Tăng Cường Công Tác Giám Sát Thực Hiện Danh Mục Cho Vay

nhận theo quy định của hội đồng quản trị. Hội đồng quản trị nên được cung cấp các báo cáo định kỳ nêu chi tiết các khoản vay không tuân thủ các tiêu chuẩn. Báo cáo bổ sung theo loại rủi ro hàng hóa, giá cả, quy mô, vị trí chi nhánh, v.v., cũng có thể được cung cấp để phân định một mô hình thực hành và thực hiện các hành động khắc phục.

3.2.7. Tăng cường công tác giám sát thực hiện danh mục cho vay

Giám sát thực hiện danh mục cho vay là một khâu quan trọng trong quá trình quản trị danh mục cho vay. Để thực hiện hoạt động này, Vietcombank cần kiểm tra kiểm soát với các khoản cho vay là một công việc quan trọng trong công tác theo dõi quản trị danh mục cho vay. Công tác này giúp ngân hàng đánh giá được tình hình hoạt động cho vay trong từng thời kỳ, phát hiện những sai sót phát sinh, đánh giá xu hướng biến động tiêu cực của khách hàng để từ đó có những điều chỉnh phù hợp. Công tác kiểm tra kiểm soát muốn đạt hiệu quả cần triển khai từ cán bộ trực tiếp cho vay cho đến bộ phận quản lý.

a. Đối với cán bộ cho vay trực tiếp với khách hàng.

Quy định chặt chẽ

trách nhiệm của cán bộ

tín dụng về việc giám sát

khách hàng sử dụng vốn vay.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 233 trang tài liệu này.

Theo dõi khoản vay. Cán bộ tín dụng mở sổ sách theo dõi các thông tin của khoản vay theo hợp đồng tín dụng, khế ước nhận nợ, lập Bảng theo dõi nợ vay để khai thác khi cần thiết, lưu các sao kê điện toán theo các nội dung: Thời điểm giải ngân, số tiền giải ngân, lãi suất áp dụng, Thời hạn thu nợ, số tiền thu nợ, dư nợ từng thời điểm,...

Kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay. Kiểm tra qua hồ sơ chứng từ: sổ sách theo dõi hạch toán của khách hàng, chứng từ hóa đơn hạch toán, chứng từ thanh quyết toán, thanh lý hợp đồng (trước, trong và sau khi giải ngân). Kiểm tra tại cơ sở của khách hàng (kiểm tra thực tế tình hình sử dụng vốn vay, kiểm tra tài sản bảo đảm,...) sau đấy lập biên bản kiểm tra.

Theo dõi, phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính và bảo đảm tín dụng của khách hàng.

Phân tích các báo cáo tài chính và tình hình sản xuất kinh doanh của

khách hàng thường xuyên theo định kỳ nhằm phát hiện kịp thời

những thay đổi đáng chú ý trong khả năng trả nợ của khách hàng. Nội

dung phân tích cũng tương tự đoạn phân tích tín dụng.

như

phân tích khi xét cho vay ở

giai

Kiểm tra các bảo đảm tiền vay. Đối với bảo đảm bằng tài sản, ngân hàng kiểm tra hiện trạng tài sản (với những tài sản do người vay trực tiếp sử dụng, quản lý) và đánh giá lại tài sản bảo đảm theo giá hiện hành, nếu thấy cần thiết yêu cầu khách hàng thực hiện bổ sung.Đối với bảo đảm bằng bảo lãnh ngân hàng cần thu thập các thông tin có liên quan đến người bảo lãnh, đặc biệt là về uy tín của họ, mặt khác kiểm tra tài sản bảo đảm của người bảo lãnh (bảo lãnh bằng tài sản).

Theo dõi tình hình biến động của thị trường và ngành hàng sản xuất

kinh doanh của người vay; và đến khả năng trả nợ.

b. Đối với bộ phận quản lý.

ảnh hưởng của những biến động đó

Công tác cảnh báo sớm là cách thức ghi nhận thông tin về các khoản

vay khi cấp cho khách hàng để rút ra được các thông tin phản ánh tình hình hoạt động của khách hàng đó. Vietcombank cần triển khai một cách đồng bộ hệ thống cảnh bảo sớm trong quản lý danh mục cho vay tập trung vào các dự báo rủi ro Qua hệ thống cảnh báo sớm, công việc được phản ánh cụ thể sau:

Phân tích đầy đủ và kịp thời về hoạt động cho vay của từng chi nhánh trong hệ thống và đánh giá tổng thể danh mục cho vay của toàn ngân hàng. Để làm được điều này đỏi hỏi chất lượng của hệ thống báo cáo tín dụng,

mức độ cập nhật thông tin và yêu cầu nghiêm ngặt về trách nhiệm báo cáo, giải trình của các cấp có liên quan tại các chi nhánh.

