theo dạng tự do sẽ không được nhận bảo hiểm. Bất cứ rủi ro nào mà du khách gặp phải sẽ không nhận được sự giúp đỡ kịp thời như khi đi theo tour có hướng dẫn viên. Nhiều trường hợp du khách tự mình leo Fansipan khi không có người dẫn đường và không ít trong số đó đã gặp tai nạn ở đây.
Việc phát triển DLCĐ rất phù hợp với đặc thù văn hóa của nước ta. Tuy nhiên trải qua hơn mười năm phát triển, giữa cái được và cái mất còn nhiều vấn đề phải bàn đến.Không còn những nét văn hóa truyền thống ở Mai Châu khi du lịch đã trở nên chuyên nghiệp hóa. Hay có tìm đỏ mắt cũng không thấy chợ tình Sapa truyền thống xưa kia nữa. Điều đó cho thấy, việc phát triển DLCĐ ở nước ta là đúng đắn.Nhưng cũng cần có những biện pháp bảo vệ nền văn hóa truyền thống, tránh làm mai một đi những nét văn hóa mà không dễ dàng có thể tìm lại.
Từ những gì mà hình thức DLCĐ đạt được ở nhiều nước trên thế giới và một số địa phương ở Việt Nam đã trở thành những bài học kinh nghiệm quý báu cho huyện Ba Chẽ:
- Xây dựng mô hình DLCĐ phải nằm trong khuôn khổ các dự án do các tổ chức trong hoặc ngoài nước giúp đỡ. Mỗi một mô hình đều có Ban quản lý điều hành các công việc cụ thể và kết hợp với cộng đồng địa phương cùng phát triển.
- Các địa điểm được lựa chọn là nơi có các dân tộc thiểu số sinh sống, nơi có độ nhạy cảm cao về môi trường thiên nhiên cũng như VH- XH.
- Những tiêu chí đạt được của hình thức phát triển DLDVCĐ cần phải đạt được về mặt VH- XH, tài nguyên, môi trường và kinh tế.
1.4. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Trên cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý và thực tiễn, tôi đã tổng quan các nghiên cứu trên Thế giới và Việt Nam về phát triển du lịch cộng đồng. Tôi nhận thấy việc nghiên cứu về phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2017 - 2019 là rất cần thiết góp phần hoàn
thiện quy hoạch, kế hoạch nhằm phát triển phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện Ba Chẽ nói riêng, tỉnh Quảng Ninh và cả nước nói chung. Tôi xin cam đoan rằng chưa có ai nhận học vị sau đại học trên địa bàn nghiên cứu về lĩnh vực: Phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh.
Chương 2
ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
2.1.1. Vị trí địa lý và các yếu tố tự nhiên
2.1.1.1. Vị trí địa lý
Ba Chẽ là một huyện miền núi vùng cao, nằm ở phía đông bắc tỉnh Quảng Ninh cách huyện Hạ Long 85 km theo đường bộ. Phía Bắc giáp huyện Đình Lập - Tỉnh Quảng Ninh; phía Nam giáp thành phố Hạ Long và Thành phố Cẩm Phả; phía Đông giáp huyện Tiên Yên; phía Tây giáp huyện Sơn Động - tỉnh Bắc Giang.
2.1.1.2. Yếu tố tự nhiên
- Địa hình địa mạo
Ba Chẽ có diện tích tự nhiên 60.855,56 ha (chiếm 10% diện tích toàn tỉnh). Địa hình núi cao. Núi non trùng điệp chia cắt đất đai thành nhiều vùng nhỏ. Cao nhất là núi Khau Giang cao trên 900m ở phía tây huyện.
