Mục Tiêu Ứng Dụng Cntt Trong Quản Lý Thuế

quản lý nhà nước, đồng thời hỗ trợ NNT nắm bắt và thực hiện nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh triển khai hệ thống ứng dụng CNTT trong ngành thuế là giải pháp quan trọng để giảm chi phí thực hiện công tác thuế, tiết kiệm thời gian thực hiện nghĩa vụ thuế và mang sự thuận lợi đến cho cả NNT và cán bộ thuế.

Các giải pháp đẩy mạnh ứng dụng CNTT hướng đến việc phát triển mới, thay thế hoặc nâng cấp các ứng dụng CNTT phục vụ nội bộ ngành thuế và cung cấp ra ngoài xã hội, qua đó tạo điều kiện để nâng cao chất lượng công tác quản lý thuế ở tất cả các khâu, các bộ phận, các cơ quan thuế cả nước.

Căn cứ vào yêu cầu đổi mới công tác quản lý thuế nêu trên, trong thời gian tới ngành thuế cần đổi mới ứng dụng CNTT như sau:

(i). Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu tập trung đáp ứng nhu cầu chỉ đạo, điều hành

Hệ thống này sẽ được xây dựng dựa trên việc tập trung các thông tin từ các hệ thống ứng dụng quản lý thuế, quản lý nội bộ ngành (gọi tắt là hệ ứng dụng tác nghiệp). Các yêu cầu về thông tin của các lãnh đạo ngành thuế tại từng cấp sẽ được phân tích, đối chiếu với các nguồn thông tin sẵn có từ hệ thống tác nghiệp và các nguồn thông tin từ bên ngoài để thiết kế nên các ứng dụng phục vụ cho công tác chỉ đạo, lãnh đạo ngành. Những thông tin cơ bản của ngành thuế sẽ được truyền về kho dữ liệu Tài chính của Bộ Tài chính để phục vụ cho các nhu cầu phân tích, chỉ đạo và hoạch định chính sách tài chính-thuế của Bộ Tài chính. Công nghệ sử dụng phục vụ nhu cầu khai thác thông tin chỉ đạo, lãnh đạo chủ yếu là công nghệ Web. Dự kiến sẽ hình thành các trang Web nội bộ ở từng cấp để phục vụ việc khai thác, tra cứu thông tin nhanh, mang tính chất nội bộ ngành tại cấp Tổng cục Thuế, Cục Thuế và Chi

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 250 trang tài liệu này.

cục Thuế. Đồng thời, ngành thuế xây dựng trang Web toàn ngành vừa phục vụ nhu cầu chỉ đạo của các cán bộ lãnh đạo, cán bộ nghiệp vụ ngành thuế, vừa mở rộng một số mảng thông tin phục vụ cho NNT.

(ii). Dịch vụ hỗ trợ người nộp thuế

Dịch vụ hỗ trợ NNT thông qua ứng dụng CNTT bao gồm:

- Tuyên truyền chính sách, chế độ thuế: xây dựng cổng thông tin ngành thuế, nâng cấp Website ngành thuế để tăng cường đưa lên mạng INTENET toàn bộ văn bản pháp quy về thuế và các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách, chế độ thuế của Tổng cục Thuế để người dân và doanh nghiệp tra cứu nhanh chóng, thuận lợi.

- Hệ thống hướng dẫn, giải đáp về thuế: ngành thuế tổ chức đưa lên mạng đầy đủ các thông tin hướng dẫn các thủ tục kê khai, nộp thuế để NNT có thể tra cứu một cách nhanh chóng, thuận tiện khi có nhu cầu. Đồng thời, thiết lập hệ thống Trung tâm hỗ trợ để kịp thời hướng dẫn, giải đáp các vướng mắc về thuế. Từng bước nghiên cứu xây dựng hệ thống trợ giúp NNT kê khai đăng ký thuế và kê khai nộp thuế qua mạng máy tính, thực hiện theo yêu cầu của Đề án Chính phủ điện tử.

- Cung cấp thông tin tham khảo cho NNT: Hệ thống này sử dụng công nghệ Web khai thác thông tin từ các hệ thống thông tin tác nghiệp của ngành thuế như: các thông tin về mã số thuế, tên, địa chỉ, tư cách pháp nhân của NNT, tình trạng hoạt động (còn hoạt động, mất tích, đóng cửa, giải thể,...), danh sách hoá đơn thuế GTGT không còn giá trị sử dụng,... để NNT có thể tham khảo và tự kiểm soát tư cách pháp nhân của đối tác trong giao dịch sản xuất, kinh doanh.

