Môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ - Thực trạng và giải pháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH QUỐC TẾ

---------***----------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

TÊN ĐỀ TÀI:

MÔI TRƯỜNG KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT VÀ KINH DOANH ĐỒ GỖ – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 81 trang tài liệu này.

Họ và tên sinh viên : Đào Xuân Minh Lớp : Anh 5

Khoá 44

Giáo viên hướng dẫn : TS. Nguyễn Trọng Hải

Hà nội, tháng 5 năm 2009

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài:

Trong bối cảnh đất nước ta đang bước vào giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá, việc xây dựng và thúc đẩy sự phát triển của các ngành sản xuất công nghiệp đóng một vai trò quan trọng đối với nền kinh tế. Chính vì vậy, để giúp cho mỗi ngành có được điều kiện phát triển tốt nhất, việc xem xét, đánh giá tác động của những yếu tố thuộc môi trường kinh doanh đến hoạt động của các doanh nghiệp trong ngành là hết sức cần thiết. Điều đó không chỉ có ý nghĩa với bản thân các doanh nghiệp sản xuất mà nó còn là cơ sở để chính phủ cũng như các cơ quan quản lý nhà nước có những chính sách, điều chỉnh kịp thời nhằm hỗ trợ cho ngành.

Trong một thập kỷ trở lại đây, nước ta đã chứng kiến sự vươn lên nhanh chóng của một ngành sản xuất công nghiệp, đó là ngành sản xuất và kinh doanh đồ gỗ. Sự gia tăng nhanh chóng của các doanh nghiệp, cùng với việc hình thành các khu vực công nghiệp lớn chuyên sản xuất đồ gỗ trên cả nước đã cho thấy tiềm năng phát triển và tầm quan trọng của ngành đối với nền kinh tế đất nước. Đến thời điểm hiện nay, khi nền kinh tế nước ta đang ngày càng hội nhập sâu với nền kinh tế thế giới, ngành đã trở thành một trong những lĩnh vực xuất khẩu hàng đầu và tạo được mối quan hệ giao thương, buôn bán trên phạm vi quốc tế. Việc chính phủ kí kết các hiệp định thương mại và tham gia các tổ chức kinh tế càng làm cho ngành tham gia sâu hơn vào thị trường toàn cầu. Do đó, các doanh nghiệp trong ngành ngày càng phải đối mặt với nhiều biến động phức tạp của môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến sự phát triển của mình. Vấn đề đặt ra hiện nay của ngành sản xuất kinh doanh đồ gỗ nói riêng và tất cả các ngành sản xuất nói chung là những tác động từ môi trường kinh doanh có ảnh hưởng như thế nào đến toàn ngành, bản thân các doanh nghiệp trong ngành sẽ ứng phó ra sao đối với những biến động đó. Mặt khác, chính phủ cần phải làm gì để trợ giúp và tạo cơ chế thuận lợi cho

doanh nghiệp vượt qua được khó khăn. Đó cũng chính là lý do khiến em quyết định lựa chọn vấn đề: “Môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ: Thực trạng và giải pháp” làm đề tài khoá luận tốt nghiệp.

2. Mục đích nghiên cứu:

Thứ nhất, từ cơ sở lý luận chung về môi trường kinh doanh và các yếu tố bên trong môi trường kinh doanh, tiến hành phân tích, đánh giá thực trạng tác động của chúng đến ngành sản xuất và kinh doanh đồ gỗ.

Thứ hai, từ sự phân tích, đánh giá thực trạng tác động của môi trường kinh doanh đến ngành sản xuất và kinh doanh đồ gỗ, đưa ra định hướng, giải pháp và đề xuất để cải thiện môi trường kinh doanh của ngành.

Thứ ba, đưa ra các bài học, kinh nghiệm cho các ngành sản xuất và kinh doanh khác.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là môi trường kinh doanh, thực trạng tác động của các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh.

Phạm vi nghiên cứu của đề tài là “các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ”.

4. Phương pháp nghiên cứu:

Khoá luận được nghiên cứu trên cơ sở kết hợp các phương pháp phân tích-tổng hợp, kết hợp với thực tiễn, đi từ cái chung đến cái riêng, từ số liệu thống kê đến phân tích, đánh giá để đưa ra các giải pháp, đề xuất góp phần hoàn thiện.

5. Kết cấu khoá luận:

Ngoài phần mở đầu và kết luận, khoá luận gồm 3 chương như sau:

Chương I: Tổng quan về môi trường kinh doanh.

Chương II: Thực trạng môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ ở Việt Nam.

Chương III: Một số giải pháp và đề xuất góp phần hoàn thiện môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đồ gỗ ở Việt Nam.

Người viết mong muốn qua khoá luận này có thể nghiên cứu và đóng góp ý kiến của bản thân về những vấn đề quan trọng đang được nhiều doanh nghiệp trong ngành quan tâm. Tuy nhiên do trình độ có hạn, khóa luận này chắc chắn không thể tránh khỏi nhiều khiếm khuyết. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến bổ sung, sửa chữa của thầy cô giáo và các bạn.

