Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Giải Quyết Khiếu Nại Hành Chính Về Đất Đai

dụng các hình thức khác để thu hút sự chú ý của nhân dân như in ấn các tài liệu phổ biến, tuyên truyền; tổ chức các lớp tập huấn cho các cán bộ trong Hội nông dân, hội phụ nữ, các tổ trưởng dân phố về pháp luật khiếu nại để có những hiểu biết căn bản, thực hiện phổ biến rộng rãi đến nhân dân.

Theo Báo cáo số 159/BC-UBTVQH12 ngày 16/10/2008 kết quả giám sát việc thi hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo của Ủy ban thường vụ Quốc hội:

Từ năm 2011 đến năm 2013, tổng số đơn khiếu nại hành chính về đất đai đã giải quyết trên toàn thị xã là 180 đơn, đạt tỷ lệ 98,4%. Cụ thể UBND thị xã, các phòng, đơn vị thụ lý 74 đơn khiếu nại, đề nghị; đã giải quyết 71 đơn, đạt tỷ lệ 96 %, số đơn khiếu nại đang tiếp tục giải quyết là 03 đơn. UBND các xã, phường có tổng số 106 đơn khiếu nại, đề nghị, thỉnh cầu, đã giải quyết 106 đơn, đạt tỷ lệ 100%.

Trong năm 2014, tổng số đơn đã giải quyết: 136 đơn, đạt 66,9% tổng số đơn thuộc thẩm quyền; cụ thể UBND thị xã, các phòng, đơn vị giải quyết 94 đơn; số đơn khiếu nại đang tiếp tục giải quyết là 55 đơn (là đơn khiếu nại tập thể của 38 hộ dân). UBND các xã, phường giải quyết 42 đơn đề nghị.

6 tháng đầu năm 2015 UBND thị xã, các phòng, đơn vị: 79 đơn (khiếu nại 55 đơn, đề nghị 23 đơn; tố cáo: 01 đơn), trong đó các đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND thị xã từ những năm trước chuyển sang là 3 đơn; UBND các xã, phường không còn đơn tồn đọng.

Nhìn chung, công tác giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai được nhiều cấp, ngành của thị xã Tam Điệp rất quan tâm và kịp thời chỉ đạo thực hiện nên đã tạo được những chuyển biến tích cực, tỉ lệ vụ việc khiếu nại được giải quyết cao đặc biệt là những vụ việc về đất đai còn tồn đọng đã được đôn đốc, chỉ đạo nhanh chóng giải quyết, bảo đảm quyền lợi cho người khiếu nại.

Tuy nhiên, chất lượng giải quyết khiếu nại còn có những hạn chế nhất định; một số vụ việc khiếu nại được xử lý rất chậm và để xảy ra sai sót.

Liên quan đến Tiểu dự án Nút giao đường sắt Bắc Nam và Quốc lộ 1A, nhằm giải quyết những khiếu nại, kiến nghị của các hộ dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình đã chỉ đạo ủy ban nhân dân thị xã Tam Điệp tiến hành đối thoại trực tiếp, kịp thời trả lời vướng mắc của các hộ dân, rà soát đơn giá bồi thường, phương pháp tính toán để điều chỉnh cho đúng và đầy đủ đảm bảo quyền lợi cho người dân. Đồng thời cũng quán triệt với đơn vị thi công nêu

cao trách nhiệm, có kế hoạch thi công phù hợp, sớm sửa chữa mặt đường tạm,

đường gom dân sinh đảm bảo an toàn giao thông, môi trường, an toàn lao

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 91 trang tài liệu này.

