Các nhân tố tác động đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp tại tỉnh Cà Mau

Hình 2.1. Các khái niệm cốt lõi của marketing 8

Hình 2.2. Mô hình nghiên cứu 19

Hình 2.3. Mô hình nghiên cứu 20

Hình 2.4. Mô hình nghiên cứu đè xuất 22

Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu 25

Hình 4.1. Mô hình nghiên cứu sau phân tích nhân tố EFA các nhân tố tác động đến khả năng sinh lời và tăng trưởng doanh thu 44

Hình 4.2. Mô hình nghiên cứu sau phân tích nhân tố EFA các nhân tố tác động đến sức cạnh tranh và thị phần 45

Hình 4.3. Mô hình hồi quy thực nghiệm – Mô hình 1 50

Hình 4.4. Mô hình hồi quy thực nghiệm – Mô hình 2 54

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 122 trang tài liệu này.

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI

1.1. Lý do chọn đề tài

Hoạt động thủy sản ở Cà Mau có truyền thống lâu đời, nhất là mảng khai thác biển, nuôi trồng và chế biến thủy sản xuất khẩu, những năm gần đây phát triển mạnh qua lĩnh vực nuôi trồng và chế biến. Hiện tại thu nhập từ thủy sản vẫn là nguồn sống chính cho cộng đồng dân cư trong khu vực. Kinh tế thủy sản có khả năng tạo ra sản phẩm hàng hóa có giá trị cao, luôn được tỉnh quan tâm đầu tư, mấy năm gần đây ngành thủy sản đóng góp gần như 100% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh Cà Mau (Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Cà Mau).

Tỉnh Cà Mau được xác định là có tiềm năng và lợi thế rất lớn về thủy sản, là một trong những tỉnh có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước với diện tích

301.509 ha (trong đó diện tích nuôi thâm canh 12.722 ha, diện tích nuôi quảng canh và quảng canh cải tiến 288.787 ha). Sản lượng nuôi trồng thủy sản hàng năm trên

270.000 tấn. Đội tàu khai thác gần 5.516 tàu, với tổng công suất 472.328CV, công suất bình quân 85,63CV/chiếc. Sản lượng khai thác hải sản hàng năm trên 200.000 tấn. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu thủy sản hiện nay hàng năm vẫn còn thấp khoảng 1 tỷ USD, chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh (Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Cà Mau).

Song, kết quả xuất khẩu của các doanh nghiệp thủy sản tại tỉnh Cà Mau chưa thật sự xứng tầm với tiềm năng. Kết quả xuất khẩu này còn chịu tác động của nhiều rào cản thương mại, rào cản marketing của chính doanh nghiệp.

Từ đó, hiện nay các doanh nghiệp thủy sản trên địa bàn tỉnh đang đối mặt với nhiều khó khăn như:

(1) Do Việt Nam bị xử thua kiện trong vụ kiện bán phá giá cá tra, cá basa và tôm vào thị trường Mỹ và bị áp mức thuế chống bán phá giá cao, làm sản lượng cá tra và tôm xuất khẩu vào thị trường Mỹ bị giảm sút, các thị trường khác như Nhật,

Hàn Quốc, EU,...lợi dụng ép giá gây khó khăn cho các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

(2) Giá cả nguyên nhiên liệu ngày càng tăng cao, làm tăng chi phí sản xuất, dẫn đến giá thành sản phẩm tăng, sản phẩm khó cạnh tranh trên thị trường, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và các phương tiện khai thác đánh bắt.

(3) Do tỉnh Cà Mau nằm xa trung tâm kinh tế Tp.HCM và Tp.Cần Thơ, giao thông đi lại không thuận tiện nên việc vận chuyển hàng hóa gặp nhiều khó khăn, công tác tiếp cận khách hàng cũng còn nhiều hạn chế và việc chuyển giao khoa học kỹ thuật, công nghệ cũng gặp nhiều khó khăn.

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài“Các nhân tố tác động đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp tại tỉnh Cà Mau” làm luận văn của mình. Trong đó, mô hình nghiên cứu sẽ hướng đến khía cạnh rào cản Marketing từ phía doanh nghiệp của các nhân tố ảnh hưởng.

1.2. Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu tổng quát:

Mục tiêu chung của đề tài là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Mục tiêu cụ thể:

Để đạt được mục tiêu chung, đề tài đạt được các mục tiêu cụ thể sau:

- Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

- Đo lường tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

- Từ kết quả phân tích được, đề xuất một số gợi ý nhằm nâng cao kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu

Trên những mục tiêu này, câu hỏi nghiên cứu cho đề tài là:

- Những nhân tố nào ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau?

- Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau?

- Những hàm ý quản lý nào nhằm nâng cao kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau?