(iii). Quản lý thuế thu nhập cá nhân

Ngành thuế xem xét chuẩn bị nguồn lực cho việc triển khai hệ thống ứng dụng CNTT đáp ứng yêu cầu quản lý thuế thu nhập cá nhân. Việc thực hiện thu thuế TNCN có ảnh hưởng lớn đến hoạt động quản lý của ngành thuế do số lượng NNT gia tăng đột biến, quy trình quản lý đặc thù và phức tạp. Do số NNT lớn, khối lượng thông tin, dữ liệu phải xử lý nhiều nên ngành thuế xác định chỉ có thể quản lý thuế TNCN tốt trên cơ sở ứng dụng CNTT. Hệ thống ứng dụng CNTT phục vụ triển khai luật thuế TNCN cần hướng đến phương thức quản lý thuế TNCN theo những chuẩn mực quốc tế. Do đó, nên nghiên cứu phương án sử dụng mô hình một số phần mềm ứng dụng quản lý thuế TNCN chuẩn để chỉnh sửa áp dụng cho Việt Nam.

Theo kinh nghiệm của các nước trên thế giới để quản lý thuế TNCN điều quan trọng nhất là ngành thuế phải nắm được thông tin về thu nhập của cá nhân từ nhiều nguồn cung cấp khác nhau. Do đó, hệ thống ứng dụng CNTT quản lý thuế TNCN phải có khả năng lưu giữ, xử lý một khối lượng thông tin lớn, tập trung và có thể kết nối thông tin phạm vi toàn quốc để kiểm soát được thông tin về thu nhập của cá nhân làm việc tại nhiều nơi khác nhau và kiểm soát được việc khai báo giảm trừ gia cảnh.

(iv). Hỗ trợ công tác thanh tra, kiểm tra thuế

- Xây dựng hệ thống chọn lựa các NNT có hiện tượng nghi ngờ vi phạm về thuế: để xây dựng được hệ thống này, ngành thuế phải tổ chức nghiên cứu xây dựng một hệ thống các chỉ tiêu để xác định các hành vi có nghi ngờ vi phạm thuế. Hệ thống các chỉ tiêu này sẽ phân tích các nguồn thông tin từ công tác quản lý thu nộp thuế, từ hệ thống quản lý hoá đơn và các thông tin nhận được từ các ngành liên quan (Kho bạc, Ngân hàng, Hải quan,...) để đưa ra

danh sách các NNT nghi ngờ vi phạm về thuế. Danh sách NNT có hiện tượng nghi ngờ sẽ được bộ phận chức năng phân tích để lựa chọn các đối tượng đưa vào danh sách cần thanh tra, kiểm tra tại cơ sở.

- Xây dựng hệ thống đối chiếu chéo thông tin giảm trừ gia cảnh và kiểm soát thu nhập nhiều nơi đối với thuế thu nhập cá nhân: đây là một vấn đề khó khăn đối với ngành thuế vì cho đến nay, nước ta vẫn chưa có hệ thống quản lý dân cư thống nhất được tin học hoá và lưu trữ dưới dạng CSDL trên hệ thống máy tính, chưa cấp mã số công dân cho mọi người dân. Như vậy, thông tin về người được triết trừ gia cảnh và kiểm soát thu nhập của một cá nhân tại nhiều nơi trong thời gian đầu có thể gặp nhiều khó khăn.

- Kiểm soát hoá đơn thuế giá trị gia tăng: Hệ thống này xây dựng nhằm quản lý việc sử dụng, ghi chép các hoá đơn mua và bán trên phạm vi toàn quốc. Hệ thống ứng dụng CNTT sẽ thực hiện xử lý đối chiếu chéo các liên hoá đơn mua và bán được cập nhật dưới dạng CSDL xử lý tập trung, qua đó cơ quan thuế có khả năng phát hiện các trường hợp gian lận cố tình ghi sai hoá đơn để rút tiền thuế thông qua việc hoàn thuế và khấu trừ thuế. Bước đầu, ngành thuế sẽ tiến hành xây dựng hệ thống thí điểm để đối chiếu chéo các hoá đơn có giá trị trên một ngưỡng nào đó, trong phạm vi một số tỉnh để phân tích hiệu quả đầu tư và lợi ích đem lại.

(v). Đáp ứng triển khai Luật Quản lý thuế và sửa đổi các Luật thuế

Luật Quản lý thuế của Việt Nam ban hành 1/7/2007 đã quy định điều chỉnh về thủ tục, nghiệp vụ và quy trình quản lý thuế cơ bản theo hướng “tự khai-tự nộp thuế”, do đó, đòi hỏi phải ứng dụng CNTT vào hầu hết các khâu quản lý thuế. Đặc biệt là xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ cho công

tác hỗ trợ NNT và phân tích “rủi ro” trong công tác lựa chọn đối tượng vi phạm để quản lý và thanh tra thuế.

