Ảnh hưởng của văn hoá kinh doanh Đan Mạch đến quan hệ thương mại của Đan Mạch với Việt Nam

cao hiểu biết về VHKD cho các nhà làm kinh doanh quốc tế cũng là một biện pháp quan trọng để tăng cường quan hệ thương mại quốc tế. Đan Mạch là quốc gia cách xa Việt Nam cả về địa lý và về văn hóa. Họ có phong cách kinh doanh và tập quán tiêu dùng rất khác Việt Nam cho nên muốn tăng cường mối quan hệ thương mại với quốc gia này cần phải trang bị những kiến thức thật vững chắc về VHKD của họ. Đây là nhiệm vụ cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và doanh nhân.

3.3.1.Giải pháp đối với Nhà nước

3.3.1.1. Tăng cường phổ biến kiến thức chung về văn hóa kinh doanh

Ngày nay, thông tin đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong mọi lĩnh vực, trong đó có thương mại quốc tế. Những thông tin về thị trường, về đối tác, về tập quán kinh doanh… có tác động rất lớn đến các quyết định kinh doanh. Một doanh nghiệp nắm bắt rõ thông tin về thị trường đang nhắm đến đồng thời hiểu biết sâu sắc về đối tác cũng như VHKD của họ sẽ nắm được chìa khóa đi đến thành công trong thương mại quốc tế. Tuy nhiên, một thực tế thường thấy là rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam, từ những cơ sở sản xuất nhỏ đến những doanh nghiệp lớn, đang thiếu hụt trầm trọng những kiến thức về VHKD của các đối tác nước ngoài. Vì vậy, việc phổ biến kiến thức về VHKD cho các doanh nghiệp trong nước là một việc làm cần thiết và cấp bách, đặc biệt là khi đất nước đang trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng như hiện nay. Tuy nhiên, công tác này không phải việc làm đơn giản. Chỉ có Nhà nước bằng nguồn ngân sách của mình và cùng với sự phối hợp của các cơ quan hữu quan mới có đủ điều kiện tiến hành phổ biến sâu rộng những kiến thức chung về VHKD. Cụ thể, Nhà nước nên thực hiện các công tác sau:

- Phối hợp với các cơ quan truyền thông như đài phát thanh, đài truyền hình tổ chức những chương trình hội đàm về VHKD các nước theo từng chuyên đề có sự tham gia nói chuyện của các chuyên gia về lĩnh vực VHKD.

- Cho đăng tải một cách hệ thống và phong phú những thông tin khái quát về thị trường cũng như về phong tục, tập quán kinh doanh… của từng nước trên các báo và trên các trang web chính thức của các cơ quan hữu quan như trang web của Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư…

- Chỉ đạo thực hiện những chương trình đào tạo trên diện rộng thông qua chương trình giảng dạy môn học VHKD tại các trường đại học, cao đẳng thuộc khối kinh tế. Bên cạnh đó, để mang lại những kiến thức sâu rộng hơn về VHKD các nước, Nhà nước cũng nên đầu tư cho công tác nghiên cứu chuyên sâu về VHKD bằng cách xây dựng những chương trình hợp tác quốc tế về đào tạo cho sinh viên, giáo viên và đội ngũ cán bộ thương mại, trong đó, hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần cho việc học tập nghiên cứu ở nước ngoài.

Thông qua những hoạt động này, các thương nhân Việt Nam sẽ không chỉ có những VHKD của Đan Mạch mà còn nắm bắt được VHKD của nhiều quốc gia khác nữa.

