Phát Huy Tính Tích Cực, Chủ Động, Sáng Tạo Của Người Học, Lấy Người Học

đứng trên quan điểm, lập trường giai cấp vô sản để giải thích, phân tích nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, niềm tin của người học vào lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vào con đường mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn.

Nguyên tắc tính khoa học, tính thực tiễn đòi hỏi giảng viên ngoài việc chú trọng đến việc truyền đạt đúng, đủ nội dung kiến thức trong giáo trình, đồng thời cần chú trọng đến việc bổ sung, cập nhật những vấn đề lý luận mới và lồng ghép thực tiễn của cuộc sống vào bài giảng. Đặc biệt trong nội dung giảng dạy cần biên soạn những bài tập tình huống vận dụng những kiến thức LLCT để giải quyết những vấn đề thực tiễn cuộc sống đang đặt ra. Đảm bảo những kiến thức LLCT học viên lĩnh hội có khả năng vận dụng vào thực tế. Đồng thời, chú ý vận dụng quan điểm của Hồ Chí Minh về nội dung và cách thức dạy học LLCT. Đó là, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm gốc nhưng tài liệu và chương trình phải được xếp đặt lại cho phù hợp với trình độ tiếp thu và nhận thức của người học vốn không đồng đều, ở cấp cơ sở của TTBDCTCH. Bởi theo Người, tài liệu không thích hợp thì học không có ích lợi gì.

4.4.2. Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, lấy người học làm trung tâm, giúp học viên tiếp tục tự học, tự nâng cao kiến thức

Giảng viên cần tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học, lấy người học làm trung tâm, người học tham gia tích cực vào quá trình đào tạo. Đào tạo phải giúp học viên tiếp tục tự học, bổ sung, mở rộng và nâng cao kiến thức; rèn luyện về phương pháp tư duy; vận dụng giải quyết tình huống thực tiễn; tăng cường sự tính chủ động, sáng tạo của học viên và ứng dụng công nghệ thông tin; đa dạng hóa phương thức truyền đạt kiến thức.

Trong điều kiện đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và xu thế giao lưu, hội nhập quốc tế, việc giảng dạy các môn LLCT không chỉ xuôi chiều, “tô hồng”; cần kết hợp việc giảng dạy LLCT với gợi mở những vấn đề thực tiễn cần phê phán và đấu tranh tư tưởng một cách

tích cực, để hình thành, rèn luyện ý thức chính trị nhạy cảm, tinh thần đấu tranh phê phán, chống lại những quan điểm thù địch, sai trái, phi mácxít, góp phần làm sáng tỏ bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, tính đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta trong việc hoạch định đường lối, chủ trương, chính sách và chỉ đạo tổ chức thực tiễn công cuộc đổi mới. Giảng viên cần khuyến khích học viên phát biểu ý kiến, với những ý kiến còn chưa đúng, chưa chính xác cần có sự trao đổi lại, không phê bình, quy chụp với những ý kiến trái chiều.

4.4.3. Tích cực đổi mới phương pháp dạy và học, chú trọng sử dụng linh hoạt, hiệu quả các phương pháp, hình thức dạy và học

Các giảng viên cần sử dụng linh hoạt các phương pháp giảng dạy, kết hợp nhuần nhuyễn giữa phương tiện hiện đại và phương pháp giảng dạy tích cực; tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với nội dung giáo dục phù hợp; tăng cường hoạt động tự học tích cực; tăng cường thực hành, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề đời sống như: tăng cường việc liên hệ những điều đã học với thực tiễn cuộc sống, tạo ra các bài tập tình huống, những giả định gắn với công việc, nhiệm vụ hằng ngày của người học,...; tăng cường sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học nhằm tạo ra sự hứng thú cho người học.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 218 trang tài liệu này.

Đối với học tập LLCT, việc tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng là hình thức cơ bản nhưng bên cạnh việc học theo trường lớp, Hồ Chí Minh cũng đã đặc biệt đề cao quá trình tự học lý luận của cán bộ. Người yêu cầu: "Ở các cơ quan, mỗi ngày ít nhất phải học tập một tiếng đồng hồ... Những giờ học tập đều tính như những giờ làm việc. Khi cất nhắc cán bộ, phải xem kết quả học tập cũng như kết quả công tác khác mà định"[98, 313]. Vì vậy, các TTBDCTCH cần sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức học tập, học trên lớp, học qua quá trình đi khảo sát, nghiên cứu thực tế, yêu cầu học viên trong quá trình làm việc, tiếp xúc với nhân dân, học kinh nghiệm của nhân dân và rút ra những kinh nghiệm trong quá trình tổ chức công việc chuyên môn để cùng chia sẻ và học hỏi lẫn nhau...

Tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin, nhất là mạng internet, mạng xã hội. Hiện nay, internet và mạng xã hội đã trở thành một phương tiện truyền thông quan trọng và có tốc độ phát triển nhanh chóng. Giao tiếp qua Internet, mạng xã hội chi phối ngày càng lớn thời gian và không gian của nhiều người. Vì thế, để nâng cao nhận thức, hiệu quả việc tuyên truyền, giáo dục LLCT thì không thể chỉ sử dụng các phương thức truyền thống mà cần phải có những cách thức tuyên truyền, giáo dục mới, sử dụng có hiệu quả internet, mạng xã hội, tuyên truyền qua báo mạng, trang tin điện tử. Cùng với việc xây dựng tài liệu tuyên truyền, giáo dục theo cách truyền thống như biên soạn tài liệu hỏi - đáp, đĩa, phim thì cần phải tuyên truyền, giáo dục qua các sản phẩm truyền thông hiện đại trên mạng internet như xây dựng các clip, video, website, tổ chức thi trực tuyến, xây dựng những mô hình hay như câu lạc bộ, diễn đàn trên mạng xã hội để thu hút cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia…Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào các lĩnh vực quản lý của trung tâm có hiệu quả. Xây dựng trang thông tin điện tử để thường xuyên thông tin về nội dung, hoạt động giáo dục LLCT và cập nhật chủ trương, chính sách mới của Trung ương, địa phương nhằm phục vụ cán bộ, đảng viên và nhân dân ở cơ sở. Cần xây dựng cơ sở dữ liệu về giáo dục LLCT phù hợp với quá trình chuyển đổi số quốc gia.

4.4.4. Đổi mới phương thức thi, kiểm tra, đánh giá học tập, sử dụng công nghệ thông tin; tăng cường trách nhiệm của giảng viên.

Lãnh đạo TTBDCTCH cần chỉ đạo việc cải tiến, đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên, từ khâu ra đề thi, đề kiểm tra, đến chấm bài.

Phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên cần tổ chức cả thi viết, thi vấn đáp và viết tiểu luận. Đối với những bài thi viết cũng nên thay đổi sang kết hợp giữa câu hỏi trắc nghiệm và câu hỏi tự luận. Như thế vừa đảm bảo kiến thức của học viên vừa rộng vừa sâu về LLCT lại rèn

khả năng phát hiện vấn đề và tư duy lôgic trong nghiên cứu khoa học.

Trong cách ra đề cần khuyến khích ra những đề thi, kiểm tra có tính tổng hợp, những câu hỏi mở, cho học viên được sử dụng tài liệu khi làm bài. Đề thi không kiểm tra theo mục tiêu thuộc bài mà là những câu hỏi đảm bảo kiểm tra được các mức độ: hiểu, so sánh, vận dụng, phân tích, đánh giá. Ít nhất phải dành 50% số điểm cho việc vận dụng kiến thức lý luận vào thực tiễn, trong đó cần chú ý đánh giá tính sáng tạo của học viên khi áp dụng lý luận vào thực tiễn công tác. Các câu hỏi, đề thi đòi hỏi học viên phải phát huy tính độc lập, sáng tạo trong việc vận dụng kiến thức đã học để giải đáp những vấn đề thực tiễn đặt ra; gắn lý luận với xử lý những tình huống trong thực tế lãnh đạo, quản lý ở cơ sở, góp phần giảm thiểu tiêu cực trong quá trình làm bài thi, kiểm tra của học viên, chấm thi của giảng viên, từng bước khắc phục bệnh thành tích trong đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị. Nghiêm túc thực hiện quy chế thi cử, kiểm tra hết môn và viết thu hoạch nhằm từng bước chuyển quá trình đào tạo, bồi dưỡng thành quá trình tự đào tạo, bồi dưỡng. Chú trọng tiến hành lấy phiếu phản hồi từ người học để rút kinh nghiệm trong lãnh đạo, quản lý, giảng dạy.

4.5. Nhóm giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên

4.5.1. Kiện toàn tổ chức bộ máy, đổi mới cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với giảng viên

Cấp ủy cấp huyện cần thực hiện tốt công tác quy hoạch, kiện toàn đội ngũ giảng viên chuyên trách, giảng viên kiêm nhiệm đủ về số lượng, đảm bảo được chất lượng giảng dạy.

