Dự Báo Xác Suất Nltc Tăng Khi Tỷ Lệ Nợ Xấu Giảm

Bảng 3.3: Thống kê chi tiết nợ xấu

Nhóm nợ

Giá trị có thể thu hồi	Có tài sản đảm bảo		Không có tài sản đảm bảo
Nhóm 2		Giá trị thị trường của TSĐB	Mức lập dự phòng đã trích	Mức lập dự phòng đã trích
Nhóm 3
Nhóm 4
Nhóm 5

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 188 trang tài liệu này.

Nguồn: Tác giả mô hình hóa

Sau khi đã đánh giá chi tiết các khoản nợ xấu rồi các NHTM sẽ thực hiện bước tiếp theo:

Bước 2: Tiến hành bán nợ xấu có tài sản đảm bảo cho các công ty mua bán nợ Các ngân hàng sẽ rao bán các khoản nợ xấu sau khi đã thẩm định chi tiết và xác

định không còn khả năng thu hồi

Sau đi thực hiện xong bước này các ngân hàng phải xem xét lại khoản nào đã bán được, khoản nào chưa bán được thì xử lý tiếp bước 3

Bước 3: Thanh lý tài sản đảm bảo để thu hồi nợ

Các khoản nợ có tài sản đảm bảo không bán được các ngân hàng sẽ tiến hành xử lý bằng cách thanh lý tài sản theo phương thức bán đấu giá tài sản đó theo mức của thị trường.

Sau khi thực hiện xong bước 3, các ngân hàng sẽ rà soát lại xem đã xử lý được nợ xấu chưa? Nếu chưa thực hiện tiếp bước 4.

Bước 4: Sử dụng nguồn quỹ dự phòng rủi ro để xóa nợ

Các khoản vay quá hạn các ngân hàng đều có trích lập dự phòng, vì vậy sau khi thực hiện các bước trên vẫn chưa xử lý được thì các ngân hàng sẽ dùng quỹ này để xử lý nợ xấu.

Bước 5: Kiến nghị Chính phủ xem xét mua lại tài sản thế chấp

Đối với các khoản nợ xấu có tài sản đảm bảo là các công trình, bất động sản… sau khi các ngân hàng đã thực hiện các bước trên mà vẫn không xử lý được nợ xấu thì

các ngân hàng sẽ kiến nghị Chính phủ mua lại để phục vụ cho mục đích an sinh xã hội và hoạt động của các cơ quan nhà nước.

3.4.2.3. Kết quả kỳ vọng

Sau khi thực hiện các đề xuất trên thì chắc chắn sẽ giúp các NHTM Việt Nam xử lý được phần nào nợ xấu hiện tại và cải thiện đáng kể cơ cấu tài chính của hệ thống NHTM Việt nam. Cụ thể dự báo kết quả kỳ vọng như sau:

Bảng 3.4: Dự báo xác suất NLTC tăng khi tỷ lệ nợ xấu giảm

Nợ xấu giảm đơn vị

Xác suất tăng NLTC (%)
Mức nợ xấu hiện tại	9.16
2	19
3	29
4	38
5	48
6	58
7	67
8	77

Nguồn: Tác giả tính toán từ kết quả hồi quy

Từ kết quả hồi quy nghiên cứu ở chương 2 mục 2.3, nghiên cứu tính toán được mức tác động của nợ xấu đến xác suất tăng NLTC của các NHTM trên bảng 3.4, qua kết quả cho thấy nếu nợ xấu giảm 8 đơn vị và các yếu tố khác không đổi thì xác suất NLTC của các NHTM tăng 77%, mức tăng rất đáng kể. Hiện tại nợ xấu của toàn hệ thống là 112.700 tỷ đồng tương ứng tỷ lệ 4.3%, nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp kỳ vọng nợ xấu đạt ở mức cho phép 2% và như vậy xác suất NLTC sẽ tăng 48%

3.4.2.4. Một số khuyến nghị khi các ngân hàng triển khai giải pháp

Khi thực hiện giải pháp này các ngân hàng phải thực sự nhìn nhận đúng nghĩa của vấn đề, vì hiện nay nợ xấu theo báo cáo của các ngân hàng và nợ xấu thực tế sẽ có sự chênh lệch nhau thậm chí là chênh lệch lớn vì các ngân hàng vẫn đang cố che giấu các khoản nợ xấu ngầm trong hệ thống các ngân hàng để lấy lòng tin ở người gửi tiền. Vì vậy, các ngân hàng muốn thật sự lành mạnh khả năng tài chính của mình thì phải cắt bỏ điểm yếu đó một cách trung thực và thẳng thắn.

