A. thành phần cấu trúc, chu trình dinh dưỡng, chuyển hóa năng lượng
Có thể bạn quan tâm!
-
Học Sinh : Nghiên Cứu Bài Mới , Làm Bài Tập Về Nhà, Học Bài Cũ ,chuẩn Bị Mô Hình Học Tập Theo Yêu Cầu Giáo Viên. -
1- Định Nghĩa Khái Niệm Qx- Nêu Được Đặc Trưng Cơ Bản Của Qx. -
Đáp Án Và Hướng Dẫn Chấm. Phương Án Trả Lời: -
Hoạt Động Khởi Động / Tạo Tình Huống: Cho Hst Ruộng Lúa Từ Đó Rút Ra Hệ Sinh Thái Là Gì ? Đặc Điểm Của Hệ Sinh Thái ?hs. Quan Sát H42.1, Đọc Sgk Thu -
Học Sinh:nội Dung Chuẩn Bị Bài Mới Gv Đã Hướng Dẫn. -
Giáo án theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn sinh học 12 - 33
Xem toàn bộ 279 trang tài liệu này.
4. Hướng dẫn học sinh học bài, làm việc ở nhà (2 phút)
Đọc trước bài 43 và trả lời các câu hỏi sau :
- Lưới thức ăn là gì ? chuỗi thức ăn là gì ?
- Tháp sinh thái là gì ?
Tiết: Bài 43. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức: Nêu được khái niệm chuỗi, lưới thức ăn và các bậc dinh dưỡng, lấy ví dụ minh họa. Nêu được nguyên tắc thiết lập các bậc dinh dưỡng. Lấy ví dụ minh họa.
2. Kĩ năng: Phân tích, suy luận logic và vận dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống.
3.Thái độ:Nâng cao ý thức bảo vệ, khai thác hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên.
a/ Năng lực kiến thức:
- HS xác định được muc tiêu hoc tâp chủ đề là gì
- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.
- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề hoc b/ Năng lực sống:
tâp
- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.
- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin về khái niệm gen, cấu trúc chung của gen cấu trúc; mã di truyền và quá trình nhân đôi AND.
- Quản lí bản thân: Nhận thứ c đươc các yếu tố tác đôṇ g đến bản thân: tác động đến
quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…
- Xác định đúng quyền và nghia vu ̣hoc tâp chủ đề...
- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cưc, tạo hứ ng khở i hoc
II. CHUẨN BỊ.
- Giáo viên: Hình 43.1 – 3 SGK và 1 số hình ảnh sưu tầm từ Internet.
- Học sinh: SGK, đọc bài học trước ở nhà.
tâp̣ ...
III. TRỌNG TÂM BÀI HỌC: Các khái niêm chuỗi thức ăn, lưới thức ăn, bậc dinh dưỡng, tháp sinh thái.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY-HỌC.
1. Ổn định tổ chức lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ
- Tại sao nói hệ sinh thái biểu hiện chức năng của một tổ chức sống?
- Hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo có gì giống và khác nhau?