động, không để ảnh hưởng đến đời sống dân sinh. Sau khi thống nhất được

phương án bồi thường cho các hộ dân bị ảnh hưởng, đã có 113/187 hộ gia đình nhận tiền với tổng số tiền trên 11,6 tỷ đồng trong đó bao gồm 73 hộ gia đình thuộc phường Nam Sơn và 40 hộ phường Tây Sơn; sau khi nhận dự thảo dự toán lần đã có 182 hộ gia đình nhận tiền bồi thường; số hộ đã và đang tháo dỡ công trình để bàn giao mặt bằng là 4 hộ. Đối với các hộ chưa đồng ý với phương án đền bù, Ủy ban nhân dân thị xã Tam Điệp đã đưa ra phương hướng giải quyết là tìm hiểu, phân tích rõ các nguyên nhân để có hướng giải quyết phù hợp đồng thời tiếp tục duy trì 9 tổ công tác, bổ sung các thành phần có liên quan vào tổ công tác của thị xã, có kế hoạch cụ thể để vận động nhân dân, tiếp tục rà soát lại đơn giá, phương pháp tính toán để kịp thời điều chỉnh cho đúng và đầy đủ. Vận động nhân dân đã nhận tiền đền bù tháo dỡ công trình và tài sản trên đất để bàn giao mặt bằng cho Nhà nước. Chính quyền thị xã cũng phối hợp với các đơn vị thi công tổ chức an toàn giao thông khá tốt, không để xảy ra tai nạn, tiến độ thi công kịp thời theo kế hoạch.

Trái ngược với tình hình giải quyết khiếu nại về Dự án cầu vượt đường sắt nêu trên thì vụ việc khiếu nại mỏ sét Trà Tu hiện nay vẫn còn tồn đọng,

chưa có bước tiến nào trong công tác giải quyết khiếu nại của các cơ quan có thẩm quyền ở địa phương.

Các khiếu nại hành chính về đến việc cấp, thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã và đang được cơ quan có thẩm quyền tiến hành theo trình tự giải quyết khiếu nại. Đối thoại với người khiếu nại, xác minh làm rõ nội dung, tính chất của vụ việc và đưa ra hướng giải quyết thỏa đáng, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người khiếu nại. Ví dụ: Vụ việc khiếu nại Trần Văn Toan nêu trên, thực hiện Quyết định số 02/QĐ-TTr ngày 14/12/2012 của Thanh tra thị xã về thành lập Đoàn Xác minh thẩm tra việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình ông Trần Văn Toàn. Từ ngày 24/4 đến ngày 10/5/2013, Đoàn Xác minh đã tiến hành làm việc trực tiếp với hộ gia đình ông Trần Văn Toàn, hộ gia đình ông Trần Văn Toan; UBND xã Đông Sơn và xác minh với 35 trường hợp đại diện số hộ gia đình tại xóm 6 về nguồn gốc và quá trình sử dụng thửa đất của hộ ông Toan, ông Toàn. Đông thời, tổ chức làm việc với những cán bộ có liên quan trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để nắm được quá trình cấp. Với những chứng cứ được thu thập, xác minh và thẩm định, UBND thị xã Tam Điệp đã kết luận như sau: Trong quá trình lập, hoàn thiện hồ sơ địa chính UBND xã Đông Sơn đã nhầm lẫn, vào sai tên chủ sử dụng đất giữa hộ ông Trần Văn Toan và ông Trần Văn Toàn. Trên thực tế đã giao đất ở cho hộ gia đình ông Trần Văn Toan sử dụng ổn định, lâu dài nhưng lại vào nhầm hồ sơ địa chính và đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trần Văn Toàn, hộ gia đình ông Trần Văn Toàn cũng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế nhà đất theo quy định từ năm 1998 - 2011. Việc UBND xã Đông Sơn đã trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình ông Trần Văn Toàn khi không được giao đất trên thực địa

là trái với quy định của pháp luật. Đoàn Xác minh đề nghị Thanh tra thị xã kiến nghị Ủy ban nhân dân ban hành quyết định thu hồi, hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số L.883470 cấp ngày 20/6/1998 và cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình ông Trần Văn Toan, trú tại xóm 6, xã Đông Sơn theo quy định của pháp luật hiện hành.

Thanh tra thị xã kiến nghị UBND thị xã yêu cầu UBND xã Đông Sơn có trách nhiệm chi trả đủ số tiền thuế nhà đất mà hộ gia đình ông Trần Văn Toàn đã nộp và thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Toàn đối với mảnh đất trên.

