Tình Hình Khởi Tố, Điều Tra, Truy Tố Tội Giao Cấu Hoặc Thực Hiện Hành Vi Quan

hại tình dục người dưới 18 tuổi thì giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác được giải thích, hướng dẫn tại khoản 2 Điều 3 như sau:

“2. Hành vi quan hệ tình dục khác quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi...), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây:

a) Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người

khác;

b) Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi...),

dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.”

Thứ tư, tại điều luật này (Điều 145) quy định bổ sung một khoản mới, đó là khoản 4 quy định về hình phạt bổ sung có thể được áp dụng đối với người phạm tội gồm: “cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm” [33, tr 104]. Việc bổ sung khoản mới này là phù hợp với yêu cầu đấu tranh phòng chống đối với loại tội phạm này trong giai đoạn hiện nay.

Như vậy, việc sửa đổi, bổ sung đối với tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi của BLHS năm 2015 có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo vệ quyền trẻ em, khắc phục một số hạn chế, bất cập của BLHS năm 1999 qui định về các tội xâm phạm tình dục trẻ em nói chung và tội giao cấu với trẻ em nói riêng. Bên cạnh đó, khi áp dụng quy định này trong thực tiễn vẫn còn một khó khăn, vướng mắc nhất định như:

- Không quy định rò người phạm tội phải biết rò khi thực hiện hành vi phạm tội bị hại là người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi.

- Chưa quy định rò giới tính của người thực hiện hành vi phạm tội cũng như giới tính của người bị hại.

Kết luận chương 1

Trong chương này, luận văn đã làm rò được khái niệm về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, các dấu hiệu pháp lý đặc trưng. Ngoài ra, luận văn nêu được những dấu hiệu khác nhau nhằm phân biệt tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi với các tội xâm phạm tình dục trẻ em khác. Bên cạnh đó, tác giả cũng đã khái quát lịch sử quy định tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong pháp luật hình sự Việt Nam từ năm 1945 đến nay. Đặc biệt là từ khi pháp điển hóa pháp luật hình sự lần thứ nhất (năm 1985), sau đó là Bộ luật hình sự năm 1999 và Bộ luật hình sự năm 2015 với những thay đổi về kỹ thuật lập pháp và nội dung điều khoản cho phù hợp với yêu cầu đấu tranh phòng chống tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trong giai đoạn hiện nay.

Kết quả nghiên cứu trong chương này cho thấy việc nắm rò những vấn đề lý luận và qui định của pháp luật hình sự về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hết sức quan trọng, nó là cơ cở cho việc định tội danh và quyết định hình phạt một cách đúng đắn nhất, tránh được tình trạng làm oan người vô tội cũng như bỏ lọt tội phạm.

Chương 2

THỰC TRẠNG ÁP DỤNG QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ VỀ TỘI GIAO CẤU HOẶC THỰC HIỆN HÀNH VI QUAN HỆ TÌNH DỤC

KHÁC VỚI NGƯỜI TỪ ĐỦ 13 ĐẾN DƯỚI 16 TUỔI TẠI QUẬN 9, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

2.1. Tổng quan tình hình áp dụng qui định của pháp luật hình sự trong khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về tội giao cấu hoặc thực hiện hành tình dục vi khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh

2.1.1 Tình hình khởi tố, điều tra, truy tố tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi tại Quận 9

Quận 9 nằm phía Đông của Thành phố Hồ Chí Minh, có diện tích 113,97 km2 với số dân 310.107 người, cách trung tâm thành phố khoảng 13 km. Phía đông của Quận giáp huyện Long Thành và thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai; phía Tây giáp quận Thủ Đức; phía Nam giáp huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai (qua sông Đồng Nai) và Quận 2; phía Bắc giáp thành phố Dĩ An, tỉnh Bình Dương; nằm trong vùng chuyển chuyển tiếp giữa Đông Nam Bộ và Đồng Bằng Sông Cửu Long.

Mặc dù mới thành lập nhưng Quận 9 là một trong những quận, huyện của Thành phố có tốc độ phát triển kinh tế xã hội nhanh. Với vị trí địa lí thuận lợi nên Quận 9 thu hút được nhiều nhà đầu tư, khu công nghệ cao đi vào hoạt động, nhiều doanh nghiệp, nhà máy được thành lập, nhiều trường đại học, cao đẳng, bệnh viện được xây dựng nên lượng dân cư đến sinh sống và học tập tại địa bàn quận ngày càng tăng.

Bên cạnh số lượng dân cư đông, tăng nhanh, đối tượng dân cư trên địa bàn quận cũng tương đối nhiều, phức tạp, theo đó là tốc độ đô thị hóa ngày

càng cao với nhiều loại hình dịch vụ khác nhau ngày càng phát triển. Cùng với sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, tình hình tội phạm nói chung, tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nói riêng diễn biến ngày càng phức tạp hơn. Trước tình hình đó, các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh đã tăng cường công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về tội phạm này, góp phần đấu tranh ngăn chặn tội phạm.

Theo số liệu thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh thì trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020 trên địa bàn Quận 9 phát hiện khởi tố, điều tra, truy tố 1690 vụ án hình sự với 1473 bị can trong đó có 25 vụ với 23 bị can về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Bảng số liệu dưới đây đã phản án rò điều này.

Bảng 2.1: Tỷ lệ án xâm hại tình dục trẻ em đã khởi tố, điều tra, truy tố từ năm 2016-2020

Năm

Số vụ án hình sự nói chung		Số vụ án về tội qui định tại Điều 115, Điều 145		Tỷ lệ %
Số vụ án (1)	Số bị can (2)	Số vụ án (3)	Số bị can (4)	Số vụ án (3/1)	Số bị can (4/2)
2016	363	264	8	8	2,2	3,03
2017	273	264	7	6	2,56	2,27
2018	217	173	1	1	0,46	0,58
2019	245	242	4	3	1,63	1,24
2020	592	530	5	5	0,84	0,94
Tổng	1690	1473	25	23	1,48	1,56

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.