Trước hết, cần xây dựng tiêu chuẩn đối với giảng viên giảng dạy LLCT tại các TTBDCTCH. Đối với giảng viên giảng dạy LLCT cần có bản lĩnh chính trị vững vàng, mẫu mực về mọi mặt: tư tưởng, đạo đức, tác phong làm việc, có năng lực nghiên cứu LLCT

Mỗi trung tâm có ít nhất 2 - 3 giảng viên chuyên trách trên tổng số biên chế của trung tâm. Giảng viên về công tác tại trung tâm phải thông qua hội đồng thi tuyển, xét tuyển hoặc thẩm định. Đảm bảo tiêu chuẩn giảng viên tham gia công tác giảng dạy phải là đảng viên; có trình độ lý luận chính trị cao cấp, có trình độ cử nhân chuyên ngành thuộc lĩnh vực khoa học xã hội nhân văn, có bằng hoặc giấy chứng nhận học lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm trừ trường hợp đã tốt nghiệp sư phạm; có kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn.

Việc thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, giảng viên, viên chức, người lao động tại các TTBDCTCH phải được xác định theo vị trí việc làm đảm nhiệm trong đơn vị sự nghiệp trực thuộc cấp ủy cấp huyện. Theo đó, cán bộ, viên chức và người lao động được hưởng lương theo bảng lương chung của Đảng. Giám đốc trung tâm ngoài chế độ tiền lương theo quy định được hưởng phụ cấp kiêm nhiệm theo hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền. Phó giám đốc trung tâm được hưởng phụ cấp chức vụ lãnh đạo hoặc lương chức vụ lãnh đạo như phó trưởng ban của Đảng ở cấp huyện. Giảng viên chuyên trách ngoài chế độ tiền lương theo quy định, được hưởng phụ cấp nhà giáo như giảng viên hệ trung học chuyên nghiệp trong hệ thống giáo dục công lập. Giảng viên phải thực hiện chế độ đi nghiên cứu thực tế, tổng kết thực tiễn cơ sở, thực hiện các nhiệm vụ trong quy trình giảng dạy: soạn bài, giảng bài, soạn đề, đáp án, tổ chức thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học viên, tham gia tổ chức và quản lý lớp học; thực hiện đầy đủ, chất lượng các hoạt động khoa học, nghiên cứu đề án; tham dự các khóa học, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới theo quy định. Giảng viên kiêm nhiệm là cấp ủy huyện, trưởng, phó các ngành, đoàn thể cấp huyện; được giám đốc trung tâm đề nghị và cấp ủy cấp huyện ra quyết định công nhận; khi thực hiện chế độ giảng dạy được hưởng chế độ thù lao theo quy định. Các trung tâm căn cứ kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn được cấp ủy cấp huyện phê duyệt

hằng năm để ký hợp đồng phân công giảng viên kiêm nhiệm lên lớp.

Đổi mới, hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo động lực khuyến khích đội ngũ giảng viên lý luận chính trị. Có chính sách đãi ngộ và cải tiến chế độ lương cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục để giảng viên đủ sống bằng lương và cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp trồng người. Có cơ chế, chính sách đối với việc học tập nâng cao trình độ, cung cấp thông tin, tham quan thực tế; có cơ chế, chính sách thu hút tuyển dụng được sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi, cán bộ có năng lực, có đạo đức và bản lĩnh chính trị vào làm việc tại trung tâm; khuyến khích giảng viên tham gia tổng kết thực tiễn nghiên cứu lý luận, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, cơ hội, thù địch.

4.5.2. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giảng viên lý luận chính trị

Cấp ủy cấp huyện, Ban Tuyên giáo cấp tỉnh và cấp huyện cần có kế hoạch, quan tâm chú trọng xây dựng đội ngũ giảng viên có kiến thức chuyên sâu, kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có phương pháp giảng dạy phù hợp và tâm huyết với nghề. Điều quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng giáo dục LLCT là phải xây dựng và phát triển đội ngũ những người thầy có trí tuệ và nhân cách, giàu lòng yêu nghề, tâm huyết, mẫu mực trong giảng dạy, trong hoạt động nghiên cứu và trong cuộc sống. Để làm được điều này những thầy cô giảng dạy phải có được trình độ chuyên môn vững chắc, đảm bảo đủ tiêu chuẩn theo quy định, có khả năng sư phạm, và đặc biệt còn phải có vốn sống thực tiễn sâu rộng; được đi học cao cấp LLCT theo Quyết định số 1853- QĐ/BTGTW ngày 4/3/2010 của Ban Tuyên giáo Trung ương về ban hành Quy chế Giảng dạy và học tập của Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

Cấp ủy cấp huyện chủ động phát hiện, quy hoạch, sắp xếp, bố trí, xây dựng đội ngũ lãnh đạo quản lý, cán bộ, giảng viên đảm bảo tiêu chuẩn và

trình độ chuyên môn, lý luận chính trị theo quy định; hằng năm tiến hành rà soát, tuyển chọn, đánh giá cán bộ, giảng viên, xây dựng kế hoạch đào tạo và đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên từng bước bảo đảm yêu cầu về trình độ và nghiệp vụ sư phạm.

