Đánh Giá Mức Độ Ảnh Hưởng Của Yếu Tố Cộng Tác Viên Công Tác Xã Hội

2.3.2. Cộng tác viên công tác xã hội

Thực tế hiện nay, ở cấp xã, thị trấn không có nhân viên CTXH chuyên nghiệp mà chỉ có cộng tác viên CTXH. Cộng tác viên CTXH cấp xã, thị trấn thực hiện các nghiệp vụ về CTXH theo sự phân công của Chủ tịch UBND cấp xã, thị trấn. Cộng tác viên CTXH cùng với công chức Văn hóa - Xã hội là những người trực tiếp hoặc gián tiếp cung cấp, triển khai, thực hiện các hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động trên địa bàn Thị trấn. Đây cũng là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng lớn đến quá trình và hiệu quả của các hoạt động CTXH trong việc trợ giúp NKT vận động.

Bảng 2.8: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố cộng tác viên công tác xã hội

STT

Đặc điểm	Mức độ
Đặc điểm	Rất ảnh hưởng	Ảnh hưởng	Bình thường	Ít ảnh hưởng	Không ảnh hưởng
1	Trình độ kiến thức chuyên môn	36,47%	45,88%	17,65%	0%	0%
2	Kỹ năng làm việc	35,29%	41,18%	21,18%	2,35%	0%
3	Phẩm chất đạo đức	32,94%	44,71%	22,35%	0%	0%
4	Kinh nghiệm làm việc	29,42%	35,29%	23,53%	9,41%	2,35%
5	Thái độ, tinh thần trách nhiệm	30,58%	40%	24,71%	4,71%	0%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 154 trang tài liệu này.

(Nguồn: Kết quả khảo sát năm 2021) Qua bảng kết quả khảo sát về yếu tố cộng tác viên CTXH, có thể thấy những đặc điểm của cộng tác viên CTXH ảnh hưởng đến việc thực hiện các hoạt động bao gồm: Trình độ kiến thức chuyên môn, kỹ năng làm việc, phẩm chất đạo đức, kinh nghiệm làm việc và thái độ, tinh thần trách nhiệm. Đặc điểm về Trình độ kiến thức chuyên môn được NKT vận động đánh giá tương

đối cao với tỷ lệ mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng là 82,35%; ở mức độ ảnh hưởng bình thường là 17,65% và 0% là tỷ lệ NKT vận động cho rằng đặc điểm này ít ảnh hưởng hay không ảnh hưởng đến hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động ở Thị trấn. Việc có trình độ kiến thức chuyên môn mới có thể thực hiện các hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động đạt hiệu quả cao, giúp ích rất nhiều cho công tác hỗ trợ NKT vận động trong việc tiếp cận kết nối nguồn lực, tư vấn tâm lý... Với thực tế ở Thị trấn không có nhân viên CTXH chuyên nghiệp, nhưng để trợ giúp, hỗ trợ NKT vận động một cách tốt nhất, chính quyền địa phương đã quan tâm, tạo điều kiện để các cộng tác viên CTXH tham gia các lớp tập huấn, các khoá học ngắn hạn, dài hạn về chuyên ngành CTXH. Kỹ năng làm việc là đặc điểm có mức độ ảnh hưởng lớn (35,29% và 41,18% là tỷ lệ đánh giá mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng) đến hoạt động CTXH. Đối với mỗi cộng tác viên CTXH không chỉ cần kiến thức chuyên môn mà phải cần có cả kỹ năng làm việc, việc không có kỹ năng làm việc hay kỹ năng làm việc hạn chế thì sẽ không biết cách để kích thích sự tham gia của NKT vận động trong hoạt động sinh kế hay hoạt động kết nối tiếp với các nguồn lực, cũng như sẽ không có sự nhạy bén trong việc nhìn nhận, nắm bắt tâm lý và phát hiện ra được những điểm mạnh của NKT vận động khi thực hiện hoạt động tư vấn tâm lý. Bên cạnh kỹ năng làm việc thì kinh nghiệm làm việc cũng là đặc điểm có ảnh hưởng. Để có thể thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động đạt hiệu quả tốt nhất thì kinh nghiệm làm việc là không thể thiếu. Với những cộng tác viên CTXH làm lâu năm, qua quá trình công tác sẽ có nhiều kinh nghiệm thì việc thực hiện các hoạt động hỗ trợ, trợ giúp sẽ linh hoạt, nhanh nhậy hơn.

Phẩm chất đạo đức và Thái độ, tinh thần trách nhiệm là hai đặc điểm của cộng tác viên CTXH cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động ở Thị trấn với tỷ lệ đánh giá ở mức độ Rất ảnh

hưởng, Ảnh hưởng của đặc điểm Phẩm chất đạo đức và Thái độ, tinh thần trách nhiệm lần lượt là 77,65%; 70,58%. Bởi NKT vận động, họ rất nhạy cảm và thường có tâm lý tự ti, bi quan, mặc cảm với tình trạng khuyết tật của bản thân. Trong hoạt động hỗ trợ sinh kế; hỗ trợ kết nối tiếp cận với các nguồn lực, nếu cộng tác viên CTXH có thái độ làm việc thờ ơ, lơ là, không nhiệt tình, làm việc mang nặng tính hình thức, đôi khi còn làm việc theo cảm tính, có tư tưởng theo kiểu áp đặt như yêu cầu NKT vận động phải làm thế này, phải làm thế kia,…sẽ gây ức chế đối với NKT vận động, dẫn đến ảnh hưởng không tốt đến hiệu quả của việc thực hiện hoạt động hỗ trợ. Đặc biệt Phẩm chất đạo đức và Thái độ, tinh thần trách nhiệm là đặc điểm mà trong hoạt động hỗ trợ tư vấn tâm lý cũng rất quan trọng. Cộng tác viên CTXH khi thực hiện tư vấn tâm lý cho NKT vận động mà có thái độ không chuyên nghiệp, không cởi mở, không có sự tin tưởng vào NKT vận động khiến họ không có lòng tin, thái độ tiêu cực, không hài lòng với sự hỗ trợ của cộng tác viên CTXH khiến hiệu quả đạt được của hoạt động không cao. Chính vì vậy, cộng tác viên CTXH cần phải có phẩm chất đạo đức tốt, không ngại khó, ngại khổ, quan tâm, chia sẻ, tin tưởng và chấp nhận sự khác biệt của NKT vận động đồng thời phải có thái độ tôn trọng, nhiệt tình, làm việc chuyên nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao để việc thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động có thể đạt hiệu quả một cách tốt nhất.

" Đối với đội ngũ công chức xã hội, cộng tác viên CTXH của Thị trấn thì trình độ chuyên môn và khả năng làm việc có sự tác động tương đối lớn tới việc hỗ trợ các đối tượng chính sách, bảo trợ xã hội trong đó có NKT. Có chuyên môn, kỹ năng thì mới có thể giải quyết linh hoạt được các vấn đề rồi đưa ra được những hoạt động hỗ trợ phù hợp đối với từng đối tượng trong lĩnh vực lao động thương binh xã hội. Với đội ngũ công chức, cộng tác viên hiện nay của Thị trấn thì đa số đều đã qua đào tạo về CTXH, tuy nhiên chưa được

chuyên sâu. Nhưng mấy năm gần đây, UBND đã quan tâm, tăng cường việc đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức, kỹ năng; cử đi học, tham gia các lớp tập huấn cho đội ngũ công chức, cộng tác viên CTXH của Thị trấn để nâng cao trình độ chuyên môn và trau dồi các kỹ năng, kinh nghiệm từ đó có thể hỗ trợ cho người dân được tốt hơn"

(N.T.T - Nam - 49 tuổi - Phó Chủ tịch UBND Thị trấn)

2.3.3. Gia đình, cộng đồng

Gia đình và cộng đồng cũng là hai yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động trên địa bàn Thị trấn. Mọi quyết định, phản ứng của gia đình hay tác động của cộng đồng đến quá trình tiếp cận, thụ hưởng các hoạt động CTXH đều sẽ ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả của việc thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động.

Bảng 2.9: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố gia đình, cộng đồng

STT

Đặc điểm	Mức độ
Đặc điểm	Rất ảnh hưởng	Ảnh hưởng	Bình thường	Ít ảnh hưởng	Không ảnh hưởng
1	Chăm sóc sức khỏe	29,41%	43,53%	23,53%	3,53%	0%
2	Quan tâm, động viên tinh thần	35,29%	37,65%	25,88%	1,18%	0%
3	Nhận thức chung về người khuyết tật	24,71%	34,12%	29,41%	10,59%	1,18%
4	Định kiến xã hội, sự kỳ thị, phân biệt đối xử	31,77%	42,35%	23,53%	2,35%	0%

(Nguồn: Kết quả khảo sát năm 2021)

Từ kết quả khảo sát nhận thấy một số đặc điểm của yếu tố gia đình và cộng đồng đã được NKT vận động đánh giá mức độ ảnh hưởng tương đối cao.