Nguồn: Báo cáo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh

Trong tổng số vụ án bị khởi tố, điều tra, truy tố về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi thì có 24/25 vụ bị xử lý về hành vi giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (chiếm tỷ lệ 96%), chỉ có 01 vụ bị xử lý về hành vi quan hệ tình dục khác. Nghiên cứu số liệu thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9 thì thấy số vụ án và số bị can bị khởi tố, điều tra, truy tố về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi trong 5 năm qua có năm tăng có năm giảm. Trong đó có năm 2016 là năm có số vụ án và số bị can bị xử lý về tội phạm này nhiều nhất với 7 vụ án với 7 bị can còn năm 2018, số vụ án, và số bị can bị khởi tố ít nhất 1/25 vụ án với 1/23 bị can. Số bị can trong vụ án đều là nam giới, không có trường hợp nào là nữ. Độ tuổi của người phạm tội hầu hết là từ 18 tuổi đến 25 tuổi. Họ có thể là sinh viên và công nhân và người làm công việc tự do. Đây là nhóm tuổi năng động, có khả năng tiếp cận công nghệ thông tin, mạng xã hội. Người bị hại tất cả đều là trẻ em gái, độ tuổi đa số là 14-15 tuổi, không có trường hợp nào người bị hại là nam giới hay đồng tính, chuyển giới.

2.1.2. Tình hình xét xử

Theo số liệu báo cáo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020, Tòa án nhân dân Quận 9, Thành phồ Hồ Chí Minh đã đưa ra xét xử tổng cộng 32 vụ với 33 bị cáo về tội xâm hại tình dục trẻ em, trong đó tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là 13 vụ án với 14 bị cáo chiếm tỷ lệ 40,6 % vụ và 42,4 % bị cáo, cụ thể được thể hiện qua bảng 2.2 dưới đây.

Bảng 2.2: Tỷ lệ số vụ án bị xét xử về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi so với tổng các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em

Năm

Số vụ án bị xét xử về các tội xâm hại tình dục trẻ em		Số vụ án bị xét xử theo Điều 115, Điều 145		Tỷ lệ %
Số vụ án	Số bị cáo	Số vụ án	Số bị cáo	Số vụ án	Số bị cáo
2016	6	7	5	6	83,3	87,7
2017	7	7	2	2	28,5	28,5
2018	8	8	2	2	25	25
2019	5	5	1	1	20	20
2020	6	6	3	3	50	50
Tổng	32	33	13	14	40,6	42,4

Nguồn: Báo cáo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh

So với vụ án bị khởi tố, điều tra, truy tố thì số vụ án bị xét xử về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nhìn chung chiếm tỷ lệ thấp, khoảng trên 50% và không đồng đều giữa các năm (xem Bảng 2.3 dưới đây)

Bảng 2.3: Tỷ lệ số vụ án và bị can bị xét xử so với số vụ án và bị can bị khởi tố, điều tra, truy tố về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi

Năm

Số vụ khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử			Số người bị khởi tố, truy tố, xét xử
Khởi tố, truy tố	Xét xử	Tỷ lệ %	Khởi tố, truy tố	Xét xử	Tỷ lệ %
2016	8	5	62,5	8	6	75
2017	7	2	28,5	6	2	33
2018	1	2	200,0	1	2	200
2019	4	1	25,0	3	1	33
2020	5	3	60,0	5	3	60
Tổng	25	13	52 %	13	14	107,7

Nguồn: Báo cáo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh

Mặt khác, qua bảng số liệu thống kê nêu trên cho thấy các vụ án giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo Điều 115 BLHS năm 1999, Điều 145 BLHS năm 2015 hàng năm luôn chiếm tỷ lệ cao so với các tội phạm tình dục trẻ em khác. Trong tổng số 14 bị cáo đã bị xét xử về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi có 4 bị cáo bị xét xử theo Khoản 1 (chiếm tỷ lệ 28,6%) và 10 bị cáo bị xét xử theo Khoản 2 (chiếm tỷ lệ 71,4%). Đặc biệt không có trường hợp nào bị xét xử theo khoản 3 (xem Bảng 2.4 dưới đây):

Bảng 2.4: Số liệu các bị cáo đã bị xét xử về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi theo khung hình phạt từ năm 2016-2020

Năm

Số bị cáo đã xét xử Điều 115, Điều 145	Khoản 1 của Điều 115 Điều 145	Khoản 2 của Điều 115 Điều 145	Khoản 3 của Điều 115 Điều 145	Khoản 4 Điều 145
2016	6	2	4	0	0
2017	2	0	2	0	0
2018	2	1	1	0	0
2019	1	0	1	0	0
2020	3	1	2	0	0
Tổng	14	4	10	0	0

Nguồn: Báo cáo thống kê của Viện kiểm sát nhân dân Quận 9, Tp. Hồ Chí Minh

Nhìn chung giai đoạn năm 2016-2020 các vụ án về tội giao cấu với trẻ em được Tòa án nhân dân Quận 9 đưa ra xét xử hầu hết đúng người, đúng tội, hạn chế tối đa các bản án, quyết định bị hủy sửa do lỗi chủ quan. Các bản án tuyên phù hợp với với quy định của pháp luật, có tính thuyết phục cao được người dân đồng tình ủng hộ, bản thân các bị cáo đã bị xét xử thấy được lỗi