Đưa Nội Dung Quyền Con Người, Quyền Trẻ Em, Phòng Chống Bạo Lực Học

Bên cạnh những văn bản pháp luật hiện hành quy định quyền và nghĩa vụ của trẻ em cần được bảo đảm, và những quy định riêng về việc bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực học đường thì các nhà trường cần có những quy định, nội quy riêng phù hợp với môi trường địa phương nơi các em đang theo học, để hạn chế mức tối đa bạo lực học đường xảy ra ở trong và ngoài nhà trường.

Luật trẻ em 2016 đề cập đến quyền và nghĩa vụ của trẻ em nói chung rất đầy đủ và chi tiết. Tuy nhiên cần bổ sung thêm các điều luật bảo vệ các em học sinh cấp THCS, các điều luật chưa cụ thể các đối tượng cùng những tình tiết quy định phạm tội. Do đặc thù tâm sinh lý ở lứa tuổi này nên cần có những điều khoản phù hợp cho lứa tuổi này. Cần bổ sung các điều luật dành cho trẻ em lứa tuổi 11-15 tuổi để tránh những thành phần tiêu cực trong xã hội có cơ hội lách luật, xâm hại đến quyền trẻ em nói chung và trẻ em cấp THCS nói riêng.

Các cơ quan quản lý Nhà nước cần rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng chống bạo lực học đường nhằm phát hiện những điểm bất cập để tiến hành chỉnh sửa, hoàn thiện sao cho phù hợp với yêu cầu của thực tiễn; rà soát, sửa đổi bổ sung các quy chế, điều lệ nhà trường, trong đó quy định cụ thể việc khen thưởng, kỷ luật đối với học sinh. Hoàn thiện hệ thống văn bản liên quan đến quy chế, quy định cấp phép hoạt động cho cơ sở giáo dục phổ thông đảm bảo các yêu cầu về xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, phòng, chống bạo lực học đường. Bản thân mỗi trường cần có các quy định về cách hành xử thầy với trò, trò với trò trong trường, và trò trong trường với trò khác trường; và cả những quy chế phối hợp giữa gia đình - nhà trường. Một số các quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường nói riêng và bảo vệ trẻ em nói chung gắn với xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện theo Nghị định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 của Chính phủ cho thấy, có một số hành vi chưa có quy định pháp luật điều chỉnh; mức phạt tiền đối với một số hành vi bạo lực học đường còn thấp chưa có sức răn đe, giáo dục... như: Nghị định số 167/2013/NĐ-CP

ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vị phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình. Chính vì vậy, các Bộ, ngành chức năng như: Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần rà soát để sớm đề xuất sửa đổi, bổ sung thay thế các quy định bất cập trong các

văn bản pháp luật điều chỉnh về phòng, chống bạo lực học đường, để bảo đảm khả thi, phù hợp với thực tiễn.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh xã hội có nhiều tác động tiêu cực vào các gia đình, vào nhận thức, suy nghĩ của lớp trẻ thì gốc rễ của giáo dục cần kết hợp trong môi trường gia đình chứ không thể "trăm sự nhờ thầy". Vì vậy, cần phải xem xét có các điều khoản cha mẹ học sinh trong Luật gia đình, Luật bảo vệ trẻ em cũng như một số luật khác. Theo đó, khi xảy ra bạo lực học đường, cha mẹ phải chịu trách nhiệm thế nào. Việc chống bạo lực với con cái cũng cần đưa vào quy định ràng buộc trách nhiệm của cha mẹ.

3.2.2 Đưa nội dung quyền con người, quyền trẻ em, phòng chống bạo lực học đường, vào chương trình giáo dục cấp trung học cơ sở

Căn cứ theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết, phê chuẩn về quyền con người, cần xây dựng tài liệu đưa nội dung quyền con người, quyền trẻ em và các vấn đề liên quan đến phòng chống bạo lực học đường vào chương trình giáo dục cấp THCS. Tất nhiên phải bảo đảm tính tư tưởng, khoa học, liên thông và thực tiễn của việc đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục, phù hợp với từng cấp học, trình độ đào tạo. Đây là việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong công cuộc giáo dục và bảo vệ quyền được bảo vệ khỏi bạo lực học đường của học sinh cấp THCS từ thực tiễn tỉnh Hưng Yên.

