hóa như dịch vụ kinh doanh nhạc số cho đến các sản phẩm gia dụng và cả các dịch vụ. Do tâm lí người tiêu dùng Việt Nam vẫn quen với phương thức mua hàng truyền thống, tức là được tận mắt nhìn và chạm vào hàng hóa để đánh giá chất lượng sản phẩm nên những sản phẩm trên mạng thường được người tiêu dùng lựa chọn nhất là những sản phẩm có tính tiêu chuẩn hóa như sách, CDs, điện thoại di động… Mặt khác, do tính chất giao dịch lớn và các doanh nghiệp nói chung vẫn còn quen thuộc với hình thức giao dịch truyền thống nên các sàn giao dịch B2B tại Việt Nam chưa thực sự phát huy được lợi thế. Trong khi đó, các sàn giao dịch B2C và C2C với đặc điểm là qui mô giao dịch nhỏ và khá linh hoạt lại phát triển khá nhanh.
Bảng 7. Các sản phẩm, dịch vụ được cung cấp trên các website
2006 | 2007 | |
Thiết bị điện tử và viễn thông | 13,4% | 12,6% |
Hàng tiêu dùng | 8,0% | 12,5% |
Sản phẩm cơ khí, máy móc | 8,3% | 11,9% |
Dịch vụ du lịch | 7,2% | 11,7% |
Hàng hóa tổng hợp (Siêu thị điện tử) | 7,2% | 11,4% |
Nông lâm thủy sản | 5,4% | 10,9% |
Dịch vụ luật, tư vấn | 6,0% | 8,4% |
Hàng thủ công mỹ nghệ | 4,9% | 7,8% |
Dệt may, giày dép | 4,2% | 7,6% |
Sách, văn hóa phẩm, quà tặng… | 2,0% | 4,5% |
Sản phẩm số hóa (phần mềm, nhạc,…) | 3,2% | 3,2% |
Có thể bạn quan tâm!
-
Hỗ Trợ Và Xúc Tiến Kinh Doanh – Promotion -
Những Tiền Đề Nhằm Phát Triển Hoạt Động Marketing Điện Tử Tại Việt Nam -
Nguồn Nhân Lực Trong Lĩnh Vực Công Nghệ Thông Tin -
Các Phương Thức Giao Hàng Áp Dụng Trong Doanh Nghiệp -
Tần Suất Cập Nhật Thông Tin Trên Website Của Doanh Nghiệp -
Yếu tố 4p trong marketing điện tử và việc triển khai tại Việt Nam - 10
Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.
Nguồn: Báo cáo Thương mại điện tử năm 2007, Bộ Công thương
Như vậy có thể thấy các sản phẩm được cung cấp trên các website là khá đa dạng. Tại những website như www.25h.com.vn hay www.123mua.com.vn, khách hàng có thể tìm thấy đa số các mặt hàng gia dụng và các sản phẩm cá nhân cần thiết như tại bất kì một siêu thị truyền thống nào. Đối tượng hướng tới của các website này là đại đa số người tiêu dùng phổ thông, do vậy các sản phẩm được cung cấp tại đây là các sản phẩm bách hóa và đều được ghi rõ xuất xứ, đặc điểm, tính năng và cho phép các khách hàng sử dụng được tự do đánh giá để tạo lòng tin cho người tiêu dùng.
Do tính chất của việc giao dịch qua mạng, các sản phẩm có độ tiêu chuẩn hóa cao như điện thoại, sách, đĩa nhạc… hiện là những sản phẩm có doanh số bán trực tuyến cao nhất. Để kích thích nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng, các website cũng đưa ra nhiều phương thức khuyến mại như giảm giá, chương trình khách hàng thân thiết hay dịch vụ giao hàng miễn phí trong thành phố… Bên cạnh việc bán hàng trực tiếp qua website, nhiều doanh nghiệp đã thành công trong việc sử dụng các cửa hàng ảo để hỗ trợ, bổ sung cho cửa hàng truyền thống và mở rộng mạng lưới tiêu thị sản phẩm, nâng cao doanh số bán hàng.
Bảng 8. Doanh số bán hàng trên sàn B2C www.25h.com.vn
Danh mục mặt hàng | Doanh thu (triệu đồng) | |
Quí I/2007 | Thời trang, trang sức Đồ gia dụng Quà tặng Dòng sản phẩm khác | 45,00 70,00 20,00 30,00 |
Quí II/2007 | Dược, mỹ phẩm Đồ văn phòng Đồ dùng học sinh Dòng sản phẩm khác | 15,00 50,25 15,20 56,30 |
Quí III/2007 | Đồ dùng học sinh Thời trang, trang sức Mũ bảo hiểm Dòng sản phẩm khác | 55,00 32,00 250,00 41,50 |
Quí IV/2007 | Vật liệu xây dựng Thiết bị an ninh Đồ nội thất Đồ điện Mũ bảo hiểm Dòng sản phẩm khác | 77,00 15,00 33,50 27,00 298,00 30,00 |
Tổng doanh số bán hàng cả năm | 621,75 | |
Nguồn: Công ty CP đầu tư phát triển truyền hình Hà Nội (HiTV), đơn vị chủ
quản www.25h.com.vn
2. Giá cả
Giống như các doanh nghiệp khác, các siêu thị ảo tại Việt Nam đều áp dụng chiến lược “giá bán”, tức là giá do doanh nghiệp định sẵn. Ở đây, chúng ta sẽ xem xét chính sách giá của một trong những siêu thị ảo uy tín và phổ biến nhất tại Việt Nam là Golmart.
