Nâng Cao Năng Lực, Trình Độ, Ý Thức Trách Nhiệm Của Người Có Thẩm Quyền Áp

đầu tư xây dựng... bảo đảm quá trình thực hiện các chương trình, dự án có liên quan đến quyền và lợi ích của nhân dân phải được bàn bạc dân chủ, công khai, minh bạch, bảo đảm dân chủ, tạo sự đồng thuận thống nhất trong nhân dân trước khi thực hiện để hạn chế điều kiện phát sinh khiếu nại, tố cáo.

- Hoàn thiện các quy định để đảm bảo phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định chính trị, phải xác định rò quy hoạch, kế hoạch, nhất là các dự án có liên quan đến việc thu hồi đất của người dân phải thực hiện đúng trình tự, thủ tục, bảo đảm khách quan, dân chủ, công bằng để tránh phát sinh những khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp.

- Hoàn thiện các quy định để tạo cơ sở pháp lý cho Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc rà soát các vụ việc cụ thể ở từng địa phương, nghiên cứu đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù để giải quyết dứt điểm các trường hợp khiếu nại, tố cáo phức tạp.

- Hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn đối với cán bộ, công chức làm công tác tham mưu GQKNTC hành chính. Thanh tra Chính phủ, Bộ Nội vụ cùng phối hợp để rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành các quy định về tiêu chuẩn làm căn cứ cho việc tuyển dụng, tiếp nhận, đề bạt, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất chính trị, năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ cán bộ làm công tác GQKNTC.

- Rà soát, đánh giá sự thống nhất giữa quy định về GQKN hành chính tại CQHCNN và giải quyết khiếu kiện hành chính tại tòa án, để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Bởi vì, quy định pháp luật về GQKN hành chính có mối quan hệ mật thiết với các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu kiện hành chính tại tòa án. Vì vậy, để bảo đảm tính hợp Hiến, thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và khả năng thi hành của pháp luật về khiếu nại, tố cáo hành chính nói chung, cần phải đảm bảo sự thống nhất giữa quy định về

GQKN hành chính tại CQHCNN và quy định về giải quyết khiếu kiện hành chính tại tòa án.

- Việt Nam là nước đang trong quá trình phát triển, điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam hiện nay có những nét tương đồng với một số quốc gia trên thế giới. Trong điều kiện hội nhập quốc tế sâu rộng, nhiều quốc gia đã thiết lập được mô hình GQKNTC hành chính hiệu quả, khả thi được dựa trên những cơ sở lý luận vững chắc. Việc hoàn thiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo hành chính ở Việt Nam không chỉ đáp ứng các yêu cầu của hội nhập quốc tế nói chung mà còn có thể nghiên cứu áp dụng kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới.

Cho nên, cần phải rà soát các quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo hành chính được quy định trong nhiều văn bản khác nhau, đặc biệt là các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý sử dụng đất đai, nhà ở, chính sách lao động, thương binh xã hội, thuế, hải quan…

Hiện nay, các quy định về thủ tục GQKN hành chính không chỉ nằm trong Luật khiếu nại mà còn nằm trong nhiều đạo luật, pháp lệnh. Có một số đạo luật dành riêng một số điều quy định về việc GQKN trong lĩnh vực thuộc phạm vi điều chỉnh của văn bản đó. Trên thực tế, trong một số lĩnh vực đặc thù đã có những quy định riêng về khiếu nại và GQKN như: Lĩnh vực quản lý đất đai, lĩnh vực tư pháp, lao động, hải quan, thuế, bưu chính, viễn thông, phòng, chống tham nhũng… Tuy nhiên, một số quy định về khiếu nại và GQKN trong các văn bản pháp luật này cũng còn có những quy định chưa bảo đảm tính thống nhất về thẩm quyền, thủ tục giải quyết so với Luật khiếu nại gây ra những khó khăn, phức tạp trong quá trình tổ chức thực hiện. Vì vậy, để có cơ sở pháp lý và tạo sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống văn bản pháp luật thì cần rà soát lại quy định khiếu nại và GQKN hành chính trong các đạo luật để tìm ra những mâu thuẫn, chồng chéo, từ đó sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

3.2. NÂNG CAO NĂNG LỰC, TRÌNH ĐỘ, Ý THỨC TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI‌

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 126 trang tài liệu này.