Em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Trọng Hải và những người đã giúp đỡ em hoàn thành khóa luận này !

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ MÔI TRƯỜNG KINH DOANH‌‌

I. Khái niệm về môi trường kinh doanh.

Môi trường kinh doanh luôn là vấn đề được các nhà quản trị doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, cơ quan quản lý nhà nước và chính phủ quan tâm bởi nó ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp và của toàn bộ nền kinh tế. Dưới góc độ nhìn nhận của các nhà quản trị, môi trường kinh doanh được hiểu [5,83] là:

Môi trường kinh doanh là khung cảnh bao trùm lên toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong nền kinh tế. Nó bao gồm tổng thể các yếu tố khách quan và chủ quan vận động tương tác lẫn nhau có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

II. Các nhân tố của môi trường kinh doanh và tác động của chúng đến doanh nghiệp.

Khi xem xét đến các nhóm yếu tố của môi trường kinh doanh có ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, cũng như đến quyết định của ban lãnh đạo doanh nghiệp nhằm đưa ra giải pháp đối phó với những yếu tố đó, môi trường kinh doanh được chia ra làm 2 nhóm [7,16]: Môi trường kinh doanh bên ngoài và môi trường bên trong nội bộ doanh nghiệp.

Môi trường kinh doanh bên ngoài là những yếu tố hay lực lượng bên ngoài doanh nghiệp có khả năng ảnh hưởng đến kết quả hoạt động của doanh nghiệp, ở đó chứa đựng hàng loạt các yếu tố khác nhau rất phức tạp. Trong đó môi trường bên ngoài lại bao gồm hai yếu tố: môi trường vĩ mô và môi trường vi mô hay còn gọi là môi trường ngành.

1. Môi trường vĩ mô.

Các yếu tố thuộc môi trường vĩ mô thuộc loại yếu tố không kiểm soát được, không lệ thuộc và không bị doanh nghiệp chi phối. Khi diễn ra sự thay đổi, chúng thường không tác động nhanh bằng các yếu tố trong môi trường ngành đối với doanh nghiệp. Các nhà nghiên cứu đã phân các yếu tố không

kiểm soát được thành những nhóm sau đây [7,17] tuỳ theo tính chất của chúng:

1.1. Môi trường kinh tế.

Thực trạng nền kinh tế và xu hướng biến đổi trong tương lai đều ảnh hưởng đến thành công trong các hoạt động của doanh nghiệp cũng như tác động đến quá trình điều hành của nhà quản trị. Các yếu tố chính mà doanh nghiệp thường phân tích là: Tốc độ tăng trưởng và tình hình chung của nền kinh tế, thu nhập và sức mua, lãi suất và khả năng vay tín dụng, lạm phát, chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái.

Thực vậy, tốc độ tăng trưởng kinh tế trong các giai đoạn thịnh vượng, suy thoái hay khủng hoảng sẽ ảnh hưởng đến chi tiêu và nhu cầu tiêu dùng của người dân, từ đó ảnh hưởng đến mức doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp. Khi nền kinh tế đang ở giai đoạn có tốc độ tăng trưởng cao, thu nhập của người tiêu dùng tăng và công việc được đảm bảo sẽ dẫn đến sức mua trong xã hội tăng. Bởi vậy, doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội để thu lợi, đầu tư mở rộng hoạt động. Ngược lại, khi nền kinh tế lâm vào suy thoái, khủng hoảng dẫn đến giảm thu nhập, tỷ lệ thất nghiệp tăng, người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu thì lúc này doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức để tồn tại. Lợi nhuận sụt giảm đồng thời còn làm tăng mức độ cạnh tranh trong ngành. Thông thường khi nền kinh tế sa sút, chính phủ các nước buộc phải vào cuộc để đưa ra chính sách hỗ trợ doanh nghiệp còn doanh nghiệp sẽ phải tái cơ cấu lại hoạt động và thực hiện nhiều biện pháp kích cầu tiêu dùng như khuyến mại, hạ giá.

Bên cạnh đó, mức lãi suất cũng ảnh hưởng đến cầu cho các sản phẩm, đến chi phí vốn của doanh nghiệp Với mức lãi suất tiết kiệm và cho vay thấp, các doanh nghiệp có thể vay vốn với mức chi phí thấp hơn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Người tiêu dùng cũng sẽ chi tiêu hay đầu tư vào các lĩnh vực khác thay vì gửi nhiều tiền tiết kiệm vào ngân hàng. Mặt khác, nếu lãi suất cao, doanh nghiệp sẽ khó khăn trong vay vốn vì phải chịu áp lực về mức chi phí vốn cao. Lợi nhuận của doanh nghiệp do vậy bị giảm và người