3. Bài mới:
GV cho Hs quan sát hai loại chuỗi thức ăn cây ngô → sâu ăn lá ngô → nhái → rắn hổ mang → diều hâu. lá, cành cây khô, mục nát → mối → nhện → thằn lằn. Thế nào là chuỗi và lưới thức ăn? SP cần đạt sau khi kết thúc hoạt động: Học sinh tập trung chú ý; Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra; Tham gia hoạt động đọc hiểu để tìm câu trả lời của tình huống khởi động, Từ cách nêu vấn đề gây thắc mắc như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt động mới: Hoạt động hình thành kiến thức. | ||
B: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC * Mục tiêu : Nêu được khái niệm chuỗi, lưới thức ăn và các bậc dinh dưỡng, lấy ví dụ minh họa. Nêu được nguyên tắc thiết lập các bậc dinh dưỡng. Lấy ví dụ minh họa. * Phương pháp: Thuyết trình , phân tích, giảng bình * Định hướng năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực nhận thức | ||
Giáo viên đặt vấn đề: Trong HST, các sinh vật gắn bó với nhau bởi những quan hệ nào ? ?. Quan hệ nào là thường xuyên và quan trọng nhất cho sự tồn tại và phát triển của hệ sinh thái ? ?. Quan hệ dinh dưỡng đó biểu hiện như thế nào ? * Hoạt động 1: Cho học sinh nghiên cứu mục 1 Giáo viên cho ví dụ: Giả sử trên đồng cỏ ven rừng có các quần thể sinh vật: Cỏ, thỏ, cáo, VSV rồi đặt câu hỏi: ?. Hãy chỉ ra những mối quan hệ dinh dưỡng trong các quần xã sinh vật đó ? ?. Nếu coi mỗi loài sinh vật là một mắt xích thức ăn thì chiều mũi tên nối giữa các loài chỉ mối quan hệ gì ? ?. Chuỗi thức ăn là gì ? Cho ví dụ ? Giáo viên yêu cầu học sinh hoàn thành các | - Học sinh nêu được quan hệ dinh dưỡng, nơi ở, giới tính, cha-mẹ con cái, bầy đàn - Học sinh phân tích được mối quan hệ dinh dưỡng. - Học sinh nghiên cứu mục 1 - Học sinh trả lời - Học sinh nêu đựơc sinh vật đứng trước làm thức ăn cho sinh vật đứng sau. Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng | I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤTTRONG HỆ SINH THÁI 1. Chuỗi thức ăn: Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, có thể vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ. - Phân loại chuỗi thức ăn: + Chuỗi thức ăn mở đầu bằng sinh vật tự dưỡng, tiếp theo là động vật ăn thực vật và tiếp nữa là các loài động vật ăn động vật. + Chuỗi thức ăn được mở đầu |
* Định hướng năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực nhận thức
với nhau. Mỗi loài là một mắt xích, có thể vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ. - Học sinh thành lập các chuỗi thức ăn và thành lập lưới thức ăn. - Học sinh quan sát hình 43.2 và ghi chú các bậc dinh dưỡng trong hình 43.2 -Học sinh quan sát hình 43.3 | bằng sinh vật phân giải chất hữu cơ, sau đến các loài động vật ăn động vật. 2. Lưới thức ăn: Mỗi loài sinh vật trong quần xã thường là mắt xích của nhiều chuỗi thức ăn, các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành lưới thức ăn. 3. Bậc dinh dưỡng: Bậc dinh dưỡng cấp 1: Sinh vật sản xuất là những sinh vật tự dưỡng. - Bậc dinh dưỡng cấp 2: ăn trực tiếp thực vật hoặc kí sinh trên thực vật. - Bậc dinh dưỡng cấp 3: sử dụng sinh vật tiêu thụ cấp 2 làm thức ăn. II. THÁP SINH SINH THÁI - Nội dung quy luật hình tháp sinh thái: Sinh vật ở mắt lưới nào càng xa vị trí của sinh vật sản xuất thì có sinh khối trung bình càng nhỏ. - Cách biểu diễn hình tháp sinh thái: gồm các hình chữ nhật xếp chồng lên nhau, các hình này có cùng chiều cao, còn |
chuỗi thức ăn cho sẵn
_ Có 3 loại hình tháp sinh thái: + Hình tháp số lượng + Hình tháp sinh vật lượng (sinh khối). + Hình tháp năng lượng Hình tháp sinh thái thường có đỉnh ở phía trên vì khi chuyển từ bậc dinh dưỡng thấp lên bậc dinh dưỡng cao bao giờ cũng có sự mất mát năng lượng hay chất sống do hô hấp và bài tiết. | chiều dài thay đổi theo từng bậc dinh dưỡng. _ Có 3 loại hình tháp sinh thái: + Hình tháp số lượng + Hình tháp sinh vật lượng (sinh khối). + Hình tháp năng lượng. - Nhận xét: Hình tháp sinh thái thường có đỉnh ở phía trên vì khi chuyển từ bậc dinh dưỡng thấp lên bậc dinh dưỡng cao bao giờ cũng có sự mất mát năng lượng hay chất sống do hô hấp và bài tiết. |
Quần thể nào trong quần xã sinh vật là yếu tố ban đầu sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời và tiếp nhận chất dinh dưỡng từ khí quyển và đất ?
