Doanh Nghiệp Nhỏ Và Vừa Cần Khai Thác Và Phát Huy Hiệu Quả Tiềm Năng, Nội

phía NHTM bằng cách chia sẻ thông tin trung thực, cởi mở và thiện chí với NHTM.

DNNVV cần tích cực tham gia vào các hiệp hội doanh nghiệp trên địa bàn để học hỏi kinh nghiệm trong công tác quản lý và kinh doanh, tăng cường mối liên kết, hợp tác giữa các DNNVV thành viên, phát triển và củng cố thương hiệu. DNNVV cần mạnh dạn tham gia đối thoại với chính quyền địa phương nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của DNNVV.

Đồng thời, DNNVV cần chủ động hợp tác với các doanh nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, cũng như các doanh nghiệp trong nước và quốc tế để tranh thủ vốn, công nghệ, thị trường,... Các DNNVV cần tăng cường liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp lớn, có uy tín trong việc lập, điều hành và thực hiện các dự án đầu tư. Các DNNVV cần củng cố mối quan hệ liên kết với các doanh nghiệp lớn trong việc cung ứng nguyên vật liệu, thực hiện thầu phụ, dần hình thành mạng lưới công nghiệp hỗ trợ và đặc biệt tạo ra mạng lưới vệ tinh phân phối sản phẩm. Đây là mối quan hệ hai chiều, rằng buộc lẫn nhau, các doanh nghiệp lớn đảm bảo vững chắc cho các DNNVV về thị trường, tài chính, công nghệ, tiêu chuẩn kỹ thuật và kinh nghiệm quản lý,… Ngược lại, các DNNVV đảm bảo cho các doanh nghiệp lớn về công nghệ hỗ trợ, mạng lưới tiêu thụ sản phẩm,… Thông qua đó, các DNNVV sẽ học hỏi và tích lũy thêm kinh nghiệm, và nhờ có sự tham gia của đối tác là doanh nghiệp lớn nên nhu cầu vay vốn cho dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh cũng sẽ được NHTM tin tưởng cấp vốn hơn.

3.2.1.4. Doanh nghiệp nhỏ và vừa cần khai thác và phát huy hiệu quả tiềm năng, nội lực sẵn có của bản thân, sản xuất kinh doanh hướng vào các lĩnh vực là tiềm năng, lợi thế địa phương và các lĩnh vực ưu đãi của Nhà nước

Khi các chính sách vĩ mô đã đi vào ổn định, chính sách hỗ trợ DNNVV của Chính phủ và chính quyền địa phương rất tích cực, nền kinh tế đang dần

phục hồi sau khủng hoảng và các chi nhánh ngân hàng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đang dồi dào thanh khoản, nên DNNVV cần chủ động nâng cao nội lực bản thân, tranh thủ sự hỗ trợ của các bên liên quan để duy trì ổn định sản xuất, tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo thế và lực mới trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế. DNNVV cũng cần nhìn nhận và xác định đúng các khó khăn hiện tại về vốn, để có những giải pháp rõ ràng, quyết đoán và mạnh mẽ trong xử lý khó khăn để từng bước vực dậy hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Để tận dụng được các ưu đãi đầu tư, ưu đãi thuế, vốn,… các DNNVV trên địa bàn tỉnh Phú Thọ cần tập trung đầu tư vào những ngành, lĩnh vực được xác định là tiềm năng, lợi thế của tỉnh.

Căn cứ vào tình hình thực tế cũng như định hướng phát triển của mình, các DNNVV cần xây dựng chiến lược và kế hoạch kinh doanh trong dài hạn. Nhờ đó, DNNVV sẽ tận dụng và phát huy tối đa các nguồn lực cho sản xuất kinh doanh, góp phần làm tăng doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp, đảm bảo được khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Từ đó, việc tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng sẽ cao hơn, dễ dàng hơn.

DNNVV cần tăng vốn chủ sở hữu để giải quyết nhu cầu thiếu hụt về vốn, tăng cường mức độ tự chủ tài chính đáp ứng điều kiện cấp tín dụng của NHTM. Đồng thời, khi doanh nghiệp tăng vốn sẽ thể hiện cam kết và trách nhiệm của chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như mức độ tham gia vào các dự án đầu tư, do đó sẽ giảm rủi ro trong quá trình cho vay của NHTM.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 248 trang tài liệu này.

