Biện Pháp 2 Quản Lý Việc Thực Hiện Chương Trình Và Kế Hoạch Dạy Học Môn

Như vậy công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ cho chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên là vấn đè quan trọng cần được chú trọng và quan tâm hàng đầu. Trong quản lý chỉ đạo công tác giảng dạy của nhà trường cũng như công tác giảng dạy môn tiếng Việt. Muốn củng cố vị trí, uy tín của mình, nhà trường phải có đội ngũ giáo viên vững vàng có năng lực. Như chúng ta đã biết không có cái gì tự nó đến cả nếu không có công sức rèn luyện, học hỏi vì vậy mà bản thân mỗi giáo viên phải nâng cao ý thức tự học hỏi rèn luyện tích lũy cho mình những kinh nghiệm quý báu về chuyên môn, trau dồi phẩm chất đạo đức, trang bị, bổ sung kiến thức cho mình thì mới đạt được hiệu quả như mong muốn. Để giúp người giáo viên đạt được mục tiêu, kế hoạch của mình thì người hiệu trưởng phải tạo mọi điều kiện để đẩy nhanh mức chuyển biến đạt hiệu quả cao.

3.2.2. Biện pháp 2 Quản lý việc thực hiện chương trình và kế hoạch dạy học môn Tiếng Việt

* Mục tiêu biện pháp

- Tổ chức thực hiện đúng, đủ chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học, và thời gian học tập môn Tiếng Việt theo chuẩn kiến thức kĩ năng do Bộ GD&ĐT quy định.

- Xây dựng được thời khóa biểu phù hợp cho trường mình bảo đảm quyền lợi cho học sinh và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

- Quản lý giáo viên thực hiện đúng và có hiệu quả các nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường tiểu học(Được quy định tại điều 32 chương IV- Điều lệ trường tiểu học).

* Nội dung và cách thực hiện

Việc thực hiện đầy đủ và nghiêm túc chương trình giáo dục môn Tiếng Việt cả về các nội dung, hình thức, phương pháp và cách thức tổ chức... là điều kiện cơ bản để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục môn Tiếng Việt trong trường tiểu học. Đây phải được coi là vấn đề có tính chất pháp lệnh bắt buộc. trong thực tế vẫn còn một số hiệu trưởng thiếu tinh thần trách nhiệm trong quản lý để cho giáo viên cắt xén chương trình, đơn giản háo kiến thức và phương pháp của

bộ môn, lên lớp thiếu tâm huyết dạy và học chưa đi vào nền nếp dẫn đến hiệu quả không cao.

- Để thực hiện được đầy đủ chương trình và quy định của Bộ GD&ĐT yêu cầu, hiệu trưởng phải nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác quản lý, chỉ đạo chặt chẽ giáo viên, đặc biệt là các tổ chuyên môn. Tổ trưởng chuyên môn phải xây dựng kế hoạch của từng phân môn theo kế hoạch đã quy định như kế hoạch tuần, tháng, năm... Hiệu trưởng phải thường xuyên có sự theo dõi đánh giá tiến bộ và phân phối chương trình đã quy định, theo dõi việc thực hiện thời khóa biểu của giáo viên trong ngày.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

- Để xây dựng được thời khóa biểu của trường một cách khoa học và hợp lý nhất, hiệu trưởng cần nghiên cứu kỹ, hiểu đúng quy định biên chế năm học, tính đặc thù của từng môn học, tâm sinh lý lứa tuổi học sinh từng khối lớp để xây dựng thời khóa biểu cho nhà trường, cho từng khối, lớp học.

- Hiệu trưởng là người phải giám sát các hoạt động thực hiện nhiệm vụ của từng giáo viên đó là các hoạt động: Giảng dạy và giáo dục theo đúng chương trình giáo dục bao gồm kế hoạch dạy học, kế hoạch bài dạy, cá kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên về chuyên môn nghiệp vụ, việc tu dưỡng rèn luyện phẩm chất của người giáo viên tiểu học, việc thực hiện ngày giờ công, nền nếp chuyên môn nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giảng dạy, quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; Tham gia đầy đủ, nhiệt tình các hoạt động của tổ chuyên môn.

