Đánh Giá Nguồn Lực Phục Vụ Phát Triển Du Lịch Sinh Thái

*Thác Tát Bai, xã Đồng Ý: Thác Tát Bai thuộc thôn Nà Cuôn, xã Đồng Ý, cách trục đường chính khoảng 3 km, có đường bê tông tiếp cận thuận lợi, cảnh quan dòng suối đẹp, có thể đi bè tre hoặc thuyền cao su trên dòng suối, tắm suối vào mùa hè. Có thể tổ chức cho du khách đạp xe hoặc đi xe điện từ trục chính vào thác. Cách thác Tát Bai khoảng 500m có một thung lũng nhỏ thích hợp cho xây dựng điểm cắm trại.

* Thác An Uý thuộc xã Nhất Hòa: cách trung tâm huyện Bắc Sơn khoảng 30 km, từ trục đường chính vào tới thác khoảng 2 km, trong đó có khoảng hơn 500 m đường đất, khó khăn để có thể di chuyển bằng ô tô. Thác An Uý có duy nhất 1 dòng thác cao khoảng 20m, dòng suối nhỏ. Tuy nhiên, đường tiếp cận vào khu vực thác hiện nay còn rất khó khăn và thác ít nước vào mùa khô. Có thể hình thành tuyến du lịch đi bộ và tham quan thác An Úy cho khách du lịch ưa mạo hiểm và kết nối với Động Thẩm Hoài hình thành tuyến du lịch hang động và thác nước tại xã Nhất Hòa.

2.1.2.3. Hệ động thực vật

Bắc Sơn có trên 56.943 ha rừng, chiếm ¾ diện tích toàn huyện, trong đó rừng tự nhiên là 43.233 ha, rừng nhân tạo 72 ha, rừng cây đặc sản trên 600 ha. Đây là tiềm năng quan trọng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch trở về với tự nhiên. Với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc thù, Bắc Sơn có nhiều loại quả đặc sản nổi tiếng như quýt, lê, mận, mơ và các sản phẩm cây công nghiệp, nông lâm sản thực phẩm khác như hoa hồi, đỗ tương, cây thuốc lá, lạc, các hạt có dầu. Nhiều sản vật nổi tiếng của Bắc Sơn có thể trở thành hàng hóa phục vụ khách du lịch thưởng thức tại chỗ và mua về làm quà cho gia đình, người thân. Phong cảnh núi rừng trùng điệp, hùng vĩ, tài nguyên và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và còn nguyên sơ, thuần khiết, đặc biệt là phong cảnh thung lũng Bắc Sơn vào mùa lúa chín tạo nên sức cuốn hút đặc biệt đối với bất cứ ai yêu thiên nhiên và mong muốn có cơ hội được đắm mình vào thiên nhiên, được thưởng thức vẻ đẹp của tạo hóa đã ban tặng cho Bắc Sơn.

* Rừng nghiến nguyên sinh xã Bắc Sơn

- Vị trí: thôn Đông Đằng 1 và Đông Đằng 2, xã Bắc Sơn.

- Đặc điểm tài nguyên: Đây là cánh rừng nguyên sinh quý hiếm trên địa bàn được bảo tồn nguyên vẹn, nằm trên một núi đá vôi có tổng diện tích 13,3 ha. Trong rừng tập trung nhiều cây gỗ nghiến quý hiếm, theo thống kê có 184 cây gỗ quý

trong đó có những cây cổ thụ cao hàng chục mét, thân cây khổng lồ bám chặt vào vách đá lởm chởm, cây lớn nhất có đường kính 2,04m. Trong lòng núi có hang sâu, có nhiều thạch nhũ đá đẹp. Rừng nghiến nguyên sinh có cảnh quan thiên nhiên đẹp, giao thông thuận lợi, có thể nghiên cứu xây dựng tuyến đường bộ (bậc thang), các chiếu nghỉ chân cho khách du lịch khi lên núi.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.

* Vườn Quýt Hang Hú xã Chiến Thắng

- Vị trí: thôn Hồng Phong 1, xã Chiến Thắng

- Đặc điểm tại nguyên: Đây là vườn Quýt cổ trên 35 năm tuổi, nằm trong một thung lũng núi đá vôi có diện tích 5,0 ha. Trong thung lũng này ngoài cây quýt cổ thu còn có hệ thực vật phong phú đa dạng, vườn quýt có cảnh quan thiên nhiên đẹp, giao thông thuận lợi.