72,94% là tỷ lệ mức độ đánh giá Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng của đặc điểm về Chăm sóc sức khỏe và sự quan tâm, động viên tinh thần. Có 3,53% và 1,18% NKT vận động cho rằng hai đặc điểm này của yếu tố gia đình và cộng đồng ít ảnh hưởng đến việc thực hiện hoạt động CTXH. Thực tế hiện nay, ở Thị trấn NKT vận động thường vẫn phải phụ thuộc nhiều vào gia đình, người thân. Cách đối xử, sự quan tâm và chăm sóc tận tình của gia đình đối với NKT vận động sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách NKT vận động nhận diện bản thân cũng như vấn đề khuyết tật của họ. Sự quan tâm, động viên tinh thần kịp thời; những chế độ, chương trình chăm sóc sức khỏe của cộng đồng xã hội đối với NKT vận động là rất thiết thực. Đây đều là những đặc điểm tích cực của yếu tố gia đình và cộng đồng tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động ở Thị trấn. Việc được chăm sóc sức khỏe thường xuyên, được quan tâm, động viên tinh thần giúp NKT vận động thoải mái, cảm thấy cuộc sống với bản thân có ý nghĩa, sức khỏe tốt từ đó cộng tác viên CTXH dễ dàng hơn trong quá trình hỗ trợ tư vấn tâm lý hay hỗ trợ các hoạt động sinh kế., giúp hoạt động kết nối tiếp cận với các nguồn lực đạt hiệu quả cao hơn.

Nhận thức chung về NKT cũng là đặc điểm có sự ảnh hưởng đến hoạt động CTXH, cụ thể: 58,83% NKT vận động đánh giá ở mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng; 29,41% là tỷ lệ đánh giá sự ảnh hưởng ở mức độ Bình thường; tỷ lệ NKT vận động đánh giá cho rằng đặc điểm này ở mức độ Ít ảnh hưởng là 10,59% và Không ảnh hưởng là 1,18%. Có sự đánh giá như vậy bởi nếu nhận thức của gia đình và cộng đồng chưa thật đầy đủ về khả năng, nhu cầu và đáp ứng nhu cầu của NKT cũng như NKT vận động dẫn đến tình trạng khuyết tật trở nên nặng nề hơn, làm hạn chế sự tham gia của NKT vận động vào đời sống xã hội ngoài gia đình, gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động, nhất là với hoạt động hỗ trợ sinh kế,

hoạt động kết nối tiếp cận với các nguồn lực (khó có thể đào tạo dạy nghề, tìm kiếm việc làm cho NKT vận động vì gia đình, cộng đồng cho rằng NKT vận động không có khả năng để làm việc, và nếu làm việc thì hiệu suất công việc không cao,…). Việc không có nhận thức chung đúng đắn về NKT vận động của gia đình, cộng đồng còn làm cộng tác viên CTXH bị hạn chế khi tiếp cận để hỗ trợ tư vấn tâm lý, khiến cho NKT vận động đã mặc cảm, tự ti càng thu mình hơn, từ đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả của việc hỗ trợ tư vấn tâm lý NKT vận động. Chính vì vậy, gia đình và cộng đồng nâng cao sự nhận thức theo chiều hướng tích cực sẽ là động lực to lớn để NKT vận động vượt qua những bất tiện của mình, phát huy thế mạnh, phát triển một cách tối đa năng lực của họ từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho cộng tác viên CTXH khi thực hiện các hoạt động CTXH để hỗ trợ, trợ giúp NKT vận động ở Thị trấn.

Một đặc điểm nữa của yếu tố gia đình và cộng đồng cũng tác động không nhỏ đến hiệu quả của các hoạt động CTXH là Định kiến xã hội, sự kỳ thị, phân biệt đối xử với NKT vận động. Có đến 74,12% NKT vận động đánh giá ở mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng, tiếp theo đó là mức độ Bình thường chiếm 23,53% và tỷ lệ đánh giá ở mức độ Ít ảnh hưởng là 2,35%, không có NKT vận động nào đánh giá ở mức độ Không ảnh hưởng. Có thể thấy Định kiến xã hội; sự kỳ thị, phân biệt đối xử với NKT nói chung cũng như NKT vận động nói riêng vẫn còn tồn tại không chỉ ở ngoài cộng đồng mà trong chính gia đình của những NKT. Gia đình có thái độ thờ ơ, phân biệt đối xử một cách tiêu cực với NKT vận động dẫn đến NKT vận động sẽ có những tổn thương về tâm lý từ đó khiến quá trình tiếp cận, hỗ trợ NKT vận động gặp khó khăn, ảnh hưởng việc thực hiện các hoạt động CTXH. Ngoài cộng đồng vẫn còn một bộ phận người dân có những định kiến, sự kỳ thị, phân biệt đối xử đối với NKT cũng như NKT vận động. Đặc điểm đó được thể hiện theo từng khía cạnh: nhận thức, quan điểm, thái độ, ngôn ngữ, hành vi, ứng