Các trung tâm bồi dưỡng chính trị chủ động, tích cực đổi mới để nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, giảng viên; hoạt động tự bồi dưỡng chuyên môn, trao đổi, học tập kinh nghiệm cần tiếp tục được tăng cường; quan tâm đúng mức hơn tới công tác xây dựng đội ngũ giảng viên kiêm chức nhằm phát huy thế mạnh của những đồng chí cán bộ lãnh đạo, quản lý ở địa phương giàu kinh nghiệm thực tiễn, có chuyên môn sâu, có kỹ năng tốt trong các lĩnh vực công tác khác nhau giúp cho học viên nâng cao kiến thức thực tiễn.

Hiện nay đang có sự hụt hẫng về đội ngũ cán bộ chuyên gia đầu đàn trong giảng dạy lý luận chính trị. Để khắc phục vấn đề này, trước mắt cần xây dựng cơ chế để thu hút những học sinh giỏi tham gia học chuyên ngành lý luận chính trị ở các bậc đại học, những người giỏi LLCT về công tác tại các cơ quan lý luận của Đảng và Nhà nước, và về công tác tại trung tâm. Cấp ủy các cấp cần lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng kế hoạch hàng năm đào tạo, bổi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ, đảng viên, sớm rà soát, lựa chọn và tổ chức đào tạo một đội ngũ cán bộ để trở thành những chuyên gia đầu đàn trong nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị sau này.

Để tăng cường tính thực tiễn cho giảng viên giảng dạy tại các TTBDCTCH, cần tiến hành luân chuyển cán bộ từ các ban Đảng, các đoàn thể chính trị - xã hội về trung tâm hoặc điều động cán bộ từ trung tâm sang làm chuyên viên, phó các ban chuyên trách tham mưu, giúp việc huyện ủy, hoặc các phòng thuộc khối chính quyền và ngược lại. Chủ động phối hợp với trường chính trị, các trường đại học trên địa bàn mở các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, hoặc mời các chuyên gia, nhà khoa học am hiểu sâu về

công tác giáo dục LLCT để tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên.

Ban Tuyên giáo Trung ương và cấp ủy các cấp cần hướng dẫn và tổ chức hằng năm hoặc định kỳ hội thi, hội thao giảng viên LLCT giỏi để giảng viên các TTBDCTCH có điều kiện trao đổi, học tập kinh nghiệp giảng dạy LLCT của các đồng nghiệp.

4.6. Nhóm giải pháp vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong đảm bảo các điều kiện, cơ sở vật chất

Trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn quan tâm đến công tác giáo dục, Người yêu cầu: “Các cô, các chú, các cháu phải cùng nhau tổ chức và quản lý đời sống vật chất và tinh thần ở các trường học ngày một tốt hơn, tăng cường đảm bảo sức khỏe và an toàn”[109, 507]. Thực hiện lời dạy của Người, Ban Bí thư cần xây dựng quy định về tiêu chí và quy trình công nhận trung tâm chính trị cấp huyện đạt chuẩn quốc gia để các địa phương có kế hoạch, cơ sở, căn cứ thực hiện. Cấp ủy cấp huyện cần chú ý tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học, từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất phục vụ công tác đào tạo, bồi dưỡng tại các TTBDCTCH.

Trong quy định về trung tâm đạt chuẩn cần có tiêu chí về xây dựng cơ sở vật chất cho trung tâm. Mỗi trung tâm có cơ sở vật chất, khuôn viên riêng đảm bảo đủ điều kiện cho việc giảng dạy và học tập. Đầu tư phòng, lớp và trang thiết bị hiện đại, phù hợp với phương pháp dạy học tích cực. Mỗi trung tâm cần có ít nhất một hội trường đảm bảo 70-120 chỗ ngồi để phục vụ việc tổ chức các lớp học tập nghị quyết, báo cáo tình hình thời sự; 2-3 phòng học từ 30-70 chỗ ngồi để bồi dưỡng, tập huấn và tổ chức thảo luận. Phòng học đầy đủ các thiết bị đảm bảo cho việc học tập và giảng dạy như bàn ghế, hệ thống âm thanh, loa đài, máy chiếu…. Mỗi TTBDCTCH phải có thư viện, nơi nào có điều kiện thì xây dựng thư viện điện tử, có tối thiểu 5 máy tính nối mạng,