Trong thời gian tới, ngành thuế tham mưu Bộ Tài chính trình Quốc hội các dự án sửa đổi các Luật thuế như thuế GTGT, thuế TNDN, TTĐB,... Việc điều chỉnh các Luật thuế yêu cầu hệ thống CNTT phải được nâng cấp đồng bộ đáp ứng những thay đổi về chính sách và quy trình quản lý thuế mới.

(vi). Trao đổi thông tin với hệ thống bên ngoài

Trong giai đoạn 2011 – 2020, ngành thuế là một bên tích cực đẩy mạnh nội dung trao đổi thông tin về số thuế đã nộp giữa cơ quan thuế và Kho bạc nhằm thống nhất thông tin về số thu giữa hai ngành và quản lý số thuế đã nộp nhanh chóng, chính xác. Việc kết nối mạng trao đổi dữ liệu sẽ thực hiện tại Tỉnh/Thành phố và cấp Trung ương. Dữ liệu trao đổi là mã số thuế, số thuế phải nộp và số thuế đã nộp phải xác định chính xác theo mục lục ngân sách nhà nước do Bộ Tài chính ban hành. Bên cạnh đó, việc trao đổi thông tin với Bộ, Sở Tài chính nhằm cung cấp thông tin số thu ngân sách để Tỉnh/TP có thể chủ động nắm bắt nguồn thu để lại ngân sách địa phương. Ngành thuế xem xét truyền các thông tin về mã số thuế và số thuế thu nộp theo từng chỉ tiêu phân tích về kho dữ liệu Tài chính quốc gia đặt tại Bộ Tài chính.

Đối với Hải quan, nhu cầu trao đổi thông tin phục vụ yêu cầu quản lý số thu về thuế XNK và hỗ trợ việc kiểm tra xét hoàn thuế, khấu trừ thuế GTGT tại khâu nhập khẩu. Việc kết nối trao đổi thực hiện tại cấp Trung ương. Dữ liệu trao đổi là mã số thuế, số thuế GTGT nhập, xuất và thuế XNK của từng NNT. Cơ quan quản lý doanh nghiệp thuộc Bộ Kế hoạch - Đầu tư có nhu cầu trao đổi thông tin đối chiếu số liệu giữa quyết toán tài chính với một số thông tin kê khai thuế, quyết toán thuế để hỗ trợ cho thanh tra thuế phát hiện

các trường hợp kê khai thuế sai, trốn thuế. Dữ liệu trao đổi là báo cáo quyết toán tài chính, danh sách và mã số NNT.

Để kiểm soát được việc kê khai thuế thu nhập cá nhân và một số sắc thuế khác, ngành thuế cần phải nhận được các thông tin từ các ngành Ngân hàng, bảo hiểm xã hội, dân số, địa chính và một số cơ quan liên quan khác để đối chiếu với các chỉ tiêu kê khai của NNT nhằm phát hiện các trường hợp kê khai, quyết toán thuế sai. Khi thiết kế hệ thống mạng kết nối trao đổi thông tin với các cơ quan bên ngoài, ngành thuế cần đặc biệt chú ý đến vấn đề an toàn, bảo mật hệ thống và dữ liệu.

3.1.2.3. Mục tiêu ứng dụng CNTT trong quản lý thuế

- Mục tiêu tổng quát: Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong các hoạt động quản lý thuế, gắn chặt với quá trình cải cách hành chính thuế nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan thuế, thực hiện minh bạch hoá thủ tục thuế phục vụ NNT và doanh nghiệp tốt hơn, chất lượng hơn. Ngành thuế triển khai hệ thống ứng dụng CNTT đáp ứng tự động hóa các nhu cầu xử lý thông tin quản lý thuế, 100% các chức năng quản lý thuế được ứng dụng CNTT một cách sâu, rộng; Cung cấp dịch vụ kê khai, nộp thuế điện tử đạt

mức 4 theo phân loại của Bộ Thông tin và Truyền thông về các mức độ cung cấp dịch vụ công12 [4].

- Mục tiêu cụ thể:

+ Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế: Ứng dụng CNTT để thực hiện tập trung hóa dữ liệu quản lý thuế các loại thuế của toàn ngành ở