3.2.1. Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung, giải quyết khiếu nại về đất đai nói riêng

Xuất phát từ thực tế cán bộ làm công tác địa chính và thanh tra nhất là cán bộ thanh tra chuyên ngành về đất đai tại các đơn vị còn quá ít, trình độ năng lực hạn chế, nên gặp khó khăn trong việc giải quyết nhất là giải quyết đúng hạn các vụ việc tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai phức tạp. Người có thẩm quyền GQKN về đất đai trong các CQHCNN là công chức hành chính. Do đó, đội ngũ cán bộ, công chức GQKN về đất đai phải được xây dựng theo hướng chuyên nghiệp và chuyên tâm đối với nhiệm vụ được giao.

Để nâng cao năng lực, trình độ, ý thức trách nhiệm của người có thẩm quyền GQKN về đất đai từ đó góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật trong GQKN về đất đai, trước hết cần đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức làm công tác này theo yêu cầu của cải cách hành chính. Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác trong GQKNTC hành chính, cần tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, thống kê, đánh giá, xác định chính xác số lượng, chất lượng của toàn bộ đội ngũ cán bộ, công chức tham gia trực tiếp vào công tác GQKN, trên cơ sở đó quy hoạch, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, quản lý phù hợp. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu cán bộ, công chức để quản lý bằng hệ thống tin học ở các CQHCNN ở Trung ương và ở địa phương;

Thứ hai, các ngành, các cấp, các cơ quan, đơn vị xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác tham mưu GQKNTC theo hướng chuyên nghiệp, phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước và thẩm quyền, trách nhiệm GQKNTC. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, yêu cầu và thực tiễn tình

hình khiếu nại, tố cáo của từng ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị để bố trí cơ cấu cán bộ hợp lý, phù hợp. Hoàn thiện tiêu chuẩn, chức danh, yêu cầu chuyên môn, nghiệp vụ, chế độ tuyển dụng, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật phù hợp với công tác GQKNTC, coi đó là cơ sở để tuyển dụng, tiếp nhận và đề bạt.

Thứ ba, tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu GQKNTC giỏi về pháp luật, am hiểu sâu lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước trong từng ngành, lĩnh vực có liên quan, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác GQKNTC, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ. Trước mắt cần đổi mới nội dung chương trình và phương thức đào tạo, bồi dưỡng, chú trọng nâng cao kiến thức, kỹ năng GQKNTC cho đội ngũ cán bộ, công chức theo chức trách, nhiệm vụ đang đảm nhận. Mỗi loại cán bộ, công chức có chương trình, nội dung đào tạo và bồi dưỡng phù hợp. Cùng với đào tạo chính quy, cần tổ chức các hình thức đào tạo không chính quy, đào tạo trong nước và gửi đi đào tạo ngoài nước.

Đồng thời với đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cần tăng cường giáo dục liêm chính để nâng cao phẩm chất đạo đức và tinh thần phục vụ nhân dân. Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ tiếp công dân, xử lý đơn thư và GQKNTC cho đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là bồi dưỡng cho các chủ thể có thẩm quyền trong GQKNTC như thủ trưởng CQHCNN, cán bộ làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và trực tiếp tham mưu cho thủ trưởng CQHCNN trong GQKNTC.

Trường Cán bộ Thanh tra của Thanh tra Chính phủ phải là đầu mối trong việc xây dựng chương trình, giáo trình, chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tham mưu trong GQKNTC. Phải có chương trình đào tạo chuyên sâu kiến thức pháp luật về quản lý đất đai cho đội ngũ cán làm công tác GQKNTC.

Thứ tư, có chính sách đãi ngộ hợp lý và thỏa đáng đối với cán bộ tham mưu GQKNTC, nhất là chế độ tiền lương, tiền phụ cấp để tạo ra động lực khuyến khích, động viên cán bộ chuyên tâm công tác. Do công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo là những công việc đặc thù, chịu áp lực nặng nề và thường xuyên phải đối mặt với những xung đột về lợi ích giữa các bên có liên quan trong khiếu nại, tố cáo đặc biệt là trong điều kiện hiện nay khi tình hình khiếu nại, tố cáo còn nhiều phức tạp, vì vậy, cán bộ làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và tham mưu trong GQKNTC cần được hưởng chế độ đãi ngộ thỏa đáng. Chế độ đãi ngộ đối với cán bộ làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và tham mưu cho thủ trưởng CQHCNN không chỉ là tiền lương, phụ cấp nghề mà còn là điều kiện, phương tiện làm việc, cơ hội được đào tạo, bồi dưỡng và chính sách thi đua, khen thưởng. Vì vậy, cần phải cải cách tiền lương và các chế độ, chính sách đãi ngộ cho cán bộ, công chức làm công tác GQKNTC, coi đây là lĩnh vực đặc thù cần được tập trung mạnh mẽ.