- Quản lý chương trình môn việt, người hiệu trưởng đóng một vai trò rất quan trọng từ khâu tổ chức cho giáo viên xây dựng thời khóa biểu và kế hoạch dạy học, đến chỉ đạo chương trình, xây dựng quy định cụ thể về nề nếp chuyên môn và công tác giảng dạy của giáo viên, nền nếp học tập của học sinh, chỉ đạo đánh giá, xếp loại và rút kinh nghiệm một số vấn đề đặc trưng và cơ bản trong hoạt động dạy và học môn tiếng Việt.

* Điều kiện thực hiện

Để thực hiện tốt hoạt động dạy học môn Tiếng Việt, hiệu trưởng cần tổ chức cho giáo viên nghiên cứu học tập nắm vững chương trình bộ môn, xây

dựng kế hoạch bài dạy, kiểm tra việc dạy học trên lớp, đánh giá nhận xét học sinh trong quá trình học (Tổ chức cho giáo viên học tập nắm vững hướng dẫn đánh giá của Bộ Gd&ĐT ngay từ đầu năm học). Thực hiện tốt những quy định về nhận xét, đánh giá học sinh theo thông tư 22. Trực tiếp rà oát và chấm lại một số bài kiểm tra của học sinh để kiểm tra công tác đánh giá của giáo viên đối với học sinh.

Chương trình dạy học môn Tiếng Việt ở tiểu học hiện nay đang có những đổi mới cũng như điều chỉnh phù hợp với nhu cầu của người học. Do đó hiệu trưởng cần thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên và để giáo viên nắm bắt kịp thời các yêu cầu của đổi mới giúp người giáo viên nắm vững được mục tiêu giáo dục tiểu học, mục tiêu giáo dục môn học, những định hướng điều chỉnh về nội dung để giáo viên nắm vững và vận dụng một cách linh hoạt sáng tạo vào giảng dạy đảm bảo dạy được và dạy tốt chương trình sách giáo khoa.

Tập trung bồi dưỡng cho giáo viên về cấu trúc chương trình, sách giáo khoa của từng bài, từng phân môn, tìm hiểu các vấn đề tích hợp giữa các phân môn, giữa các phân môn,... yêu cầu giáo viên có sự nghiên cứu tìm tòi từ nội dung sách giáo khoa và chương trình, mục tiêu của bài học. Đánh dấu là lưu giữ những kiến thức khó, những vấn đề cần trao đổi để đưa ra tổ, nhóm, chuyên môn thảo luận và bàn bạc nhằm tìm ra các giải pháp, biện pháp hữu hiệu để thực hiện. Ngoài ra hiệu trưởng cần chỉ đạo ban chuyên môn nhà trường chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn xay dựng các chuyên đề cần mở trong năm học để giúp đỡ và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên rong quá trình giảng dạy.

Đối với bộ môn tiếng Việt ở các lớp đầu cấp giáo viên cần chú trọng để rèn luyện cho học sinh 4 kĩ năng (Nghe, nói, đọc, viết) sang đến những lớp cao hơn thì những kĩ năng này yêu cầu ở những mức độ cao hơn, hoàn thiện hơn. Trong đó yêu cầu đọc hiểu và viết một văn bản hoàn chỉnh được ặc biệt coi trọng.

Như vậy thực hiện chương trình dạy học là thực hiện kế hoạch đào tạo theo mục tiêu giáo dục của trường tiểu học. Chương trình dạy học là pháp lệnh

của nhà nước do Bộ GD&ĐT ban hành. Người hiệu trưởng phải có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác quản lý, thực hiện đúng các quyền hạn, chức năng nhiệm vụ của hiệu trường trường tiểu học, tạo niềm tin cho nhân dân trên địa bàn, uy tín, mẫu mực để đội ngũ giáo viên noi theo.

3.2.3. Biện pháp 3 Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt

* Mục tiêu biện pháp

Thông qua việc tổ chức, thực hiện nhằm đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học, phù hợp với tâm sinh lý của các em nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt đặc biệt là các em học sinh trong trường PTDTBT Tiểu học.

* Nội dung và cách thức thực hiện

- Chỉ đạo và thực hiện các nguyên tắc dạy Tiếng Việt theo định hướng đổi mới. thông qua các hoạt động chuyên môn như: Chuyên đề, các hoạt động ngoại khóa của trường, lớp, nhà trường chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá giáo viên thực hiện các nguyên tắc dạy Tiếng Việt theo định hướng đổi mới.

+ Nguyên tắc hướng vào hoạt động giao tiếp: Nguyên tắc này sẽ chi phối trực tiếp việc chọn lọc sắp xếp các nội dung kiến thức cần dạy. Kiến thức về Tiếng Việt chỉ có ý nghĩa khi chúng góp phần hình thành các kĩ năng giao tiếp (Nghe, nói, đọc, viết).

+ Nguyên tắc chú ý đến trình độ tiếng Việt vốn có của học sinh: Đối với học sinh thì vốn tiếng Việt trước khi vào lớp 1 là rất ít. do đó giáo viên dạy lớp 1 phải có phương pháp phù hợp vừa giúp các em hiểu bài, phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh trong giờ học Tiếng Việt.

+ Nguyên tắc rèn luyện ngôn ngữ gắn liền với rèn luyện tư duy: Chuẩn bị đầy đủ, tạo mọi điều kiện cho các em nắm được nội dung các vấn đề cần viết, hoặc nói (đặc biệt là nội dung, sự kiện trong các bài Tập Làm Văn do giáo viên chuẩn bị, nội dung, các sự kiện càng phong phú sẽ giúp các em tiếp thu có hiệu quả trong giờ học Tiếng Việt). Muốn như vậy đề bài của các bài tập làm văn phải gần gũi với cuộc sống thực tế của các em. Giáo viên phải tổ chức cho học

sinh tìm hiểu, quan sát, ghi chép đầy đủ và phong phú các tư liệu cần thiết trước khi viết hoặc nói.

+ Nguyên tắc kết hợp rèn luyện cả 4 kĩ năng ngôn ngữ (nghe, nói, đọc, viết): Học sinh tiểu học khi mới đến trường, các em chỉ mới biết nói, chứ chưa biết đọc, biết viết. Do đó quá trình dạy tiếng Việt cho học sinh, bên cạnh việc dạy học cho học sinh, giáo viên cần chú trọng rèn cho học sinh kĩ năng nói, và nghe học sinh có thể lắng nghe và cũng có thể bày tỏ quan điểm của mình.

Như vậy, các nguyên tắc dạy học Tiếng Việt chỉ trở thành cơ sở cho việc dạy tiếng khi chúng được đúc kết từ thực tiễn dạy học tiếng Việt trên những quy luật chung của nó. Đảm bảo các nguyên tắc cơ bản của việc dạy tiếng là nền móng, là điều kiện quyết định để việc dạy và học môn Tiếng Việt đạt hiệu quả.

- Chỉ đạo và thực hiện các phương pháp dạy học tích cực sao cho phù hợp với đối tượng học sinh phù hợp với nhận thức, đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và đặc biệt phù hợp với vùng miền.

+ Mục tiêu của việc dạy học Tiếng Việt theo định hướng giao tiếp là rèn luyện cho học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. chính vì vậy mà chương trình tiểu học mới đã chú trọng và quan tâm đến việc dạy Tiếng Việt thông qua hoạt động giao tiếp.

