Đổi mới hoạt động của các hiệp hội ngành hàng nhằm đẩy mạnh xuất khẩu nông sản trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế

KẾT LUẬN

Quá trình thực hiện Luận án, tác giả đã bám sát Khung lý thuyết nghiên cứu và các nội dung đã được xác định trong mục đích, đối tượng, phạm vi và nhiệm vụ nghiên cứu. Trong Luận án, những vấn đề lý luận, chính sách, khuôn khổ pháp luật về HHDN, HHNH đã được nghiên cứu, trình bày một cách hệ thống; kinh nghiệm quốc tế được tham khảo chọn lọc trong mối liên hệ với yêu cầu giải quyết các vấn đề thực tiễn của Việt Nam.

Sử dụng phương pháp nghiên cứu tại bàn (desk review), với nguồn tài liệu phong phú và đáng tin cậy, trong đó phải kể tới 02 kết quả điều tra xã hội học là “Báo cáo điều tra XHH về thực trạng tổ chức, quản lý, hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp” do Viện Khoa học tổ chức nhà nước, Bộ nội vụ thực hiện năm 2017[20] ; và “Báo cáo thực trạng năng lực hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp” do Phòng TM&CN Việt Nam thực hiện năm 2013 [25], cùng các tài liệu trong Hồ sơ trình Dự thảo “Luật về hội” do Bộ nội vụ chủ trì soạn thảo 2016 [3], đã cung cấp thông tin khá toàn diện thực trạng hoạt động của các HHDN, HHNH trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu chính sách hội nhập và những thành tựu hội nhập kinh tế của Việt Nam; những “cơ hội” và “thách thức” đối với xuất khẩu nông sản Việt Nam trong quá trình triển khai thực hiện các FTAs; cùng với những thực tiễn tốt trong tổ chức, hoạt động của các HHNH, trong đó nổi bật là những kinh nghiệm thành công của Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP), đã gợi ý về những cách làm, những lĩnh vực mà HHNH cần ưu tiên, tập trung nỗ lực nâng cao chất lượng hoạt động, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu nông sản trong thời gian tới.

Với sự nghiêm túc trong nghiên cứu, cùng với sự chỉ dẫn tận tình của Thầy hướng dẫn khoa học, Luận án đã từng bước giải quyết tương đối thỏa đáng các nhiệm vụ nghiên cứu, đó là (i) Làm rò các vấn đề lý luận về tính tất yếu và vai trò của HHNH trong nền kinh tế thị trường; nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về khuôn khổ pháp lý, mô hình tổ chức, quản trị và biện pháp phòng ngừa những nguy cơ tiềm ẩn trong hoạt động của HHDN, HHNH, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm, những khuyến nghị đối với Việt Nam; (ii) Nghiên cứu chính sách, khuôn khổ pháp lý về HHDN, HHNH ở Việt Nam; đánh giá thực trạng hoạt

động của các HHDN, HHNH trong nền kinh tế và vai trò của HHNH trong giải quyết các thách thức đặt ra đối với xuất khẩu nông sản Việt Nam ; (iii) Đề xuất giải pháp nâng cao năng lực tổng thể của HHNH; đổi mới phương thức đẩy mạnh xuất khẩu nông sản Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Những kết quả nghiên cứu, thực hiện Luận án đã có ý nghĩa:

Đóng góp về mặt lý luận: Trên cơ sở lý luận chung về tính tất yếu, sự tồn tại khách quan của HHDN, HHNH trong nền kinh tế thị trường và trong bối cảnh thực hiện chính sách xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam, luận án đã xây dựng Khung lý thuyết nghiên cứu về đổi mới hoạt động HHNH và đề xuất ý tưởng “Triết lý về hiệp hội ngành hàng” dựa trên nền tảng là “Năng lực ngành hàng”; với 03 trụ cột là (i) Chính sách, thể chế về ngành hàng; (ii) Gia tăng lợi ích của hội viên; (iii) Quản trị tổ chức; và 03 tác động xã hội (i) Thúc đẩy tinh thần hợp tác; (ii) Củng cố Thương hiệu ngành hàng; (iii) Chia sẻ trách nhiệm xã hội.

Đóng góp về mặt thực tiễn:

- Từ kinh nghiệm quốc tế, liên hệ với truyền thống pháp lý và thể chế chính trị, xã hội Việt Nam, luận án kiến nghị với Nhà nước ban hành một Chính sách quốc gia về phát triển Hiệp hội kinh doanh ở Việt Nam. Trên cơ sở đó, Nhà nước ban hành “Luật hiệp hội kinh tế”, trong đó xác định theo “Mô hình châu Âu lục địa” (Continental model) để tổ chức Hiệp hội kinh doanh ở Việt Nam; với 02 loại hình (i) Phòng Thương mại và Công nghiệp (được ủy thác thực hiện một số chức năng công) được tổ chức theo vùng lãnh thổ; (ii) Hiệp hội ngành hàng (cơ bản tự nguyện theo nguyên tắc dân sự) được tổ chức theo lĩnh vực, ngành hàng.