2.1.4. Tài nguyên du lịch văn hóa

Bắc Sơn được biết đến với cụm từ “Văn hóa Bắc Sơn” do có nhiều di chỉ khảo cổ về người tiền sử, nơi đây các nhà khảo cổ đã phát hiện ra cả một nền văn minh của người Việt cổ ở sơ kỳ đồ đá mới. Ngoài ra Bắc Sơn còn là căn cứ địa kháng chiến (căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai), nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940, trở thành một sự kiện lịch sử quan trọng trong lịch sử đấu tranh cách mạng của dân tộc Việt Nam. Hiện, toàn huyện có 56 điểm di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng, kiểm kê khoa học trong đó có 30 di tích lịch sử cách mạng; 18 di tích tín ngưỡng và kiến trúc nghệ thuật; 4 di tích khảo cổ; 4 di tích danh thắng; có 1 khu di tích xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt; 12 di tích xếp hạng cấp quốc gia; 14 di tích xếp hạng cấp tỉnh.

2.2. Các tài nguyên du lịch văn h́ óa khác:

* Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn:

- Đặc điểm tài nguyên: Vị trí ở trung tâm huyện Bắc Sơn, Bảo tàng được đầu tư khang trang, rộng rãi, hiện vật khá phong phú, đa dạng, nói lên được bản sắc văn hóa và con người Bắc Sơn. Bảo tàng xứng đáng là một địa chỉ đỏ trong việc giáo dục lịch sử cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, do là bảo tàng ở mức độ cấp huyện nên các trang thiết bị hỗ trợ cho khách thăm quan còn thiếu. Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn đáp ứng nhu cầu thăm quan, tìm hiểu sâu về văn hóa, con người Bắc Sơn của khách

du lịch. Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn cũng là một địa chỉ tham quan, giáo dục nhân cách, lòng yêu nước cho du khách nội địa khi đến Bắc Sơn.

* Làng Văn hóa du lịch cộng đồng xã Quỳnh Sơn

- Đặc điểm tài nguyên: Đây là bản văn hóa của đồng bào dân tộc Tày với hàng trăm nóc nhà sàn nhuốm màu thời gian, cổ kính. Lợi thế của bản này là vị trí gần trung tâm thị trấn Bắc Sơn, nằm trọn vẹn trong thung lũng, đan xen với những cánh đồng lúa bát ngát. Vệ sinh môi trường sạch sẽ. Tuy nhiên, do vị trí nằm sát thị trấn Bắc Sơn nên bản này đang đứng trước nguy cơ bị đô thị hóa nhanh, khoảng 90% hộ gia đình trong bản đã xây tường bao bằng gạch ba vanh. Dịch vụ cung cấp cho khách du lịch ở bản còn hạn chế. Ngoài một số hộ gia đình cung cấp dịch vụ ăn ngủ homestay ở mức tiêu chuẩn cho khách thì ở đây hầu như chưa có dịch vụ phụ trợ khác.

2.3. Đánh giá nguồn lực phục vụ phát triển du lịch sinh thái

2.3.1. Hệ thống giao thông: Giao thông chính ở Bắc Sơn là đường bộ

2.3.1.1. Quốc lộ:

Là huyện cửa ngõ phía Tây Nam của tỉnh Lạng Sơn giáp huyện Võ Nhai của tỉnh Thái Nguyên, huyện Bắc Sơn có quốc lộ 1B chạy theo hướng Tây Nam

- Đông Bắc, qua phần phía Tây Bắc huyện, nối thị trấn Đình Cả, huyện Võ Nhai.

- Thái Nguyên với Bình Gia - Lạng Sơn. Đây là tuyến đường giao thông chính của toàn huyện.

Quốc lộ 1B chạy qua địa bàn huyện có chiều dài 35,7 km chạy qua các xã Long Đống, thị trấn Bắc Sơn, xã Đồng Ý, xã Vũ Sơn, xã Chiến Thắng và xã Vũ Lễ. Năm 2003 quốc lộ 1B đã được nâng cấp với quy mô đường cấp IV miền núi có nền rộng 7,5 m mặt đường 5,5 m được rải thảm bê tông nhựa, đoạn đường qua trung tâm thị trấn có nền rộng 11,25 m.

Trên toàn tuyến giao thông chính của huyện, quốc lộ 1B là tuyến đường giao thông huyết mạch góp phần quan trọng trong giao lưu hàng hoá và phát triển kinh tế

- xã hội của huyện, trong đó có ngành du lịch.

