ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
VŨ THỊ HUYỀN NGỌC
BảO Vệ QUYềN Và LợI íCH HợP PHáP CủA NHà ĐầU TƯ KHÔNG CHUYÊN NGHIệP TRÊN THị TRƯờNG CHứNG KHOáN TậP TRUNG THEO PHáP LUậT VIệT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Có thể bạn quan tâm!
-
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung theo pháp luật Việt Nam - 2 -
Khái Niệm, Đặc Điểm Nhà Đầu Tư Chứng Khoán Không Chuyên Nghiệp -
Pháp Luật Về Bảo Vệ Quyền Và Lợi Ích Của Nhà Đầu Tư Không Chuyên Nghiệp Trên Thị Trường Chứng Khoán Tập Trung
Xem toàn bộ 145 trang tài liệu này.
HÀ NỘI - 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
VŨ THỊ HUYỀN NGỌC
BảO Vệ QUYềN Và LợI íCH HợP PHáP CủA NHà ĐầU TƯ KHÔNG CHUYÊN NGHIệP TRÊN THị TRƯờNG CHứNG KHOáN TậP TRUNG THEO PHáP LUậT VIệT NAM
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 60 38 01 07
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THUẬN
HÀ NỘI - 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN
Vũ Thị Huyền Ngọc
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục
Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TẬP TRUNG VÀ PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH CỦA NHÀ ĐẦU TƯ KHÔNG CHUYÊN NGHIỆP TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TẬP TRUNG 6
1.1. Khái niệm, đặc điểm, bản chất của thị trường chứng khoán tập trung 6
1.2. Các chủ thể trên thị trường chứng khoán tập trung9
1.3. Khái niệm, phân loại nhà đầu tư chứng khoán 11
1.3.1. Khái niệm nhà đầu tư chứng khoán 11
1.3.2. Phân loại 13
1.3.3. Khái niệm, đặc điểm nhà đầu tư chứng khoán không chuyên nghiệp 15
1.4. Pháp luật về bảo vệ quyền và lợi ích của nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung 19
1.4.1. Khái niệm 19
1.4.2. Nội dung pháp luật về việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà
đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung 21
Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA NHÀ ĐẦU TƯ KHÔNG CHUYÊN NGHIỆP TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TẬP TRUNG TRONG PHÁP LUẬT CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM 40
2.1. Quy định của pháp luật về bảo vệ nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung 40
2.1.1. Các quy định công nhận quyền của nhà đầu tư không chuyên nghiệp 41
2.1.2. Các quy định về quản lý và xử lý vi phạm 50
2.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật trong việc bảo vệ nhà đầu tư không
chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung 61
2.2.1. Thành quả đạt được 61
2.2.2. Một số vấn đề còn tồn tại 64
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT CHỨNG KHOÁN TRONG VIỆC BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA NHÀ ĐẦU TƯ KHÔNG CHUYÊN NGHIỆP TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TẬP TRUNG 89
3.1. Sự cần thiết hoàn thiện pháp luật chứng khoán trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư không chuyên nghiệp
trên thị trường chứng khoán 89
3.1.1. Xuất phát từ yêu cầu hội nhập quốc tế 89
3.1.2. Xuất phát từ yêu cầu phát triển thị trường chứng khoán 90
3.2. Các đề xuất cụ thể 91
3.2.1. Hoàn thiện các quy định của pháp luật về bảo vệ nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên TTCKTT 91
3.2.2. Các đề xuất nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật trong việc bảo vệ
nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên TTCKTT 102
KẾT LUẬN 118
TÀI LIỆU THAM KHẢO 119
PHỤ LỤC 124
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CTCK: Công ty chứng khoán
IFC: Tổ chức tài chính quốc tế
NĐT: Nhà đầu tư
TTCKTT: Thị trường chứng khoán tập trung UBCKNN: Ủy ban chứng khoán Nhà nước
VSD: Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam.
