đại học quốc gia hà nội
khoa luật
đào xuân hội
thế chấp quyền sử dụng đất
để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự
luận văn thạc sĩ luật học
Hà nội - 2008
đại học quốc gia hà nội
khoa luật
đào xuân hội
thế chấp quyền sử dụng đất
để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự
Chuyên ngành : Luật dân sự
Mã số : 60 38 30
luận văn thạc sĩ luật học
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Hữu Nghị
Hà nội - 2008
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO ĐẢM THỰC HIỆN 5
NGHĨA VỤ DÂN SỰ VÀ THẾ CHẤP QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
1.1. Khái niệm nghĩa vụ dân sự, thực hiện nghĩa vụ dân sự và bảo đảm 5
thực hiện nghĩa vụ dân sự
1.1.1. Khái niệm nghĩa vụ dân sự 5
1.1.2. Thực hiện nghĩa vụ dân sự 7
1.1.3. Bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự 10
1.1.3.1. Khái niệm 10
1.1.3.2. Đặc điểm của biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự 12
1.2. Khái niệm, đặc điểm của thế chấp và thế chấp quyền sử dụng đất 16
1.2.1. Thế chấp 16
1.2.2. Đặc điểm của biện pháp thế chấp 19
1.2.2.1. Không có sự chuyển giao tài sản 19
1.2.2.2. Thế chấp tạo thành một quyền đối vật không thể phân chia theo phần 20
1.2.2.3. Trong mối quan hệ với quyền yêu cầu được bảo đảm, thế chấp có tính 21 chất là một quyền đối vật phụ
1.2.2.4. Thế chấp cần phải được công bố không khai phạm vi quyền đối vật 21 của người thế chấp đối với tài sản thế chấp
1.2.3. Khái niệm thế chấp quyền sử dụng đất 22
Chương 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH 24
VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ THẾ CHẤP QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT ĐỂ ĐẢM BẢO THỰC HIỆN NGHĨA VỤ DÂN SỰ
2.1. Quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về thế chấp quyền sử 24 dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự
2.1.1. Về nghĩa vụ được bảo đảm, đối tượng, mục đích và phạm vi của thế 24 chấp quyền sử dụng đất
2.1.1.1. Về nghĩa vụ được bảo đảm bằng quyền sử dụng đất 24
2.1.1.2. Đối tượng của thế chấp 25
2.1.1.3. Mục đích thế chấp quyền sử dụng đất 28
2.1.1.4. Phạm vi nghĩa vụ dân sự được bảo đảm bằng thế chấp quyền sử dụng 29 đất
2.1.2. Về hình thức thế chấp, về thế chấp một tài sản để bảo đảm nhiều 30 nghĩa vụ và thế chấp nhiều tài sản để bảo đảm một nghĩa vụ
2.1.2.1. Hình thức thế chấp tài sản 30
2.1.2.2. Thế chấp một tài sản để bảo đảm thực nhiều nghĩa vụ 33
2.1.2.3. Thế chấp nhiều tài sản để bảo đảm thực hiện một nghĩa vụ 34
2.1.3. Về chủ thể, quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong thế chấp quyền 35 sử dụng đất
2.1.3.1. Chủ thể của thế chấp quyền sử đất 35
2.1.3.2. Quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng thế chấp 38
2.1.4. Hiệu lực và thời hạn thế chấp, hủy bỏ, chấm dứt và xử lý quyền sử 42 dụng đã thế chấp
2.1.4.1. Hiệu lực thế chấp tài sản 42
2.1.4.2. Thời hạn thế chấp quyền sử dụng đất 44
2.1.4.3. Hủy bỏ và chấm dứt thế chấp quyền sử dụng đất 44
2.2. Những vấn đề phát sinh trong thực tiễn áp dụng pháp luật về thế chấp 47
quyền sử dụng đất Những mâu thuẫn giữa Bộ luật Dân sự năm 2005 và Luật Đất đai năm | 48 | |
2003 | ||
2.2.2 | Về xác định nghĩa vụ được bảo đảm | 49 |
2.2.3. | Về đối tượng thế chấp | 50 |
2.2.4. | Về chủ thể thế chấp | 56 |
2.2.5. | Về mục đích thế chấp quyền sử đất | 58 |
2.2.6. | Thực tiễn liên quan đến công chứng và đăng ký thế chấp | 60 |
2.2.7. | Về xử lý tài sản thế chấp | 63 |
Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỂ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG | 68 | |
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ THẾ CHẤP QUYỀN SỬ | ||
DỤNG ĐẤT ĐỂ BẢO ĐẢM THỰC HIỆN NGHĨA VỤ |
Có thể bạn quan tâm!
-
Thế chấp quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự - 2 -
Đặc Điểm Của Biện Pháp Bảo Đảm Thực Hiện Nghĩa Vụ Dân Sự -
Thế Chấp Tạo Thành Một Quyền Đối Vật Không Thể Phân Chia Theo Phần
Xem toàn bộ 102 trang tài liệu này.