3.3.1.2. Hỗ trợ các doanh nghiệp trong công tác nghiên cứu thị trường và xúc tiến thương mại

Thực tế cho thấy, hiểu biết của doanh nghiệp về VHKD nói chung và VHKD Đan Mạch nói riêng còn hạn chế. Một phần là bởi bản thân các doanh nghiệp chưa ý thức được vai trò của VHKD trong thương mại quốc tế. Phần nữa cũng là vì Đan Mạch và Việt Nam cách xa nhau về mặt địa lý và việc tiến hành khảo sát thị trường này rất tốn kém mà các doanh nghiệp Việt Nam lại chưa có đủ tiềm lực để thực hiện. Vì vậy, sự hỗ trợ về thông tin thị trường từ phía Nhà Nước là rất cần thiết. Về mặt này, Nhà Nước cần nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của các cơ quan Việt Nam đặt tại Đan Mạch như Đại sứ quán, cơ quan thương vụ… Các cơ quan này có trách nhiệm tìm hiểu về văn hóa, đất nước, con người và VHKD Đan Mạch để cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 89 trang tài liệu này.

Ngoài ra, Nhà nước cũng có thể giúp các doanh nghiệp có cơ hội phát triển mối quan hệ thương mại với Đan Mạch bằng cách tăng cường những chuyến viếng thăm cấp cao giữa hai nước. Mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp này sẽ thúc đẩy sự phát triển quan hệ hợp tác song phương giữa hai quốc gia và kết quả là mang lại rất nhiều lợi ích. Tiêu biểu như chuyến thăm Đan Mạch hồi tháng 6 năm 2008 của Phó Thủ Tướng Nguyễn Sinh Hùng. Trong chuyến thăm này, hai bên đã ký kết Hiệp định Chính phủ về Chương trình thí điểm hợp tác nghiên cứu giai đoạn 2008 - 2010; Hợp đồng Liên doanh Cảng Quốc tế Đình Vũ - Hải Phòng với tổng vốn đầu tư 165

triệu USD giữa Tổng Công ty Công nghiệp Tàu thủy Phà Rừng (thuộc Vinashin) và Tập đoàn APM Terminals (APMT) của Đan Mạch; Biên bản ghi nhớ về nghiên cứu chiến lược tổng thể phát triển cụm cảng khu vực nước sâu phía Bắc Việt Nam giữa Vinashin và APMT với tổng vốn đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD. Như vậy, các chuyến thăm cấp cao giữa hai quốc gia đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước. Ngoài ra, Nhà nước cũng nên tiến hành tổ chức cho các doanh nghiệp trong nước cùng tham gia vào những chuyến viếng thăm vương quốc Đan Mạch để họ có điều kiện tìm hiểu nhiều hơn về tập quán kinh doanh cũng như về thị trường nước này.

Xét trên phương diện VHKD, một lý do nữa khiến cho kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Đan Mạch còn chưa cao là bởi việc quảng bá sản phẩm Việt Nam trên thị trường này còn ít và kém hiệu quả. Điều này đòi hỏi công tác xúc tiến thương mại phải được tăng cường hơn nữa. Tuy nhiên, các doanh nghiệpViệt Nam với tiềm lực hạn chế, vẫn chưa thể làm tốt công tác này, do đó cần có sự nước hỗ trợ từ phía Nhà nước.Chẳng hạn như, Nhà nước có thể hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tổ chức những triển lãm giới thiệu hàng hóa tại Đan Mạch. Những triển lãm như thế này có thể thu hút được nhiều doanh nghiệp cũng như người dân đến xem và tiếp cận với sản phẩm của Việt Nam. Bên cạnh đó, tại các triển lãm, các doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ có cơ hội đặt mối quan hệ làm ăn với các khách hàng Đan Mạch, hoặc thông qua việc tiếp xúc với người tiêu dùng, các thương nhân cũng có điều kiện hiểu về tập quán và thói quen tiêu dùng của người dân nơi đây. Đây là điều kiện giúp các doanh nghiệp Việt Nam tìm ra được những sản phẩm xuất khẩu tiềm năng, mang những đặc tính phù hợp với yêu cầu của họ.