Khi quy mô DNNVV càng lớn thì khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của doanh nghiệp càng dễ dàng. Tuy nhiên, việc tạo lập một DNNVV với quy mô vốn đầu tư ban đầu lớn đôi khi là bất khả thi đối với các DNNVV chuyển đổi từ mô hình hộ kinh doanh hoặc có tuổi đời non trẻ. Do vậy, vấn đề nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh là vấn đề mà các DNNVV phải hướng

đến để có thể mở rộng quy mô đầu tư dài hạn. Thêm vào đó, hiệu quả sản xuất kinh doanh cũng là minh chứng thuyết phục nhất để NHTM quyết định đầu tư, san sẻ rủi ro cùng doanh nghiệp.

Đối với các DNNVV mới thành lập cần tạo dựng uy tín để được đối xử công bằng với các doanh nghiệp hoạt động lâu năm trong quan hệ tín dụng ngân hàng. DNNVV mới thành lập nên tìm các đối tác có uy tín, có quan hệ tín dụng lâu năm với các NHTM để tạo lập mối quan hệ mua bán, thông qua mối quan hệ này NHTM sẽ có thông tin nhiều hơn về doanh nghiệp. Sử dụng các phương tiện quảng cáo, truyền thông để giới thiệu tên tuổi của doanh nghiệp mình, qua đó nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.

Ngoài ra, ở một góc nhìn khác cho thấy rằng trong quan hệ tín dụng, DNNVV với vai trò là “khách hàng”, NHTM với vai trò là “người bán”, nhưng một thực tế hiện nay là hầu như các “khách hàng” đang phải tự tìm đến “người bán” khi có nhu cầu vay vốn. Do đó, để NHTM phải chủ động tìm đến DNNVV để giải quyết vấn đề ứ đọng vốn của mình thì các DNNVV phải tự nâng cao hiệu quả kinh doanh, khẳng định năng lực tài chính của mình, để trong con mắt của các nhà đầu tư (trong đó có NHTM) thì DNNVV sẽ là một mảnh đất màu mỡ để đầu tư sinh lời. Có như vậy, DNNVV mới tạo được sự hấp dẫn thu hút các nguồn vốn đầu tư bên ngoài, trong đó có vốn vay ngân hàng,... Khi đó các DNNVV sẽ chuyên tâm hơn vào “sứ mệnh” của mình, thay vì phải ngày ngày phải lo lắng tìm cách giải quyết bài toán vốn cho doanh nghiệp.

3.2.1.5. Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng nâng cao năng lực quản trị điều hành, hội nhập kinh tế quốc tế,… cho lãnh đạo và đội ngũ cố vấn của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đặc biệt chú trọng nâng cao khả năng lập, quản lý và thực hiện dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh khả thi

Các DNNVV cần xác định nhân lực là động lực quan trọng cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đào tạo nguồn nhân lực là một khoản “đầu tư” chứ không phải là một khoản “chi phí”. DNNVV cần tạo điều kiện cho người lao động được tham gia đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ,... từ đó giúp doanh nghiệp quản lý tốt dòng tiền, doanh nghiệp chủ động trong việc lập dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh phù hợp với các yêu cầu của NHTM. DNNVV cần chú trọng nâng cao năng lực, trình độ cũng như uy tín của lãnh đạo doanh nghiệp vì đây là những người điều hành, quyết định trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, là đại diện pháp luật của doanh nghiệp cam kết và thực thi nghĩa vụ trả nợ. Trình độ của lãnh đạo doanh nghiệp và đội ngũ cố vấn là tiêu chí rất quan trọng làm căn cứ để NHTM quyết định cho DNNVV vay vốn.

Lãnh đạo DNNVV cần tiếp tục phát huy những kinh nghiệm đúc rút được từ hoạt động sản xuất kinh doanh trên thương trường, đồng thời không ngừng học hỏi nâng cao trình độ, tiếp cận các kiến thức mới, thực hiện hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, các DNNVV cũng cần phải tăng cường tìm hiểu các quy định trong quy chế cấp tín dụng, các gói sản phẩm dành cho DNNVV của các NHTM.