DÂN SỰ
3.1. Cần xác định rõ nghĩa vụ được bảo đảm 68
3.2. Về đối tượng thế chấp 69
3.2.1 Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về sở hữu 69
3.2.2. Cần có sự dự liệu cho trường hợp quyền sử dụng đất bị thay đổi 70
3.3. Về chủ thể thế chấp 70
3.3.1. Đảm bảo quyền của bên nhận thế chấp quyền sử dụng đất 70
3.3.2. Cần bảo đảm quyền tự do, tự nguyện của chủ thể thế chấp quyền sử 71 dụng đất trong việc xác định giá trị quyền sử dụng đất bảo đảm
3.4. Về mục đích thế chấp quyền sử dụng đất 72
3.4.1. Trả lại phạm vi cũng như mục đích thế chấp quyền sử dụng đất là để 72 bảo đảm thực hiện nghĩa vụ chứ không phải chỉ bảo đảm tiền vay
3.4.2. Hãy để thế chấp quyền sử dụng đất đúng là một biện pháp bảo đảm 73 thực hiện nghĩa vụ
3.5. Về công chứng và đăng ký thế chấp 75
3.5.1. Cần xây dựng văn bản hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị quyền 75
sử dụng đất thế chấp
3.5.2. Về tổ chức thực hiện việc đăng ký và công chứng thế chấp quyền sử 76 dụng đất
3.6. Về xử lý tài sản thế chấp 77
3.6.1. Xác định rõ hơn phương thức xử lý tài sản 77
3.6.2. Cần có một cơ chế buộc bên thế chấp phải giao tài sản thế chấp để xử 80 lý
3.6.3. Vềxử lý tài sản thế chấp là nhà, các tài sản khác gắn liền với quyền sử 80 dụng đất
KẾT LUẬN 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 84
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Pháp luật dân sự Việt Nam trong quá trình phát triển của mình đã không ngừng hoàn thiện các quy định, đặc biệt là các quy định về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, trong đó có bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự bằng thế chấp quyền sử dụng đất. Bộ luật Dân sự năm 2005 được thông qua ngày 14 tháng 6 năm 2005 và có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2006 là Bộ luật Dân sự mới nhất, đã kế thừa có chọn lọc Bộ luật Dân sự 1995. Các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005 đã tạo cơ sở pháp lý cho biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự bằng thế chấp quyền sử dụng đất.
Bộ luật Dân sự năm 2005 cùng với các văn bản khác mới được ban hành liên quan đến thế chấp quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đã đáp ứng được những đòi hỏi trong việc điều chỉnh các quan hệ về thế chấp quyền sử dụng đất. Đặc biệt, trong điều kiện các quan hệ dân sự, kinh tế, thương mại ngày càng phát triển, Bộ luật đã tạo cơ sở thông thoáng trên những nền tảng lý luận ngày càng hoàn thiện để bảo đảm các quyền của các chủ thể trong quan hệ pháp luật dân sự, bảo đảm sự ổn định của giao lưu dân sự thông qua hợp đồng, hay các quan hệ tín dụng.
Những quy định của pháp luật hiện hành đã đáp ứng tương đối đầy đủ và điều chỉnh được hầu hết những vấn đề cơ bản phát sinh trong lĩnh vực này. Tuy vậy, những quy định này còn nhiều chỗ chưa hợp lý, thiếu các nền tảng lý luận vững chắc về các vấn đề liên quan, nhiều chỗ mâu thuẫn, chồng chéo, có những quy định còn mang tính chung chung. Do đó chưa thể bảo đảm tốt nhất các quyền năng chủ thể trong quan hệ thế chấp quyền sử dụng đất.
Chính vì vậy, tác giả mạnh dạn lựa chọn vấn đề "Thế chấp quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự" làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ luật học.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự, thế chấp hay thế chấp quyền sử dụng đất không phải là một vấn đề mới. Những vấn đề này cũng đã được nhiều người nghiên cứu như: Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài nghiên cứu "Cầm cố, thế chấp để thực hiện nghĩa vụ dân sự" của Phạm Công Lạc; Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài nghiên cứu "Đặt cọc, ký cược để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự" của Nguyễn Minh Trang; Luận văn thạc sĩ luật học với đề tài "Thế chấp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong pháp luật dân sự Việt Nam và Cộng hòa Pháp" của Hoàng Thị Hải Yến; một số bài viết đăng ký trên tạp chí chuyên ngành; nhưng, một nghiên cứu riêng về thế chấp quyền sử dụng đất (với đối tượng đặc biệt là quyền sử dụng đất) là chưa có. Những nghiên cứu trên là nguồn tài liệu đáng quý để tác giả có thể đưa ra được những nhận định mới trong luận văn. Những đánh giá, phân tích thực trạng cũng như đề xuất được đưa ra trong luận văn này cũng dựa nhiều vào tình hình thực tiễn áp dụng được phản ánh thường xuyên trên các phương tiện truyền thông, báo chí, internet.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
Mục đích:
Làm rõ về mặt lý luận bản chất cũng như các quy định của pháp luật về bảo đảm nghĩa vụ dân sự bằng thế chấp quyền sử dụng đất; phân tích, nhận định thực trạng áp dụng pháp luật về thế chấp quyền sử dụng đất từ đó đưa ra các giải pháp.
Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu lý luận làm sáng tỏ bản chất pháp lý của thế chấp quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự.
- Đưa ra, làm sáng sáng tỏ những quy định mới về thế chấp quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Trong đó, chỉ ra những điểm