Sở GD-ĐT Tỉnh cần sớm ban hành bộ tài liệu chuẩn kỹ năng sống và đưa thành môn học chính thức và ban hành các quy định về khen thưởng, kỷ luật học

sinh vì văn bản trước đây đã lạc hậu. Theo các nhà giáo thì những giá trị tôn trọng, yêu thương, trách nhiệm... là những nền tảng quan trọng để thầy cô giáo và học sinh hướng đến một môi trường lành mạnh hơn, không có bạo lực. Giải pháp này góp phần tuyên truyền, phổ biến, giáo dục quyền con người, quyền của các em học sinh, nhằm tạo sự chuyển biến trong nhận thức của người học, của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục về tầm quan trọng, ý thức tự bảo vệ các quyền của bản thân, tôn trọng nhân phẩm, các quyền và tự do của người khác; ý thức về trách nhiệm, nghĩa vụ của công dân đối với nhà nước và xã hội, góp phần phát triển toàn diện con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững của đất nước.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 97 trang tài liệu này.

Các cơ quan quản lý giáo dục ở địa phương và cơ sở giáo dục hoàn thiện nội dung quyền con người, quyền trẻ em, phòng chống bạo lực học đường trong chương trình các môn học (như Đạo đức, Giáo dục công dân, Giáo dục kinh tế và pháp luật) đã được định hướng về nội dung trong đổi mới chương trình giáo dục phổ thông (chương trình tổng thể); Tiếp tục thực hiện lồng ghép, tích hợp nội dung về bạo lực học đường và tầm quan trọng của việc phòng chống bạo lực học đường, ý thức chấp hành pháp luật của học sinh trong nội dung, chương trình môn học, hoạt động giáo dục của chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới. Lồng ghép, tích hợp nội dung, kiến thức về bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường vào kế hoạch giáo dục của cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó cũng chú trọng giáo dục, trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng về phòng, chống bạo lực học đường và phòng, chống bạo hành trẻ em cho người học, cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên của cơ sở giáo dục và gia đình người học. Cử cán bộ giảng dạy đi học tập, nghiên cứu ở các cơ sở đào tạo có uy tín trong nước và cơ sở đào tạo ở những nước có truyền thống, kinh nghiệm tốt về giảng dạy quyền con người, quyền trẻ em, phòng chống bạo lực học đường.

Bên cạnh đó, các cơ sở giáo dục trên địa bàn Tỉnh cần xây dựng và triển khai bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học; các mô hình phòng chống bạo lực học đường; triển khai bộ công cụ hỗ trợ phòng ngừa các nguy cơ về bạo lực học đường và kịch bản ứng phó với các tình huống bạo lực.

3.2.3 Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền các quan điểm, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, của Tỉnh Ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh về phòng, chống bạo lực học đường

Các cơ quan quản lý giáo dục ở địa phương và cơ sở giáo dục phải đẩy mạnh tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang thông tin điện tử, các kênh thông tin truyền thông và các hình thức khác đến từng trường, từng thầy giáo, cô giáo; đẩy mạnh tuyên truyền rộng rãi đến các bậc phụ huynh cũng như các em học sinh, góp phần nhắc nhở, giáo dục các em biết các tự bảo vệ bản thân mình trước tiên.