Từ kết quả đánh giá từng chi nhánh, ngân hàng sẽ thực hiện điều chỉnh chính sách tín dụng và thay đổi cách thức giám sát đối với chi nhánh đó nếu thấy cần thiết. Kết hợp với kết quả hệ thống xếp hạng tín dụng và tín hiệu thông tin để ngân hàng đánh giá xây dựng kết cấu danh mục phù hợp hơn.

Tăng cường vai trò của bộ phận chuyên nghiên cứu về môi trường kinh doanh, các ngành nghề, cập nhật các thông tin kinh tế xã hội và cung cấp kịp thời cho bộ phận chuyên quản lý danh mục cho vay để đưa ra hệ thống các biện pháp đồi phó thích hợp và kịp thời như cảnh báo cho các đơn vị hạn chế cho vay, ngừng cho vay đối với những lĩnh vực đang có xu hướng kém an toàn và tập trung thu hồi nợ của khoản vay trong các lĩnh vực này, hoặc trong trường hợp kết cấu danh mục vi phạm kế hoạch ban đầu, thông qua hệ thống cảnh báo sớm giúp cho bộ phận quản lý thiết kế và thực hiện các biện pháp dịch chuyển rủi ro danh mục phù hợp nhất.

Ngoài ra trên cơ sở cảnh báo sớm có đầy đủ các thông tin từ báo cáo tín dụng từ các chi nhánh, kết quả của hệ thống xếp hạng tín dụng cùng với thông tin về môi trường kinh doanh và ngành nghề giúp cho ngân hàng có thể xây dựng, nhận định đánh giá các kịch bản khác nhau để từ đó giúp cho ngân

hàng. Để

xây dựng hệ

thống cảnh báo sớm với rủi ro danh mục cho vay,

Vietcombank cần hoàn thiện danh mục các thông tin làm cơ sở đánh giá rủi ro, bổ sung các thông tin mới làm thay đổi môi trường kinh doanh gây ảnh hưởng đến rủi ro danh mục của từng ngành, từng lĩnh vực.

Hình 3.2: Hệ thống cảnh báo sớm trong quản trị danh mục cho vay‌

Nguồn: [19]

3.2.8. Phát triển nguồn nhân lực cho quản trị danh mục cho vay

Như trên đã phân tích, trong giai đoạn hiện nay cho vay vẫn là hoạt

động chủ yếu mang lại thu nhập chính cho ngân hàng, đòi hỏi đội ngũ cán

bộ hoạt động trong lĩnh vực tín dụng nói chung cũng như

cán bộ

quản trị

danh mục cho vay nói riêng phải thực sự có trình độ chuyên môn tốt, năng động, chuyên nghiệp. Con người là nhân tố quan trọng nhất quyết định đến kết quả hoạt động của một ngân hàng, Việc nâng cao chất lượng cán bộ tín

dụng, thẩm định và quản lý danh mục có ảnh hưởng trực tiếp đến chất

lượng danh mục cho vay, khả năng kiểm soát, xử lý rủi ro danh mục cho vay

trong ngân hàng. Mọi phân tích để đi đến quyết định cuối cùng khi quyết

định cung cấp một khoản tín dụng đó là sự so sánh giữa lợi nhuận thu được và rủi ro có thể chấp nhận được đối với khoản vay đó, mọi quyết định cho vay hay không, ngoài yếu tố khách quan còn phụ thuộc vào yếu tố chủ quan là nhân tố con người với tư cách là chủ thể trong quan hệ tín dụng. Do vậy để thực hiện quản trị danh mục cho vay, giảm thiểu tối đa rủi ro danh mục cho vay có thể xảy ra không thể không quan tâm đến yếu tố con người