Ba Chẽ thuộc địa hình đồi núi cao nằm trong cánh cung Bình Liêu - Đông Triều, các dãy núi chạy dài theo hướng Đông Bắc - Tây Nam. Ba Chẽ có địa hình dốc bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi đất tạo thành các thung lũng hẹp và các con suối, sông lớn nhỏ. Độ cao trung bình của Ba Chẽ từ 300m - 500m so với mực nước biển. Đất có độ dốc lớn, phần lớn trên 20o. Chủ yếu là đất dốc nên người dân Ba Chẽ sống chủ yếu bằng nghề rừng. Đất nông nghiệp rất hẹp và manh mún, chủ yếu là các thung lũng dưới chân núi có thể cấy lúa nước, còn phần lớn là ruộng bậc thang và đất đồi trồng lúa nương, sắn, ngô, khoai. Đồng thời với địa hình dốc thoải ở một số khu vực thuộc các xã Lương Mông, Đạp Thanh, Thanh Lâm, Thanh Sơn là điều kiện tốt để phát triển đồng cỏ chăn nuôi.
- Khí hậu
Ba Chẽ nằm trong vùng khí hậu mang tính đặc trưng của các tỉnh trung du và miền núi. Đó là khu vực nhiệt đới gió mùa, phân làm hai mùa rõ rệt: Mùa khô và mùa mưa. Mua khô (mùa Đông) bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau. thời kỳ này rét, mưa ít, nhiệt độ bình quân dưới 200C, tháng lạnh nhất là tháng 1 (t0 = 15,20C). Độ ẩm trung bình 80,33% là điều kiện cho cây trồng sinh trưởng phát triển tốt. Độ ẩm cao cũng là nguyên nhân dẫn đến cây trồng nhiều sâu bệnh.
Đặc điểm tình hình khí hậu trên địa bàn huyện cho thấy mùa khô kéo dài không lâu, nhưng sẽ là thích hợp cho việc đa dạng hoá cây trồng ngắn ngày thích nghi với mùa khô ở các địa phương này, mùa mưa kéo dài khí hậu mát mẻ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tưới tiêu và trồng cây dài ngày nhưng cũng phải trông trừ lũ lụt có thể xảy ra.
2.1.1.3. Tài nguyên thiên nhiên
* Đất đai
Huyện Ba Chẽ có tổng diện tích là 60.855,56 ha. Trong đó: đất nông nghiệp năm 2017 là 15.980,58 ha (chiếm 25,8% tổng diện tích); năm 2018 là 18.600,09 ha (chiếm 30% tổng diện tích) và tăng dần đến năm 2019 là 19.063,83 ha (chiếm 30,88% tổng diện tích). Diện tích đất nông nghiệp chiếm tỉ lệ thấp, vì vậy cần phải đầu tư, thâm canh, tăng vụ.
Bảng 2.1. Tình hình sử dụng đất của huyện Ba Chẽ giai đoạn 2017-2019
ĐVT: Ha
2017 | 2018 | 2019 | |
TỔNG DIỆN TÍCH TỰ NHIÊN | 60.855,56 | 60.855,56 | 60.855,56 |
Đất Nông nghiệp | 15.980,58 | 18.600,09 | 19.063,83 |
Đất trồng cây hàng năm | 8.524,87 | 8.524,87 | 10.413,61 |
Đất trồng lúa | 6.169,73 | 6.169,73 | 7.034,07 |
Đất cỏ dùng vào chăn nuôi | 0,00 | 49,06 | 28,95 |
Đất trồng cây hàng năm khác | 2.488,82 | 2.439,76 | 3.350,59 |
Đất trồng cây lâu năm | 6.423,34 | 6.970,34 | 8.650,22 |
Đất có mặt nước nuôi trồng thủy sản | 322,15 | 316,07 | 259,05 |
Đất Lâm nghiệp (Diện tích đất có rừng) | 28.307,75 | 30.628,09 | 32.485,85 |
Rừng tự nhiên | 15.986,18 | 15.986,18 | 15.986,18 |
Rừng trồng | 12.320,23 | 14.641,91 | 16.499,67 |
Tr.đó: Rừng trồng < 3 năm tuổi (không tính độ che phủ) | 1.670,96 | 3.007,73 | 4.424,70 |
Đất ở | 1.156,02 | 1.278,19 | 1.242,44 |
Đất ở nông thôn | 1.015,66 | 1.132,38 | 1.092,62 |
Đất ở thành thị | 140,36 | 145,81 | 149,82 |
Đất chuyên dung | 3.840,88 | 3.937,73 | 5.090,72 |
Đất chưa sử dụng | 11.387,94 | 8.825,94 | 2.713,66 |
Đất bằng chưa sử dụng | 514,56 | 751,09 | 508,92 |
Đất đồi núi chưa sử dụng | 10.253,52 | 7.168,68 | 821,40 |
Núi đá không có rừng cây | 309,73 | 513,67 | 684,59 |
Đất nuôi trồng thủy sản | 463,7 | 677,88 | 1.034,84 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Sơ Đồ Phân Loại Tài Nguyên Du Lịch -
Nguyên Tắc Phát Triển Du Lịch Dựa Vào Cộng Đồng -
Cơ Sở Thực Tiễn Về Phát Triển Du Lịch Cộng Đồng -
Đánh Giá Chung Về Thuận Lợi, Khó Khăn Về Điều Kiện Tự Nhiên, Kinh Tế Xã Hội Của Huyện Ba Chẽ Ảnh Hưởng Đến Phát Triển Du Lịch -
Thực Trạng Phát Triển Du Lịch Cộng Đồng Huyện Ba Chẽ -
Cơ Sở Dịch Vụ Lưu Trú Huyện Ba Chẽ Qua Các Năm
Xem toàn bộ 103 trang tài liệu này.
