Diễn Biến Diện Tích Ntts Mặn Lợ Vùng Đbscl (2001-2008)

- Điều kiện địa lý không thuận lợi

3. Đề xuất 13 6 19

- Quy hoạch và nâng cao chất lượng

giống và bố mẹ 5 38,46 4 66,67 9 47,37

- Lai tạo và nâng cao kỹ thuật sản xuất

giống và bố mẹ

7	53,85	4	66,67	11	57,89
- Đào tạo và nâng cao tay nghề	3	23,08			3	15,79
- Xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương	1	7,69			1	5,26
- Mở rộng quy mô sản xuất giống	1	7,69			1	5,26

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 123 trang tài liệu này.

- Những khó khăn: Trong những năm gần đây với lợi nhuận từ nuôi thương phẩm quá cao dẫn đến nhu cầu giống ngày càng tăng, công tác quản lý ngành còn nhiều hạn chế 45,45% cho rằng chất lượng con giống chưa được kiểm soát, công tác kiểm dịch còn gặp nhiều khó khăn chưa đồng bộ; 27,27% đánh giá các cơ sở gặp khó khăn về điều kiện địa lý; 22,73% nhận định kỹ thuật sản xuất giống thấp là do hạn chế thông tin kỹ thuật chưa tiếp cận kỹ thuật mới chủ yếu dựa vào kinh nghiệm là chính; 18,18% cho rằng môi trường ô nhiễm; 9,09 % nêu rò hiệu quả của sản xuất giống gặp nhiều khó khăn vì đầu ra sản phẩm có nhiều cạnh tranh, tỷ lệ sống trong sản xuất thấp và gặp không ít trở ngại khi tâm lý người nuôi thích chọn giống ngoài tỉnh

- Đề xuất giải pháp: từ những thuận lợi và khó khăn trong nghề sản xuất và kinh doanh giống các Hiệp hội, Ban ngành và Trường Viện trong khu vực nghiên cứu cũng đã đưa ra một số giải pháp chủ yếu trong đó 57,89% đề nghị cần phải sớm lai tạo, gia hoá đàn bố mẹ và nâng cao kỹ thuật sản xuất giống; 47, 37% đề xuất quy hoạch vùng sản xuất giống và gii pháp nâng cao chất lượng giống và bố mẹ; 15,79% ưu tiên cho đào tạo và nâng cao tay nghề cho lực lượng trực tiếp tham gia sản xuất giống, cán bộ quản lý địa phương; 5,26% đề nghị đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng địa phương từ đó tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất giống.

5.1 Kết luận

PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

5.1.1 Về sản xuất giống tôm sú

Vùng ĐBSCL là vùng trọng điểm nuôi tôm sú của cả nước nhu cầu con giống rất cao, toàn khu vực có 1.220 trại sản xuất tôm giống cung ứng khoảng 50% lượng giống thả nuôi.

Trung bình 1 năm, một trại SXG sản xuất được 49 triệu con (5,5 đợt), tổng chi phí trung bình là 144,5 tr.đồng/đợt và thu được lợi nhuận 163,4 tr.đồng/đợt, tỷ suất lợi nhuận 119,3%.

Tôm bố mẹ tham gia sinh sản nhân tạo có nguồn gốc từ khai thác tự nhiên (98,5%) và tập trung ở vùng Rạch Gốc. Chọn lựa tôm bố mẹ dựa vào kinh nghiệm, hình dáng đẹp là chính, kế đến là kích cỡ, trọng lượng, độ thành thục của buồng trứng, tinh của tôm bố mẹ, màu sắc. Trung bình tôm mẹ cho sinh sản 3 lần/con/đợt.

Có 5 yếu tố cùng lúc tác động có ý nghĩa lên năng suất tôm PL là: (i) Vùng (1= vùng 2 (BL+CM), 0= vùng khác); (ii) Số đợt sản xuất/năm (đợt); (iii) Lượng thức ăn tổng hợp sử dụng ương ấu trùng/m3/đợt (PL/lít); (iv) CP thuốc/hoá chất sử dụng ương ấu trùng/đợt (1000 đ/m3); (v) Số lần đẻ bình quân/tôm mẹ (lần).