Như các hoạt động thực hiện nhiệm vụ công vụ khác, hoạt động GQKNTC gắn liền công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức cán bộ, công chức. Yêu cầu của cải cách nền hành chính nhà nước coi đổi mới và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức là một trụ cột quan trọng. Trong công tác GQKNTC, để bảo đảm kết quả GQKNTC có chất lượng, thì cán bộ, công chức tham gia GQKNTC bên cạnh việc đáp ứng các tiêu chuẩn nói chung của cán bộ, công chức còn đòi hỏi phải là người tận tình, có trách nhiệm. Vì vậy, yêu cầu đối với việc tuyển dụng, quản lý và sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác GQKNTC hành chính cũng có những điểm khác biệt với cán bộ, công chức nói chung.

3.2.2. Nâng cao ý thức trách nhiệm của người có thẩm quyền áp dụng pháp luật trong giải quyết khiếu nại về đất đai

Nâng cao ý thức, trách nhiệm của người có thẩm quyền trong áp dụng pháp luật trong GQKN về đất đai là giải pháp vừa góp phần quan trọng vào

việc triển khai thực hiện pháp luật về khiếu nại nhưng đồng thời làm hạn chế nguyên nhân phát sinh khiếu nại nói chung, khiếu nại về đất đai nói riêng.

Giải quyết khiếu nại về đất đai trách nhiệm của CQHCNN, vì vậy ý thức, trách nhiệm của người có thẩm quyền trong các CQHCNN là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động GQKN về đất đai. Chỉ khi nào các chủ thể có thẩm quyền giải quyết có ý thức trách nhiệm cao đối với công tác GQKN thì hoạt động GQKN mới phát huy được hiệu quả. Theo quy định của pháp luật thì trách nhiệm, thẩm quyền GQKNTC thuộc về Thủ trưởng CQHCNN. Tuy nhiên, GQKN là một quá trình gồm nhiều giai đoạn, từ tiếp nhận đơn thư, thụ lý, thẩm tra, xác minh, ra kết luận và ban hành quyết định giải quyết, quyết định xử lý. Do đó, để GQKN, thủ trưởng CQHCNN phải dựa vào đội ngũ cán bộ, công chức tham mưu trong việc GQKN. Trên thực tế, hiệu quả hiệu quả GQKN phụ thuộc phần lớn vào năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tham mưu. Như vậy, trong số các chủ thể có thẩm quyền GQKN, Thủ trưởng CQHCNN và cán bộ tham mưu, giúp việc trong công tác GQKN là những người có vai trò đặc biệt quan trọng.

Trong thời gian tới, việc nâng cao ý thức, trách nhiệm của người có thẩm quyền áp dụng pháp luật trong GQKN cần tập trung những đối tượng này. Để nâng cao ý thức, trách nhiệm của người có thẩm quyền áp dụng pháp luật trong GQKN, ngoài các biện pháp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn về công tác GQKN, cần căn cứ quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo, phải xây dựng chế độ trách nhiệm cụ thể của từng cấp, từng ngành, từng cá nhân có thẩm quyền trong việc GQKN. Chế độ trách nhiệm này phải được quy định trong chức năng, nhiệm vụ, quy chế, lề lối làm việc của các CQHCNN. Thực tiễn quản lý cho thấy ở đâu chế độ trách nhiệm được xác định rò ràng, cụ thể thì ở đó hiệu quả quản lý được nâng cao.