3.4.3. Giải pháp 3: Tăng tính thanh khoản cho các NHTM Việt Nam

3.4.3.1. Mục tiêu giải pháp

Như đã phân tích ở chương 2, khả năng thanh khoản của các NHTM Việt Nam giảm dần qua các năm và đặc biệt giảm mạnh ở năm 2012 và cũng theo kết quả hồi quy thì đây là nhân tố có tác động cùng chiều với NLTC của hệ thống NHTM Việt Nam, nghĩa là khi tính thanh khoản giảm thì NLTC của các ngân hàng sẽ giảm và ngược lại, do đó mục tiêu của giải pháp này là làm tăng tính thanh khoản cho các NHTM Việt Nam từ đó đẩy mạnh NLTC của các NHTM.

3.4.3.2. Biện pháp thực hiện

Thứ 1: thực hiện tốt giải pháp 1 sẽ làm tăng tính thanh khoản cho các ngân

hàng.

Thứ 2: Đảm bảo chất lượng tín dụng

+ Qua số liệu đã phân tích, một trong những yếu tố tạo nên rủi ro tín dụng đó là

quá trình thẩm định cho vay (liên quan đến quy trình và con người), do đó cần xem xét lại quy trình thẩm định, các điểm sơ hở của quy trình cần phải được khắc phục; cán bộ tín dụng cũng cần quán triệt đạo đức nghề nghiệp, tránh tình trạng thổi phồng giá trị tài sản định giá cho vay, hoặc bỏ qua những rủi ro đã lường trước vì lợi ích cá nhân.

+ Hiện tại các ngân hàng đang tồn tại nợ xấu rất cao do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơ bản là hiện tại các doanh nghiệp vay vốn đang gặp rất nhiều khó khăn trong kinh doanh, kinh doanh không hiệu quả, sử dụng tiền vay không đúng mục đích…mặt khác các doanh nghiệp này nguồn vốn của họ chủ yếu là vốn vay ngân hàng, càng khó khăn họ lại tiếp tục vay. Những đối tượng này các ngân hàng phải xem xét kỹ và cần hạn chế cho vay khi chưa giải quyết xong nợ xấu.

+ Tăng cường huy động vốn để nâng cao hiệu quả kinh doanh đồng thời cải thiện khả năng thanh khoản tạm thời

Thứ 3: NHNN Việt Nam tái cấp vốn đối với các NHTM thiếu hụt thanh khoản tạm thời để đảm bảo khả năng chi trả cho các NHTM và có thể trở lại hoạt động bình thường

Thứ 4: NHNN Việt Nam phải giám sát chặt chẽ tình hình tài chính của các NHTM và đặc biệt là ngân hàng được tái cấp vốn nhằm chấn chỉnh kịp thời khi có biểu

hiện xấu làm ảnh hưởng đến cả hệ thống Ngân hàng Việt Nam, đồng thời NHNN cũng cần có những biện pháp mạnh tay khi các ngân hàng vi phạm về các chỉ tiêu an toàn trong quá trình hoạt động, như hạn chế mở rộng phạm vi, quy mô và địa bàn hoạt động nếu các ngân hàng vi phạm…

3.4.3.3. Kết quả kỳ vọng

Khi thực hiện giải pháp này sẽ cải thiện đánh kể về khả năng thanh khoản của các ngân hàng làm lành mạnh tình hình tài chính đang rất khó khăn hiện nay của các NHTM Việt Nam.

