Những Quan Điểm Và Mục Tiêu Cơ Bản Thúc Đẩy Quá Trình Công Nghiệp Hoá, Hiện

được giải quyết. Hệ thống chợ nông thôn đã được đầu tư, mở mang nhưng phân bố không đều, sản phẩm nông nghiệp thiếu đa dạng; vệ sinh an toàn thực phẩm chưa đảm bảo.

- Chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh tuy khá cao, song để có thể đáp ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn thì chất lượng lao động cần được quan tâm hơn nữa. Hơn thế, một bộ phận lao động chất lượng cao được đào tạo cơ bản không muốn trở về quê hương làm việc. Khả năng tiếp cận với giáo dục, nhất là ở bậc đại học, trung học chuyên nghiệp của thanh niên nông thôn còn rất khó khăn.

Những hạn chế, yếu kém trên đang là những trở lực đối với việc phát triển kinh tế, cũng như quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn Phú Thọ những năm qua.

* Nguyên nhân

Có thể thấy rằng nguyên nhân trước hết của những yếu kém trên đó là Phú Thọ là một tỉnh miền núi nghèo mới tái lập, kinh tế của tỉnh có điểm xuất phát thấp, hạ tầng kinh tế xã hội nông thôn yếu kém, thiên tai dịch bệnh liên tục diễn ra song chủ yếu là do một số nguyên nhân chính sau:

- Sự phát triển nông nghiệp, nông thôn tỉnh còn thiếu một quy hoạch tổng thể cũng như quy hoạch cụ thể có tính chiến lược trong phát triển chung của tỉnh và của vùng. Chưa gắn kết đồng bộ giữa quy hoạch phát triển công nghiệp địa phương với phát triển nông nghiệp toàn diện.

- Các chính sách của tỉnh đã ban hành trong những năm qua đã có tác dụng thúc đẩy kinh tế nông nghiệp, nông thôn phát triển, song chưa đủ mạnh để khai thác hết tiềm năng của tỉnh. Một số chính sách đã ban hành chưa được thực hiện nghiêm chỉnh, một số chính sách chưa sát với thực tế, tính khả thi thấp. Chẳng hạn chính sách thu hút nhân tài của tỉnh chưa đủ sức hấp dẫn để khuyến khích những người tài về quê hương công tác. Tỷ lệ cán bộ khoa học

kỹ thuật có trình độ, số công nhân lành nghề còn thấp, hơn nữa đa số cán bộ nói trên lại tập trung chủ yếu ở các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước, còn trong nông nghiệp, nông thôn tỷ lệ này là rất thấp.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 134 trang tài liệu này.

- Tình trạng thiếu vốn còn phổ biến, cơ chế huy động vốn cho nông nghiệp, nông thôn còn nhiều bất cập.

- Việc tuyên truyền phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông thôn còn hạn chế, thiếu thường xuyên, không đầy đủ. Hơn nữa điều kiện cho nông dân tiếp cận với những thông tin về chủ trương phát triển nông nghiệp, nông thôn, về quy hoạch, khoa học kỹ thuật nhiều bất cập.

2.4.3. Một số bài học kinh nghiệm rút ra

Thực trạng phát triển kinh tế – xã hội trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn Phú Thọ những năm qua đã đem lại những thành tựu quan trọng có ý nghĩa sâu sắc. Thực tiễn chứng tỏ chủ trương đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm của địa phương. Từ quá trình đó cho phép rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

- Một là, cần nhận thức đầy đủ và vận dụng sáng tạo chủ trương, chính sách của Đảng vào thực tiễn địa phương.

Chủ trương đẩy nhanh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn phải được phổ biến tuyên truyền và vận dụng cụ thể vào điều kiện, hoàn cảnh của địa phương bằng việc đề ra các nghị quyết, chương trình, dự án và được tổ chức chỉ đạo điều hành thực thi. Nghị quyết Đại hội VIII, IX, X của Đảng khẳng định ngày càng rõ vai trò, vị trí của công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn, mở ra hướng đi cho phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Thực tiễn những năm qua khẳng định các nghị quyết về nông nghiệp, nông

thôn đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình ủng hộ.

- Hai là, phát huy lợi thế so sánh, phát triển toàn diện nông nghiệp, nông

thôn.

Quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế phải triệt để phát huy tối đa lợi thế

của tỉnh, nhất là về vị trí địa lý, môi trường đầu tư, nguồn lực, đất đai để phát triển sản xuất nông nghiệp nhằm tăng sản lượng, năng suất cây trồng, vật nuôi, chuyển dịch cơ cấu lao động, thúc đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Đặc biệt khai thác những lợi thế so sánh trong nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, nhằm tạo ra những ưu thế cạnh tranh vừa phát huy, tận dụng khả năng nguồn nhân lực vừa có những sản phẩm hàng hoá riêng có, đặc trưng đáp ứng yêu cầu thị trường trong và ngoài nước. Trong thực hiện rất coi trọng giá trị và hiệu quả kinh tế, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của các bộ, ngành trung ương, các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

- Ba là, coi trọng công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch

Quá trình phát triển của mỗi địa phương hay trên phạm vi quốc gia đều phải dựa trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch phát triển và thường xuyên bổ sung, điều chỉnh quy hoạch căn cứ vào tình hình cụ thể trong từng thời điểm phát triển. Tỉnh cần coi trọng hơn việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội và lộ trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn của các cấp vừa qua, hoặc bổ sung, điều chỉnh quy hoạch để triển khai thực hiện trong giai đoạn tới cho phù hợp với tình hình mới khi mà Việt Nam là thành viên chính thức của tổ chức thương mại thế giới. Trong đó lưu ý việc quy hoạch, xây dựng các khu công nghiệp tập trung, khu công nghiệp vừa và nhỏ, cụm công nghiệp làng nghề cần gắn liền với quy hoạch phát triển giao thông vận tải, quy hoạch các khu đô thị, khu dân cư dịch vụ; mặt khác quy hoạch các vùng sản xuất hàng hoá tập trung

đáp ứng thị trường trong nước và xuất khẩu nhằm đảm bảo phát triển bền vững theo hướng hiện đại. Đồng thời cần thu hút, lựa chọn các dự án đầu tư có công nghệ tiên tiến, hiện đại, giá trị sản xuất cao, thu nhập ngân sách lớn, giải quyết được nhiều lao động và đảm bảo môi trường.

- Bốn là, cần coi trọng khôi phục và phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nông thôn, các làng nghề truyền thống.

Nhân rộng, phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp trong nông thôn là một trong hướng đi phát triển nhanh kinh tế nông thôn, tạo khâu đột phá nhằm tăng trưởng kinh tế, tạo nhiều việc làm, tăng thu nhập cho cư dân nông thôn. Trong những năm mới, tỉnh cần tiếp tục có nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách để khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống, tạo môi trường thuận lợi cho các địa phương, cơ sở sản xuất, hộ làm ngành nghề có điều kiện về môi trường sản xuất kinh doanh, mặt bằng sản xuất, khuyến khích các nghệ nhân trong các làng nghề, mở các lớp đào tạo tay nghề cho người lao động, bồi dưỡng các chủ doanh nghiệp về công tác tổ chức quản lý kinh doanh, tiếp thị, hạch toán kế toán.

- Năm là, coi trọng việc bồi dưỡng, phát triển nguồn lực con người.

Phát triển và sử dụng nguồn lực con người phục vụ có hiệu quả quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Ngày nay, chúng ta bước vào thời đại văn minh trí tuệ, thời đại cách mạng khoa học công nghệ, không thể nói đến công nghiệp hoá mà lại thiếu nhân tố nguồn lực con người tương xứng, thiếu những nhà khoa học, chuyên gia kỹ thuật, quản lý giỏi, lực lượng lao động có tay nghề chuyên môn kỹ thuật. Như vậy, nói tới nguồn lực con người ở đây không chỉ là về vấn đề số lượng mà tương ứng với nó là vấn đề chất lượng dựa vào khả năng chuyên môn của lực lượng lao động. Kinh nghiệm sử dụng nguồn nhân lực của tỉnh những năm qua cho thấy: các nguồn lực tự nhiên tuy

đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu, nhưng rõ ràng là chúng không đủ đảm bảo cho thời kỳ cất cánh của nền kinh tế. Vì vậy, vấn đề đặt ra là phải bồi dưỡng, tập huấn, đào tạo nguồn nhân lực để họ có kiến thức, có khả năng nắm vững và vận dụng khoa học kỹ thuật, làm chủ được công nghệ tiên tiến và trình độ quản lý kinh doanh đủ sức nắm bắt nhu cầu thị trường, tạo ra sản phẩm có sức cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường. Cần coi trọng giáo dục đào tạo, tập huấn, hướng dẫn nguồn nhân lực bằng các hình thức và nội dung phù hợp từ giáo dục phổ thông đến giáo dục chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học, đào tạo nghề, đa dạng hoá các hình thức đào tạo. Chú ý đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn. Tăng cường công tác xã hội hoá giáo dục, mở rộng quy mô gắn với nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo với nhu cầu thị trường lao động. Chú trọng đào tạo nghề, tạo việc làm cho nông dân và cho lao động nông thôn, nhất là các vùng chuyển đổi ruộng đất sang để xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển cơ sở phi nông nghiệp, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

- Sáu là, huy động mọi nguồn vốn đầu tư cho phát triển nông thôn.

