Ý Thức Của Doanh Nghiệp Và Hộ Kinh Doanh Thực Hiện Nghĩa Vụ Nsnn

- Công văn số 16339/BTC-TCT của Bộ Tài chính V/v hướng dẫn thu nộp NSNN theo Thông tư số 119/2014/TT-BTC và Thông tư sổ 126/2014/TT-BTC

- Thông tư số 328/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính: Hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước

- Quyết định số 1811/QĐ-UBND Hà Nội 2019 về hình thức thu NSNN qua Kho bạc Nhà nước Quận Ba Đình.

Các chính sách, văn bản pháp luật có liên quan đến thu NSNN hỗ trợ cán bộ thực hiện thu NSNN làm việc theo đúng quy trình và trình tự pháp luật quy định.

2.3.2. Điều kiện kinh tế, xã hội của quận Ba Đình

Ba năm gần đây, kinh tế - xã hội quận Ba Đình được duy trì và có tăng trưởng khá hơn so với những năm trước; an sinh xã hội tiếp tục được đảm bảo; sự nghiệp văn hóa giáo dục, đào tạo, y tế, được quan tâm chú trọng; công tác quy hoạch, quản lý đô thị, môi trường được tăng cường.

Trong đó, sản xuất kinh doanh duy trì ổn định, giá trị sản xuất chung năm 2019 tăng 10,2% so với năm 2018; giá trị sản xuất ngành công nghiệp và xây dựng tăng 5,7% so với năm 2018; giá trị sản xuất ngành thương mại, dịch vụ tăng 11,8% so với năm 2018. Giai đoạn 2017-2019, quận tập trung chỉ đạo công tác thu ngân sách ngay từ tháng đầu, quý đầu, đảm bảo hoàn thành dự toán Thành phố giao; tăng cường công tác quản lý Nhà nước về hành nghề y dược tư nhân, duy trì chuẩn quốc gia về y tế của 14 phường; tiếp tục thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư ; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành giải phóng mặt bằng cho các dự án trọng điểm của thành phố và quận; tiếp tục rà soát cắt, giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thời gian và chi phí thực hiện các thủ tục hành chính. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các tổ chức, cá nhân, trong đó, tập trung vào những vấn đề bức xúc được dư luận quan tâm như đất đai, đầu tư xây dựng, quản lý tài chính, ngân sách, chống thất thu ngân sách... Nhờ đó, công tác quản lý thu NSNN đã và đang đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Việc Việt Nam hội nhập và mở cửa nền kinh tế ngày càng sâu rộng đã tạo ra những cơ hội lớn cho TP. Hà Nội nói chung, quận Ba Đình nói riêng trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Cụ thể, tính đến năm 2019 cùng với việc đẩy mạnh thu hút đầu tư phát triển CN-TTCN, quận đã thu hút được nhiều dự án và doanh nghiệp. Chính điều này đã góp phần làm tổng thu NSNN trên địa bàn quận tăng mạnh trong năm 2019 (tăng 165,45% so với năm 2018), trong đó chủ yếu là do sự tăng lên của một số nguồn thu sau: thu từ doanh nghiệp ngoài thành phố (tăng 180,91%), thu tiền cho thuê đất (tăng 1487,09%), thuế thu nhập cá nhân (tăng 170,66%), thu cấp quyền sử dụng đất (tăng 202,11%)... (Nguồn: Báo cáo tổng kết nhiệm vụ công tác thuế của chi cục thuế quận Ba Đình)

2.3.3. Ý thức của doanh nghiệp và hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ NSNN

Đây là mộttrong những nhân tố quan trọng có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của công tác quản lý thu NSNN. Việc thực hiện nghĩa vụ đối với NSNN là trách nhiệm và nghĩa vụ công dân của các tổ chức và cá nhân. Trách nhiệm và nghĩa vụ đó chỉ có thể thực hiện được khi các tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ đối với NSNN có ý thức tự giác chấp hành một cách đầy đủ chính sách, chế độ, các văn bản pháp luật về thu NSNN.