Nhà nước cũng cần quan tâm đến việc hợp tác với các cơ quan chức năng của Đan Mạch để có được sự hỗ trợ, giúp đỡ cần thiết của họ trong công tác tiếp cận thị trường. Không ai có thể am hiểu thị trường Đan Mạch bằng chính người Đan Mạch cho nên đây sẽ là hoạt động có ý nghĩa rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước trong giai đoạn còn đang gặp nhiều khó khăn về khả năng tiếp cận thị trường. Hoạt động hợp tác này có thể tổ chức dưới dạng một dự án, bao gồm việc tổ chức các khoá đào tạo để cải tiến sản phẩm, hoạt động marketing, thực hiện công tác xúc tiến

thương mại với sự tham gia giảng dạy của các chuyên gia Đan Mạch… Bên cạnh đó, muốn thâm nhập vào thị trường Đan Mạch thì cách tốt nhất là liên kết với nhà phân phối nên nhờ sự giúp đỡ của các đối tác Đan Mạch, các doanh nghiệp Việt Nam có thể chủ động tìm kiếm và tạo mối liên lạc với hệ thống nhà phân phối tại các thị trường này. Vì vậy, đối với các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chương trình hỗ trợ như thế này, cơ hội để bán hàng vào thị trường Đan Mạch là rất cao. Ngoài ra, vấn đề xây dựng thương hiệu và đưa được sản phẩm đến người tiêu dùng của các doanh nghiệp Việt Nam còn rất kém, trong khi đó Đan Mạch lại là quốc gia rất có kinh nghiệm về vấn đề này. Do vậy, trong khuôn khổ hợp tác này, chúng ta còn có thể nhờ các chuyên gia của Đan Mạch trực tiếp cố vấn cho các doanh nghiệp trong hoạt động xây dựng thương hiệu, cải tiến thiết kế mẫu mã sao cho phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng và công tác thông tin tuyên truyền sản phẩm đến với người tiêu dùng nước này.

3.3.1.3. Tiến hành giao lưu văn hóa để hỗ trợ giao lưu kinh tế giữa Việt Nam và Đan Mạch

Ngày nay, giao lưu kinh tế quốc tế không chỉ dừng lại ở các hoạt động xuất nhập khẩu nữa mà nó còn là cầu nối về văn hóa, giúp cho việc giới thiệu về văn hóa, phong tục tập quán của nước mình cũng như tìm hiểu về văn hóa nước ngoài. Đến lượt nó, văn hóa lại giúp thúc đẩy giao lưu kinh tế bởi hiểu biết về văn hóa sẽ giúp mở ra những cơ hội thâm nhập thị trường, học hỏi kỹ năng kinh doanh… Thông qua hiểu biết về văn hóa của một nước, chúng ta sẽ hiểu về những tập tục, thói quen trong kinh doanh, những tập quán tiêu dùng của người dân, từ đó có phương hướng sản xuất sao cho đáp ứng đúng và đủ nhu cầu. Vì vậy, hiểu biết về văn hóa một nước cũng chính là nền tảng để hiểu biết về VHKD của nước đó. Thực tế này mang lại một biện pháp nữa để nâng cao sự hiểu biết về văn hóa Đan Mạch cho các thương nhân Việt Nam. Đó là tăng cường hơn nữa việc khuyến khích và hỗ trợ phía Đan Mạch tổ chức những tuần lễ văn hóa tại Việt Nam. Thông qua các hoạt động trong tuần lễ văn hóa như giao lưu, hội thảo, biểu diễn nghệ thuật, chiếu phim về Đan Mạch, chúng ta có thể tìm hiểu thêm về đất nước, con người và văn hóa quốc gia này.