Nguồn tiêu thụ tôm giống chủ yếu bán trực tiếp cho người nuôi chiếm 75,2%, phần còn lại là bán cho cơ sở ương vèo (20,3%) và các thương lái tôm giống.

Với công suất sản xuất tại thời điểm khảo sát thì khả năng cung tôm giống từ các cơ sở SXG là rất lớn (59,78 tỷ tôm giống), trong khi đó công suất thực tế toàn vùng ĐBSCL chỉ chiếm khoảng 35,% (20,915 tỷ tôm giống) và đáp ứng 50,77% lượng giống thả nuôi (41,19 tỷ tôm giống).

Giai đoạn từ năm 2005 đến 2010 số lượng trại tôm giống có giảm (60 trại), tổng lượng tôm giống thì tăng 10,255 tỷ con và năng suất trung bình của các trại trong vùng ĐBSCL là 17,19 triệu con/năm.

5.1.2 Về ương tôm giống

Đối với cơ sở ương vèo, diện tích trung bình 146 m2, Công suất thiết kế trung bình là 43,6 triệu giống/năm, khảo sát thực tế thì năng suất trung bình là 34,8 triệu giống/năm, số tháng hoạt động trung bình là 8,2 tháng, số đợt ương vèo khoảng 50,9 đợt/năm. Chi phí tăng thêm là 2,9 triệu đồng/đợt và lợi nhuận tăng

thêm 15,6 triệu đồng/đợt.

Nguồn cung cấp tôm giống cho cơ sở ương vèo chủ yếu là từ các trại sản xuất giống ở các tỉnh miền Trung chiếm 93,5%.

5.1.3 Về công tác quản lý ngành

Công tác quản lý ngành còn nhiều hạn chế, chất lượng con giống chưa được kiểm soát, công tác kiểm dịch còn gặp nhiều khó khăn chưa đồng bộ, tổ chức thực hiện chặt chẽ nên quản lý chất lượng tôm bố mẹ, tôm giống còn khá lỏng lẻo. Chưa kiểm tra chặt chẽ chất lượng tôm bố mẹ, tôm giống đàn lưu thông trong và ngoài tỉnh (tỷ lệ kiểm dịch 38,52% lượng tôm giống thả nuôi).

Hệ thống văn bản quản lý chưa phù hợp với tình hình thực tế, các qui chuẩn kỹ thuật chậm ban hành, chưa có sự thống nhất cao về phương thức quản lý từ Trung ương đến địa phương.

5.2 Đề xuất

Các cơ sở SXG cần tính tóan hợp lý về thiết kế và công suất thực tế của trại, quan tâm hơn tới việc sử dụng tôm bố mẹ, cho sinh sản theo đúng mùa vụ, hạn chế sử dụng thuốc, hóa chất trong SXG để tạo ra tôm giống đạt chất lượng cao.

Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, quy hoạch vùng sản xuất giống địa phương từ đó tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất giống.

Điều chỉnh sắp xếp lại hệ thống sản xuất giống của vùng Khuyến khích các cơ sở sản xuất giống đầu tư thiết bị kiểm tra chất lượng giống và hệ thống xử lý môi trường.

Khuyến khích người dân mua giống có giấy chứng nhận chất lượng giống sạch, tập huấn nâng cao kỹ thuật chọn giống cho người dân để tác động trở lại hệ thống sản xuất và kinh doanh giống.

Thường xuyên theo dòi, kiểm tra đàn tôm bố mẹ trong các trại SXG cũng như kiểm soát được số lượng và chất lượng tôm giống của các cơ sở sản xuất và ương vèo. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm.