C: LUYỆN TẬP
Mục tiêu: - Luyên tập để HS củng cố những gì đã biết .
- Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề cho HS.
Phương pháp dạy học: Giao bài tập
hướng phát triển năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, năng lực nhận thức.
Câu 1: Lưới thức ăn
A. gồm nhiều chuỗi thức ăn
B. gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau
C. gồm nhiều chuỗi thức ăn có các mắt xích chung
D. gồm nhiều loài sinh vật trong đó có sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải
Hiển thị đáp án
Đáp án: C
Câu 2: Chuỗi và lưới thức ăn biểu thị mối quan hệ
A. giữa sinh vật sản xuất với sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải
B. dinh dưỡng
C. động vật ăn thịt và con mồi
D. giữa thực vật với động vật Đáp án: B
Câu 3: Mối quan hệ có ý nghĩa quan trọng nhất đối với sự hình thành chuỗi thức ăn và lưới thức ăn trong hệ sinh thái là
A. quan hệ cạnh tranh
B. quan hệ đối kháng
C. quan hệ vật ăn thịt – con mồi
D. quan hệ hợp tác Hiển thị đáp án Đáp án: C
Câu 4: Sinh vật nào dưới đây được gọi là sinh vật sản xuất?
A. Con chuột
B. Vi khuẩn
C. Trùng giày
D. Cây lúa
Đáp án: D
Câu 5: Có những dạng tháp sinh thái nào?
A. Tháp số lượng và tháp sinh khối
B. Tháp sinh khối và tháp năng lượng
C. Tháp năng lượng và tháp số lượng
D. Tháp số lượng, tháp sinh khối và tháp năng lượng
Hiển thị đáp án
Đáp án: D
Bài tập: Một quần xã ruộng lúa gồm nhiều quần thể sinh vật cùng sinh sống. Trong đo rong, tảo là thức ăn của các loài cá nhỏ ; lúa là thức ăn của châu chấu và chuột ; các loài cua, ếch và cá nhỏ ăn mùn, bã hữu cơ ; cá nhỏ, châu chấu, cua là con mồi của ếch ; cá ăn thịt có kích thước lớn, chúng sử dụng cua, cá nhỏ, châu chấu và cả ếch nữa làm thức ăn ; rắn là loài ưu thế nhất, chúng ăn cua, ếch, cá ăn thịt và chuột. a. hãy vẽ sơ đồ lưới thức ăn của quần xã. b. Có bao nhiêu loại chuỗi thức ăn trong quần xã này ? |
E: MỞ RỘNG (2’) Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học Phương pháp dạy học: Giao nhiệm vụ Định hướng phát triển năng lực: tự chủ-tự học, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, giải quyết vấn đề |
Tìm hiểu thêm về các loại chuỗi thức ăn mà em biết |
D: VẬN DỤNG (8’)
4. Hướng dẫn học sinh học bài, làm việc ở nhà (2 phút)
* Chuẩn bị các câu hỏi và bài tập 1, 2, 3, 4 và 5 SGK
Ngày soạn :
Tiết : Bài 44. CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
- Nêu khái niệm về chu trình sinh địa hóa và nguyên nhân làm cho vật chất quay vòng.
- Nêu được 3 chu trình vật chất chủ yếu trong SGK.