Bên cạnh việc giúp cho doanh nghiệp trong nước được tiếp cận với văn hóa Đan Mạch, Nhà nước cũng nên tăng cường tổ chức các tuần lễ văn hóa Việt Nam tại Đan Mạch để văn hóa Việt Nam có cơ hội được phổ biến rộng rãi đến người dân nước này. Tại những chương trình như thế, chúng ta có thể giới thiệu những nét đặc sắc trong văn hóa Việt Nam như nghệ thuật múa rối nước, tranh sơn mài, khảm trai… đồng thời tổ chức trưng bày những sản phẩm mang đậm tính văn hóa truyền thống dân tộc, đặc biệt là các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Những hoạt động này có thể thu hút sự chú ý của các doanh nghiệp Đan Mạch đến hàng hóa và thị trường Việt Nam bởi Đan Mạch là đất nước rất coi trọng văn hóa và ưa thích những mặt hàng thủ công truyền thống vốn là thế mạnh của nước ta. Thực tế, chúng ta cũng đã tổ chức giới thiệu được văn hóa Việt Nam đến người dân Đan Mạch trong tuần lễ “Ngày Việt Nam ở Bắc Âu” nằm trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức của Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng tới ba nước: Đan Mạch, Thuỵ Điển và Phần Lan hồi tháng 6 năm 2008. Tại đây, tuy đã diễn ra các hoạt động nghệ thuật như biểu diễn các tiết mục văn hóa dân gian, triển lãm tranh... nhưng chúng ta vẫn chưa tận dụng được cơ hội này để tổ chức giới thiệu những sản phẩm truyền thống của dân tộc đến bạn hàng Đan Mạch. Thiếu sót này cần phải được khắc phục trong những tuần lễ văn hóa sau này.

Việc tăng cường giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và Đan Mạch không chỉ có ý nghĩa nâng cao hiểu biết của người dân về văn hóa hai nước hay thắt chặt quan hệ ngoại giao giữa hai Nhà Nước mà còn có ý nghĩa thúc đẩy quan hệ thương mại. Hiểu biết về văn hóa của nhau sẽ giúp cho doanh nghiệp hai nước năng động hơn trong việc thâm nhập thị trường và mở rộng cơ cấu hàng xuất khẩu cũng như đạt được hiệu quả cao hơn trong đàm phán kinh doanh.

3.3.1.4. Nhà nước cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu những mặt hàng mang bản sắc dân tộc

Với tình hình thị trường thế giới tràn ngập hàng hóa như hiện nay, muốn cạnh tranh được với hàng hóa của những quốc gia phát triển hơn, giải pháp tốt nhất là tạo ra sự khác biệt bằng cách tăng cường những hàng hóa đặc thù cho Việt Nam. Hơn nữa người tiêu dùng Đan Mạch cũng khá ưa chuộng những mặt hàng mang tính độc

đáo và truyền thống dân tộc. Vì vậy, xuất khẩu những mặt hàng truyền thống sẽ là lợi thế của Việt Nam ở thị trường Đan Mạch. Hiện nay, do tác động quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, các làng nghề truyền thống đang dần bị mai một để nhường chỗ cho những nhà máy, xí nghiệp trong ngành công nghiệp cũng như những công trình phục vụ ngành dịch vụ. Do vậy, muốn khuyến khích xuất khẩu các mặt hàng truyền thống, việc cần làm đầu tiên là khôi phục và phát triển các làng nghề như nghề gốm sứ, sơn mài, khảm trai, đúc đồng… Sau đó, cần có những hoạt động xúc tiến thương mại giúp cho những sản phẩm này có thể tiếp cận với người tiêu dùng Đan Mạch. Điều này là khá khó khăn đối với những người làm nghề thủ công này bởi tiềm lực của họ không lớn và hiểu biết của họ về thị trường nước ngoài nói chung cũng như thị trường Đan Mạch nói riêng còn rất hạn chế. Cho nên, Nhà nước cần hỗ trợ kinh phí cho các địa phương có làng nghề được tham gia các Hội chợ triển lãm về hàng thủ công mỹ nghệ ở nước ngoài.