2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân

* Hạn chế

Khiếu kiện đông người trên địa bàn thị xã hiện nay đã được kiểm soát.

Tuy nhiên, tình hình khiếu naị vân

còn có những diên

biến phứ c tap

, nhất la

khiếu naị bồi thường taị c ác dự án chưa được đẩy nhanh giải quyết . Các cơ quan và người có thẩm quyền giải quyết không nghiên cứu kỹ chính sách, pháp luật và vận dụng cụ thể vào tình hình thực tế để giải quyết mà dựa dẫm, trông chờ vào việc xin ý kiến chỉ đạo giải quyết của các cơ quan cấp trên dẫn

đến công tác giải quyết khiếu nại hành chính kéo dài quá thời gian quy định và đến nay cũng vẫn chưa được giải quyết.

Việc phối hợp giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai giữa các cơ quan có thẩm quyền chưa được chặt chẽ và thống nhất, còn tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, có nhiều vụ việc còn có ý kiến khác nhau làm cho công dân tiếp khiếu dai dẳng.

Công tác rà soát hồ sơ đất đai còn chưa được quan tâm dẫn đến nhiều sai sót trong hồ sơ không kịp thời được phát hiện khiến cho nhiều vụ việc khiếu nại không đáng có xảy ra.

* Nguyên nhân

Nguyên nhân khách quan:

Phần lớn diện tích đất của thị xã trước đây thuộc sự quản lý của các nông trường quốc doanh nên việc quản lý đất đai có nhiều bất cập, hồ sơ không đầy đủ, trong khi các quy định pháp luật về đất đai thay đổi thường xuyên, thiếu chặt chẽ chưa phù hợp với thực tế.

Cơ chế, chính sách về bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng trong những năm qua luôn có những thay đổi, một bộ phận nhân dân bị thu hồi đất để thực hiện dự án dẫn đến quỹ đất canh tác bị thu hẹp, cơ cấu kinh tế và việc làm chưa chuyển đổi kịp thời dẫn đến phát sinh nhiều khiếu nại về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng.

Một bộ phận công dân khiếu nại, tố cáo chưa nắm vững về quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo, thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan nhà nước.

Nguyên nhân chủ quan:

Trong quá trình giải quyết các vụ việc khiếu nại, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong giải quyết đơn thư khiếu nại hành chính chưa chặt chẽ, thường xuyên, dẫn đến có hiện tượng trông chờ, né tránh. Ngoài ra, đối với những nội dung cần sự chỉ đạo, hướng dẫn hoặc thuộc thẩm quyền của cơ quan cấp trên như cấp tỉnh hoặc Trung ương, các cấp, các ngành cũng chưa chủ động tham mưu, kiến nghị và theo sát để giải quyết vụ việc.

Đội ngũ cán bộ, công chức chưa đủ mạnh trong tham mưu dẫn đến chậm trễ trong thực hiện nhiệm vụ hoặc thiếu chủ động trong công việc làm hạn chế hiệu quả giải quyết khiếu nại hành chính. Năng lực của một số cán bộ, công chức còn hạn chế nên chưa làm tốt công tác tham mưu, chưa xem xét làm rõ hết nội dung khiếu nại dẫn đến người dân khiếu nại tiếp; chưa làm tốt việc giải thích, hướng dẫn thực hiện kết quả giải quyết khiếu nại.

Khi phát sinh khiếu nại, đã không tập trung chỉ đạo giải quyết kịp thời, thậm chí né tránh, đùn đẩy dẫn đến tình trạng người dân không tin tưởng vào cấp chính quyền và phải tìm đến sự giải quyết của cơ quan hành chính nhà nước cấp trên. Chỉ đạo giải quyết một số việc khiếu nại mới phát sinh chưa kịp thời, việc tổ chức đối thoại với công dân trong quá trình giải quyết vụ việc chưa thường xuyên.