DNNVV cần tích cực tham gia các lớp đào tạo do các hiệp hội doanh nghiệp và các sở ban ngành của tỉnh tổ chức, ngoài ra cũng nên tham gia các hội thảo, hội nghị của các cơ sở đào tạo trên địa bàn tổ chức như Trường Đại học Hùng Vương, Trường Đại học Công nghiệp Việt Trì,… nhằm cập nhật thông tin thị trường, nâng cao trình độ, tạo dựng các mối quan hệ kinh tế mới,… Hiện tại, một số cơ sở đào tạo như Trung tâm Bồi dưỡng và Tư vấn Tài chính Kế toán của Học viện Tài chính, hoặc Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn Kinh tế - Tài chính của Trường Đại học Hùng Vương,... thường xuyên chiêu sinh các khóa đào tạo trên địa bàn tỉnh Phú Thọ về lập và phân tích báo cáo tài

chính, lập và quản lý dự án đầu tư, quản lý tài chính, …. Do đó, lãnh đạo DNNVV nên quan tâm cử cán bộ tham gia nhằm nâng cao khả năng tự lập dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh và báo cáo tài chính, để đáp ứng cho các cơ quan quản lý và sử dụng để vay vốn ngân hàng, cũng như chính bản thân doanh nghiệp.

Ngoài ra, một trong những căn cứ quan trọng cho việc quyết định cấp tín dụng của NHTM đối với nhu cầu vay vốn của DNNVV là các dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh của DNNVV phải khả thi và có hiệu quả. Do đó, DNNVV cần xây dựng, bảo vệ và thuyết phục được NHTM cấp tín dụng đối với các dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh của mình. Hạn chế các dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh có mức rủi ro cao được hình thành theo chủ định cá nhân, mang tính nhất thời, hoàn toàn không liên quan đến kinh nghiệm, chuyên môn mà doanh nghiệp đã kinh doanh trước đó. Trên thực tế, nhiều DNNVV có ý tưởng kinh doanh khá tốt nhưng không thể xây dựng thành kế hoạch, dự án cụ thể. Do vậy, ngoài việc tăng cường đào tạo và bồi dưỡng kiến thức kinh tế, tài chính, kế toán,… cho lãnh đạo và đội ngũ cố vấn, các DNNVV cần dành một khoản kinh phí nhất định để thu hút các lao động có trình độ cao về đầu quân cho doanh nghiệp hoặc sử dụng các dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp của các công ty tư vấn tài chính, NHTM, các trường đại học, học viện,… cũng là giải pháp giúp DNNVV có thể thuận lợi tiếp cận các nguồn vốn bên ngoài mà không bị lỡ kế hoạch kinh doanh. Các DNNVV có thể đấu mối với các trường đại học, học viện để tạo lập mối liên kết giữa các nhà khoa học và doanh nghiệp. Qua đó, các nhà khoa học, đặc biệt các nhà nghiên cứu kinh tế sẽ giúp DNNVV giải quyết những khó khăn của doanh nghiệp, tư vấn và định hướng những chiến lược

kinh doanh trong những năm tiếp theo.

3.2.1.6. Tăng tính minh bạch tình hình tài chính của doanh nghiệp nhỏ và vừa

DNNVV cần lành mạnh hóa tình hình tài chính, điều này vừa giúp DNNVV sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, giảm thiểu chi phí, rủi ro, vừa giúp NHTM có đầy đủ thông tin để xem xét, đánh giá dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh của DNNVV và ước lượng được những rủi ro có thể xảy ra khi có biến động của thị trường.

Tính không minh bạch tình hình tài chính, tình trạng duy trì đồng thời nhiều hệ thống sổ sách kế toán nhằm lập báo cáo tài chính theo những mục đích định sẵn là một trong những nguyên nhân cản trở sự tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng của DNNVV. Chính vì thế, để góp phần cung cấp trung thực tình hình tài chính của DNNVV, tạo niềm tin cho bên cấp vốn khi thông qua báo cáo tài chính, NHTM có thể đánh giá đúng sức khỏe tài chính, đánh giá đúng mức độ sinh lời hay khả năng thanh toán của doanh nghiệp, điều đó đặt ra cho các DNNVV cần phải nâng cao chất lượng thông tin trên báo cáo tài chính.

DNNVV cần có một hệ thống sổ sách kế toán tài chính rõ ràng, minh bạch để NHTM hiểu rõ hơn về hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời, DNNVV nên lập các báo cáo kế toán quản trị để phân tích thường xuyên tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế của doanh nghiệp, cung cấp các thông tin để xây dựng kế hoạch, dự toán cũng như đánh giá lựa chọn dự án đầu tư/phương án sản xuất kinh doanh tối ưu. DNNVV cần có lộ trình áp dụng các chuẩn mực quốc tế vào công tác quản trị của doanh nghiệp, đảm bảo trách nhiệm giải trình và sự minh bạch trong việc ra quyết định sẽ giúp DNNVV giảm thiểu rủi ro, từ đó nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng và giảm chi phí tiếp cận vốn vay cho doanh nghiệp.

