Thi hành án treo từ thực tiễn quận 11 thành phố Hồ Chí Minh

bảo đời sống dân sinh đang bị tác động bởi suy thoái kinh tế thế giới, xung đột chính trị, tranh chấp khu vực, trên biển Đông; tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội còn tiếp tục diễn biến phức tạp và có xu hướng ngày càng gia tăng.

Do xã hội ngày càng phát triển nên tội gia tăng. Hiện nay, tình trạng bạo lực của tội phạm ngày càng nghiêm trọng và tăng cao đến mức báo động.

Tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia sẽ ngày càng phát triển là một đặc điểm mới trong điều kiện toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế, quốc tế.

Hiện nay các tội phạm trốn thuế, gian lận thương mại, tham nhũng, buôn lậu sẽ phát triển với hình thức, thủ đoạn tinh vi hơn, có cả doanh nghiệp nước ngoài, có sự thông đồng giữa các doanh nghiệp và sự tiếp tay của cán bộ thoái hóa, biến chất trong hệ thống chính trị và các cơ quan bảo vệ pháp luật.

Tội phạm về ma túy sẽ tiếp tục gia tăng với phương thức thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; nguồn ma túy chủ yếu là từ nước ngoài xâm nhập vào Việt Nam và xu hướng ma túy tổng hợp, nhất là các dạng ma túy đá dễ cất giấu, sử dụng, gây cảm giác mạnh sẽ dần thay thế các loại ma túy truyền thống như Heroin, cần sa…

Tội phạm về môi trường cũng sẽ diễn ra phổ biến và gây hậu quả nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe của một bộ phận Nhân dân.

Các tệ nạn xã hội, nhất là tệ nạn cờ bạc có tổ chức chặt chẽ, hoạt động lưu động, xuyên quốc gia hoặc qua mạng internet…

Chủ động phát hiện kịp thời, đấu tranh ngăn chặn làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, các hoạt động khủng bố, phá hoại, các hoạt động lợi dụng về vấn đề dân tộc, tôn giáo để gây mất an ninh trật tự. Cần triển khai đồng bộ các giải pháp bảo đảm an ninh trật tự; tấn công trấn áp các loại tội phạm và tệ nạn xã hội; triệt phá các tổ chức mua bán, vận chuyển ma túy; không để hình thành nơi sản xuất, trung chuyển ma túy.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 72 trang tài liệu này.

Đẩy mạnh xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, chú trọng nhân rộng các mô hình điển hình tiên tiến, nâng cao chất lượng hình thức, mô hình tự quản về an ninh trật tự, phối hợp các ngành, các lực lượng trong công tác đảm bảo an ninh trật tự.

Tăng cường công tác nâng cao nhận thức cho các đối tượng làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh về mọi mặt; xây dựng, củng cố lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự địa phương.

Số phạm nhân chấp hành án tại các trại giam, trại tạm giam về sẽ không giảm, tính chất, đặc điểm phạm nhân, số phạm nhân nghiện ma túy, mắc các bệnh xã hội, bị bệnh nặng hoặc nhiễm HIV/AIDS diễn biến phức tạp; số người bị kết án hình phạt tù nhưng cho hưởng án treo cũng sẽ nhiều hơn.

Thực hiện tốt công tác đảm bảo an ninh. Chủ động năm bắt tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn âm mưu diễn biến hòa bình, bạo loạn, khủng bố, phá hoại của các thế thực thù địch, phản động, không để bị động trong mọi tình huống; xử lý hiệu quà các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự.

Chủ động ứng phó kịp thời với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống. Thực hiện tốt công tác bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh kinh tế, an ninh thông tin truyền thông, an ninh mạng, an ninh xã hội, an ninh trật tự tại các địa bàn chiến lược.

Trật tự an toàn xã hội đã có bước chuyển biến tích cực. Đã điều tra và khám phá nhanh một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng; đẩy nhanh tiến độ điều tra các chuyên án, vụ án lớn; truy bắt, xử lý kịp thời các đối tượng gây án, tạo niềm tin torng nhân dân.

Tích cực đấu tranh phòng chống các loại tội phạm, nhất là đấu tranh có hiệu quả với tội phạm. Phấn đấu công tác thi hành án hình sự hằng năm điều đạt hoặc vượt chỉ tiêu đề ra.

Từ những tình hình trên đã đặt ra cho công tác THAHS nói chung và thi hành treo nói riêng những nhiệm vụ hết sức nặng nề và phức tạp, đòi hỏi cần phải được quan tâm hơn nữa trong thời gian tới.

3.2. Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả thi hành án treo

Để đảm bảo tổ chức thi hành án kịp thời, ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ thi hành án treo thì Ủy ban nhân dân phường phải phân công người trực tiếp giám sát, giáo dục. Việc phân công người trực tiếp giám sát, giáo dục phải phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương để việc giám sát, giáo dục đạt hiệu quả cao nhất.