dân khi đó đi gửi tiền tiết kiệm nhiều hơn. Ngoài ra, mức độ khó dễ trong các khoản vay tín dụng cũng là yếu tố ảnh hưởng đến tiêu dùng, hoạt động vay vốn đầu tư của các doanh nghiệp. Đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ thường xuyên phải đi vay vì bị hạn chế về vốn hay các doanh nghiệp có nhu cầu vốn lớn cho đầu tư sản xuất kinh doanh thì mọi biến động trong lãi suất và khả năng vay tín dụng đều có thể ảnh hưởng mạnh đến những doanh nghiệp này. Đặc biệt cả các mặt hàng có nhu cầu lớn, có mức độ nhạy cảm cao đối với thu nhập và giá cũng chịu tác động. Cụ thể là khi ngân hàng tiến hành giảm thiểu các điều kiện và tiêu chuẩn cho vay, mở rộng các khoản vay ưu đãi dành cho khách hàng khi mua một mặt hàng nào đó, cầu đối với mặt hàng này tất yếu có xu hướng tăng lên dẫn đến việc đẩy giá mặt hàng này tăng lên. Điều này cũng hoàn toàn tương tự đối với doanh nghiệp, khi đó doanh nghiệp sẽ đi vay để đầu tư nhiều hơn cho lĩnh vực được ưu đãi. Trái lại, nếu ngân hàng siết chặt các khoản vay và đẩy mạnh việc thu hồi, người đi vay bao gồm cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp lúc này sẽ buộc phải nhanh chóng tìm cách đẩy nhanh quá trình thu hồi vốn nếu như họ không còn đủ tiền để trả nợ ngân hàng . Do đó, họ sẽ phải tìm cách bán nhanh các mặt hàng, đối tượng mà mình đã mua hoặc đầu tư dẫn đến giá mặt hàng có xu hướng sụt giảm.

Lạm phát và vấn đề chống lạm phát cũng là một yếu tố quan trọng khác cần xem xét và phân tích. Nếu để tỷ lệ lạm phát trong nền kinh tế cao, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn. Thứ nhất, giá cả hàng hoá tăng khiến cho sức mua và nhu cầu tiêu dùng đối với các hàng hoá giảm. Thứ hai là chi phí đầu vào và chi phí hoạt động của doanh nghiệp cũng tăng. Chính hai điều này khiến cho doanh thu và lợi nhuận doanh nghiệp giảm. Thêm vào đó, các dự án đầu tư lúc này cũng trở nên mạo hiểm hơn, rốt cuộc là các doanh nghiệp sẽ giảm nhiệt tình đầu tư phát triển sản xuất và thậm chí buộc phải tạm ngừng các dự án đầu tư đó. Không những vây, bản thân nhà nước cũng sẽ phải vào cuộc, đề ra các biện pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ giá cả và kiềm chế lạm phát. Trên thực tế, tại một số nơi trên thế giới, việc kiểm

soát giá cả đã vượt ra ngoài tầm kiểm soát của chính phủ, lạm phát cao khiến cho doanh nghiệp không thể kinh doanh thuận lợi và thu được mức lợi nhuận mong muốn trước sự sụt giảm trong tiêu dùng. Tóm lại, lạm phát cao là mối đe doạ của doanh nghiệp.

Chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái cũng có thể tạo ra cơ hội hoặc nguy cơ cho doanh nghiệp. Về mặt lý thuyết, tỷ giá hối đoái là sự so sánh về giá trị giữa đồng tiền trong nước với đồng tiền của các quốc gia khác. Giá trị của đồng nội tệ giảm sẽ khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu. Doanh nghiệp xuất khẩu có cơ hội tăng lợi nhuận còn doanh nghiệp nhập khẩu phải chịu chi phí đầu vào cao hơn . Ngược lại, giá trị đồng nội tệ tăng sẽ hạn chế xuất khẩu và khuyến khích nhập khẩu. Lúc này, lợi nhuận thu đuợc từ hoạt động xuất khẩu giảm, các doanh nghiệp nhập khẩu cũng như nước ngoài lại được lợi.

1.2. Môi trường chính trị, pháp luật .

Hoạt động kinh doanh và quyết định của ban lãnh đạo doanh nghiệp cũng chịu tác động mạnh mẽ của những diễn biến trong môi trường chính trị, pháp luật. Trong đó, chính phủ, cơ quan quản lý chuyên ngành đóng vai trò chính trong việc tạo ra những diễn biến trong môi trường này. Họ có ảnh hưởng đến những gì mà mà các tổ chức có thể và không thể làm. Khi sản xuất càng phát triển, sự can thiệp của chính phủ, cơ quan quản lý tăng dần theo thời gian. Tác động đem lại có thể là cơ hội, trở ngại thậm chí là rủi ro cho doanh nghiệp. Những tác động này được thể hiện qua: sự ổn định về mặt chính trị, chính sách thương mại và chính sách phát triển của chính phủ, hệ thống pháp luật điều chỉnh.

Sự ổn định về chính trị trong hay ngoài nước (nơi doanh nghiệp hoạt động) là một trong những yếu tố thu hút đầu tư từ nước ngoài.

Thêm vào đó, các chính sách thương mại, chính sách phát triển kinh tế xã hội của chính phủ còn cho thấy rõ được chiến lược, thái độ quan điểm của chính phủ đối với từng ngành liên quan. Căn cứ vào những chính sách này, doanh nghiệp và nhà đầu tư có thể biết đươc những định hướng phát