Tất cả các sản phẩm của Golmart đều được niêm yết giá bán cụ thể có hiệu lực trên website bằng tiền đồng Việt nam hoặc tiền USD và đã bao gồm thuế GTGT. Đối với một số mặt hàng nhập khẩu được niêm yết bằng USD, khách hàng có thể thanh toán bằng tiền đồng Việt Nam, quy đổi theo tỉ giá Ngân hàng Ngoại thương vào thời điểm đặt hàng. Nếu khách hàng thanh toán sau 24 giờ kể từ khi đặt hàng, Golmart sẽ áp dụng tỉ giá thanh toán tại thời điểm thanh toán.
Đối với một số mặt hàng đặc biệt có thể bị tác động bởi giá cả thị trường do một số sự kiện nhất định như ngày lễ, ngày tết, làm cho giá cả tăng đột xuất mà Golmart chưa kịp cập nhất giá bán trên website, nếu khách hàng đặt hàng, Golmart sẽ chủ động liên lạc với quý khách để cập nhật giá bán và sẽ chỉ thực hiện đơn hàng khi khách hàng đồng ý với giá bán mới.
Đối với các đơn hàng có giá trị từ 1 triệu VNĐ trở lên và có địa điểm giao hàng ngoài phạm vi TP. Hồ Chí Minh, khách hàng được yêu cầu thanh toán trước tối thiểu 50% giá trị.
Khi đặt hàng, Quý khách được cần phải điền đầy đủ và chính xác các thông tin theo yêu cầu để tạo điều kiện thuận lợi cho Golmart trong việc xử lý và thực hiện đơn hàng. Trong trường hợp có cơ sở để tin rằng các đơn hàng khách đặt không với mục đích mua hàng thực sự, hoặc các đơn đặt hàng không rõ ràng, Golmart có quyền hủy bỏ hoặc từ chối phục vụ các đơn hàng đó. Trong bất cứ trường hợp nào, Gomart sẽ không chịu trách nhiệm đối với những trường hợp
giao hàng chậm trễ hay thất lạc v.v... do khách hàng cung cấp thông tin không chính xác.
Khi mua hàng trên Golmart, khách hàng thường xuyên được hưởng nhiều chương trình khuyến mại, giảm giá của riêng nhà cung cấp và chương trình ưu đãi chung của siêu thị Golmar, ví dụ như chương trình tích điểm thưởng dành cho khách hàng thân thiết để được giảm giá cho những đơn hàng sau hay để được giao hàng miễn phí. Ngoài ra, Golmart cũng thường xuyên áp dụng các chương trình giá khuyến mãi như chương trình Co-shopping (Cùng nhau mua sắm để được giảm giá), chương trình ưu đãi dành cho khách hàng thân thiết, chương trình ưu đãi dành cho khách hàng VIP. Trong chương trình Co-shopping, Golmart sẽ giúp tập hợp nhiều khách hàng mua lẻ có cùng nhu cầu lại với nhau để phối hợp đăng ký mua hàng. Bằng cách này, người tiêu dùng được hưởng giá bán buôn, giá rẻ hoặc giá khuyến mãi mà nếu mua lẻ không có được. Còn nhà cung cấp được lợi do thu hút được nhiều khách hàng tham gia hơn. ưu đãi dành cho khách hàng thân thiết. [31]
Chính sách giá của các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến của Việt Nam nhìn chung khá minh bạch, nhất là từ khi có sự xuất hiện của các website cho phép người dùng có khả năng so sánh trực tiếp giá của một sản phẩm giữa những nhà phân phối khác nhau. Website nổi tiếng nhất trong lĩnh vực này là website www.aha.com.vncủa Công ty cổ phần Giấc mơ Việt. Với website này, khách hàng có thể so sánh giá của sản phẩm giữa những nhà cung cấp đã đăng kí trên website, tuy nhiên website này có hạn chế là chỉ cho phép các khách hàng so sánh giá trong phạm vi các sản phẩm điện tử.
3. Hoạt động phân phối
Hiện nay, các website tại Việt Nam thực hiện hoạt động phân phối qua hai kênh chủ yếu là phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp.