Thời điểm bắt đầu tính thời gian thử thách của án treo đến khi Ủy ban nhân dân phường nhận hồ sơ để giám sát, giáo dục người chấp hành án là một khoảng thời gian dài.

Tuy nhiên, người được hưởng án treo sinh sống, cư trú tại địa phương nên Ủy ban nhân dân phường vẫn thường xuyên theo dòi, giám sát đối với người được hưởng án treo, do đó, để đảm bảo người chấp hành án treo chịu sự giám sát, giáo dục liên tục trong quá trình chấp hành án, thì Ủy ban nhân dân phường kết hợp với Công an phường trong việc tổ chức cho người được hưởng án treo tự nhận xét việc chấp hành pháp luật cả quá trình chấp hành án (từ khi bản án có hiệu lực pháp luật đến khi nhận hồ sơ), đồng thời có ý kiến nhận xét của Cảnh sát khu vực phụ trách địa bàn và nhận xét của Công an phường vào bản tự nhận xét của người chấp hành án.

Trên cơ cở đó, Ủy ban nhân dân phường có bản nhận xét quá trình chấp hành án đối với người chấp hành án treo. Khoảng thời gian tiếp sau khi nhận hồ sơ, tổ chức thực hiện nhận xét định kỳ 01 tháng 01 lần theo quy định.

Trường hợp khi Cơ quan thi hành án hình sự tiếp nhận quyết định thi hành án treo mà người được hưởng án treo không có ở nơi cư trú, không xác định được họ ở đâu, không triệu tập được họ để ấn định thời gian có mặt tại Ủy ban nhân dân phường để thi hành án, thì Cơ quan thi hành án hình sự tiến hành lập biên bản việc người được hưởng án treo không có mặt tại địa phương và tiến hành lưu hồ sơ của người được hưởng án treo theo Quy chế phối hợp liên ngành số 01/QCLN-TATP-CATP-VKSTP ngày 15/5/2014 của Tòa án, Viện kiểm sát và Công an Thành phố hồ Chí Minh.

Khi người được hưởng án treo chết, phạm tội mới, vi phạm pháp luật, vi phạm nghĩa vụ thi hành án hoặc bỏ đi khỏi nơi cư trú, Ủy ban nhân dân phường phải có thông báo bằng văn bản lưu hồ sơ và gửi Cơ quan thi hành án hình sự, Tòa án nơi ra quyết định thi hành và Viện kiểm sát biết (kèm theo tài liệu liên quan đến nội dung thông báo).

Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan có thẩm quyền trong thi hành án treo và các cơ quan, tổ chức được giao quản lý, giám sát người chấp hành án treo.

Để đưa công tác quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, quản chế ở UBND các phường trên địa bàn Quận 11 đi vào nề nếp, đúng quy định của pháp luật, từng bước nâng cao hiệu quả, chất lượng và khắc phục những tồn tại, thiếu sót nêu trên, tác giả có một số kiến nghị như sau:

3.2.1. Kiến nghị về việc hướng dẫn Luật thi hành án hình sự và xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành

Về quyền, nhiệm vụ của Cơ quan thi hành án quận và Ủy ban nhân dân phường trong việc giám sát giáo dục người phải thi hành án treo được quy định trong Luật thi hành án hình sự.

Bên cạnh đó pháp luật hình sự hiện hành không có quy định về việc những trường hợp không chấp hành bản án treo thì không được coi là đã xóa án tích và phải chịu tiền án nếu phạm tội mới.

Thực tiễn cần phải sửa đổi bổ sung Luật thi hành án hình sự, theo đó quy định bổ sung thêm thẩm quyền của cơ quan thi hành án hình sự quận có quyền ra lệnh áp giải thi hành án đối với những người phải chấp hành án treo bỏ trốn hoặc cố tình trốn tránh không đến cơ quan thi hành án làm việc theo yêu cầu; bổ sung thêm quyền xử phạt vi phạm hành chính cho Cơ quan thi hành án quận và Công an phường khi những người này cố tình không đến Cơ quan thi hành án để làm việc theo yêu cầu; sửa đổi bổ sung Luật thi hành án hình sự, Bộ luật hình sự theo hướng những trường hợp không chấp hành bản án treo thì không được coi là đã xóa án tích và phải bị xác định phạm tội trong thời gian thử thách hoặc coi là tái phạm nếu phạm tội mới.

3.2.2. Đối với Tòa án nhân dân Quận 11

Chánh án Tòa án cần tăng cường hơn nữa công tác chỉ đạo, kiểm tra công tác thi hành án; Kịp thời ra quyết định thi hành án và chuyển giao cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an Quận 11 theo đúng thời hạn quy định.

Báo cáo thống kê số liệu định kỳ cũng như những văn bản, thông báo, công văn đề nghị…liên quan đến công tác thi hành án hình sự do Tòa án, Cơ quan thi hành án hình sự thực hiện đồng thời gửi cho Viện kiểm sát 01 bản để phối hợp thực hiện kiểm sát hoặc có biện pháp tác động, nhằm đạt hiệu quả về

thi hành án.