Các nhà quản lý DNNVV cần chú trọng đến công tác quản trị tài chính, vì nó ảnh hưởng đến cơ cấu tài chính lành mạnh và lưu chuyển tiền tệ trong kỳ, cũng như hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Để chứng minh báo cáo tài chính minh bạch, thông tin xác thực và đáng tin cậy, báo cáo tài chính đòi hỏi phải được kiểm toán từ một đơn vị độc lập, qua đó giúp DNNVV dễ dàng tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng hơn. Việc thực hiện kiểm toán phải xuất phát từ nhu cầu của doanh nghiệp, chứ không nên xuất phát từ trách nhiệm, nghĩa vụ.

Trong tình hình hiện nay, một số DNNVV tận dụng kẽ hở của pháp luật, gian lận sổ sách kế toán để thực hiện hành vi trốn thuế, làm thông tin trên báo cáo tài chính so với thực tế có độ sai lệch nên làm cho các NHTM thường không tin tưởng khi cấp tín dụng. Do vậy, các doanh nghiệp cần phải thể hiện đúng năng lực tài chính của mình và uy tín đối với mọi cơ quan quản lý nhà nước trong việc chấp hành các quy định để từ đó tạo lòng tin vào mọi đối tượng mà doanh nghiệp có quan hệ trong đó có NHTM.

DNNVV cần thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong các quan hệ kinh tế. Điều này rất có lợi cho DNNVV trong việc đảm bảo các quy định về giải ngân vốn vay, mặt khác giúp DNNVV tạo lập mối quan hệ nghiệp vụ với NHTM. Hơn thế nữa, mọi hoạt động thanh toán của DNNVV đều thông qua NHTM thì NHTM sẽ dễ dàng nắm bắt được tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó giảm bớt thông tin bất cân xứng trong cho vay. Thông tin tài chính minh bạch, công khai giúp nâng cao trách nhiệm của chủ doanh nghiệp đối với việc sử dụng các nguồn tài chính, đồng thời tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý nhà nước và các NHTM nắm bắt được tình hình, nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp từ đó có những chính sách hỗ trợ phù hợp, kịp thời.

3.2.2. Đối với các ngân hàng thương mại

Nghiên cứu kinh nghiệm của các NHTM trên thế giới cho thấy thị trường tín dụng DNNVV từng được các NHTM đánh giá là thị trường nhiều rủi ro, tốn kém và khó phục vụ, thì giờ đây các NHTM đang tìm các giải pháp hiệu quả để khắc phục những trở ngại đó. Mở rộng tín dụng DNNVV trở thành mục tiêu chiến lược của các NHTM trên toàn thế giới, đây sẽ trở thành phân khúc thị trường mang lại lợi nhuận lớn cho các NHTM. Cùng với xu hướng chung của các NHTM trên thế giới cũng như góp phần giải quyết khó khăn về vốn cho các DNNVV, các NHTM cần thực hiện các giải pháp sau đây:

3.2.2.1. Ngân hàng thương mại phải thực sự am hiểu về doanh nghiệp nhỏ và vừa để có những điều chỉnh kịp thời cho chính sách tín dụng của ngân hàng

DNNVV có một số đặc thù riêng như kinh nghiệm, uy tín của chủ doanh nghiệp thấp, quy mô vốn nhỏ, hoạt động nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, hồ sơ minh chứng không đầy đủ, nhu cầu vay vốn không lớn nhưng NHTM phải mất nhiều chi phí quản lý khi cho vay,… Do đó, từ kinh nghiệm của các NHTM trên thế giới cho thấy để mở rộng tín dụng DNNVV thành công thì điều kiện tiên quyết là NHTM phải thực sự am hiểu về DNNVV [57]. Khi đã hiểu rõ về quy mô tín dụng DNNVV, phân khúc thị trường, các đặc điểm và nhu cầu của DNNVV thì các NHTM sẽ nhận biết được những trở ngại, rủi ro tiềm ẩn khi mở rộng tín dụng DNNVV, những cơ hội và lợi thế cạnh tranh của NHTM cũng như những yếu tố thành công cốt lõi. Để làm được điều này, NHTM cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là, NHTM cần thực hiện khảo sát và đánh giá nhu cầu của khách hàng DNNVV truyền thống và tiềm năng. Trên cơ sở đó đánh giá năng lực cung ứng vốn của NHTM, mức rủi ro và chi phí có thể chấp nhận được khi cấp