Nghiên cứu tác động của quá trình đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời sống việc làm của người dân thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

TRẦN THÁI YÊN

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ĐỜI SỐNG VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI DÂN THÀNH PHỐ VINH, TỈNH NGHỆ AN

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP – 2022

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

TRẦN THÁI YÊN

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT VÀ ĐỜI SỐNG VIỆC LÀM CỦA NGƯỜI DÂN THÀNH PHỐ VINH,

TỈNH NGHỆ AN

Ngành: Quản lý đất đai

Mã số: 9 85 01 03

Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Thanh Trà

HÀ NỘI - 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận án “Nghiên cứu tác động của quá trình đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời sống việc làm của người dân thành phố Vinh, Tỉnh Nghệ An” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu, kết quả trình bày trong luận án này là trung thực, khách quan và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ trong quá trình thực hiện luận án này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận án đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày tháng năm 2022

Tác giả luận án

Trần Thái Yên

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận án, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới thầy PGS. TS. Nguyễn Thanh Trà đã tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ môn Quản lý đất đai, Khoa Tài Nguyên và Môi trường - Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, các cơ quan ban ngành và người dân trên địa bàn thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành Luận án./.

Hà Nội, ngày tháng năm 2022

Tác giả luận án

Trần Thái Yên

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan i

Lời cảm ơn ii

Mục lục iii

Danh mục chữ viết tắt vi

Danh mục bảng vii

Danh mục hình ix

Trích yếu luận án x

Thesis abstract xii

Phần 1. Mở đầu 1

1.1. Tính cấp thiết của đề tài 1

1.2. Mục tiêu của đề tài 2

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu 2

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu 2

1.4. Những đóng góp mới 3

1.5. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn 3

1.5.1. Ý nghĩa khoa học 3

1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn 3

Phần 2. Tổng quan tài liệu 4

2.1. Cơ sở lý luận về tác động đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời sống,

việc làm 4

2.1.1. Đất, đất đai 4

2.1.2. Đô thị hóa 6

2.1.3. Quản lý, sử dụng đất đai 10

2.1.4. Đời sống và việc làm 16

2.1.5. Tác động của đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất, đời sống và việc làm 18

2.2. Cơ sở thực tiễn về tác động đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời

sống việc làm 21

2.2.1. Tác động của đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời sống việc làm tại

một số nước trên thế giới 21

2.2.2. Tác động của đô thị hóa đến quản lý, sử dụng đất và đời sống việc làm tại

Việt Nam 30

2.3. Một số nghiên cứu về tác động của đô thị hóa đến tình hình quản lý, sử

dụng đất; đời sống và việc làm 34

2.3.1. Một số nghiên cứu về tác động của đô thị hóa đến tình hình quản lý, sử

dụng đất; đời sống và việc làm trên thế giới 34

2.3.2. Một số nghiên cứu về tác động của đô thị hóa đến tình hình quản lý, sử

dụng đất, đời sống và việc làm tại Việt Nam 35

2.4. Định hướng nghiên cứu của đề tài 40

Phần 3. Nội dung và phương pháp nghiên cứu 42

3.1. Nội dung nghiên cứu 42

3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố Vinh 42

3.1.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất và thực trạng quá trình đô thị hóa thành phố Vinh 42

3.1.3. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến việc quản lý, sử dụng đất và đời

sống, việc làm của người dân 42

3.1.4. Giải pháp tăng cường quản lý, sử dụng đất và bảo đảm đời sống, việc làm

của người dân 42

3.2. Phương pháp nghiên cứu 42

3.2.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp 42

3.2.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp 43

3.2.3. Phương pháp phân tích, xử lý số liệu 47

3.2.4. Phương so sánh, đánh giá 49

3.2.5. Phương pháp phân tích SWOT 49

Phần 4. Kết qủa và thảo luận 50

4.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố vinh, Tỉnh Nghệ An 50

4.1.1. Điều kiện tự nhiên thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An 50

4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội thành phố Vinh 55

4.1.3. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thành phố Vinh 57

4.1.4. Khó khăn 57

4.2. Tình hình quản lý, sử dụng đất và thực trạng quá trình đô thị hóa thành phố Vinh 58

4.2.1. Tình hình quản lý đất đai thành phố Vinh 58

4.2.2. Tình hình sử dụng đất đai thành phố Vinh 64

4.2.3. Thực trạng quá trình đô thị hóa thành phố vinh 67

4.2.4. Đánh giá chung về tình hình quản lý, sử dụng đất và thực trạng quá trình

đô thị hóa thành phố Vinh 71

4.3. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến việc quản lý, sử dụng đất và đời

sống, việc làm của người dân 73

4.3.1. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến quản lý đất đai 73

4.3.2. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến sử dụng đất đai 91

4.3.3. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến đời sống của hộ gia đình nông thôn

trong quá trình đô thị hóa tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An 98

4.3.4. Đánh giá tác động của đô thị hóa đến việc làm của người dân tại thành phố

Vinh, tỉnh Nghệ An 110

4.4. Giải pháp tăng cường quản lý, sử dụng đất và bảo đảm đời sống, việc làm

của người dân 119

4.4.1. Giải pháp tăng cường quản lý, sử dụng đất 119

4.4.2. Giải pháp đảm bảo đời sống của các hộ gia đình, cá nhân 121

4.4.3. Giải pháp bảo đảm việc làm ổn định cho các hộ gia đình, cá nhân 122

Phần 5. Kết luận và kıến nghị 124

5.1. Kết luận 124

5.2. Kiến nghị 125

Danh mục các công trình nghiên cứu liên quan đến luận án 126

Tài liệu tham khảo 127

Phụ lục 136

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nghĩa tiếng Việt
CP	Chính phủ
CT	Chỉ thị
ĐTH	Đô thị hóa
GCN	Giấy chứng nhận
GCNQSD	Giấy chứng nhận quyền sử dụng
NĐ	Nghị định
NN	Nhà nước
QĐ	Quyết định
QLSD	Quản lý sử dụng
SD	Sử dụng
TCĐC	Tổng cục địa chính
TNMT	Tài nguyên và Môi trường
TT	Thông tư
TTg	Thủ tướng Chính phủ
TW	Trung ương
UBND	Uỷ ban nhân dân
WB	Ngân hàng Thế giới