3.2.3. Đối với Cơ quan thi hành án hình sự Quận 11

Hướng dẫn và tập huấn công tác quản lý, giám sát giáo dục người được hưởng án treo, quản chế cho những cán bộ trực tiếp làm công tác thi hành án treo, quản chế tại các phường.

Sau khi nhận được hồ sơ quyết định thi hành án của Tòa án chuyển giao cần nhanh chóng triệu tập đối tượng được hưởng án treo, quản chế và kịp thời bàn giao hồ sơ án cho các UBND phường theo đúng thời hạn quy định của Điều 85 Luật Thi hành án hình sự 2019.

Chỉ đạo Công an các phường tham mưu cho UBND phường thực hiện việc quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, quản chế theo quy định của khoản 4, Điều 85 Luật Thi hành án hình sự 2019.

Tăng cường công tác tham mưu cho Ủy ban nhân dân quận trong công tác tổng hợp, đánh giá kết quả về thi hành án, định kỳ ra thông báo rút kinh nghiệm những đơn vị làm chưa tốt, biểu dương những đơn vị làm tốt.

3.2.4. Đối với UBND các Phường

Bố trí cán bộ tiếp nhận hồ sơ của Cơ quan Thi hành án hình sự quận; Chủ tịch UBND 16 phường chỉ đạo cập nhật vào sổ theo dòi ghi đầy đủ cột mục và nội dung (theo mẫu SPK1, SPK2, SPK3); phân công cán bộ phù hợp trực tiếp quản lý, giám sát, giáo dục.

Yêu cầu người chấp hành án viết bản cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của người chấp hành án.

Thực hiện việc ra quyết định phân công người trực tiếp giám sát, giáo dục người được hưởng án treo theo đúng quy định của Điều 86 Luật Thi hành án hình sự và đúng biểu mẫu theo Hướng dẫn số 9492/HD-C81-C83 ngày

16/11/2011 của Tổng cục VIII Bộ Công an.

Chủ tịch UBND các phường cần quan tâm đúng mức đến công tác quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo; chỉ đạo cán bộ phụ trách công tác này tăng cường công tác giám sát, giáo dục đối với người thi hành án, kịp thời lập hồ sơ đề nghị xét rút ngắn thời gian thử thách cho người chấp hành tốt.

Ủy ban nhân dân các phường hiện có hồ sơ thất lạc, cần tổ chức rà soát, kiểm điểm, chấn chỉnh rút kinh nghiệm về việc quản lý, giao nhận hồ sơ thi hành án hình sự tại đơn vị; chủ động liên hệ với Cơ quan thi hành án hình sự Quận 11 để có biện pháp khắc phục hồ sơ đã thất lạc.

Thực hiện đầy đủ thống kê số liệu người chấp hành án theo Hướng dẫn số 9492/HD-C81-C83 ngày 16/11/2011 của Tổng cục VIII-Bộ Công an thực hiện Thông tư 63/2011/TT-BCA của Bộ Công an quy định các loại biểu mẫu, sổ sách về công tác thi hành án hình sự: báo cáo thống kê số liệu định kỳ hàng tháng, quý, 6 tháng, năm gửi Cơ quan thi hành án hình sự theo quy định tại điểm k khoản 1 Điều 86.

Chủ tịch UBND phường cần có biện pháp quản lý chặt chẽ việc giao nhận hồ sơ thi hành án treo giữa UBND phường và Cơ quan thi hành án hình sự Quận 11; Chỉ đạo cán bộ được phân công trực tiếp giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, quản chế lập hồ sơ theo dòi việc thử thách của họ đúng theo quy định tại Khoản 6, Điều 87 Luật Thi hành án hình sự 2019. Định kỳ kiểm tra việc thực hiện công tác giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, quản chế của Cán bộ được phân công.

3.2.5. Đối với Viện kiểm sát nhân dân Quận 11

Tiếp tục tăng cường công tác kiểm sát thi hành án hình sự nói chung và thi hành án treo, quản chế nhằm đảm bảo các bản án, quyết định có hiệu lực

pháp luật của Tòa án được thi hành nghiêm chỉnh, đầy đủ, kịp thời theo quy định tại Điều 198 Luật thi hành án hình sự 2019.

Hàng năm, tiến hành việc trực tiếp kiểm sát hoặc khảo sát việc quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo ở các phường trên địa bàn Quận 11 để đánh giá đúng thực trạng, kịp thời đề ra những giải pháp phù hợp, kiến nghị, kháng nghị nhằm khắc phục và phòng ngừa những vi phạm phát sinh trong quá trình thực hiện việc quản lý, giám sát, giáo dục người được hưởng án treo, quản chế trên địa bàn Quận 11 góp phần nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện Luật Thi hành án hình sự.