Bên cạnh kiến thức chuyên sâu, cán bộ phải có kiến thức tổng hợp về các ngành nghề liên quan, môi trường vĩ mô. Công tác quản trị danh mục cho vay liên quan tới nhiều ngành nghề, lĩnh vực, đối tượng khách hàng, đòi hỏi đội ngũ cán bộ ngoài kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực tài chính ngân hàng, thường xuyên cập nhật, nâng cao kiến thức tổng hợp về các ngành, các lĩnh vực đầu tư ín dụng, có được giác quan, sự nhạy bén và sâu sắc trong phân tích khả năng rủi ro của các ngành, lĩnh vực đầu tư. Đặc biệt là sự tác động

của cả môi trường vi mô, vĩ mô vào các ngành, lĩnh vực mình đầu tư, có

những cảnh báo sớm, chuẩn bị sớm cho những thay đổi bất ngờ có tác động bất lợi đến khả năng thu nợ của ngân hàng. Thực trạng đội ngũ cán bộ làm

công tác tín dụng, thẩm định và quản lý tín dụng tại ngân hàng chủ yếu

được đào tạo từ chuyên ngành kinh tế nên các kiến thức về kỹ thuật, công nghệ, xây dựng còn hạn hẹp, hạn chế chất lượng thẩm định tín dụng. Đặc biệt ngày nay, khoa học công nghệ phát triển từng ngày, hội nhập kinh tế quốc tế làm xuất hiện nhiều ngành nghề mới càng đòi hỏi cán bộ phải theo

sát, cập nhật phục vụ

cho công tác thẩm định tín dụng, đề

xuất tín dụng

đúng đắn phòng ngừa và hạn chế rủi ro danh mục cho vay. Cán bộ tín dụng, thẩm định cũng như các cán bộ làm công tác quản trị danh mục cho vay phải am hiểu kiến thức pháp luật có thể lập hồ sơ tín dụng; dự thảo hợp đồng tín

dụng trong đó quy định mọi điều khoản về quá trình cho vay, thu hồi nợ,

quyền nghĩa vụ

của các bên và các cam kết thực hiện; dự

thảo hợp đồng

đảm bảo tín dụng quy định chi tiết về việc dùng tài sản của khách hàng để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ...hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tín dụng và hồ sơ tín dụng đảm bảo chặt chẽ, hợp pháp là cơ sở pháp lý thu hồi nợ vay, phòng ngừa rủi ro danh mục cho vay xảy ra, đặc biệt là quy trình xử lý nợ thông qua các biện pháp phát mại tài sản, khởi kiện khách hàng, mua bán nợ làm căn cứ pháp lý vững chắc khi có tranh chấp và cho các biện pháp xử lý nợ của Ngân hàng. Giải pháp thực hiện là:

Công tác tuyển dụng nhân sự: Cần tuyển chọn cán bộ được đào tạo bài bản, chính quy và chuyên ngành ngân hàng và quản lý, năng động có kiến thức tổng hợp, có khả năng nhìn nhận, phân tích sắc bén...làm cán bộ tín dụng cũng như quản trị danh mục cho vay. Vietcombank cần đảm bảo bảo việc tuyển dụng và lựa chọn theo chiến lược phát triển nguồn nhân lực với sự phù hợp về quy mô cũng như cấu. Hơn thế, việc tuyển dụng lựa chọn cần phối hợp chặt chẽ với các cơ sở đào tạo chuyên ngành tầm cỡ để giảm tối đa chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Nâng cao trình độ chuyên môn về quản trị danh mục cho vay của cán bộ ngân hàng: Tiếp tục nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn, kiến

thức tổng hợp, kiến thức pháp luật

cho đội ngũ cán bộ

làm công tác tín

dụng và quản lý danh mục, thông qua đa dạng hoá các hình thức đào tạo như: đào tạo, đào tạo lại, đào tạo nâng cao cho đội ngũ cán bộ nghiệp vụ, các kiến thức chuyên ngành, kiến thức pháp luật, kiến thức ngoại ngành, kiến thức marketing... đào tạo theo yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế từ đó nâng cao trình độ cho cán bộ.

Xây dựng và đào tạo đội ngũ chuyên gia về quản trị danh mục cho

vay: Thường xuyên đào tạo bồi dưỡng kiến thức về quản trị danh mục

như nâng cao năng lực đánh giá, phân tích rủi ro danh mục cho vay, xây

dựng kết cấu danh mục, kiểm soát điều chỉnh danh mục cho bộ phận làm công tác quản lý danh mục tại ngân hàng, có thể đào tạo dưới nhiều hình thức như cử cán bộ đi học các lớp về quản trị danh mục cho vay hay thuê các chuyên gia đào tạo để đội ngũ này trở thành các cán bộ nòng cốt triển khai thực hiện quản trị danh mục cho vay có hiệu quả nhất. Vietcombank có thể cử các cán bộ có năng lực tốt tham gia các khóa đào tạo về quản trị danh mục cho vay tại các quốc gia phát triển như Anh, Mỹ, Nhật Bản…