Các cơ quan chuyên ngành, Viện Trường cần tăng cường công tác tập huấn, chuyển giao công nghệ mới, cần phải sớm lai tạo, gia hoá đàn bố mẹ và nâng cao kỹ thuật sản xuất giống.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Aquaculture Asia Pacific magazine (2009). Marine shrimp in Asia: Production trends.

Aquaculture Asia Pacific, January/February 2009. Vol. 5. No.1. pp26-29.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, 2009. Báo cáo tổng kết năm 2009.

Bộ Nông NN & PTNT, 2010. Tăng cường kiểm soát công tác sản xuất, cung cấp tôm giống http://www.agroviet.gov.vn/Pages/news_detail.aspx?NewsId=11148 cập nhật 25/9/2010

Bộ Thuỷ sản, 2001. Báo cáo 2 năm chương trình NTTS 2000-2001.

Bộ Thủy sản, 2006. Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện chương trình phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2000-2005 và biện pháp thực hiện đến năm 2010.

Bộ Thủy sản, 2007. Quy hoạch tổng thể phát triển nuôi trồng thuỷ sản đến năm 2010.

Châu Tài Tảo, Hoàng Văn Súy và Nguyễn Thanh Phương, 2008. Hiện trạng khai thác và sử dụng tôm sú bố mẹ ở Cà Mau, tạp chí nghiên cứu khoa học 2008

– ĐHCT.

Châu Tài Tảo, Huỳnh Hàn Châu và Nguyễn Thanh Phương, 2005. ảnh hưởng của chế độ thay nước lên sinh trưởng và tỉ lệ sống của ấu trùng tôm sú (Penaeus monodon), tạp chí Nghiên cứu Khoa học 2006 – ĐHCT.

Chi cục Thủy sản Cần Thơ, 2005. Báo cáo tổng kết hoạt động năm 2004.

Chi cục Thủy sản Cần Thơ, 2010. Báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm năm 2010. Chi cục Thuỷ sản cần Thơ, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010.

Chính phủ, 2006. Báo cáo năm 2006. Chính phủ, 2007. Báo cáo năm 2007. Chính phủ, 2008. Báo cáo năm 2008. Chính phủ, 2009. Báo cáo năm 2009.

Cục Nuôi trồng thủy sản, 2009. Báo cáo tổng kết.

Dương Tiến Thể, 2009. Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp. Chất lượng giống tôm he chân trắng http://vndgkhktnn.vietnamgateway.org/news.php?newsid=50610086376 cập nhật

25/9/2010.

FAO, 2004. State of world aquaculture. FAO, 2006. State of world aquaculture. FAO, 2008. State of world aquaculture.

Lê Xuân Sinh, 2002. Tôm bố mẹ sử dụng trong trại sản xuất giống. Tạp chí thủy sản số 6/2002. Bộ Thủy sản.

Lê Xuân Sinh & ctv, 2005. Phân tích kinh tế-kỹ thuật các mô hình nuôi tôm biển ở ĐBSCL. Đề tài cấp Bộ “Nghiên cứu các giải pháp tín dụng để phát triển NTTS ở ĐBSCL”. Khoa Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - Đại học Cần Thơ.

Lê Xuân Sinh & Phan Thị Ngọc Khuyên, 2006. Ngành hàng tôm sú ở ĐBSCL: nhìn từ góc độ cung cấp tôm nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Báo cáo trình bày tại Hội thảo quốc tế về “Phát triển Khoa học-công nghệ phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành thủy sản” tổ chức tại Đại học Nha Trang, 16-17/11/2007

Lê Xuân Sinh, 2010. Giáo trình Kinh tế thuỷ sản, NXB ĐHCT.

Nguyễn Thanh Phương, Huỳnh Hàn Châu và Châu Tài Tảo, 2006. Tình hình sản xuất giống tôm sú (Penaeus monodon) ở tỉnh Cà Mau và Thành phố Cần Thơ, tạp chí nghiên cứu khoa học 2008 – ĐHCT.