2.3.1.2. Đường tỉnh:

+ Đường 243: dài 12,4 km chạy từ Quốc lộ 1B đi qua các xã Quỳnh Sơn - Bắc Sơn - Hưng Vũ - Trấn Yên.

2.3.1.3. Đường huyện và đường nội thị

- Đường huyện: Hiện tại huyện Bắc Sơn có 9 tuyến đường huyện với tổng chiều dài 119,8 km.

- Đường nội thị: Trên địa bàn huyện có 9 tuyến đường nội thị với tổng chiều dài 5,5 km, quy mô nền đường rộng từ 4,0m-5,0m, mặt đường rộng từ 3,0m-4,0m đã được đầu tư cơ bản đồng bộ. Ngoài các tuyến đường chính này còn có nhiều đường ngõ phố được rải bê tông. Hệ thống công trình thoát nước, cầu đã được nâng cấp, xây dựng mới, còn hệ thống cống nhỏ mới chỉ đặt tạm chưa được đầu tư.

2.3.1.4. Đường xã:

Về hệ thống đường xã, trong những năm gần đây đã được cải thiện đáng kể nhờ thực hiện chính sách nhà nước và nhân dân cùng làm. Các tuyến đường xã, đường nội thôn, bản trên địa bàn huyện có chiều dài 740,96 km phần lớn đã được bê tông hóa trải đều các xã, thị trấn đã tạo nên một hệ thống đường giao thông nông thôn liên xã, liên thôn khá hoàn chỉnh.

Nhìn chung, hệ thống giao thông tại Bắc Sơn còn hạn chế. Tuyến đường trục chính vòng quanh huyện đang bị xuống cấp, nhiều ổ gà. Nhiều tuyến đường kết nối các điểm du lịch hoặc đi tới các bản làng chưa được trải nhựa, đường gồ ghề, đi lại khó khăn. Các tuyến đường trong các lân, tới khu vực hang động cũng trong tình trạng tương tự.

2.3.2. Hệ thống cung cấp điện

Huyện Bắc Sơn được cấp điện bởi 2 đường dây 35 kV lộ 372, 373 trạm 110KV Bình Gia và Lưới điện 10KV cấp điện qua 2 lộ 971 và 973 trạm trung gian Bắc Sơn. Trong những năm qua, huyện rất chú trọng phát triển cả điện sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, y tế, văn hóa và điện dân dụng nhằm đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cùng với nhà nước, nhân dân đã tự đóng góp kinh phí để lắp đặt thêm trạm hạ thế, xây dựng đường dây tải điện về thôn, xóm và các hộ gia đình. Hệ thống điện lưới quốc gia ngày càng được mở

rộng. Đến nay, tất cả 20 xã, thị trấn đều được sử dụng điện lưới quốc gia, tỷ lệ hộ dùng điện trên tổng số hộ đạt trên 90%.

2.3.3. Hệ thống cấp, thoát nước

2.3.3.1. Cấp nước

Huyện đã xây dựng được 45 công trình cấp nước sinh hoạt do nhà nước đầu tư 2.785 giếng và 492 bể đựng nước, đưa tỷ lệ hộ dân nông thôn được dùng nước sạch và nước hợp vệ sinh là 98%. Hiện nay, Công ty TNHH một thành viên (công ty cấp thoát nước tỉnh Lạng Sơn) đã khoan 2 giếng khoan với lưu lượng khoảng

1.200 m³/1 ngày đêm để cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân trên địa bàn thị trấn Bắc Sơn.

2.3.3.2. Thoát nước

Về nước thải sinh hoạt: Hiện chưa có trạm xử lý nước thải, mạng lưới thoát nước tại thị trấn huyện sử dụng hệ thống cống để thoát nước chung cho cả nước mưa và nước sinh hoạt, hệ thống thoát nước bao gồm: cống tròn bê tông cốt thép; cống hộp và rãnh xây thoát nước có nắp đậy. Các loại nước thải chưa được xử lý xả trực tiếp ra suối, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường.

Về nước thải công nghiệp: Công nghiệp huyện Bắc Sơn chưa phát triển, chủ yếu là chế biến nông lâm sản, sản xuất vật liệu xây dựng và khai khoáng đều chưa có hệ thống xử lý nước thải, trong thời gian tới cần kiểm soát chặt các nguồn xả nước thải đồng thời phải có các biện pháp tăng cường tự làm sạch nguồn nước.