(Nguồn: Phòng Tài Nguyên môi trường Huyện Ba Chẽ)
Diện tích cây hàng năm nhìn chung ít có sự biến động. Diện tích cây lâu năm có xu hướng tăng lên, tăng bình quân mỗi năm là 4,76%. Diện tích cây lâu năm tăng lên là do người dân đã sử dụng một phần đất chưa sử dụng và đất rừng đã khai thác không có khả năng phục hồi vào làm tăng diện tích đất. Diện tích mặt nước không có biến động nhiều. Những năm qua diện tích đất vườn tạp giảm mạnh là do giá đất tăng lên, người đân đã chuyển mục đích sử dụng sang đất thổ cư.
Đất lâm nghiệp của huyện giảm không nhiều, giảm trung bình hàng năm là 0,4%. Đất thổ cư có xu hướng tăng lên, bình quân là 1,8% phù hợp với sự gia tăng dân số cùng với sự phát triển của huyện về việc đầu tư để xây dựng các công trình như; Trường học, nhà văn hoá, trạm y tế, bệnh viện, ….
Đất chưa sử dụng đang giảm dần trong những năm gần đây là do người dân đẩy mạnh đầu tư kỹ thuật để trồng cây lâu năm. Bình quân qua 3 năm giảm 1,11%.
* Tài nguyên nước
Sông lớn là sông Ba Chẽ, bắt nguồn từ núi Am Váp trên đất Hoành Bồ, dài 80km, lưu vực 978km2, chảy qua nhiều xã.
Đây là con sông chính lớn nhất trong hệ thống sông suối Ba Chẽ. Đoạn thượng lưu rất dốc, nhiều ghềnh thác. Từ thị trấn Ba Chẽ ra biển, lòng sông rộng dần. (Cửa sông Ba Chẽ gặp cửa sông Tiên Yên ở phía bắc và gặp cửa sông Voi Lớn ở phía nam. Chỗ gặp gỡ ba cửa sông - ba chẽ sông - chính là gốc tên Ba Chẽ. Cửa sông Ba Chẽ lớn nhất là Cửa Cái và đoạn hạ lưu sông Ba Chẽ có tên sông Cửa Cái). Ba Chẽ còn có nhiều suối lớn như suối Quánh, suối Luông, Suối Đoắng, suối Cổng, khe Lọng, khe Hổ và suối Nam Kim).
- Hệ thống sông Quánh bắt nguồn từ huyện Hoành Bồ chảy qua phía Nam xã Minh Cầm, chảy theo hướng Bắc đổ vào sông Ba Chẽ dài 85km (đây là nhánh bắt đầu nguồn chính của sông Ba Chẽ).
- Hệ thống sông Đoáng bắt nguồn từ phía Nam xã Đạp Thanh chảy về hướng Bắc, đổ vào sông Ba Chẽ dài 80km.
- Hệ thống sông Làng Cổng từ phía Nam xã Đồn Đạc, chảy về phía Bắc đổ vào sông Ba Chẽ dài 95km.
