt chính là làm cho nhận thức và hành động của các cơ quan, tổ chức và cán bộ, công chức nhà nước được nâng lên và phục vụ ngày một tốt hơn, bảo đảm được các quyền và lợi ích của nhân dân.

Pháp luật du lịch của Lào được ban hành và sửa đổi bổ sung đã góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch, làm cho các công dân Lào và khách du lịch các nước trên thế giới được hiểu rõ hơn về chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước Lào, coi ngành du lịch là ngành kinh tế quan trọng, góp phần vào công tác xây dựng và phát triển đất nước, quảng bá tài nguyên du lịch, văn hóa các bộ tộc và lịch sử của đất nước Lào; trở thành ngành công nghiệp hiện đại và bền vững, tạo sự lòng tin, thu hút khách du lịch, các nhà đầu tư trong và ngoài nước; thúc đẩy sản xuất, khuyến khích xuất khẩu các sản phẩm trong nước. Ngoài ra, pháp Luật Du lịch còn tạo sự an toàn cho việc tổ chức quản lý hoạt động du lịch ở CHDCND Lào.

3.3.2. Những hạn chế yếu kém trong quản lý nhà nước bằng pháp luật

đối với hoạt động du lịch ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

3.3.2.1. Những hạn chế, yếu kém trong xây dựng pháp luật về du lịch

Bên cạnh những thành tựu đáng kể, hệ thống văn bản pháp luật về du lịch do Nhà nước ban hành hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa theo kịp thực tiễn cuộc sống, chưa đáp ứng chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong quản lý du lịch phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội đất nước. Những hệ thống bất cập của hệ thống văn bản pháp quy phạm pháp luật về du lịch hiện nay thể hiện qua những nội dung cơ bản sau đây:

- Hoạt động xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn, tổ chức thực thi pháp luật du lịch còn nhiều bất cập. Nhiều chế độ, chính sách về quản lý du lịch được ban hành còn thiếu phù hợp.

- Một số văn bản pháp luật chưa thể chế hóa kịp thời một số chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng trong quản lý nhà nước về du lịch, nêu thiếu một số quy định pháp luật để điều chỉnh kịp thời vấn đề phát sinh một cách đa dạng phong phú trên toàn quốc.

- Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, khuôn khổ pháp lý của nó giao thoa với nhiều ngành kinh tế khác. Vì thế, khi xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Tổng cục Du lịch đã lưu ý tới việc xin ý kiến của các đơn vị hữu quan. Song trên thực tế, các bộ, ngành khác khi ban hành các văn bản pháp quy liên quan đến du lịch thường không chú ý tới việc tham khảo ý kiến của ngành du lịch, đến khi thực hiện làm nảy sinh những bất hợp lý mới quay lại sửa nên mất nhiều thời gian và hiệu quả không cao.

- Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về du lịch do Nhà nước ban hành còn cồng kềng, số lượng các văn bản quy phạm pháp luật rất lớn nên việc tổ chức thực hiện gặp không ít khó khăn, để giải quyết một vụ việc phải sử dụng nhiều văn bản quy phạm pháp luật. Một số quy phạm pháp luật chưa đồng bộ, có trừơng hợp chồng chéo, mâu thuẫn nhau, một số quy phạm pháp luật của Nhà nước ban hành từ lâu bị lạc hậu nhưng không được loại bỏ, một quy phạm không phù hợp, nên việc điều chỉnh rất khó khăn.

- Còn có những quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật du lịch do Nhà nước ban hành còn mang tính chung chung thiếu cụ thể làm giảm thiểu hiệu lực, hiệu quả khi áp dụng vào thực tiễn.

- Luật quy định áp dụng chung cho cả nước, có nhiều đặc thù trong quản lý ngành du lịch chưa được pháp luật quy định hoặc quy định không phù hợp, từ đó dẫn đến hạn chế hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nứoc về du lịch, nhiều quy định của pháp luật còn chồng chéo, chưa thống nhất và không khả thi dẫn đến việc triển khai thực hiện rất khó, thậm chí không thể thực hiện được, do đó ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về du lịch.

- Đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ soạn thảo, góp ý, thẩm định văn bản còn thiếu, kinh nghiệm và kỹ năng soạn thảo văn bản, khả năng phân tích, dự báo những thay đổi kinh tế - xã hội trong tương lai còn hạn chế, thiếu công tác

đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, nhiệm vụ chuyên môn do đó ảnh hưởng đến chất lượng dự thảo văn bản.

3.3.2.2. Những hạn chế, yếu kém trong tổ chức thực hiện pháp luật du lịch

Trong những năm qua, Lào đang trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đã và đang được xây dựng, hoàn thiện theo kinh tế thị trường định hướng XHCN. Do vậy, có những chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội nói chung và trong lĩnh vực quản lý du lịch nói riêng chưa được hoàn chỉnh, đỏi hòi Nhà nước phải vừa làm, vừa nghiên cứu tổng kết rút kinh nghiệm.