xử,…Họ cho rằng những NKT vận động không có khả năng tham gia một cách tích cực vào các hoạt động kinh tế xã hội, nhìn nhận một cách tiêu cực, có những nhận định sai lệch. Chính điều này ảnh hưởng đến hiệu quả của các hoạt động CTXH, gây khó khăn cho cộng tác viên CTXH khi muốn NKT tham gia vào các hoạt động, làm cản trở tiến trình phát triển và hòa nhập cộng đồng của NKT vận động. Như vậy, yếu tố gia đình và cộng đồng đều có những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đến quá trình thực hiện các hoạt động CTXH hỗ trợ NKT vận động ở Thị trấn.

2.3.4. Cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước

Việc xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các chính sách cho NKT cũng như NKT vận động là một trong những nội dung quan trọng trong công tác trợ giúp NKT ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng, là một trong những yếu tố căn bản đảm bảo thực hiện có hiệu quả các hoạt động CTXH đối với NKT cũng như NKT vận động.

Kinh phí thực hiện

22.35%

37.65%

27.06%

9.41% 3.53%

Công tác đội ngũ cán bộ CTXH

23.53%

41.18%

29.41% 5.88%

Rất ảnh hưởng

Ảnh hưởng

Cách thức tổ chức triển khai thực hiện

25.88%

36.47%

28.23% 8.24%

1.18%

Chính sách đầy đủ, phù hợp, kịp thời

34.12%

38.82%

Bình thường Ít ảnh hưởng

Không ảnh hưởng

27.06%

0%0%

0.00%

50.00%

100.00%

Biểu đồ 2.15: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước

(Nguồn: Kết quả khảo sát năm 2021)

Qua biểu đồ kết quả khảo sát, có thể thấy trong các đặc điểm của yếu tố

cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước thì đặc điểm Chính sách đầy đủ, phù hợp, kịp thời là đặc điểm có mức độ ảnh hưởng cao nhất trong các đặc điểm về cơ chế chính sách. Đánh giá ở mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng lần lượt là 34,12% và 38,82%; ở mức độ ảnh hưởng Bình thường là 27,06% và 0% là tỷ lệ NKT vận động đánh giá ở mức độ Ít ảnh hưởng và Không ảnh hưởng. Điều này cho thấy, việc Đảng và Nhà nước quan tâm, ban hành, triển khai đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách chăm lo, bảo đảm quyền và phát huy vai trò của NKT cũng như NKT vận động là tiền đề hỗ trợ và giúp cộng tác viên CTXH có cơ hội và công cụ để thực hiện các hoạt động CTXH hỗ trợ NKT đạt được hiệu quả cao. Bên cạnh các cơ chế chính sách về NKT thì việc Đảng và Nhà nước xây dựng, ban hành, sửa đổi, bổ sung kịp thời các cơ chế chính sách về lĩnh vực CTXH cũng tác động mạnh mẽ đến việc thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động. NKT vận động đánh giá mức độ ảnh hưởng của đặc điểm Cách thức tổ chức triển khai thực hiện cũng được đánh giá mức độ ảnh hưởng tương đối cao, chiếm 62,35% là tỷ lệ của mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng. Cách thức tổ chức triển khai thực hiện các chính sách một cách khoa học, chặt chẽ sẽ giúp cho các chính sách được thực hiện kịp thời, có sức lan tỏa và bảo đảm được tính bao phủ đầy đủ tới NKT vận động từ đó tạo điều kiện tốt nhất để thực hiện các hoạt động CTXH với NKT vận động. Công tác đội ngũ cán bộ cũng là đặc điểm quan trọng trong yếu tố cơ chế chính sách của Đảng và Nhà nước. Với đặc điểm này, NKT vận động đánh giá mức độ Rất ảnh hưởng và Ảnh hưởng là 23,53% và 41,18%; Không ảnh hưởng là 0%. NKT vận động đánh giá mức độ ảnh hưởng như vậy cũng bởi để có thể thực hiện các hoạt động CTXH trong hỗ trợ NKT vận động đạt hiệu quả tốt nhất thì phải có một hệ thống đội ngũ cán bộ CTXH chuyên nghiệp, đây là nhân tố then chốt cho việc thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, nếu không có những cán bộ giỏi,