Ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia tới đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa nghiên cứu ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

ĐÀO MINH NGỌC

ẢNH HƯỞNG CỦA KHOẢNG CÁCH VĂN HÓA QUỐC GIA TỚI ĐÁNH GIÁ CỦA KHÁCH DU LỊCH QUỐC TẾ VỀ SỨC HẤP DẪN CỦA TÀI NGUYÊN DU LỊCH VĂN HÓA:

NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành : KINH TẾ DU LỊCH Mã số: 62340410

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. PHẠM TRƯƠNG HOÀNG

TS. HOÀNG THỊ LAN HƯƠNG

HÀ NỘI - 2018

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này này do tôi tự thực hiện và không vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.

Hà Nội, ngày…. tháng…. Năm 2018

Người hướng dẫn 1

PGS.TS. Phạm Trương Hoàng

Người hướng dẫn 2

TS. Hoàng Thị Lan Hương

Tác giả luận án

NCS. Đào Minh Ngọc

Xin trân trọng cảm ơn gia đình và những người thân yêu đã luôn động viên và là điểm tựa cho tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.

Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Phạm Trương Hoàng, TS. Hoàng Thị Lan Hương. Thầy, Cô đã luôn tận tình hướng dẫn, giúp đỡ để tôi có thể hoàn thành nghiên cứu này.

Xin trân trọng cảm ơn thầy cô, bạn bè đồng nghiệp tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Viện Đào tạo Sau đại học và Khoa Du lịch - Khách sạn vì đã luôn quan tâm, chia sẻ với tôi những khó khăn trong công việc và trong quá trình nghiên cứu.

Trân trọng cảm ơn!

Tác giả luận án

NCS. Đào Minh Ngọc

LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU 1

1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của đề tài 1

1.1.1. Về mặt lý luận 1

1.1.2. Về mặt thực tiễn 3

1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án 4

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 4

1.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 5

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án 6

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu 6

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu 7

1.4. Quy trình và nội dung nghiên cứu 7

1.5. Kết cấu của luận án 9

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 10

2.1. Đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 10

2.1.1. Tài nguyên du lịch văn hóa 10

2.1.2. Sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa 12

2.1.3. Đo lường đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 14

2.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa tại điểm đến 19

2.2. Khoảng cách văn hóa quốc gia 21

2.2.1. Văn hóa quốc gia và sự khác biệt văn hóa quốc gia 21

2.2.2. Khái niệm khoảng cách văn hóa quốc gia 23

2.2.3. Đo lường khoảng cách văn hóa quốc gia 24

2.2.4. Đo lường khoảng cách văn hóa quốc gia bằng các chỉ số của Hofstede và phương pháp của Jackson (2001) 28

2.3. Ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia đến sức hấp dẫn của điểm đến, của tài nguyên du lịch văn hóa 33

2.3.1. Ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia đến các hành vi tiêu dùng của khách du lịch quốc tế 33

2.3.2. Ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia đến dự định lựa chọn điểm đến, lựa chọn tài nguyên du lịch văn hóa 35

2.3.3. Ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia tới đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của điểm đến, tài nguyên du lịch 36

2.4. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia đến đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 47

2.4.1. Căn cứ xây dựng mô hình và các giả thuyết nghiên cứu 47

2.4.2. Mô hình nghiên cứu lý thuyết 54

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 58

3.1. Quy trình và phương pháp nghiên cứu 58

3.1.1. Quy trình nghiên cứu 58

3.1.2. Phương pháp nghiên cứu 59

3.2. Thang đo các nhân tố trong mô hình nghiên cứu 69

3.2.1. Thang đo khoảng cách của các yếu tố văn hóa quốc gia 69

3.2.2. Các thuộc tính của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 70

3.2.3. Thang đo Đánh giá của khách du lịch về mức độ quan trọng của tiêu chí trong việc tạo nên sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 71

3.2.4. Thang đo Đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn từ các thuộc tính của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 73

3.2.5. Thang đo động cơ du lịch của khách khi đến thăm tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 75

3.2.6. Thang đo kinh nghiệm du lịch quá khứ tại điểm đến 76

3.2.7. Đặc điểm nhân khẩu học của khách du lịch 76

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 78

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 79

4.1. Kiểm tra các thang đo trong mô hình nghiên cứu 79

4.1.1. Kiểm tra độ tin cậy của các thang đo 79

4.1.2. Kiểm tra hiệu lực của thang đo 83

4.2. Kết quả phân tích ảnh hưởng của khoảng cách văn hóa quốc gia tới đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa 91