- Sự phối hợp giữa Đảng, chính quyền, Mặt trật và Đoàn thể với các kinh doanh du lịch chưa làm tốt trong công tác phổ biến tuyên truyền, vận động, giải thích chủ trương, chính sách về pháp luật du lịch và bồi thường cùng với công tác hướng dẫn tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kể cả việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa đươc quan tâm đào tạo và công tác giải quyết khiếu nại còn chậm.

- Các quy định pháp luật liên quan đến ngành du lịch trong những năm qua đã được ban hành, một số quy định chưa phù hợp với sự tăng cường của ngành du lịch, việc sửa đổi các quy định đó chưa kịp thời, công tác kiểm tra dịch vụ của các đơn vị kinh doanh du lịch, khách sạn, nhà nghỉ và nhà ăn trên phạm vi toàn quốc chưa được hoàn thành tốt, bởi vì, các cán bộ công chức và ngân sách toàn quốc chưa ủng hộ được những yêu cầu của công việc, một số nhà nghỉ không có sự phối hợp với các ngành du lịch. Như vậy, khách sạn vừa xây dựng xong không đạt tiêu chuẩn làm khó khăn cho việc xếp hạng khách sạn và nhà nghỉ.

- Pháp luật Du lịch không theo kịp quan hệ xã hội đang vận động và phát triển, nhất là trong ngành du lịch là một ngành kinh tế mới, năng động. Du lịch luôn đòi hỏi các sản phẩm du lịch, loại hình du lịch mới, song để triển khai một loại hình du lịch mới như: du lịch sinh thái, du lịch đeo núi… lại vưỡng nhiều quy định của các ngành liên quan.

- Thực trạng thi hành pháp luật về du lịch ở nước CHDCND Lào có thấy

đang hiện hữu nhiều tồn tại, yếu kém, có những tồn tại, yếu kém và nghiêm trọng

trên nhiều mặt như: Quy hoạch, kế hoạch, quản lý, sử dụng, khai thác tài nguyên du lịch, khách du lịch, kinh doanh du lịch, đô thi du lịch và quản lý nhà nước về du lịch. Những yếu kém ấy là tác nhân trực tiếp làm cho CHDCND Lào tụt hậu và đồng thời là những khó khăn, lực cản cho quá trình tiếp tục xây dựng và phát triển ngành du lịch ở CHDCND Lào.

3.3.2.3. Những hạn chế, yếu kém trong việc kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về du lịch

Công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý các hoạt động du lịch chưa đáp ứng được nhu cầu của tình hình mới. Nhiều vi phạm pháp luật về du lịch tồn tại trong thời gian dài, không được phát hiện kịp thời, chậm bị xử lý đã xảy ra nhiều bức xúc, khiếu kiện kéo dài của nhân dân, ảnh hưởng không tốt tới niềm tin của toàn dân.

- Việc xử lý thiếu kiên quyết, không triệt để đã tác động tiêu cực tới ý thức pháp luật của cán bộ và nhân dân, làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật. Việc giải quyết tranh chấp du lịch còn nhiều hạn chế.

- Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực du lịch chưa được quan tâm đúng mức. Các hành vi trốn thuế, bán tư cách pháp nhân, bắt chẹt khách, sử dụng hương dẫn viên không có thẻ...

- Đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra vừa thiếu vừa yếu về năng lực chuyên môn.

- Việc phân định chức năng, thanh tra, kiểm tra cũng chưa rõ ràng. Ví dụ: ngay trong cơ quan Tổng cục Du lịch, việc theo dõi, kiểm tra, thanh tra, thực hiện pháp luật đều do 3 đơn vị thực hiện: Vụ quản lý du lịch, Vụ phát triển du lịch và Vụ quảng bá du lịch thực hiện, thực sự Vụ quảng bá du lịch và Vụ phát triển du lịch là những tổ chức có điều kiện tiếp cận với đối tượng kiểm tra hơn cả. Vụ quản lý du lịch không trực tiếp quản lý hoạt động của các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Tổng cục Du lịch Lào.

3.3.3. Nguyên nhân của những yếu kém trong quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Nhìn chung, từ khi Luật Du lịch được ban hành và có hiệu lực thi hành cho

đến nay đã góp phần tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch.