1.3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Cụ thể, luận văn kiểm định 5 nhân tố: (1) Rào cản về phát triển sản phẩm, (2) Rào cản về giá, (3) Rào cản về kênh phân phối, (4) Rào cản về các dịch vụ hậu cần,

(5) Rào cản về xúc tiến/chiêu thị.

Phạm vi nghiên cứu:

Phạm vi không gian nghiên cứu: không gian nghiên cứu của đề tài là trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Trên không gian nghiên cứu này, phạm vi khảo sát là doanh nghiệp thủy sản đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Phạm vi thời gian nghiên cứu: dữ liệu thứ cấp về chế biến xuất khẩu của tỉnh giai đoạn 2011-2015.

Thời gian thu thập dữ liệu sơ cấp từ tháng 10/2017 đến hết tháng 12/2017.

Phạm vi nội dung nghiên cứu: đề tài hướng đến khía cạnh rào cản marketing ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của doanh nghiệp

1.4. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn là bài nghiên cứu định lượng có vận dụng kết hợp với nghiên cứu định tính.

Nghiên cứu định tính:

Nghiên cứu định tính nhằm thực hiện các nội dung sau:

Đề xuất mô hình nghiên cứu: trên cơ sở lý thuyết, cơ sở thực nghiệm tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu. Sau đó, tham khảo ý kiến chuyên gia để điểu chỉnh mô hình, đề xuất mô hình nghiên cứu chính thức.

Xây dựng thang đo: trên cơ sở nội dung các biến độc lập, biến phụ thuộc và tham khảo thang đo từ các nghiên cứu trước; tác giả thiết kế thang đo, tham khảo ý kiến chuyên gia, phỏng vấn thử, kiểm định thang đo.

Thảo luận kết quả nghiên cứu Đề xuất các hàm ý chính sách. Nghiên cứu định lượng:

Tác giả sử dụng phần mềm SPSS thực hiện các kỹ thuật sau:

- Kiểm tra độ tin cậy thang đo thông qua phân tích Cronbach’Alpha.

- Phân tích yếu tố khám phá (EFA): kiểm định Bartlet, hệ số KMO để xem xét độ thích hợp của EFA.

- Phân tích mối tương quan giữa các biến.

- Phân tích hồi quy để xác định mô hình hồi quy tuyến tính qua đó xác định mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả xuất khẩu thủy sản của tỉnh Cà Mau.

- Thực hiện các kiểm định.

1.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài

Tác giả kỳ vọng kết quả nghiên cứu là tài liệu có cơ sở khoa học, đóng góp hàm ý trong thực tiễn quản lý của các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp thủy sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Cụ thể, đề tài cung cấp những hàm ý góp phần giúp nhà sản xuất, nhà quản lý trong việc vượt qua rào cản, cải tiến hoạt động; nâng cao kết quả xuất khẩu.

1.6. Kết cấu của luận văn

Nội dung chính của luận văn chia thành 5 chương, cụ thể:

Chương 1: Giới thiệu đề tài

Giới thiệu tổng quát về đề tài nghiên cứu bao gồm những nội dung lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, ý nghĩa của đề tài và hạn chế của đề tài.

Chương 2: Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu đề xuất

Dựa trên những nghiên cứu liên quan hệ thống lại cơ sở lý thuyết của đề tài nghiên cứu, trình bày các khái niệm và các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài nghiên cứu của tác giả. Từ đó tác giả đưa ra mô hình nghiên cứu của đề tài.

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu

Trình bày về quy trình thực hiện nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu: phương pháp chọn mẫu và quy mô mẫu, cách thu thập và xử lý dữ liệu.

Chương 4: Kết quả nghiên cứu

Chương này chủ yếu dựa vào phương pháp nghiên cứu ở chương 3 và tập trung vào phân tích kết quả của nghiên cứu thông qua kết quả khảo sát, tổng hợp kết quả, làm dữ liệu chạy mô hình đo lường và kiểm tra các giả thiết nghiên cứu.

Chương 5: Kết luận và hàm ý quản lý

Trình bày kết luận, đánh giá lại kết quả nghiên cứu của đề tài và đề xuất các hàm ý cho các doanh nghiệp.

TÓM TẮT CHƯƠNG 1

Từ lý do chọn đề tài và mục tiêu nghiên cứu của đề tài trong chương 1, tác giả tập trung làm rõ các mục tiêu cụ thể trong nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu; đối tượng, phạm vi nghiên cứu cũng như phương pháp, nguồn số liệu nghiên cứu làm tiền đề cho các chương tiếp theo. Bên cạnh đó, chương 1 cũng trình bày ý nghĩa thực tiễn của đề tài muốn hướng đến.