Bản chất của tính giao tiếp là sử dụng các biện pháp làm cho quá trình dạy Tiếng Việt giống hoặc gần giống với giao tiếp tự nhiên. Nói cách khác, phương pháp giao tiếp được xây dựng trên cơ sở quá trình dạy và học tiếng là mô hình của giao tiếp tự nhiên. Quá trình dạy học Tiếng Việt thông qua giao tiếp tạo điều kiện và khích lệ học sinh nảy sinh các nhu cầu giao tiếp, có nghĩa là học sinh được học trong quá trình giao tiếp và được giao tiếp trong quá trình học.

+ Ngoài ra có thể tổ chức các trò chơi trong quá trình dạy, học Tiếng Việt: Cùng với các phương pháp dạy học hiện đại theo định hướng đổi mới, trò

chơi học tập là phương pháp tổ chức dạy học đem lại hiệu quả cao trong việc phát huy tính tích cực, chủ động trong học tập của học sinh, tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình tiếp thu kiến thức. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, có thể khẳng định phương pháp tổ chức trò chơi học tập là phương pháp dạy học rất phù hợp và có hiệu quả đối với học sinh tiểu học, đặc biệt là trong việc tiếp thu và vận dụng kiến thức Tiếng Việt, môn học gần gũi với thực tế cuộc sống hàng ngày của học sinh.

+ Phương pháp học tập Nhóm: Hình thức tổ chức học tập theo Nhóm có ý nghĩa và tác dụng tích cực. Tất cả học sinh đều được tham gia vào quá trình học tập như cùng thảo luận, đưa ra ý kiến, bày tỏ quan điểm của mình, lắng nghe ý kiến của bạn cùng nhau tìm ra cái mới trong bài học, tạo không khí học tập sôi nổi, tích cực, hợp tác, thái độ xây dựng, tự giác và chủ động trong mọi tình huống nhằm chiếm lĩnh kiến thức, bổ sung và hoàn thiện.

+ Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Tiếng Việt: Trong xu thế phát triển của xã hội hiện nay, việc đưa thành tựu khoa học và công nghệ vào phục vụ dạy học là xu thế tất yếu của xã hội hiện đại, của nền kinh tế tri thức.

* Điều kiện thực hiện

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy bằng giáo án điện tử đem lại những ưu điểm vượt trội như: Nội dung bài học được minh họa một cách sinh động thực tế bằng những âm thanh, hình ảnh thực tế tạo hứng thú và cái nhìn trực quan thực tế sinh động giúp học sinh tiếp thu bài học một cách chủ động nhẹ nhàng, tự giác. Ngoài ra việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp cho học sinh nâng cao khả năng tự học, nâng cao tính tự giác và phát triển tư duy tích cực của người học. Đồng thời tạo điều kiện cho người dạy tự hoàn thiện, tự cập nhật thông tin nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục nói chung và bộ môn Tiếng Việt ở bậc tiểu học nói riêng.

Tuy nhiên việc Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học môn Tiếng Việt còn gặp một số khó khăn, phức tạp, cần đầu tư rất nhiều thời gian, kinh

phí, công sức và trí tuệ của người dạy và nhà quản lý để đảm bảo các điều kiện cho việc thực hiện phương pháp này. Trước những khó khăn, trở ngại đó để thực hiện tốt hình thức dạy học này, hiệu trưởng cần phải quan tâm, chỉ đạo:

+ Đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị hiện đại, cần thiết cho việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.

+ Tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ tổ trưởng, giáo viên những kiến thức về tin học và việc sử dụng các phần mềm để thiết kế bài dạy của một bài giảng điện tử.

+ Tổ chức những chuyên đề về giảng dạy Tiếng Việt có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin để giáo viên học hỏi, rút kinh nghiệm về kĩ năng thực hiện một giáo án điện tử. Tránh làm cho bài giảng thiên về trình diễn thông tin và lạm dụng các hiệu ứng hoạt hình vì những bài giảng ấy chỉ thu hút được học sinh lúc ban đầu, đem lại cho các em sự tò mò, thích thú với cái mới lạ, cái sinh động. Nhưng nó sẽ làm giảm sự thu hút, triệt tiêu các hoạt động tích cực của học sinh đi lệch trọng tâm của yêu cầu một tiết dạy theo phương pháp mới.

+ Bài giảng điện tử không thể thay thế việc thiết kế một bài dạy và thực hiện tiết dạy theo phương pháp mới, mà chỉ nên coi đó là một trong những hình thức hỗ trợ cho việc thiết kế, tổ chức một tiết dạy hiệu quả hơn.

Như vậy; Mỗi phương pháp, hình thức dạy học đều có những điểm mạnh và điểm hạn chế riêng, phù hợp với tơngf loại bài riêng, từng hoạt động riêng của quá trình dạy học. Như vậy không nên quá lạm dụng hoặc phủ nhận hoàn toàn một phương pháp một hình thức dạy học nào. Điều quan trọng là căn cứ vào nội dung, tính chất từng bài; Căn cứ vào trình độ học sinh và năng lực, sở trường của giáo viên; ngoài ra còn căn cứ vào một số điều kiện, hoàn cảnh của từng trường, từng lớp mà có sự lựa chọn, chắt lọc và sử dụng các phương pháp, hình thức dạy học một cách hợp lý đúng mức nhằm thực tốt mục tiêu dạy học.

3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo nâng cao chất lượng giờ dạy môn Tiếng Việt

* Mục tiêu biện pháp

- Biện pháp này nhằm nâng cao nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của giờ dạy trên lớp, từ đó giúp họ có ý thức tự bồi dưỡng trình độ

chuyên môn nhằm đáp ứng tốt hơn những yêu cầu mới đặt ra đối với công tác giảng dạy.

- Cung cấp cho giáo viên những kiến thức, những hiểu biết cần thiết cho giáo viên về các dạng hoạt động cơ bản của giờ lên lớp và cấu trúc của nó.

- Mỗi người giáo viên phải quan tâm đúng mức về đến việc nghiên cứu nội dung chương trình và thiết kế nội dung giảng dạy theo sách giáo khoa, Tài liệu hướng dẫn và các sách tham khảo, các kênh thông tin khác.

- Kích thích khả năng lao động sáng tạo của giáo viên đối với hoạt động dạy học trên lớp và nâng cao ý thức nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm trong việc chuẩn bị bài dạy, thiết kế nội dung bài dạy, chuẩn bị nội dung bài dạy của giáo viên.

- Giúp cho nhà quản lý, cụ thể là hiệu trưởng đánh giá được trình độ, năng lực kết quả của giáo viên, chất lượng đội ngũ. Từ đó kịp thời điều chỉnh, khắc phục những hạn chế khiếm khuyết trong công tác chỉ đạo hoạt động thực hiện giờ dạy lên lớp môn Tiếng Việt.

* Nội dung và cách thực hiện

- Tăng cường chỉ đạo và giám sát việc chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên qua các giai đoạn sau:

+ Giai đoạn 1: Tìm hiểu yêu cầu của chương trình, yêu cầu của bài học, xá định hệ thống mục đích yêu cầu về việc nắm vững tri thức, kĩ năng sử dụng tiếng Việt, phương pháp nhận thức về việc giảng dạy, động cơ, thái độ.

+ Giai đoạn 2: xây dựng nội dung cụ thể bài học, xác định những kiến thức hình thành phân tích những kiến thức đó thành đơn vị, sắp xếp những đơn vị kiến thức theo một trình tự của một tiến trình lên lớp.

+ Giai đoạn 3: Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ dạy học, là điều kiện cụ thể từng bài để lựa chọn phương pháp dạy học đổi mới phù hợp. Sự lựa chọn này phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm, tài năng và sự nhạy bén của người thầy.

- Xây dựng tiêu chuẩn giờ lên lớp: Hiệu trưởng dựa vào tiêu chuẩn đánh giá của bộ GD&ĐT về việc cho điểm, xếp loại giờ dạy trên lớp đối với giáo