- Nêu được khái niệm về sinh quyển, các khu sinh học trong sinh quyển và lấy ví dụ
- Giải thích nguyên nhân của một số hoạt động gây ô nhiễm môi trường.
2. Kĩ năng:.Quan sát, phân tích kênh hình, từ đó rút ra nhận xét.
3. Thái độ: Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
4. Phát triển năng lực
a/ Năng lực kiến thức:
- HS xác định được muc tiêu hoc tâp chủ đề là gì
- Rèn luyện và phát triển năng lực tư duy phân tích, khái quát hoá.
- HS đặt ra được nhiều câu hỏi về chủ đề hoc b/ Năng lực sống:
tâp
- Năng lực thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- Năng lực trình bày suy nghĩ/ý tưởng; hợp tác; quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, trong hoạt động nhóm.
- Năng lực tìm kiếm và xử lí thông tin về khái niệm gen, cấu trúc chung của gen cấu trúc; mã di truyền và quá trình nhân đôi AND.
- Quản lí bản thân: Nhận thứ c đươc các yếu tố tác đôṇ g đến bản thân: tác động đến
quá trình học tập như bạn bè phương tiện học tập, thầy cô…
- Xác điṇ h đúng quyền và nghia vu ̣hoc tập chủ đề...
- Quản lí nhóm: Lắng nghe và phản hồi tích cưc, tạo hứ ng khở i hoc
II. CHUẨN BỊ.
- Giáo viên: Giáo án, hình 44.1, 44.2, 44.3, 44.4-SGK.
- Học sinh: SGK, đọc bài học trước ở nhà.
tâp̣ ...
III. TRỌNG TÂM BÀI HỌC: Khái niệm về chu trình vật chất, sinh quyển.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY-HỌC.
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: Khái niệm chuỗi và lưới thức ăn? Phân biệt 3 loại hình tháp sinh thái?
3. Bài mới:
GV cho HS quan sát một số hoạt động gây ô nhiễm môi trường. Những nguyên nhân nào làm cho nồng độ khí CO2trong bầu khí quyển tăng? SP cần đạt sau khi kết thúc hoạt động: Học sinh tập trung chú ý; Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra; Tham gia hoạt động đọc hiểu để tìm câu trả lời của tình huống khởi động, Từ cách nêu vấn đề gây thắc mắc như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt động mới: Hoạt động hình thành kiến thức. |
B: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC * Mục tiêu : - Nêu khái niệm về chu trình sinh địa hóa và nguyên nhân làm cho vật chất quay vòng. - Nêu được 3 chu trình vật chất chủ yếu trong SGK. - Nêu được khái niệm về sinh quyển, các khu sinh học trong sinh quyển và lấy ví dụ - Giải thích nguyên nhân của một số hoạt động gây ô nhiễm môi trường. * Phương pháp: Thuyết trình , phân tích, giảng bình * Định hướng năng lực: giải quyết vấn đề, năng lực nhận thức |
- Học sinh quan sát hình 44.1 - Học sinh phân tích -Học sinh trả lời - Học sinh trả lời | I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤTQUA CHU TRÌNH SINHĐỊA HOÁ: - Chu trình sinh địa hoá là chu trình trao đổi các chất vô cơ trong tự nhiên theo con đường từ môi trường ngoài truyền vào cơ thể sinh vật rồi từ cơ thể sinh vật truyền trở lại môi trường. Một phần vật chất của chu trình sinh địa hoá không tham gia vào chu trình tuần hoàn mà lắng đọng trong môi trường. II. MỘT SỐ CHU TRÌNHSINH ĐỊA HOÁ 1. Chu trình cabon - Cacbon đi từ môi trường vô cơ vào quần xã qua hô hấp ở thực vật. - Cacbon trao đổi trong quần xã qua chuỗi và lưới thức ăn. - Cacbon trở lại môi trường vô cơ qua các con đường. + Hô hấp của động -thực vật + Phân giải của sinh vật + Sự đốt cháy nhiên liệu trong công nghiệp |