Trong quá trình xác minh các vụ việc khiếu nại, những tồn tại có tính lịch sử, như việc cho thuê, cho mượn, cầm cố đất trong nội bộ nhân dân, việc đưa đất, lao động vào các tập đoàn sản xuất, các nông, lâm trường, không có hoặc không lưu giữ được các tài liệu, sổ sách khi trưng dụng, trưng thu, trưng mua, thu hồi đất không có quyết định, chưa bồi thường hoặc đã bồi thường nhưng không lưu giữ hồ sơ, đã gây khó khăn rất lớn cho quá trình giải quyết các vụ việc. Công tác lưu trữ tư liệu địa chính vẫn chưa tốt dẫn đến việc xác định nguồn gốc, quá trình sử dụng đất gặp nhiều khó khăn.

Trong quá trình giải quyết các vụ việc khiếu nại, các cơ quan có thẩm quyền chưa nghiên cứu kỹ các quy định của pháp luật, nên có những trường hợp áp dụng chưa đúng, chưa đầy đủ ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Các cơ quan có thẩm quyền cũng chưa thực sự quan tâm đến việc giải quyết các vấn đề dân sinh của người dân trước khi thực hiện việc thu hồi, giải phóng mặt bằng phục vụ cho các dự án.

Nhận thức về pháp luật nói chung nhất là về Luật Khiếu nại của một bộ phận cán bộ chưa đầy đủ, dẫn đến việc áp dụng pháp luật trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân còn thiếu chính xác. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nói chung và pháp luật khiếu nại tố cáo nói riêng chưa thường xuyên, sâu rộng.

Kết luận chương 2

Qua việc đánh giá thực trạng về khiếu nại hành chính và công tác giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai trên địa bàn thị xã Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình cho thấy bên cạnh những kết quả đạt được hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai vẫn tồn tại những bất cập, hạn chế, chưa thể hiện được hết trách nhiệm của nhà nước đối với việc bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của người dân trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền và tăng cường dân xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Những hạn chế, bất cập đó đòi hỏi phải đưa ra được giải pháp khắc phục kịp thời nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo quyền lợi của nhân dân trong thời gian tới.

Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI

3.1. Yêu cầu hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai

Một trong những yếu tố quan trọng trong các quyền tự do cơ bản của công dân là quyền khiếu nại, trong đó pháp luật về khiếu nại được coi là cơ sở bảo đảm cho việc thực hiện quyền hiến định đó. Quan điểm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất xuất phát từ thực hiện nguyên tắc đảm bảo quyền con người, quyền sử dụng đất quy định tại Điều 14, Điều 54 Hiến pháp 2013. Theo đó, Nhà nước có nghĩa vụ bảo đảm an toàn pháp lý cho người sử dụng đất những quyền cơ bản, những cơ sở pháp lý để người sử dụng đất tự bảo vệ lợi ích của mình và chống lại sự tùy tiện, quan liêu, các hành vi vi phạm pháp luật của cá nhân, tổ chức trong cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Các cơ quan nhà nước phải hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật, luôn thể hiện ý chí của Nhà nước, nhưng phải phản ánh, thể hiện được lợi ích của người sử dụng đất, bảo đảm được lợi ích của Nhà nước. Bộ máy hoạt động của Nhà nước và pháp luật đất đai, pháp luật khiếu nại phải hướng đến mục tiêu bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng hợp pháp của người sử dụng đất, coi Nhà nước và pháp luật là phương tiện hữu hiệu nhất để thực hiện, bảo bệ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Nghị quyết 19-NQ/TW – Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI cũng nhấn mạnh: Các cơ quan có thẩm quyền phải tập trung giải quyết kịp thời, dứt điểm các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai theo đúng quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo, tố tụng hành chính, tố tụng dân sự; công bố công khai kết quả giải quyết. Điều này tác động rất lớn đến thủ tục pháp lý giải quyết khiếu nại của công dân. Với mục đích mọi khiếu nại của công dân phải được giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng pháp