3.3.2. Giải pháp đối với doanh nghiệp

3.3.2.1. Chú trọng công tác phổ biến kiến thức về VHKD nói chung và VHKD Đan Mạch nói riêng trong doanh nghiệp

Hoạt động nghiên cứu thị trường và công tác tìm hiểu về VHKD các đối tác nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam chưa được tổ chức một cách khoa học, mà chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của người nghiên cứu là chính. Thực tế là các doanh nghiệp Việt Nam hầu như rất ít chú trọng đến việc những hoạt động này. Họ chỉ quan tâm trước nhất đến các quá trình ký kết hợp đồng hay trao đổi hàng hóa mà không hề để ý rằng nhiều khi những thất bại của một thương vụ lại liên quan đến vấn đề văn hóa. Những tiêu chí để lựa chọn nhân viên trong công ty chủ yếu tập trung vào trình độ chuyên môn, trình độ ngoại ngữ, tác phong làm việc…chứ không hề để ý đến kiến thức VHKD của họ. Kết quả là cả lãnh đạo và nhân viên chỉ làm việc chạy theo lợi nhuận dẫn đến kinh doanh bất chính hoặc làm được vụ nào hay vụ đấy, không giữ chữ tín với khách hàng, sai phạm nhiều trong tác phong công việc làm mất uy tín công ty. Nhiều nước phát triển, đặc biệt là những nước vùng Scandinavia, trong đó có Đan Mạch, rất coi trọng VHKD của họ và không muốn học cách làm của đối tác nước ngoài. Do đó, nếu không hiểu biết và có sự chuẩn bị trước chúng ta rất dễ gặp thất bại trong giao thương với họ. Trong hoạt động thương mại quốc tế, doanh nghiệp sẽ phải thường xuyên tiếp xúc với bạn hàng nước ngoài

đến từ những nền văn hóa khác nhau và khác với Việt Nam. Nếu các thương nhân chỉ có trình độ chuyên môn mà thiếu kiến thức về VHKD thì có thể sẽ dẫn đến kết quả không mong muốn trong giao dịch như thất bại trong việc giới thiệu sản phẩm đến thị trường mới hay hợp đồng không được ký kết… Ngược lại, những người vừa giỏi chuyên môn vừa am hiểu sâu sắc về VHKD của đối tác nước ngoài thì sẽ gặp nhiều thuận lợi trong công việc tìm kiếm và xây dựng mối quan hệ với bạn hàng, trong việc tìm hiểu và thâm nhập thị trường và đặc biệt là dễ dàng trong quá trình đàm phán thương mại. Vì vậy, công tác phổ biến kiến thức về VHKD là rất cần thiết.

Một biện pháp nhanh chóng và tức thời mà doanh nghiệp nên thực hiện là trước khi tiến hành làm ăn với một đối tác nước ngoài, doanh nghiệp cần tạo điều kiện cho những nhân viên của mình tìm hiểu về văn hóa kinh doanh của họ. Làm được như vậy, doanh nghiệp sẽ có hành vi ứng xử phù hợp và gây được thiện cảm tốt từ bạn hàng nước ngoài đó. Hiện nay, Internet chính là phương tiện giúp cho các doanh nghiệp có được nguồn thông tin một cách nhanh chóng và hữu ích nhất. Hầu hết các công ty của Đan Mạch đều có trang web riêng nên việc tìm hiểu về các đối tác nước này đối với các doanh nghiệp Việt Nam sẽ thuận lợi hơn.

Về lâu dài, doanh nghiệp cần chủ động đào tạo cho nhân viên của mình về VHKD nước ngoài thông qua các khóa đào tạo miễn phí trong công ty, hoặc thông qua việc phối hợp với các doanh nghiệp khác tổ chức những cuộc hội thảo, hội đàm để cho nhân viên có thể giao lưu và trao đổi cũng như học hỏi thêm những kiến thức về VHKD một cách hiệu quả. Ngoài ra, doanh nghiệp nên tham gia vào các chương trình hợp tác của giữa hai nước để có được sự hỗ trợ nhiều mặt trong đó có sự hỗ trợ về thông tin thị trường cũng như VHKD Đan Mạch. Chẳng hạn như doanh nghiệp có thể tham gia vào chương trình “Hợp tác Việt Nam - Đan Mạch (B2B)”. Đây là chương trình nhằm hỗ trợ thiết lập quan hệ đối tác lâu dài và bền vững giữa các doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Đan Mạch. Ngân sách viện trợ của B2B ưu tiên dành cho các hoạt động như kết nối doanh nghiệp, nghiên cứu khả thi, đào tạo và trợ giúp kỹ thuật, củng cố điều kiện môi trường làm việc, xúc tiến xuất khẩu, và xúc tiến trách nhiệm xã hội trong công ty.121