Nước thải bệnh viện: Tại bệnh viện huyện khi đầu tư xây dựng đều có hệ thống xử lý nước thải được xử lý đơn giản bằng bể lắng trước khi xả vào hệ thống thoát nước chung của thị trấn.

2.3.4. Hệ thống bưu chính viễn thông

Mạng lưới thông tin bưu chính viễn thông phục vụ thuê bao cho huyện Bắc Sơn được cấp từ các tổng đài điều khiển và được tiếp sóng bởi hệ thống các trạm của các doanh nghiệp ngành viễn thông. Về cơ bản, các tổng đài này hiện đang đảm bảo được phục vụ thuê bao trên địa bàn huyện. Nhu cầu về viễn thông về cơ bản được đáp ứng tốt. Chất lượng mạng cáp gốc tương đối tốt.

Đại lý bưu điện được phân bổ khá đồng đều giữa các xã và thị trấn. Mạng lưới bưu cục trên địa bàn huyện bao gồm: 01 bưu cục trung tâm, 01 bưu cục cấp II, 02 bưu cục cấp III, 12 số điểm bưu điện văn hoá xã và các đại lý đa dịch vụ.

2.3.5. Các cơ sở hạ tầng xã hội khác

2.3.5.1. Y tế, giáo dục và thể thao

Y tế: Cấp ủy, chính quyền huyện Bắc Sơn coi trọng phát triển hệ thống y tế của địa phương. Hệ thống y tế từ huyện đến cơ sở ngày càng được củng cố, hoàn thiện từ phòng đến khám chữa bệnh, phục hồi chức năng cũng như y dược và trang thiết bị y tế, nhất là mạng lưới y tế cơ sở. Chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân từng bước được nâng lên. Tuy nhiên, do mới bắt đầu đón khách du lịch nên huyện chưa có định hướng về cung cấp dịch vụ y tế cho khách du lịch khi đến tham quan du lịch tại Bắc Sơn.

Giáo dục: Huyện hiện có Trung tâm giáo dục nghề, trung tâm bồi dưỡng chính trị, 20 trung tâm học tập cộng đồng. Hệ thống giáo dục đào tạo và dạy nghề đã có đổi mới về nội dung, đa dạng ngành nghề đào tạo, đáp ứng nhu cầu của huyện. Tuy nhiên, huyện chưa có cơ sở đào tạo, dạy nghề về du lịch.

Thể thao: Huyện có 01 sân vận động có xây dựng khán đài và mái che tại trung tâm huyện, 16 xã có sân thể thao, 80 sân bóng chuyền da, 19 sân cầu lông, 1 nhà luyện tập thể thao với diện tích là 600 m². Hầu hết các khu dân cư đã có điểm sinh hoạt văn hóa thể thao. Với hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật và phong trào thể thao quần chúng phát triển ở Bắc Sơn có thể cung cấp dịch vụ thể thao, tạo điều kiện cho khách du lịch tham gia các hoạt động thể thao quần chúng.

2.3.5.2. Dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm

Hiện nay, trên địa bàn huyện có Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Ngân hàng Liên Việt và Ngân hàng chính sách xã hội. Hệ thống dịch vụ ngân hàng tài chính chủ yếu vẫn là các dịch vụ truyền thống, chưa được đa dạng hóa. Ngoài ra, hệ thống bảo hiểm và các hoạt động tín dụng khác chưa phát triển. Dịch vụ đổi tiền cho khách du lịch và các dịch vụ ngân hàng khác chưa hình thành do Bắc Sơn mới đón được ít khách du lịch.

2.3.5.3. Hệ thống dịch vụ thương mại:

Trên địa bàn huyện Bắc Sơn hiện có 12 chợ, trong đó có 1 chợ loại III tại Thị trấn Bắc Sơn và 11 chợ loại III tại 11 xã. Hệ thống kết cấu hạ tầng của chợ nghèo nàn. Sản phẩm chủ yếu được mua bán tại chợ là sản phẩm địa phương, khối lượng hàng hóa lưu chuyển thấp. Hiện tại, trên địa bàn huyện không có trung tâm thương mại hay siêu thị lớn nào. Hầu hết cửa hàng bán lẻ là những cửa hàng nhỏ của các hộ cá thể, phân bố rải rác dọc theo các trục lộ chính và ở một số khu vực dân cư tập trung. Chưa hình thành các cửa hàng chuyên doanh hoặc cửa hàng bách hóa tổng hợp lớn, thiếu các cửa hàng, chuỗi cửa hàng chuyên doanh, trung tâm mua sắm.