- Đối với thủ trưởng các CQHCNN, cần hoàn thiện chế độ công vụ để ràng buộc trách nhiệm của họ đối với công tác GQKNTC. Thủ trưởng các CQHCNN cần được bồi dưỡng kiến thức pháp luật về khiếu nại, tố cáo và

GQKNTC, xác định được mục đích, ý nghĩa và vai trò của công tác GQKNTC, coi đó là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Do thủ trưởng các CQHCNN là người trực tiếp thực hiện vai trò quản lý nhà nước nên phải luôn gắn công tác GQKNTC với công tác quản lý nhà nước, mỗi khi có quyết định hành chính cũng đều phải tính đến khả năng GQKNTC hành chính có thể phát sinh, chỉ có như vậy thủ trưởng các CQHCNN mới có ý thức trách nhiệm cao trong GQKNTC và chỉ đạo, đôn đốc, thực hiện nghiêm túc các quyết định GQKN và quyết định xử lý tố cáo. Nói cách khác, trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, thủ trưởng CQHCNN phải đặt công tác GQKNTC ngang hàng với hoạt động chấp hành và điều hành và là một hoạt động không thể thiếu được trong quản lý hành chính nhà nước, là một trong những nhân tố quyết định đến hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

- Đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu GQKNTC của các CQHCNN hiện nay chủ yếu là cán bộ thanh tra. Thời gian qua, đội ngũ cán bộ thanh tra từng bước tăng về số lượng, một bộ phận đã được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật, quản lý nhà nước, chuyên môn, nghiệp vụ. Tuy nhiên, đội ngũ cán bộ làm công tác này chưa ổn định, chưa có tính chuyên nghiệp, còn kiêm nhiệm nhiều việc khác; trình độ, năng lực chưa ngang tầm với nhiệm vụ, phần lớn đội ngũ cán bộ chưa được đào tạo bài bản, hệ thống kiến thức về lý luận chính trị, pháp luật, quản lý nhà nước và kỹ năng GQKNTC; tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật của một bộ phận cán bộ chưa cao, còn quan liêu, hách dịch, cửa quyền, tiêu cực, tham nhũng, sách nhiễu phiền hà đối với nhân dân trong quá trình thực thi công vụ; chưa có chế độ, chính sách hợp lý để xây đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu GQKNTC chuyên trách, chuyên nghiệp và chuyên tâm. Đây là những tồn tại, hạn chế đang đặt ra đòi hỏi phải có giải pháp khắc phục.

Để góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của người có thẩm quyền áp dụng pháp luật trong GQKN, cần chú trọng nâng cao ý thức trách nhiệm của các loại chủ thể có liên quan, cụ thể:

- Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp cần tăng cường giám sát việc thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo hành chính ở địa phương mình, đặc biệt là giám sát công tác GQKNTC hành chính của thủ trưởng CQHCNN ở địa phương trong việc giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo hành chính cụ thể nhằm bảo đảm quyền khiếu nại, quyền tố cáo của các chủ thể ở địa phương.

- Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần đẩy mạnh việc tổ chức triển khai và tổng kết thực tiễn thi hành pháp luật khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của các CQHCNN. Thực hiện tốt pháp luật về khiếu nại, tố cáo hành chính cần nâng cao trách nhiệm chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện của chính quyền các cấp đối với công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và GQKNTC; tập trung rà soát các vụ việc tồn đọng, kéo dài, phân định rò thẩm quyền, có kế hoạch phân công cụ thể các tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm tham mưu, quyết định giải quyết.

- Thủ trưởng các CQHCNN, trước hết là Chủ tịch UBND các cấp thống kê, phân loại và nắm chắc tình hình khiếu nại, tố cáo thuộc phạm vi quản lý của mình, từ đó có kế hoạch giải quyết cụ thể, chỉ đạo, phân công các ngành chức năng tập trung rà soát, phối hợp để giải quyết dứt điểm các vụ khiếu kiện đông người, phức tạp và những vụ việc còn tồn đọng, không để khiếu kiện vượt cấp.

Qua nắm tình hình khiếu nại, tố cáo, đối với đa số công dân đi khiếu kiện cần vận động, thuyết phục, giải thích, cảm hóa để họ chấp hành quy định của pháp luật khiếu nại, tố cáo và những quy định bảo đảm trật tự công cộng, đồng thời phải xem xét đầy đủ nội dung khiếu nại, tố cáo của dân để có biện pháp giải quyết. Khi công dân khiếu kiện tập trung thành tụ điểm ở trụ sở cơ quan hoặc nhà riêng lãnh đạo, nơi công cộng, tuần hành trên đường phố, có băng rôn, khẩu hiệu thì cần huy động các lực lượng, tổ chức quần chúng cùng tham gia vận động, thuyết phục, giải thích, thu hồi băng rôn, khẩu hiệu và đưa công dân về địa phương để giải quyết, công an hỗ trợ xử lý số cực đoan. Việc