121 TBIC, “Chương trình B2B mang lợi ích đến cho doanh nghiệp Việt Nam và Đan Mạch”, Pedersen Indius, 28/08/2007, www.tbic.vn/default/87/tbic_details.aspx?DataID=4461.

Bên cạnh đó, lãnh đạo doanh nghiệp cũng nên lập ra một khoản quỹ để khen thưởng, khích lệ đối với những nhân viên đạt thành tích tốt trong công tác giao dịch và duy trì được quan hệ lâu dài với bạn hàng nước ngoài. Việc làm này sẽ là động lực thúc đẩy nhân viên tự tìm tòi, học hỏi những kiến thức về VHKD để đạt kết quả tốt trong giao dịch thương mại quốc tế. Một việc làm khác cũng khá hữu ích là tổ chức những cuộc thi nhỏ với chủ đề tìm hiểu VHKD các nước cho toàn bộ nhân viên trong công ty. Đây là một hình thức vừa mang tính học hỏi, vừa mang tính giải trí sẽ giúp cho nhân viên tiếp thu kiến thức về văn hóa các nước dễ dàng hơn.

Việc tuyên truyền sự hiểu biết về các đối tác nước ngoài cũng cần phải được thực hiện với sự hỗ trợ của các phương tiện thông tin như sách báo, tạp chí, Internet… Công ty nên thường xuyên đặt các ấn phẩm báo chí chuyên ngành, liên quan đến xúc tiến thương mại. Ngoài ra cần trang bị tốt hệ thống máy vi tính và mạng Internet trong toàn bộ công ty để nhân viên có cơ hội tiếp xúc nhiều hơn với thông tin chuyên ngành, đặc biệt là kiến thức về VHKD của các nước.

3.3.2.2. Chú trọng đầu tư cho công tác nghiên cứu thị trường

Công tác nghiên cứu thị trường đóng vai trò rất quan trọng trong kinh doanh, đặc biệt là trong kinh doanh quốc tế. Thông qua hoạt động này, doanh nghiệp sẽ nắm bắt được thông tin về đất nước, con người, văn hóa, nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng… tại thị trường mục tiêu, từ đó sẽ lập ra được kế hoạch sản xuất và thâm nhập thị trường được thuận lợi và hiệu quả. Đan Mạch là một thị trường có tiềm năng tiêu thụ lớn, có nhiều doanh nghiệp từ những quốc gia khác nhau muốn thâm nhập, do đó thách thức cạnh tranh đang đặt ra cho các doanh nghiệp Việt Nam. Mặt khác, người tiêu dùng Đan Mạch có đời sống cao nên họ yêu cầu khá khắt khe về chất lượng, mẫu mã sản phẩm cũng như chất lượng phục vụ. Vì thế, đầu tư để nghiên cứu và khảo sát kỹ thị trường này là việc làm vô cùng cần thiết.

Các doanh nghiệp nên chú trọng đến bộ phận nghiên cứu thị trường, đặc biệt là nâng cao năng lực toàn diện của đội ngũ nhân viên trong bộ phận này. Chú trọng đào tạo con người chính là nhân tố quan trọng trong kinh doanh hiện nay. Xây dựng được một đội ngũ nhân viên chủ chốt, giỏi chuyên môn, am hiểu văn hóa sẽ là nền