Kinh nghiệm cho thấy muốn thành công trong công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn thì phải huy động và tận dụng mọi nguồn lực kể cả nguồn lực tự nhiên, nguồn lực vật chất, vốn đầu tư trong và ngoài tỉnh kể cả vốn nước ngoài, nguồn lực con người. Đa dạng hoá hoạt động đối ngoại thu hút đầu tư là một đòi hỏi cấp thiết trong tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá để tận dụng và phát huy nội lực và nguồn lực bên ngoài, trong đó nguồn lực trong tỉnh là chủ yếu, nguồn lực bên ngoài là quan trọng. Vấn đề đặt ra cho Phú Thọ hiện nay là làm thế nào để vừa thu hút nguồn lực từ bên ngoài tỉnh phục vụ cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn đồng thời lại vừa khai thác triệt để, phát huy tốt mọi nguồn lực trong tỉnh đầu tư cho phát triển. Thực tế cho thấy, việc huy động vốn trong tỉnh chủ yếu dựa

vào sức mạnh của toàn dân, các thành phần kinh tế, mà trong đó tiết kiệm và tái đầu tư trong dân cư là nguồn vốn vô cùng quan trọng; cần khuyến khích đầu tư trong tỉnh, tiết kiệm và đầu tư trong nhân dân, tăng tích luỹ của doanh nghiệp để tái đầu tư; đẩy mạnh cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước; mở rộng và phát triển thị trường vốn, thực hiện triệt để chủ trương tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng. Đồng thời, để thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tỉnh cần có quy hoạch tổng thể các vùng, các ngành để có kế hoạch kêu gọi vốn đầu tư. Cần có giải pháp mạnh mẽ hơn, hấp dẫn hơn để thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào địa bàn tỉnh. Đồng thời hoàn thiện môi trường đầu tư: cải cách hành chính, giảm thủ tục hành chính trong quá trình thu hút đầu tư, thực hiện một cửa, một dấu, các ưu đãi về thuế, tín dụng, cơ sở hạ tầng, chính sách đất đai phù hợp, chính sách thị trường và tiêu thụ sản phẩm. Điều rất quan trọng là phải nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, bố trí, sắp xếp cơ cấu kinh tế, cơ cấu đầu tư, ưu tiên nguồn vốn đầu tư vào những ngành, những lĩnh vực công nghệ cao, chế biến nông sản, thực phẩm và sử dụng nhiều lao động.

- Bảy là, coi trọng đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng cho phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Hiện nay, nền kinh tế của cả nước nói chung và của mỗi địa phương nói riêng đang ở trình độ phát triển thấp kém, vốn đầu tư cho phát triển từ ngân sách nhà nước rất hạn hẹp. Trong điều kiện đó, cần giải quyết khó khăn bằng cách khơi dậy phong trào quần chúng rộng rãi để huy động sức người, sức của cho phát triển, nhất là trong xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, quan tâm chỉ đạo phong trào làm đường giao thông nông thôn, theo phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm” trong đó dân là chính, nhà nước hỗ trợ. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là sự nghiệp của toàn dân mà trước hết là của nông dân, vì vậy, việc huy động sức dân là việc làm đúng

đắn, có tính xã hội cao, tránh tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào nguồn tài chính của nhà nước...

CHƯƠNG 3‌‌

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ

NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN TỈNH PHÚ THỌ

3.1. Những quan điểm và mục tiêu cơ bản thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn tỉnh Phú Thọ

3.1.1. Quan điểm thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn tỉnh Phú Thọ

Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn ở Phú Thọ trong thời gian tới cần quán triệt một số quan điểm sau:

Thứ nhất, quán triệt và thực hiện nghiêm túc, thống nhất chủ trương chung của Đảng và Nhà nước về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn

Cả trong các văn kiện Đảng bộ và trong các kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của các cấp chính quyền của tỉnh cần quán triệt và thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX của Đảng về vấn đề phát triển nông nghiệp, nông dân và nông thôn, cũng như tinh thần Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương khoá X (5/2008): "Nông nghiệp, nông dân, nông thôn là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước" [12]. Cụ thể, cần quán triệt các điểm nguyên tắc sau đây:

- Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Phát triển công nghiệp, dịch vụ phải gắn bó chặt chẽ, hỗ trợ đắc lực và phục vụ có hiệu quả cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn.