Quản lý đào tạo của các trường Cao đẳng du lịch đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp khu vực đồng bằng Bắc Bộ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

Trần Văn Long

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG DU LỊCH ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHÂN LỰC CHO CÁC DOANH NGHIỆP KHU VỰC ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

LUẬN ÁN TIẾN SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM

QUẢN LÝ ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG

DU LỊCH ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHÂN LỰC CHO

CÁC DOANH NGHIỆP KHU VỰC ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 62.14.01.14

Nghiên cứu sinh:Trần Văn Long

Người hướng dẫn khoa học:GS.TSKH Nguyễn Minh Đường

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, những gì mà tôi viết trong luận án này là do sự tìm hiểu và nghiên cứu của bản thân tôi. Mọi kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng của các tác giả đều có trích dẫn nguồn gốc cụ thể.

Luận án này cho đến nay chưa được bảo vệ bởi bất kỳ một hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ nào ở trong nước cũng như ở nước ngoài và cho đến nay chưa hề được công bố trên bất kỳ một phương tiện thông tin nào.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì mà tôi cam đoan ở trên.

Hà Nội, ngày 10 tháng 12 năm 2015

NCS. Trần Văn Long

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được Luận án này, tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến GS.TSKH Nguyễn Minh Đường đã trực tiếp hướng dẫn, đóng góp những ý kiến quý báu cho tác giả trong suốt quá trình thực hiện Luận án.

Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô, cán bộ Trung tâm Đào tạo và bồi dưỡng của Viện Khoa Học Giáo dục Việt Nam.

Xin chân thành cảm ơn Vụ tổ chức cán bộ, tập thể Ban Giám hiệu, cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh, sinh viên của hai trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội và trường Cao đẳng nghề Du lịch và Dịch vụ Hải phòng, tập thể lãnh đạo, cán bộ, chuyên gia và nhân viên lao động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch đã hỗ trợ giúp đỡ, động viên để tôi hoàn thành luận án này.

Với tất cả yêu thương dành trọn cho gia đình.

Xin chân thành cảm ơn

NCS. Trần Văn Long

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHÂN LỰC CHO CÁC DOANH NGHIỆP 10

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 10

1.2. Khái niệm 15

1.2.1. Đào tạo 15

1.2.2. Quản lý đào tạo 16

1.2.3. Nhân lực, nhân lực của các doanh nghiệp du lịch 16

1.2.4. Nhu cầu nhân lực 18

1.2.5. Chuẩn nghề nghiệp và chuẩn đầu ra 18

1.2.6. Đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp 20

1.3. Đào tạo nhân lực ngành du lịch đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp trong cơ chế thị trường 22

1.3.1. Đặc điểm của nhân lực trong ngành du lịch 22

1.3.2. Đào tạo nhân lực ngành du lịch trong cơ chế thị trường 24

1.4. Quản lý đào tạo nhân lực đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp ngành du lịch theo mô hình CIPO 26

1.4.1. Mô hình quản lý đào tạo 26

1.4.2. Vận dụng mô hình CIPO trong quản lý đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp 28

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đào tạo đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp ngành du lịch 46

1.5.1. Thông tin về nhu cầu nhân lực của doanh nghiệp ngành du lịch 46

1.5.2. Mối liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp 48

1.5.3 Năng lực của nhà lãnh đạo và quản lý nhà trường, doanh nghiệp 52

1.5.4. Chính sách phát triển nhân lực 53

1.6. Kinh nghiệm của một số quốc gia trong quản lý đào tạo nhân lực ngành du lịch và bài học đối với nước ta 54

CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG DU LỊCH ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHÂN LỰC CHO CÁC DOANH NGHIỆP KHU VỰC ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ 64

2.1. Khái quát chung về tình hình đào tạo nghề du lịch ở nước ta hiện nay và khu vực đồng bằng Bắc Bộ nói riêng 65

2.1.1. Hệ thống các cơ sở đào tạo và tình hình đào tạo nghề du lịch ở nước ta hiện nay 65

2.1.2. Hệ thống các trường Cao đẳng du lịch khu vực đồng bằng Bắc Bộ 66

2.2. Khảo sát đánh giá thực trạng 67

2.3. Đánh giá mức độ sản phẩm đào tạo của các trường cao đẳng đáp ứng nhu cầu nhân lực doanh nghiệp khu vực đồng bằng Bắc Bộ 69

2.4. Thực trạng về quản lý đào tạo của các trường cao đẳng du lịch đáp ứng nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp khu vực đồng bằng Bắc Bộ 73

2.4.1. Quản lý đầu vào 73

2.4.2. Quản lý tổ chức quá trình dạy học nghề du lịch đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp92 2.4.3. Quản lý các yếu tố đầu ra 102

2.4.4.Thực trạng về khả năng thích ứng của các trường đối với những tác động của bối cảnh đến quản lý đào tạo đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp 109

2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đào tạo của các trường cao đẳng du lịch đáp ứng nhu cầu nhân lực khu vực đồng bằng Bắc Bộ 111

2.5.1. Điểm mạnh 111

2.5.2. Điểm yếu 112

2.5.3. Thời cơ 112

2.5.4. Thách thức 113

Tiểu kết chương 2 113

CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP QUẢN LÝ ĐÀO TẠO CỦA CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG DU LỊCH ĐÁP ỨNG NHU CẦU NHÂN LỰC CHO CÁC DOANH NGHIỆP KHU VỰC ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ 115

3.1. Định hướng đào tạo nhân lực ngành du lịch khu vực đồng bằng Bắc Bộ đến năm 2020 115

3.2. Dự báo nhu cầu nhân lực ngành du lịch khu vực đồng bằng Bắc Bộ đến năm 2020 119

3.3. Một số nguyên tắc đề xuất các giải pháp 120

3.3.1. Đảm bảo tính mục tiêu 120

3.3.2. Đảm bảo tính thực tiễn 121

3.3.3. Đảm bảo tính hiệu quả 121

3.3.4. Đảm bảo tính khả thi 121

3.4. Một số giải pháp 121

3.4.1. Giải pháp 1: Quản lý thông tin về nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp 121

3.4.2. Giải pháp 2: Quản lý phát triển chương trình đào tạo đáp ứng nhu cầu

doanh nghiệp 126

3.4.3. Giải pháp 3: Quản lý việc phát triển đội ngũ giáo viên 132

3.4.4.Giải pháp 4:Quản lý cơ sở vật chất và phương tiện dạy học 137

3.4.5.Giải pháp 5: Quản lý quá trình dạy học nghề du lịch theo năng lực thực hiện 142

3.4.6. Giải pháp 6:Quản lý đào tạo liên kết giữa trường vàdoanh nghiệp 146

3.4.7.Giải pháp 7: Quản lý việc tư vấn và giới thiệu việc làm cho sinh viên tốt nghiệp 151

3.5. Mối liên hệ giữa các giải pháp 156

3.6. Khảo sát lấy ý kiến chuyên gia và thử nghiệm một số giải pháp 157

3.6.1. Khảo sát lấy ý kiến chuyên gia 157

3.6.2. Thử nghiệm một số giải pháp 159

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 169

CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN

QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

NHỮNG CỤMTỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt

Tên tiếng Việt
Bộ LĐ - TB&XH	Bộ Lao Động Thương Binh và Xã Hội
Bộ VH - TT&DL	Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch
CBQL	Cán bộ quản lý
CĐDL Hà Nội	Cao đẳng Du lịch Hà Nội
CĐNDL&DV Hải Phòng	Cao đẳng nghề Du lịch và Dịch vụ Hải Phòng
CĐN	Cao đẳng nghề
CNH - HĐH	Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
CSĐT	Cơ sở đào tạo
CSVC	Cơ sở vật chất
CNTT	Công nghệ thông tin
CTĐT	Chương trình đào tạo
DoN	Doanh nghiệp
ĐT	Đào tạo
ĐTN	Đào tạo nghề
GD&ĐT	Giáo dục và Đào tạo
GV	Giáo viên
GVDN	Giáo viên dạy nghề
SV	Sinh viên
HS	Học sinh
KH - CN	Khoa học - công nghệ
MKH	Mô đun kỹ năng hành nghề
NCNL	Nhu cầu nhân lực
NLTH	Năng lực thực hiện
PTDH	Phương tiện dạy học
TCDN	Tổng cục dạy nghề
TTLĐ	Thị trường lao động
QLĐT	Quản lý đào tạo
VTOS	Hệ thống chuẩn kỹ năng nghề du lịch Việt Nam