3.4.4. Giải pháp 4: Tăng hiệu quả hoạt động cho các NHTM Việt Nam

3.4.4.1. Mục tiêu giải pháp

Theo kết quả hồi quy ở chương 2 cho thấy hiệu quả hoạt động thông qua các chỉ tiêu như ROA, ROE, Nim là những nhân tố có ảnh hưởng đáng kể đánh NLTC của các NHTM Việt Nam, vì vậy mục tiêu của giải pháp này là nâng cao hiệu quả hoạt động cho các NHTM Việt Nam.

3.4.3.2. Biện pháp thực hiện

Theo nghiên cứu của tác giả năm 2011 “Các yếu tố quyết định đến ROA, ROE của NHTM niêm yết của Việt Nam giai đoạn 2005-2010” cho thấy các yếu tố như: tiền gửi của khách hàng, đòn bẩy tài chính, và dư nợ cho vay là các yếu tố quyết định lợi nhuận của ngân hàng, như vậy để tăng hiệu quả hoạt động cho các NHTM cần thực hiện các biện pháp

Thứ 1: Tăng cường huy động vốn bằng nhiều phương pháp. Hiện tại các ngân hàng chủ yếu huy động thông qua phương pháp truyền thống đó là gửi tiết kiệm, để huy động được nhiều hơn, các ngân hàng cần quan tâm và đầu tư về các dịch vụ hiện đại như:

- Huy động thông qua tài khoản thanh toán

- Huy động thông qua tài khoản đầu tư

- Huy động thông qua thị trường phát sinh Thứ 2: Sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý

Theo kết quả kiểm định sử dụng đòn bẩy tài chính là yếu tố làm tăng tỷ suất sinh lời trên tài sản, trên vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên sử dụng đòn bẩy tài chính có tính

hai mặt, trong trường hợp sử dụng không phù hợp sẽ làm giảm tính thanh khoản, thậm chí mất khả năng thanh toán, tăng khả năng phá sản, dẫn đến sự sụp đổ của ngân hàng. Chính vì vậy tùy theo từng thời điểm kinh doanh để quyết định sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý.

Thứ 3: Phân luồng và đánh giá khách hàng để tiếp tục cho vay đối với những khách hàng uy tín và làm ăn hiệu quả.

3.4.3.3. Kết quả kỳ vọng

Khi thực hiện giải pháp này chắc chắn sẽ làm ROA, ROE, NIM tăng lên vì vậy góp phần nâng cao NLTC cho các NHTM Việt Nam. Kết quả dự báo cụ thể như sau:

Bảng 3.5: Dự báo xác suất NLTC tăng khi ROA tăng

ROA tăng/ đơn vị

Xác suất tăng NLTC (%)
ROA hiện tại	23.13
2	46.26
3	69.39
4	92.52
5	115.65
6	138.78
7	161.91
8	185.04

Nguồn: Tác giả tính toán từ kết quả hồi quy

Từ kết quả hồi quy chương 2 mục 2.3, nghiên cứu tính toán được mức tác động của ROA đến xác suất tăng NLTC của các NHTM trên bảng 3.5, qua kết quả cho thấy nếu ROA tăng 5 đơn vị và các yếu tố khác không đổi thì xác suất NLTC của các NHTM tăng 115.65%, mức tăng rất đáng kể. Do đó nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp trên kỳ vọng ROA tăng 5 đơn vị và như thế NLTC của các NHTM Việt Nam sẽ tăng đủ sức cạnh tranh với NHLD, NHNNg

3.4.3.4. Một số khuyến nghị khi các ngân hàng triển khai giải pháp

Khi thực hiện các biện pháp này các NHTM cần phải phân tích rõ thực trạng về việc huy động, việc sử dụng đòn bẩy cũng như dư nợ tín dụng, cụ thể:

Về huy động vốn các ngân hàng phải xem xét điểm yếu các ngân hàng mình là ở điểm nào so với các ngân hàng khác, và đồng thời điểm mạnh của ngân hàng mình là gì từ ra chính sách huy động hợp lý.