CHƯƠNG 2

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT

2.1. Lý thuyết chung về kết quả xuất khẩu và các rào cản trong marketing của doanh nghiệp

2.1.1. Kết quả xuất khẩu

Để có khái niệm Kết quả xuất khẩu, có thể nhận diện vài hướng tiếp cận sau:

Theo kinh tế học, có thể hiểu khái quát: kết quả hoạt động của một đơn vị là đầu ra của hoạt động này.

Từ đó trong thống kê: kết quả hoạt động (kết quả sản xuất) của một đơn vị được hiểu là toàn bộ kết quả cuối cùng có ích của đơn vị sáng tạo ra trong kỳ. Trên hướng tiếp cận này, hệ thống chỉ tiêu cơ bản đo lường kết quả sản xuất của một đơn vị gồm: Giá trị sản xuất (GO: Gross Ouput), Giá trị tăng thêm (VA: Value Adeed), Doanh thu.

Tiếp cận từ góc độ hạch toán kế toán: kết quả kinh doanh của doanh nghiệp là kết quả cuối cùng về các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ nhất định, biểu hiện bằng tiền phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí của các hoạt động kinh tế đã thực hiện.

Từ đó, kết quả xuất khẩu được diễn đạt như sau:

Theo từ điển về xuất - nhập khẩu: Kết quả xuất khẩu là những nỗ lực của một doanh nghiệp hay quốc gia để bán hàng hóa, dịch vụ sản xuất trong nước sang các quốc gia khác (wikipedia.org/wiki/Export_performance).

Theo hướng tiếp cận Marketing: Kết quả xuất khẩu có thể được mô tả trong mối quan hệ với các đo lường khách quan như doanh thu, lợi nhuận, các hoạt động marketing hoặc bằng các đo lường chủ quan như sự hài lòng của khách hàng.

Trong đó, xác định kết quả xuất khẩu phụ thuộc vào các khái niệm và tiêu chuẩn đánh giá (kinh tế hành vi, chiến lược hoặc đánh giá tổng thể), phụ thuộc vào khung tham chiếu, so sánh.

Theo Shoham (1998): một định nghĩa của kết quả xuất khẩu nên bao gồm ý nghĩa của hai thành phần: kết quả xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu.

Khái niệm kết quả xuất khẩu

Kết quả xuất khẩu có thể được mô tả trong mối quan hệ với các đo lường khách quan như doanh thu, lợi nhuận, các hoạt động marketing hoặc bằng các đo lường chủ quan như sự hài lòng của khách hàng. Kết quả xuất khẩu là những nỗ lực của một doanh nghiệp hay quốc gia để bán hàng hóa, dịch vụ sản xuất trong nước sang các quốc gia khác (http://en.wikipedia.org/wiki/Export_performance).

Kết quả xuất khẩu từ lâu đã được quan tâm tập trung xây dựng trong các tài liệu tiếp thị quốc tế (Hạnh, 2008). Phương pháp tiếp cận khác nhau được sử dụng để xác định kết quả xuất khẩu phụ thuộc vào các khái niệm và tiêu chuẩn đánh giá (kinh tế, hành vi, chiến lược hoặc đánh giá tổng thể), khung tham chiếu (đối thủ cạnh tranh tuyệt đối hay tương đối), thời gian định hướng (tĩnh hoặc động) (Carneiro, 2006). Bản chất của kết quả xuất khẩu cũng thay đổi theo đơn vị phân tích và ra quyết định (doanh nghiệp, một đơn vị kinh doanh chiến lược, một hoặc tất cả các công việc kinh doanh xuất khẩu), các phương thức đánh giá (khách quan hoặc chủ quan), cấu trúc chỉ số (một hoặc nhiều), (Carneiro, 2007). Tuy nhiên, một định nghĩa khái niệm của kết quả xuất khẩu nên bao gồm ý nghĩa của hai thành phần này: kết quả xuất khẩu và hoạt động xuất khẩu (Shoham, 1998). Nghiên cứu này xác định kết quả xuất khẩu như đánh giá tổng thể chủ quan của một doanh nghiệp xuất khẩu về sự thành công kinh doanh trong việc bán sản phẩm cho người mua ở nước ngoài (Hạnh,2008).

Tóm lại, bài nghiên cứu này hiểu kết quả nghiên cứu theo tiếp cận của thống kê và đánh giá theo quan điểm marketing như sau: Kết quả xuất khẩu của doanh nghiệp phản ảnh mức độ thành công của doanh nghiệp trong việc bán sản phẩm cho người mua ở nước ngoài, biểu hiện là qui mô tiêu thụ xuất khẩu của doanh nghiệp.

2.1.2. Hoạt động marketing mix của doanh nghiệp

2.1.2.1. Khái niệm marketing, marketing mix, kết quả xuất khẩu Khái niệm Marketing