- Hệ thống suối Khe Hương, Khe Lầy, Khe Liêu, Khe Buông, Khe Tráng bắt nguồn từ phía Tây xã Lương Mông đổ vào sông Ba Chẽ dài 150km.
- Hệ thống suối Khe Lạnh từ phía Bắc xã Thanh Lâm, chảy về phía Nam đổ vào sông Ba Chẽ dài 75km.
- Hệ thống suối Khe Nháng cũng chảy từ phía Bắc xã Thanh Lâm theo hướng Nam đổ vào sông Ba Chẽ, dài 70km.
- Sông Khe Tân chảy từ phía Bắc xã Nam Sơn theo hướng Nam đổ vào sông Ba Chẽ dài 75km.
Do có hệ thống sông suối chằng chịt nên vào mùa mưa (nhất là vào tháng 8, tháng 9) thường xảy ra lũ lụt. Tại Thị trấn Ba Chẽ mực nước sông Ba Chẽ có năm dâng cao tới 5 - 6m gây ách tắc giao thông và phá hoại mùa màng của nông dân. Gần đây do việc khai thác rừng bừa bãi cho nên nguồn sinh thủy bị ảnh hưởng, lượng nước rất hạn chế.
Hầu hết các xã đều có đập nước trên các con suối, kèm theo là hệ thống kênh mương dâng nước tưới cho lúa và hoa màu. Ngoài các sông suối, nhân dân Ba Chẽ có thể tận dụng nguồn nước bằng cách đào giếng phục vụ sinh hoạt.
Nhìn chung chất lượng nước ở Ba Chẽ trong và tương đối sạch, pH trung tính đạt yêu cầu đảm bảo cho sản xuất nông nghiệp. Nước trên các suối qua xử lý sẽ đảm bảo chất lượng tốt đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho nhân dân.
* Tài nguyên du lịch, bản sắc văn hóa dân tộc
* Về du lịch:
- Khu di tích Miếu Ông – Miếu Bà nổi tiếng được xây dựng từ thế kỷ 13,
14.
- Tại Làng Mới có một lò sứ cổ mới được phát hiện từ năm 2009. Trải qua hơn 200 năm nhưng những hiện vật tại di chỉ này vẫn còn nguyên hiện trạng.
- Với hệ thống các sông, suối được thiên nhiên tạo hoá rất đa dạng, phong phú nên đã tạo ra được nhiều thác nước đẹp như: Thác Trúc, thác Khe Lạnh, thác Khe Ngại - xã Nam Sơn; Thác Đá Vuông, thác Sông Cổng, thác Khe O - xã Đồn Đạc; Thác Khe Lào, Thác Khe Xoong - xã Thanh Lâm; Thảo nguyên Khe Lầy - xã Đạp Thanh rất phù hợp với các điều kiện để phát triển được các điểm du lịch sinh thái.
* Về đặc sản của địa phương:
- Ba Chẽ có nhiều đặc sản, như: mía Đồn Đạc; đậu lạc Thanh Lâm; sa nhân Lương Mông; quýt, ba kích Đạp Thanh; ba kích Minh Cầm; măng tre mai, cua lông Thị trấn Ba Chẽ…
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
2.1.2.1.Tình hình kinh tế của huyện Ba Chẽ
Dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự đoàn kết, nhất trí của nhân dân các dân tộc trong huyện, những năm qua, huyện Ba Chẽ đã đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Kinh tế của huyện có bước phát triển khá, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tăng tỉ trọng các ngành công nghiệp và dịch vụ. Các chỉ tiêu chủ yếu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2015-2020 đề ra đều đạt và vượt. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân hàng năm là 18,94%, chỉ tiêu đại hội là 13-15% (Trong đó, công nghiệp tăng 35,13%; dịch vụ tăng 12,31%; nông nghiệp tăng 5,9%). Cơ cấu kinh tế năm 2020: công nghiệp 48,2%; dịch vụ 31%; nông nghiệp 20,8%.
Thời kỳ 2017-2019, kinh tế - xã hội của huyện phát triển khá, quy mô nền kinh tế lớn mạnh không ngừng, năm 2019 tổng giá trị sản xuất tăng 293 tỷ đồng so với năm 2017.