Về sử dụng đòn bẩy, nếu khả năng thanh khoản của ngân hàng đang rất thấp thì trước hết phải cải thiện khả năng thanh khoản sau đó mới tiếp tục sử dụng đòn bẩy tài chính, nếu không sẽ rất dẫn đến sự đổ vỡ.

Về dư nợ cho vay: hiện tại nếu tỷ lệ nợ xấu đang rất cao thì các ngân hàng phải thực hiện giải pháp xử lý nợ xấu trước sau đó mới tiếp tục mở rộng cho vay đối với khách hành uy tín và làm ăn hiệu quả, nếu không sẽ dẫn đến mất khả năng thanh khoản cho các ngân hàng.

3.4.5. Giải pháp 5: Tăng chất lượng quản lý cho các NHTM Việt Nam

3.4.5.1. Mục tiêu giải pháp

Như đã phân tích từ kết quả hồi quy ở chương 2, nhân tố chất lượng quản lý có ảnh hưởng đến NLTC của các NHTM với mức tác được động là rất lớn 19.94%. Do đó mục tiêu của giải pháp này là làm tăng chất lượng công tác quản lý thông qua quá trình điều hành của các nhà quản trị, từ đó góp phần nâng cao NLTC cho các NHTM Việt Nam.

3.4.5.2. Biện pháp thực hiện

Để tăng chất lượng quản lý trong hệ thống các NHTM Việt Nam theo tác giả cần thực hiện các biện pháp như sau:

Thứ 1: Hiện đại hóa các công nghệ, đa dạng hóa và nâng cao các tiện ích các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại dựa trên công nghệ kỹ thuật tiên tiến.

Khi hội nhập kinh tế quốc tế, các NHTM Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức từ phía các ngân hàng nước ngoài khi họ có nhiều lợi thế về công nghệ và dịch vụ ngân hàng. Một loạt các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại vốn đã được kiểm chứng trên nhiều quốc gia khác nhau đang được triển khai trên thị trường Việt Nam, làm cho những lợi thế tạm thời của các NHTM Việt Nam sẽ mất dần đi, do đó để có thể đứng vững và cạnh tranh được với các ngân hàng nước ngoài thì các NHTM Việt Nam cần phải đầu tư các công nghệ tiên tiến nhằm phục tốt việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ cũng như công tác kiểm soát hoạt động ngân hàng, quản lý vốn tài

sản, quản lý rủi ro, quản lý công nợ và công tác kế toán, hệ thống thanh toán liên ngân hàng, hệ thống giao dịch điện tử và giám sát từ xa… nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cho khách hàng. Theo kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy, các ngân hàng hiện đại muốn duy trì được hệ thống hạ tầng cơ sở và ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ cho các hoạt động của mình thì hằng năm họ phải đầu tư vào công nghệ từ 3%-5% tổng doanh thu hoạt động. Bên cạnh đầu tư thêm, để tăng chất lượng quản lý trong thời gian tới các NHTM Việt Nam cần thực hiện sự hợp tác, xây dựng đối tác chiến lược nhằm hổ trợ phát triển và khai thác cơ sở hạ tầng công nghệ của nhau nhằm giảm chi phí đầu tư, chi phí quản lý nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có.

Thứ 2: Phát huy các sản phẩm truyền thống đồng thời phải có chính sách khai thác công nghệ hiệu quả bằng các sản phẩm dịch vụ từ công nghệ đó nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh về sản phẩm và dịch vụ, tạo sự đa dạng hóa các sản phẩm dịch vụ sẽ góp phần phân tán hạn chế bớt rủi ro trong quá trình hoạt động.