Tuy nhiên bên cạnh đó, quá trình thực thi pháp luật trong hoạt động du lịch còn bất cập. Việc còn tồn tại những bất cập, còn xảy ra những vi phạm pháp luật trong hoạt động du lịch đều xuất phát từ hai nguyên nhân. Nguyên nhân thứ nhất là, do lỗi hệ thống, đó là do việc chậm ban hành các văn bản pháp luật, chậm trễ trong tổ chức triển khai thực hiện của các cơ quan chức năng, do sự phối kết hợp thiếu đồng bộ giữa cơ quan nhà nước với nhau, giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân hoạt động, kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, và là do hạn chế của bản thân các cơ quan quản lý nhà nước, thiếu cơ sở vật chất trang thiết bị, thiếu cán bộ công chức hay năng lực của cán bộ công chức còn yếu, thiếu kiến thức không theo kịp với sự phát triển của nền kinh tế, tổ chức cá nhân hoạt động kinh doanh du lịch cố tình vi phạm...Nguyên nhân thứ hai, đó là còn tồn tại những bất cập trong chính những quy định pháp luật so với thực tiễn, do những quy định pháp luật còn bất cập, chưa thật sự thông thoáng tạo điều kiện cho hoạt động du lịch phát triển hay còn thiếu những quy định pháp luật điều chỉnh những vấn đề nảy sinh mới trong thực tiễn.

Hiện nay, CHDCND Lào đang tiến hành đổi mới trên mọi mặt, trong đó, có cải cách bộ máy nhà nước, đơn giản hóa thủ tục hành chính. Sự đổi mới này chưa hoàn toàn được nhận thức sâu sắc trong tư duy những người làm công tác quản lý du lịch. Hiệu quả quản lý, năng lực kiểm tra, kiểm soát yếu kém dẫn tới xu hướng quy định gò bó hoặc có chặt chẽ, hạn chế quyền tự do kinh doanh của tổ chức, cá nhân. Quy định ở một số địa phương đang trong quá trình tìm tòi, thử nghiệm cơ chế quản lý, tình hình hoạt động và kinh doanh du lịch lộn xộn, có sự kiểm soát song lại sa vào sự cục bộ, áp đặt và trong những năm qua, Lào đang trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đã và đang được xây dựng, hoàn thiện cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Do vậy, có những chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực du lịch, sau khi sửa đổi bổ sung (năm 2013) nhưng vẫn còn nhiều quy định chung chung, nhiều vấn đề nảy sinh trong thực tiễn, những thiếu các quy phạm pháp luật về du lịch để điều chỉnh.

Những hạn chế trên đây về quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực du lịch xuất phát từ các nguyên nhân cơ bản như sau:

Một là, nhận thức của xã hội, của nhiều cơ quan nhà nước về vị trí, vai trò của du lịch vẫn chưa được đổi mới. Phần lớn vẫn tồn tại quan niệm du lịch là hoạt động vui chơi, giải trí của số ít người có tiền, chứ chưa nhận thức được du lịch là loại hoạt động kinh tế có hiệu quả. Vì vậy, sự quan tâm, đầu tư cho việc xây dựng hệ thống pháp luật về du lịch còn ít.

Hai là, chế độ củng cố tổ chức và cán bộ công chức cấp trương ương, cấp tỉnh, cấp huyện chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc, về mặt số lượng và chất lượng, các nghĩa vụ và vai trò của bộ máy tổ chức chưa hoàn thiện so với sự phát triển của ngành du lịch, ý thức và sự hiểu biết về Pháp luật Du lịch của toàn thể nhân dân và xã hội chưa sâu sắc.

Ba là, năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch của các bộ, công chức làm công tác tham mưu còn thấp, chậm đổi mới tư duy, chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn; chưa thể chế hóa kịp thời quan điểm của Đảng và nhà nước về phát triển và quản lý du lịch. Văn bản pháp luật được ban hành không bao giờ cũng có sự rõ ràng và có một cách hiểu thống nhất. Công tác giải thích pháp luật chưa được quan tâm và thực hiện thường kỳ, hiện tượng giải thích và áp dụng pháp luật còn tuy tiện. Các chủ thể cần dẫn chiếu luật thường giải thích các quy định theo hướng có lợi cho mình.

Bên cạnh đó, khi các quy định đã được xây dựng hoàn chỉnh, có cách hiểu thống nhất vẫn có trường hợp cơ quan quản lý nhà nước triển khai thực hiện chưa nghiêm túc, còn buông lỏng quản lý. Đôi khi đã xuất hiện những tiêu cực trong quá trình triển khai thực hiện, đó là hiện tượng cố tình bỏ qua những vi phạm pháp luật để kiếm lợi bất chính hoặc để khống chế các chủ thể có hành vi vi phạm. Văn bản được ban hành hợp lý, chỉ đạo của các cơ quan quản lý cấp trên rất sát sao nhưng cấp dưới cố tình không thực hiện nghiêm túc là những hạn chế còn tồn tại trên và ảnh hưởng tới hoạt động du lịch phát triển lành mạnh.

Bốn là, kế hoạch làm việc của các cấp các ngành chưa được hoàn thiện, sự hợp tác và phối hợp giữa Nhà nước và tư nhân chưa hợp lý trong công tác quản lý du lịch, các quy chế quản lý du lịch chưa đầy đủ và ban hành kịp thời.