4.2.1. Mô hình nghiên cứu hiệu chỉnh 91

4.2.2. Hàm giả định về mối quan hệ của các nhân tố trong mô hình nghiên cứu. 92 4.2.3. Kết quả kiểm định giả thuyết nghiên cứu 95

4.2.4. Tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết nghiên cứu 103

4.2.5. Kết quả phân tích ảnh hưởng của các yếu tố đặc điểm cá nhân tới đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa 105

TIỂU KẾT CHƯƠNG 4 108

CHƯƠNG 5. THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ GỢI Ý ĐỐI VỚI PHÁT

TRIỂN DU LỊCH DỰA VÀO TÀI NGUYÊN VĂN HÓA Ở VIỆT NAM 109

5.1. Thảo luận về các kết quả nghiên cứu lý luận 109

5.1.1. Việc xác định các tiêu chí và đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến là một quá trình năng động, thay đổi phụ thuộc vào điểm đến, vào đặc thù của chuyến đi 109

5.1.2. Khách du lịch quốc tế có xu hướng phân định rõ các nhân tố hấp dẫn mang tính trừu tượng – cụ thể - cảnh quan, bầu không khí khi đánh giá sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 110

5.1.3. Các yếu tố khoảng cách văn hóa quốc gia có ảnh hưởng khác nhau tới đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến 114

5.1.4. Các nhân tố đo lường đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa chịu ảnh hưởng khác nhau từ khoảng cách văn hóa quốc gia 117

5.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở Việt Nam 121

5.2.1. Đánh giá của khách du lịch quốc tế về mức độ quan trọng của các tiêu chí trong việc tạo nên sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở Việt Nam 121

5.2.2. Đánh giá của khách du lịch quốc tế về sức hấp dẫn từ các thuộc tính của tài nguyên du lịch văn hóa ở Việt Nam 123

5.3. Gợi ý đối với phát triển du lịch dựa vào tài nguyên văn hóa ở Việt Nam.125

5.3.1. Khái quát về du lịch văn hóa và tài nguyên du lịch văn hóa ở Việt Nam 125

5.3.2. Một số gợi ý đối với sự phát triển du lịch dựa vào tài nguyên du lịch văn hóa ở Việt Nam 129

5.4. Hạn chế và đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo 135

5.4.1. Hạn chế của mô hình đo lường khoảng cách văn hóa quốc gia 135

5.4.2. Hạn chế khi sử dụng thang đo và phương pháp đo lường đánh giá của khách du lịch về sức hấp dẫn của tài nguyên du lịch văn hóa ở điểm đến khi xác định sức hấp dẫn của những loại hình tài nguyên du lịch văn hóa cụ thể 136

TIỂU KẾT CHƯƠNG 5 137

KẾT LUẬN 138

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Thuật

ngữ

Diễn giải tiếng Việt	Diễn giải tiếng Anh
ATLAS	Hiệp hội du lịch, giải trí, giáo dục Châu Âu	European Association for Tourism and Leisure Education
CDIDV	Chỉ số khoảng cách chủ nghĩa cá nhân	Cultural Distance of Individualism Index
CDIND	Chỉ số khoảng cách thỏa mãn đam mê cá nhân	Cultural Distance of Indulgence Index
CDLTO	Chỉ số khoảng cách định hướng dài hạn	Cultural Distance of Long-Term Orientation Index
CDMAS	Chỉ số khoảng cách nam tính	Cultural Distance of Masculinity Index
CDPDI	Chỉ số khoảng cách quyền lực	Cultural Distance of Power Distance Index
CDUAI	Chỉ số khoảng cách tránh sự rủi ro	Cultural Distance of Uncertainty Advoidance Index
ĐCGT	Động cơ giải trí
ĐCVH	Động cơ văn hóa
DLVH	Du lịch văn hóa	Cultural Tourism
EFA	Phân tích nhân tố khám phá	Exploratory Factor Analasys
ETC	Hội đồng lữ hành Châu Âu	Europian Travel Commission
ICOMOS	Hội đồng di tích và di chỉ quốc tế	International Council On Monument and Sites
IDV	Chủ nghĩa cá nhân	Individualism
IND	Thỏa mãn đam mê cá nhân	Indulgence
KDL	Khách du lịch
KNDL	Kinh nghiệm du lịch quá khứ ở điểm đến của khách du lịch quốc tế	Past Experiences
LTO	Định hướng dài hạn	Long-Term Orientation
MAS	Nam tính	Masculinity
OECD	Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế	Organisation for Economic Co- Operation and Development in