Với chủ trương “Chung tay bảo vệ trẻ em; phòng, chống bạo lực học đường” gắn với tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; đăng tải các thông điệp để bảo vệ quyền lợi của trẻ em. Sở Văn hóa và Thể thao du lịch tỉnh Hưng Yên cần chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí tăng cường tuyên truyền chính sách, pháp luật về công tác giáo dục và phòng, chống bạo lực học đường như xây dựng phóng sự, trailer tuyên truyền, chuyên trang, chuyên mục... về chủ đề “bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực học đường” trên các phương tiện thông tin đại chúng của Tỉnh Hưng Yên; Thực hiện tuyên truyền các khẩu hiệu, thông điệp tuyên truyền trên đường phố để lên án và phê phán các hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường. Đồng thời, tổ chức bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ và kỹ năng cho cán bộ làm công tác giáo dục và phòng, chống bạo lực học đường các cấp; hướng dẫn việc thu thập báo cáo thông tin về giáo dục và phòng, chống bạo lực

học đường; theo dõi, kiểm tra đôn đốc việc triển khai thi hành những các quy định của pháp luật về phòng, chống bạo lực học đường.

Các Sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh trong phạm vi chức năng nhiệm vụ và quyền hạn của mình chủ động tổ chức triển khai thực hiện tốt công tác giáo dục, tuyên truyền và phòng, chống bạo lực học đường trong toàn ngành, đơn vị thuộc quyền quản lý; duy trì hoạt động có nề nếp và có chuyến biến tích cực, đổi mới trong hoạt động, thường xuyên chỉ đạo, định hướng nội dung cần tập trung tuyên truyền. Đồng thời, các cơ sở giáo dục cần chú trọng đến việc tổ chức các diễn đàn, hoạt động giáo dục nhằm tăng quyền tham gia của học sinh trong các hoạt động giáo dục; khuyến khích, động viên đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo, người lao động trong cơ sở giáo dục áp dụng các phương pháp giáo dục tích cực, tăng cường giáo dục các kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng giao tiếp ứng xử tích cực cho học sinh.

Việc triển khai các Chương trình, Kế hoạch, Đề án về và các văn bản hướng dẫn thi hành được quan tâm, chú trọng, bám sát nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh tại địa phương. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các văn bản liên quan trực tiếp đến quyền lợi của trẻ em, và vấn đề được dư luận xã hội quan tâm là phòng chống bạo lực học đường của học sinh các cấp nói chung và cấp THCS nói riêng, Tích cực triển khai các hình thức phổ biến, tuyên truyền giáo dục đa dạng phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương. Đồng thời, đẩy mạnh phong trào toàn dân chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em; tăng cường huy động mọi nguồn lực xã hội để cùng chung tay cải thiện môi trường sống cho trẻ em, tạo cơ hội cho trẻ em được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh và phát triển toàn diện.

3.2.4 Nâng cao nhận thức của học viên về tác hại của bạo lực học đường, kết hợp giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng xử lý xung đột, bạo lực; phòng, chống bạo lực cho học sinh cấp trung học cơ sở

Cần nhìn nhận và đánh giá bạo lực học đường là vấn đề tâm lý lứa tuổi học sinh để giải quyết dưới góc độ tâm lý giáo dục. Giáo dục pháp luật chính là quá trình cung cấp tri thức, tình cảm niềm tin pháp luật, từ đó tạo cho học sinh có thói quen sống và hành xử theo pháp luật. Đó là biện pháp cơ bản, thường xuyên có ý nghĩa quyết định trong các biện pháp bảo đảm quyền của các em học sinh. Đồng thời đây cũng là biện pháp cơ bản phòng ngừa hành vi có thể dẫn đến phạm tội trong các vụ bạo lực học đường hiện nay.