Ngoài ra Vietcombank có thể phối hợp với các trường Đại học tại Việt Nam để phát triển các lớp cử nhân tài năng chuyên sâu về quản trị danh mục

cho vay của ngân hàng thương mại; Phát triển các lớp cử nhân liên kết với các trường Đại học hàng đầu trên thế giới về lĩnh vực chuyên về quản trị ngân hàng và quản trị danh mục cho vay. Để tăng trưởng tín dụng an toàn, lành mạnh yêu cầu đối với cán bộ không những là phải có trình độ chuyên môn sâu, kiến thức rộng, về nhiều mặt, khả năng nắm bắt, phân tích, nhìn

nhận vấn đề sâu sắc mà quan trọng không kém đó là phẩm chất đạo đức

nghề nghiệp, bản lĩnh tư tưởng vững vàng...đòi hỏi ban lãnh đạo phải luôn quan tâm chú ý bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp, có biện pháp chấn chỉnh

thường xuyên cũng như

rèn luyện bản lĩnh, tư

tưởng cho cán bộ

đặc biệt

những cán bộ mà hoạt động của họ có tác động trực tiếp đến khả năng phát sinh rủi ro.

Vietcombank nên áp dụng hiệu quả

cơ chế

khen thưởng và khuyến

khích, chuyển sang cơ chế trả lương theo năng lực. Theo đó, kết quả chấm điểm công việc cộng với đánh giá định tính của lãnh đạo trực tiếp sẽ là cơ sở chính để xác định thu nhập của cán bộ. Đây chính là động lực phát triển năng lực làm việc của cán bộ ngân hàng.

3.3. KIẾN NGHỊ

3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ

Chính phủ có vai trò quan trọng trong điều hành kinh tế vĩ mô, tạo lập môi trường cho sự phát triển của ngân hàng thương mại cũng như các doanh nghiệp trong nền kinh tế, từ đó cũng có những ảnh hưởng nhất định đến danh mục cho vay của các ngân hàng thương mại. Quản lý nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng đảm bảo tính bao trùm đối với nền kinh tế. Các thể chế bao trùm đảm bảo rằng thị trường hoạt động hiệu quả và mở cửa với cạnh tranh, và cho phép người dân tham gia rộng rãi hơn, chủ nghĩa đa nguyên và một hệ thống kiểm tra và đối trọng có hiệu quả, dẫn tới khả năng tiếp cận tốt hơn các cơ hội và dịch vụ. Để hỗ trợ các NHTM phát triển và hoàn thiện

hoạt động quản trị danh mục cho vay, theo tác giả chính phủ cần thực hiện một số biện pháp sau:

3.3.1.1. Ổn định kinh tế vĩ mô và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho hoạt động quản trị danh mục cho vay của NHTM

Môi trường kinh tế

vĩ mô là yếu tố

quyết định đến môi trường hoạt

động, ảnh hưởng bao trùm đến toàn bộ hoạt động của cả doanh nghiệp và hoạt động của ngân hàng trong nền kinh tế. Nếu nền kinh tế vĩ mô bất ổn,

các chính sách điều hành thay đổi bất thường sẽ làm cho hoạt động của

doanh nghiệp luôn đối mặt với các rủi ro mang tính vĩ mô. Những rủi ro này

nằm ngoài tầm kiểm soát nhưng có ảnh hưởng rất mạnh mẽ

đến sự

phát

triển của doanh nghiệp. Chính sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp trong nền kinh tế –các khách hàng sẽ ảnh hưởng đến sự quản lý danh mục cho vay của ngân hàng.

Do vậy, để nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý của ngân hàng,

Chính phủ gian tới:

cần tiếp tục đảm bảo tính

ổn định của nền kinh tế

trong thời

Kiểm soát các yếu tố tiềm ẩn rủi ro trong nền kinh tế, kiềm chế lạm phát và bình ổn giá cả. Hiện nay, lãi suất đã lên mức quá cao, khiến doanh

nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn đầu tư xuất. Lãi suất chỉ giảm nếu lạm phát được kiểm soát;

sản

Theo dõi và điều hành chặt chẽ cán cân thanh toán, hạn chế nhập siêu,

thắt chặt chi tiêu chính phủ, đầu tư khu vực công được củng cố. Đồng

thời, giảm bội chi ngân sách nhà nước, giảm gánh nặng nợ công;

Điều hành các chính sách tài chính và tiền tệ một cách hợp lý, tăng

cường thu hút vốn đầu tư FDI và ODA. Để thu hút dòng vốn này, các chính sách kinh tế đặc biệt là chính sách quản lý ngoại hối, về lâu dài phải thực

sự cởi mở và hợp lý. Đồng thời nâng cao mức tín nhiệm của Việt Nam

trong mắt nhà đầu tư quốc tế.