Nguyễn Thanh Phương, Nguyễn Anh Tuấn, Trương Hoàng Minh, 2004. Tổng quan về các mô hình nuôi tôm sú ở ĐBSCL.

Nguyễn Thanh Phương, Trần Ngọc Hải, Dương Nhựt Long, 2009. Giáo trình nuôi trồng thủy sản, ĐHCT.

Phạm Văn Tình, 2000. Kỹ thuật sản xuất giống tôm sú chất lượng cao. NXB Nông Nghiệp, 75 trang.

Phân viện Nghiên cứu thủy sản Minh Hải, 2007. Báo cáo tổng kết 2006

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bạc Liêu, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cà Mau, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hậu Giang, 2011. Báo cáo tổng kết năm

2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền Giang, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trà Vinh, 2011. Báo cáo tổng kết năm 2010

Trần Ngọc Hải, 2009. Giáo trình sản xuất thủy sản nước lợ, Khoa Thủy sản –

ĐHCT.

Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản, 2009. Qui hoạch phát triển NTTS vùng

ĐBSCL đến năm 2015, định hướng đến năm 2020.

PHỤ LỤC

Phụ lục 1. Diễn biến diện tích NTTS mặn lợ vùng ĐBSCL (2001-2008)

Địa bàn	Năm 2001	Năm 2002	Năm 2003	Năm 2004	Năm 2005	N.ăm 2006	Năm 2007	Năm 2008	Tăng (%/năm )
1	Long An	3.288	3.560	4.458	5.158	6.135	6.175	6.225	6.281	9,69
2	Tiền Giang	4.610	4.617	5.391	6.430	6.717	6.662	6.767	6.242	4,42
3	Bến Tre	31.303	32.890	32.154	36.955	37.366	35.398	35.858	35.692	1,89
4	Trà Vinh	12.752	15.031	18.938	23.277	27.722	38.209	44.044	56.424	23,67
5	Sóc Trăng	49.350	42.373	50.438	32.842	55.349	48.088	49.526	47.648	-0,50
6	Bạc Liêu	86.527	96.239	110.092	115.616	116.791	118.095	119.802	125.529	5,46
7	Cà Mau	217.898	239.398	248.028	248.174	248.406	251.856	248.808	248.957	1,92
8	Kiên Giang	27.031	38.241	52.326	69.321	82.936	81.613	84.490	90.253	18,80
9	Hậu Giang	-	-	6	22	69	27	37	45	49,63
	Toàn vùng	432.759	472.349	521.831	537.795	581.491	586.123	595.557	617.341	5,21

Nguồn: Sở Thủy sản (2001-2007), Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của các tỉnh ĐBSCL, (2008- 2009).

Phụ lục 2. Diễn biến năng suất tôm nuôi nước lợ ở ĐBSCL (2001-2008)

Đv: tấn/ha/năm

Địa bàn	Năm 2001	Năm 2002	Năm 2003	Năm 2004	Năm 2005	N.ăm 2006	Năm 2007	Năm 2008
1	Long An	0,5	0,62	0,95	0,79	1,32	1,32	1,31	1,69
2	Tiền Giang	0,54	1,06	1,3	1,83	1,95	2,01	2,21	2,43
3	Bến Tre	0,4	0,54	0,46	0,64	0,81	0,65	0,75	4,90
4	Trà Vinh	0,39	0,38	0,47	0,49	0,58	0,82	0,91	0,72
5	Sóc Trăng	0,33	0,35	0,45	0,86	0,91	1,11	1,21	1,44
6	Bạc Liêu	0,26	0,31	0,4	0,5	0,43	0,5	0,53	0,53
7	Cà Mau	0,18	0,18	0,18	0,21	0,23	0,36	0,38	0,51
8	Kiên Giang	0,18	0,18	0,2	0,22	0,25	0,32	0,38	0,32
9	Hậu Giang	-	-	0,17	0,16	1	0,26	0,3	0,41
Năng suất bình quân		0,35	0,45	0,51	0,63	0,83	0,82	0,89	1,06

Nguồn: Sở Thủy sản (2001-2007), Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của các tỉnh ĐBSCL, (2008- 2009).

Phụ lục 3. Sản lượng nuôi trồng thủy sản nước lợ ở ĐBSCL (2001-2008)

Đối tượng

Long An	Tiền Giang	Bến Tre	Trà Vinh	Sóc Trăng	Bạc Liêu	Cà Mau	Kiên Giang	Hậu Giang	Tổng cộng
2001	1.936	17.292	44.500	9.150	20.388	30.885	87.688	12.344	-	224.183
Tôm sú	1.621	1.405	11.000	4.100	15.858	22.160	38.731	4.800	-	99.675
Nhuyễn thể	-	15.887	32.800	4.600	4.450	3.185	-	1.258		62.180
Khác	315	-	700	450	80	5.540	48.957	6.286		62.328
2002	2.593	24.402	57.816	14.643	16.676	38.104	88.314	9.751	-	252.299
Tôm sú	2.185	2.876	15.906	4.880	15.980	29.914	42.433	6.675	-	120.849
Nhuyễn thể	-	21.526	40.950	5.350	600	712	-	1.522		70.660
Khác	408	-	960	4.413	96	7.478	45.881	1.554		60.790
2003	4.418	26.385	67.644	17.628	23.814	56.731	91.917	18.465	1	307.003
Tôm sú	4.219	4.322	12.731	7.500	22.356	43.785	43.569	10.183	1	148.666
Nhuyễn thể	-	22.063	53.950	6.000	1.099	2.000	-	4.127		89.238
Khác	199	-	964	4.128	359	10.946	48.348	4.155		69.099
2004	4.631	26.316	58.688	14.796	29.160	74.366	103.18 6	24.200	4	335.347
Tôm sú	4.067	6.297	20.561	9.300	27.407	57.767	51.055	15.228	4	191.686
Nhuyễn thể	-	20.019	37.148	4.300	1.036	2.157	-	4.380		69.040
Khác	564	-	979	1.196	717	14.442	52.131	4.592		74.621
2005	8.628	34.502	47.316	22.761	45.212	76.066	138.23 6	41.642	27	414.390
Tôm sú	8.128	7.998	25.082	14.000	42.817	50.893	58.730	18.121	27	225.796
Nhuyễn thể	-	16.892	20.284	1.297	1.680	3.450	18.150	22.485		84.238
Khác	500	9.612	1.950	7.464	715	21.723	61.356	1.036		104.356
2006	-	27.374	37.423	27.095	54.469	112.154	110.09 3	52.081	7	420.696
Tôm sú	-	8.268	20.160	19.715	52.565	58.400	89.792	23.456	7	272.363
Nhuyễn thể	-	17.573	12.373	3.257	1.680	6.375	-	28.095		69.353
Khác	-	1.533	4.890	4.123	224	47.379	20.301	530		78.980
2007	8.628	29.195	43.817	33.149	61.077	113.097	166.00 0	58.009	11	512.983
Tôm sú	8.128	9.330	23.742	22.745	58.912	63.200	95.000	28.350	11	309.419
Nhuyễn thể	-	18.853	18.212	5.643	1.680	8.115	18.150	28.804		99.457
Khác	500	1.012	1.863	4.761	485	41.782	52.850	855		104.108
2008	6.072	32.056	41.060	83.825	53.400	73.510	168.15 8	66.454	14	524.550
Tôm sú	5.136	10.244	20.513	18.832	52.213	63.985	94.291	28.600	14	293.829
Nhuyễn thể	-	20.701	16.620	5.699	2049,6	1.825	20.038	35.607	-	100.489
Khác	936	1.111	3.927	3.500	57	7.700	58.346	2.247	-	77.825

Nguồn: Sở Thủy sản (2001-2007), Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của các tỉnh ĐBSCL, (2008- 2009).