Thứ 3: Nâng cao năng lực quản trị điều hành

Một trong những chỉ tiêu có thể được sử dụng để phản ánh năng lực điều hành, quản trị ngân hàng đó là tỷ lệ tổng chi phí trên tổng doanh thu và tỷ lệ cho vay trên tài sản có. Tuy nhiên theo kết quả ước lượng được trong mô hình Probit thì các tỷ lệ này hiện nay có tác động ngược chiều đến NLTC của các ngân hàng. Như vậy rõ ràng để nâng cao hiệu quả hoạt động thì các ngân hàng thương mại cần cải cách bộ máy quản lý điều hành theo tư duy kinh doanh mới nhằm mục tiêu giảm thiểu chi phí hoạt động nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực. Đồng thời, xây dựng chuẩn hóa và văn bản hóa toàn bộ quy trình nghiệp vụ của các hoạt động chủ yếu của NHTM, và đẩy nhanh việc thực hiện cải cách hành chính ngân hàng, cụ thể là:

Đổi mới cơ cấu hoạt động của các NHTM, trước hết là NHTM nhà nước. Một nội dung quan trọng trong đề án tái cơ cấu là đổi mới tổ chức bộ máy theo hướng NHTM hiện đại. Qúa trình tiến hành cơ cấu lại tổ chức của các NHTM cần theo hướng thực hiện quản lý các hoạt động kinh doanh của các NHTM theo nhóm khách hàng và loại hình dịch vụ của một ngân hàng đa năng, thay thế dần cho việc quản lý theo chức năng và nghiệp vụ như hiện nay, đồng thời nâng cao trình độ quản lý rủi ro, quản lý tài

sản nợ - tài sản có, và kiểm soát nội bộ, nhằm để tạo tiền đề xây dựng một số tập đoàn tài chính, có khả năng hoạt động như một ngân hàng quốc tế.

Việc áp dụng phân cấp quản lý theo mô hình khối có thể nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng đồng thời có thể đáp ứng được các yêu cầu phát triển ngân hàng trong tương lai. Đây cũng là mô hình tổ chức đang được áp dụng tại hầu hết các ngân hàng lớn hàng đầu thế giới. Bằng việc phát triển mô hình khối, hoạt động ngân hàng sẽ được tổ chức thành các khối cơ bản như khối ngân hàng bán lẻ; khối ngân hàng phục vụ doanh nghiệp, khối các định chế tài chính và khối quản lý vốn. Hỗ trợ cho các khối hoạt động ngân hàng là các phòng ban có nhiệm vụ đảm bảo cho các hoạt động ngân hàng được vận hành thông suốt.

Hơn nữa trong quá trình cơ cấu hoạt động của các NHTM cần xây dựng được các qui chế quản lý và hoạt động phù hợp với chuẩn mực quốc tế như quản trị rủi ro, quản trị nguồn vốn, kiểm tra kiểm toán nội bộ, xây dựng quy trình tín dụng hiện đại và sổ tay tín dụng, xây dựng và hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá mức độ chỉ số an toàn và hiệu quả kinh doanh ngân hàng, trong đó đặc biệt chú trọng những vấn đề sau:

- Đổi mới cơ chế quản trị điều hành theo hướng tăng quyền tự chủ cho đơn vị cơ sở, khuyến khích tính năng động, sáng tạo của các chi nhánh cấp cơ sở nhưng phải thiết lập cơ chế quản trị rủi ro chặt chẽ.

- Quản trị tín dụng: Quản lý tín dụng nhằm mục đích hướng tới khách hàng, đáp ứng các nhu cầu của khách hàng với chất lượng cao nhưng vẫn đảm bảo một cách an toàn dựa trên những quy định và nguyên tắc về hoạt động tín dụng theo chuẩn mực ngân hàng quốc tế.

- Quản trị rủi ro: Các ngân hàng cần thành lập bộ máy quản lý rủi ro trực thuộc hội đồng quản trị và xây dựng cơ chế quản lý rủi ro nhằm hạn chế rủi ro trong hoạt động ngân hàng: rủi ro tín dụng, rủi ro thanh khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá theo thông lệ quốc tế.

- Quản trị nguồn vốn: Quản lý vốn theo mô hình quản lý tập trung trụ sở chính, quản lý hoạt động của các tài khoản mà ngân hàng mở tại nước ngoài cũng như chịu trách nhiệm trong việc đầu tư nguồn vốn này mang lại lợi nhuận cho ngân hàng. Đóng hoặc chuyển quyền quản lý các tài khoản đã mở tại ngân hàng nước ngoài ở các chi