WB: Ngân hàng thế giới
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Thị trường chứng khoán ra đời như một tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trường và giữ vai trò đặc biệt quan trọng với nền kinh tế. Phát triển và đảm bảo sự ổn định của thị trường chứng khoán luôn là mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia trên thế giới bởi thị trường chứng khoán giúp khơi thông các nguồn vốn trong xã hội và phân bổ có hiệu quả các nguồn vốn này vào những dự án đầu tư mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Hiện nay trên thế giới các học giả cũng như các nhà quản lý kinh tế có những quan điểm rất khác nhau về việc làm thế nào để tổ chức và quản lý thị trường chứng khoán một cách tối ưu, tuy nhiên họ đều thống nhất nhau ở một điểm là các nhà đầu tư luôn phải được coi là trọng tâm của thị trường. Một thị trường chứng khoán không thể là kênh huy động và phân bổ vốn có hiệu quả khi mà các nhà đầu tư không có niềm tin vào thị trường này, hay nói cách khác là khi quyền và lợi ích hợp pháp của họ không được bảo vệ.
Tại Việt nam, thị trường chứng khoán tập trung được chính thức đi vào hoạt động bằng hoạt động tại hai trung tâm giao dịch chứng khoán: TTGDCK Hồ Chí Minh (2000) và TTGDCK Hà nội (2005). Tuy đã có 14 năm phát triển, song đây vẫn là một thị trường chứng khoán non trẻ, các định chế hỗ trợ cho sự phát triển của thị trường vẫn chưa được hình thành một cách đầy đủ và toàn diện, nhiều vấn đề vẫn còn tồn tại, trong đó có vấn đề bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Theo đánh giá của WB trong Báo cáo Doing Business hàng năm, thì Việt Nam luôn bị xếp hạng khá thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới về môi trường kinh doanh. Báo cáo năm 2012, Việt Nam đứng thứ 98/185 quốc gia, nền kinh tế. Báo cáo năm 2013 Việt nam đứng thứ 99/183 quốc gia, nền kinh tế [Xem thêm phụ lục 1]. Thứ hạng thấp này một phần lớn là do mức độ bảo vệ nhà đầu tư của chúng ta, tuy đã có ít nhiều nỗ lực trong việc hoàn thiện chính sách, luật pháp liên quan, nhưng về cơ bản, vẫn đứng ở vị trí rất thấp trên thế giới. Báo cáo năm 2012, Việt nam đứng thứ
169/185 quốc gia, nền kinh tế về bảo vệ nhà đầu tư; báo cáo năm 2014, Việt nam đứng thứ 160/189 quốc gia, nền kinh tế [Xem thêm Phụ lục 2]
Điều đó cho thấy pháp luật Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc bảo vệ nhà đầu tư, tuy nhiên các quyền và lợi ích của nhóm đối tượng này vẫn chưa thật sự được đảm bảo. Đặc biệt trên thị trường chứng khoán hiện nay chiếm một bộ phận không nhỏ là các nhà đầu tư không chuyên nghiệp, thiếu hiểu biết đầy đủ về chứng khoán và thị trường chứng khoán, quyền lợi dễ bị xâm phạm. Thực tế, qua 14 năm phát triển của thị trường chứng khoán Việt nam cho thấy vấn đề quyền và lợi ích của những nhà đầu tư này chưa được coi trọng đúng mức ở nhiều phương diện, trong đó pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán còn nhiều bất cập, tạo lỗ hổng nảy sinh những hành vi xâm phạm đến quyền và lợi ích của những nhà đầu tư. Vì vậy, vấn đề bảo vệ nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung ở nước ta là vô cùng cấp thiết để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của chính các nhà đầu tư - một chủ thể quan trọng, song yếu thế trên thị trường, tạo được niềm tin trên thị trường, đồng thời đảm bảo sự vận hành thị trường chứng khoán một cách công bằng, hiệu quả; nâng cao thứ hạng quốc tế và cải thiện hình ảnh của Việt Nam trước con mắt của các nhà đầu tư nước ngoài.
Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, học viên đã chọn đề tài “Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán tập trung theo pháp luật Việt Nam” để làm luận văn thạc sỹ luật học của mình.
2. Tính hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư nói chung là vấn đề được nhiều học giả quan tâm và nghiên cứu như “Báo cáo về môi trường kinh doanh” ra hàng năm của Ngân hàng Thế giới, luận văn thạc sĩ luật học của Phạm Thanh Tú về "Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán tập trung theo pháp luật Việt Nam" (Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2006); Luận văn “Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán tập trung theo quy định của pháp luật chứng khoán” của Trần Thị Hà Trang (Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà nội, 2008), bài nghiên cứu của tác