12 Bốn mức độ của các dịch vụ hành chính công trực tuyến là: mức 1 - cung cấp đầy đủ thông tin về quy trình thủ tục, các giấy tờ cần thiết; mức 2 - cho phép người dân tải về các mẫu đơn, hồ sơ để in ra giấy; mức 3 - cho phép điền và gửi trực tuyến các mẫu đơn, hồ sơ trực tuyến; mức 4 - cấp phép và thanh toán chi phí được thực hiện trực tuyến

mức cao, tổ chức lại dữ liệu và tích hợp các ứng dụng nhằm hạn chế tối đa sự trùng lặp thông tin, nâng cao hiệu năng hoạt động của hệ thống. Việc tập trung hóa dữ liệu được thực hiện qua dự án nâng cấp tổng thể kiến trúc hệ thống ứng dụng hiện có. Hệ thống ứng dụng CNTT nâng cấp theo mô hình xử lý tập trung đảm bảo thuận lợi trong việc tìm kiếm các thông tin cần thiết, dễ dàng đưa ra báo cáo tổng hợp từ các hệ thống khác nhau, phục vụ kịp thời việc đánh giá thông tin tổng hợp, phát hiện gian lận thuế, phân tích tình trạng thuế phục vụ kịp thời cho công tác quản lý thuế.

Ứng dụng CNTT hỗ trợ nâng cao chất lượng thực hiện các chức năng cơ bản của công tác quản lý thuế như xây dựng hoặc hoàn thiện các ứng dụng và triển khai thực hiện để đáp ứng các yêu cầu của các quy trình quản lý thuế mới cải cách. Tiếp tục triển khai các ứng dụng quản lý hồ sơ thuế, quản lý nợ thuế, quản lý thông tin báo cáo tài chính doanh nghiệp đến tất cả Chi cục thuế. Theo chiến lược phát triển, từ năm 2015, ngành thuế triển khai ứng dụng phục vụ công tác thanh tra thuế và phân tích thông tin quản lý “rủi ro”,…Các ứng dụng này còn đảm bảo tích hợp và cung cấp thông tin cho các đơn vị thanh tra của Bộ Tài chính.

+ Ứng dụng CNTT nâng cao năng lực điều hành hoạt động của cơ quan thuế: Triển khai ứng dụng CNTT thực hiện mục tiêu hiện đại hóa công tác văn phòng - xây dựng hệ thống văn phòng điện tử với việc triển khai rộng toàn ngành phần mềm dùng chung trao đổi thông tin trực tuyến, điều hành tác nghiệp và quản lý công văn, văn bản, hồ sơ công việc… trên mạng máy tính.

Bên cạnh đó, đối với công tác quản lý nội bộ ngành, thực hiện chủ trương chung của Bộ Tài chính, ngành thuế sẽ tiếp nhận và triển khai toàn ngành các ứng dụng dùng chung của ngành Tài chính về: quản lý tài chính,

quản lý nhân sự, quản lý tài sản,… Đồng thời, ngành thuế phát triển thêm các ứng dụng phục vụ công tác lưu giữ hồ sơ tài liệu dưới dạng số hóa, đào tạo trực tuyến và quản lý hoá đơn tự in,.... Hệ thống ứng dụng quản lý nội bộ ngành hỗ trợ ngành thuế quản lý tốt các hoạt động trong tổ chức bộ máy của ngành, đảm bảo điều kiện thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị thu ngân sách nhà nước.

+ Ứng dụng CNTT cung cấp dịch vụ thuế điện tử: Ngành thuế cần tiếp tục đầu tư nâng cấp hệ thống hạ tầng truyền thông và mạng diện rộng thống nhất toàn ngành, xây dựng kho cơ sở dữ liệu tập trung ngành thuế,... đảm bảo tốt các yêu cầu trao đổi thông tin trong ngành cũng như đáp ứng kịp thời các yêu cầu của Đề án chính phủ điện tử. Bên cạnh đó, ngành thuế cũng cần chú trọng đến các dịch vụ thuế điện tử mới như cung cấp dịch vụ hóa đơn thuế điện tử, nộp thuế điện tử với những đặc điểm phù hợp với thực tế Việt Nam. Với mục tiêu đến năm 2020, ngành thuế triển khai được các dịch vụ thuế kê khai thuế điện tử 90%, nộp thuế điện tử đạt 80% tổng số doanh nghiệp kê khai nộp thuế. Cung cấp thông tin hỗ trợ NNT về nghĩa vụ thuế đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm, hiệu quả; Hoạt động kiểm tra, giám sát sự tuân thủ của NNT được tăng cường trên cơ sở đánh giá rủi ro, phân loại NNT và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật thuế; Hệ thống CNTT, hạ tầng kỹ thuật được xây dựng tiên tiến, hiện đại, hệ thống quy trình nghiệp vụ thống nhất được liên kết, tự động hóa cao dựa trên hệ thống thông tin quản lý thuế tích hợp. Đối với hệ thống nội bộ các cơ quan thuế, đến năm 2020 hướng đến mục tiêu hình thành hệ thống ứng dụng CNTT đáp ứng tự động hóa 90% nhu cầu xử lý thông tin quản lý thuế, 100% các chức năng quản lý thuế được ứng dụng CNTT.