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu

Huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn là huyện có nhiều giá trị tài nguyên để phát triển du lịch. Hiện nay du lịch ở Bắc Sơn vẫn tiếp tục phát triển nhưng giá trị tài nguyên ít bị ảnh hưởng vì lý do đó tôi lựa chọn địa bàn huyện Bắc Sơn là điểm nghiên cứu.

Đề tài được nghiên cứu tập trung ở các điểm du lịch như: Làng du lịch cộng đồng xã Quỳnh Sơn; Khu du lịch sinh thái Mỏ mắm, Núi Nà Lay; Thung lũng hoa Bắc Sơn, đây là những nơi phát triển DLST đặc trưng của huyện.

2.4.2. Phương pháp thu thập số liệu

- Tài liệu thứ cấp: tài liệu thứ cấp được lấy từ các tài liệu đã công bố như: niên giám thống kê, các báo cáo kinh tế xã hội của huyện Bắc Sơn, các tạp chí khoa học của huyện, đề án về phát triển du lịch huyện, các bài báo đăng trên các mạng internet...

- Tài liệu sơ cấp: thông qua tài liệu điều tra

Tài liệu sơ cấp được thu thập dựa trên việc điều tra phỏng vấn trực tiếp những du khách đến thăm các điểm du lịch đã nêu trên, chủ của những điểm du lịch sinh thái, cư dân địa phương và doanh nghiệp/HTX/cơ sở kinh doanh du lịch.

Căn cứ vào thực trạng phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn huyện tôi tiến hành điều tra bốn điểm đó là:

Làng du lịch cộng đồng xã Quỳnh Sơn: 05 phiếu du khách; 10 phiếu cư dân địa phương, 02 phiếu doanh nghiệp/HTX/cơ sở kinh doanh du lịch

Khu du lịch sinh thái Mỏ mắm: 05 phiếu du khách; 10 phiếu cư địa phương, 02 phiếu doanh nghiệp/HTX/cơ sở kinh doanh du lịch..

Núi Nà Lay xã Quỳnh Sơn: 05 phiếu du khách; 05 phiếu cư dân địa phương, 03 phiếu doanh nghiệp/HTX/cơ sở kinh doanh du lịch.

Thung lũng hoa Bắc Sơn: 05 phiếu du khách, 10 phiếu cư dân địa phương, 03 phiếu doanh nghiệp/HTX/cơ sở kinh doanh du lịch.

Điều tra qua bảng câu hỏi có sẵn: bằng phương pháp điều tra chọn mẫu.

Đối với du khách: Điều gì đã hấp dẫn họ đến khu du lịch này? Các hình thức du lịch sinh thái như thế nào? Họ đánh giá như thế nào về chất lượng chuyến đi?...

Đối với cộng đồng dân cư: Du lịch có ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của họ, người dân địa phương đã được tham gia vào công việc nào của quá trình phát triển DLST.

Đối với các doanh nghiệp: Hiện nay doanh nghiệp họ đang có những hình thức kinh doanh nào? Công tác quảng bá như thế nào để doanh nghiệp thu hút thêm khách du lịch đến với Bắc Sơn.

2.4.3. Phương pháp phân tích

- Phương pháp thống kê mô tả: Được sử dụng để thu thập số liệu trong khoảng thời gian nghiên cứu, qua đó làm rõ tính quy luật của sự vật hiện tượng, thực trạng và xu hướng vận động của sự vật hiện tượng.

- Phương pháp thống kê so sánh: để tiến hành so sánh đối chiếu biết được sự biến động của hiện tượng qua các năm đi tới kết luận. Tính toán các chỉ tiêu phát triển DLST.

Qua thực hiện phương pháp phân tổ tiến hành so sánh: so sánh về lượt khách qua các năm, ngày khách lưu trú, số cơ sở lưu trú, số lao động, trình độ lao động...Phân tổ theo từng du khách: khách trong nước (khách nội địa), khách quốc tế; phân tổ theo thời gian lưu trú khách; phân tổ theo cơ sở lưu trú...

Các yếu tố định tính là các yếu tố không xác định được bằng con số cụ thể.

Cách làm: lượng hoá chỉ tiêu bằng số cụ thể.

- Phương pháp xử lý số liệu

Với hệ thống các câu hỏi đã chuẩn bị trước trong phiếu phỏng vấn, tôi thu thập số liệu cần thiết, tổng hợp và xử lý thông tin chủ yếu bằng chương trình máy tính: phần mềm EXCEL.