Phân phối trực tiếp là hoạt động phân phối sản phẩm một cách hoàn hảo thông qua Internet. Các sản phẩm thường được phân phối theo kênh này là các sản phẩm số hóa như âm nhạc hay phần mềm. Tại Việt Nam, hai công ty hàng không hàng đầu là Vietnam Airlines và Pacific Airlines cũng bắt đầu triển khai phân phối theo kênh này với việc tiến hành hoạt động bán vé điện tử.
Vietnam Airlines đã tiến hành triển khai dự án vé máy bay điên tử từ năm 2005 và đưa vào áp dụng thí điểm trong tháng 11/2006 với chặng Hà Nội – TP Hồ Chí Minh. Thời gian đầu, khách hàng vẫn phải đến các đại lí bán bé để thanh toán và nhận vé điện tử, thực chất là các chi tiết hành khách và chuyến bay được in ra một tờ giấy thông thường. Bắt đầu từ tháng 12/2007, Vietnam Airlines triển khai đại trà việc bán vé điện tử cho tất cả các tuyến bay nội địa và từ giữa năm 2008 sẽ thực hiện phân phối vé qua các kênh như Internet, hoặc qua các hãng có hợp đồng xuất vé trên chuyến bay của Vietnam Airlines. [29]
Pacific Airlines, hãng hàng không giá rẻ đầu tiên của Việt Nam đã chuyển qua áp dụng hình thức bán vé điện tử trong toàn hệ thống bắt đầu từ ngày 13/2/2007. Toàn bộ hoạt động đặt chỗ, mua bán vé, in vé và thanh toán đều được thực hiện thông qua mạng Internet.
Hình 3. Hình thức vé điện tử của Pacific Airlines
Khác với hình thức bán vé truyền thống, trong đó cuống vé máy bay là chứng từ có độ đảm bảo cao do đáp ứng những yêu cầu đặc biệt về loại giấy, mẫu mã, hình thức in ấn, vé điện tử không có sự đảm bảo này để chứng minh tính “bản gốc” của chứng từ. Do đó, nếu khách hàng cần chứng từ làm căn cứ kê khai và khấu trừ thuế về sau (trong trường hợp tiền mua vé được trích từ chi phí hoạt động của doanh nghiệp hoặc tổ chức) thì các hãng hàng không khi bán vé điện tử cho khách vẫn phải phát kèm theo phiếu thu. Yêu cầu này của Bộ Tài chính đã phần nào hạn chế tác dụng của vé điện tử ,à giảm chi phí quản lí đi kèm với giấy tờ, đồng thời gây phức tạp cho việc triển khai qui trình bán vé hoàn chỉnh qua mạng Internet.
Phân phối gián tiếp là hình thức phân phối trong đó mạng Internet đóng vai trò là một trung gian giúp nhà sản xuât đưa sản phẩm của mình đến với khách hàng thông qua các nhà bán lẻ trên mạng (e-retailer) và đại lí trợ giúp mua hàng (shopping agent). Tại Việt Nam hiện nay đây là hình thức phân phối được đông đảo các công ty ứng dụng bởi tính hợp lí của nó. Các doanh nghiệp có nhu cầu
bán hàng trên mạng sẽ tìm đến các e-mail-shop nổi tiếng như 25h, Golmart hay Megabuy như một địa chie phân phối, giám sát và quản lí bán hàng, còn người tiêu dùng tìm đến các siêu thị ảo này như một đầu mối cung cấp hàng hóa đủ loại.
Megabuy, cũng như các siêu thị ảo khác của Việt Nam là mô hình bán hàng siêu thị điện tử B2C, B2B phỏng theo mô hình bán hàng trực tuyến của BestBuy, Amazon (tương tự như mô hình siêu thị bán lẻ và bán buôn trực tiếp Metro, BigC nhưng chủ yếu tập trung vào việc bán hàng qua mạng Internet). Ngoài hệ thống cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm của Megabuy, thông qua website này, doanh nghiệp có cơ hội đưa sản phẩm tới cho hàng triệu khách hàng là người tiêu dùng cuối cùng. Những mô hình e-mail-shop như vậy còn là kênh giúp các doanh nghiệp xây dưng, thiết lập, kết nối và phát triển hệ thống đại lí của doanh nghiệp tại địa phương.
Việc phân phối qua các cửa hàng ảo như vậy giúp cho doanh nghiệp tối thiểu hóa được chi phí marketing, chi phí kho bãi, showroom, nhân viên. Đây cũng là cách để giải quyết phần nào vấn đề hàng tồn kho, tối đa hóa lợi nhuận và tạo ra sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Các website bán hàng trực tuyến cũng có thuận lợi là hoạt động liên tục trên mạng Internet, cung cấp thông tin và nhận đơn đặt hàng đến các khách hàng ở tất cả mọi nơi trong và ngoài Việt nam trong toàn thời gian.