Bên cạnh giải pháp tuyên truyền pháp luật tới nhà trường, giáo viên và phụ huynh thì cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho nhóm đối tượng là học sinh, nâng cao nhận thức của người học trong các cơ sở giáo dục về mối nguy hiểm và hậu quả của bạo lực học đường; về trách nhiệm phát hiện, thông báo, tố giác hành vi bạo lực học đường; ngăn ngừa và can thiệp kịp thời đối với các hành vi bạo lực học đường phù hợp với khả năng của bản thân cộng với giáo dục, trang bị kiến thức, kỹ năng cho học viên về phòng, chống xâm hại người học; phòng, chống bạo lực học đường; bạo lực trẻ em trên môi trường mạng cho người học, cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên của cơ sở giáo dục và gia đình người học. Đồng thời, tuyên truyền để nhiều học sinh, cha mẹ học sinh biết đến tổng đài 111 - không chỉ là đường dây nóng thông báo sự việc mà còn là nơi tư vấn, hỗ trợ kịp thời khi xảy ra tình trạng mất an toàn, bạo lực với học sinh, giúp đỡ khi học sinh gặp vấn đề về tâm lý, bao gồm cả học sinh là nạn nhân của bạo lực và là người thực hiện hành vi bạo lực. Hoặc, các cơ sở giáo dục phối hợp cùng các đoàn thể nên có giải pháp tạo lập kênh thông tin như hộp thư góp ý, đường dây nóng và các hình thức khác về bạo lực học đường của cơ sở giáo dục trên địa bàn Tỉnh để nhanh chóng tiếp nhận thông tin.

Với mong muốn mang đến một môi trường học tập hạnh phúc, lành mạnh và an toàn cho học sinh, các trường THCS trên địa bàn Tỉnh cần tổ chức các buổi Giáo dục kỹ năng sống “Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường” nhằm giúp học sinh có những nhận thức đúng đắn về vấn nạn bạo lực học đường như: kĩ năng nhận biết các dấu hiệu của bạo lực học đường; kỹ năng bày tỏ chính kiến để phê phán và tiếp nhận các cách phòng chống bạo lực học đường; kỹ năng hòa nhập và tham gia các nhóm bạn, hội bạn; kỹ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy do bạo lực học đường; kỹ năng kiềm chế cảm xúc tiêu cực khi bị bạo hành. Bằng tình huống và những lời gợi mở cụ thể, học sinh biết thêm rất nhiều về vòng tròn bắt nạt học đường và phương pháp thoát khỏi vòng tròn bắt nạt. Xem xét đưa vào giảng dạy cho học sinh 5 kỹ năng cơ bản để kêu cứu khi trở thành mục tiêu của người hoặc nhóm người có hành vi bạo lực học đường. Những kỹ năng đó cụ thể là: Né tránh, Đàm phán với sự thân thiện, Đàm phán với sự cương quyết, Tìm sự hỗ trợ khẩn cấp, Báo cáo.

3.2.5 Có hình thức xử lý đối với các hành vi vi phạm bạo lực học đường

Trước hết, nhiệm vụ của ngành công an trên địa bàn Tỉnh cần làm tốt công tác nắm bắt tình hình, giám sát địa bàn xung quanh, phối hợp với ban giám hiệu để làm trong sạch địa bàn từng trường; chủ động phát hiện, ngăn chặn, điều tra, bắt giữ, xử lý kịp thời người có hành vi liên quan đến bạo lực học đường; phối hợp cơ quan chức năng triển khai các biện pháp hỗ trợ kịp thời cho nạn nhân của bạo lực học đường; phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân chọn các vụ việc có tính chất nghiêm trọng liên quan đến bạo lực học đường để đưa ra xử lý công khai, lưu động nhằm răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung.

Học sinh có hành vi bạo lực học đường có thể bị xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật "Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm hành chính do cố ý” (Điều 5 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012) với hình thức Cảnh cáo. "Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi

phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện” (Điều 22 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012). Bên cạnh đó, hành vi này cũng xâm phạm tới sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm nên có thể phải bồi thường thiệt hại dân sự do xâm phạm sức khoẻ. Việc đánh đập này nếu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của học sinh khác thì phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm bị xâm phạm. Ngoài ra, còn phải bồi thường một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần.

Biện pháp xử lý hình sự cũng có thể được áp dụng căn cứ theo Điều 12 Bộ luật hình sự: “Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng”. Theo đó những học sinh đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội sau:

Tội cố ý gây thương tích theo Điều 104 Bộ luật hình sự :

"Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:

a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;

c) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người;

i) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;”

Ngoài ra, cũng có thể phạm tội làm nhục người khác (Điều 121):

"Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”.