Thực tế cho thấy, trình độ nhận thức của một bộ phần người dân quận Ba Đình về nghĩa vụ đối với NSNN còn thấp, một số tổ chức, cá nhân chưa hiểu rõ bản chất tốt đẹp và lợi ích của NSNN, chưa thấy được việc thực hiện nghĩa vụ đối với NSNN là trách nhiệm của mọi công dân, chưa phê phán mạnh mẽ các trường hợp gian lận về thuế, chưa hỗ trợ tích cực cho cơ quan thuế thu thuế; ý thức chấp hành pháp luật về thuế của các đối tượng nộp thuế còn thấp, tính trạng trốn thuế, gian lận thuế, nợ đọng thuế diễn ra khá phổ biến, vừa thất thu vừa không công bằng trong xã hội. Cụ thể, trong giai đoạn 2017 – 2019, Chi cục Thuế quậnđã thực hiện kiểm tra tại trụ sở 31 doanh nghiệp, phát hiện nhiều trường hợp gian lận thuế, tiến hành truy thu và phạt vào NSNN 1.732,67 triệu đồng (Nguồn: Báo cáo tổng kết nhiệm vụ công tác thuế của chi cục thuế quận Ba Đình).

Bảng 2.10. Ý thức của doanh nghiệp và hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ NSNN

Chỉ tiêu

Tỷ lệ %

Rất tốt

Tốt

Khá

Trung bình

Yếu / kém

1. Trình độ nhận thức của doanh

nghiệp và hộ kinh doanh về việc thực hiện nghĩa vụ đối với NSNN

27,91%

27,13%

24,81%

12,40%

7,75%

2. Ý thức chấp hành nghĩa vụ đối với NSNN của doanh nghiệp và hộ kinh

doanh

31,78%

24,81%

22,48%

11,63%

9,30%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 135 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tổng hợp phiếu điều tra của tác giả)

Thông qua bảng trên có thể thấy, cả về nhận thức và ý thức của doanh nghiệp và hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ NSNN trên địa bàn quận Ba Đình, thành phố Hà Nội đều còn khá thấp.

2.3.4. Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN

Nhân tố này có ảnh hưởng mạnh mẽ tới công tác quản lý thu NSNN. Những quy định trong chính sách về phương thức kê khai, thu nộp, quyết toán NSNN... phụ thuộc rất nhiều vào khả năng đáp ứng của cơ quan quản lý thu NSNN. Khả năng này lại phụ thuộc rất lớn vào cơ sở vật chất phục vụ cho quản lý thu NSNN.

Hiện tại, hệ thống kê khai và nộp thuế điện tử đã được triển khai tại địa phương với sự tham gia của trên 98% doanh nghiệp trên địa bàn. Điều này càng đặt ra yêu cầu cho quận Ba Đình trong việc nâng cao cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN.

Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn quận gồm: cơ sở hạ tầng và hệ thống công nghệ thông tin phục vụ cho việc quản lý, truyền dẫn dữ liệu. Về cơ bản, cơ sở hạ tầng của quận đã đáp ứng được cho nhu cầu quản lý thu NSNN của quận.

Bảng 2.11. Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN

Chỉ tiêu

Tỷ lệ %
Rất tốt	Tốt	Khá	Trung bình	Yếu / kém
1. Trang bị hiện đại phục vụ hoạt động quản lý thu NSNN	35,66%	44,96%	9,30%	3,88%	6,20%
2. Cơ sở vật chất kỹ thuật của các cơ quan quản lý thu NSNN	40,31%	32,56%	16,28%	9,30%	1,55%

(Nguồn: Tổng hợp phiếu điều tra của tác giả)

Thông qua bảng trên có thể thấy, Cơ sở vật chất phục vụ cho công tác quản lý thu NSNN trên địa bàn Quận được đánh giá tương đối tốt.

Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số bộ phận vẫn phải làm việc chung trong 1 phòng, không gian chật hẹp; số lượng máy fax và máy in chưa đáp ứng đủ cho nhu cầu công việc của một số đơn vị, bộ phận, đặc biệt là tại Chi cục Thuế và Kho bạc Nhà nước quận. Trong thời gian qua, mặc dù Chi cục Thuế của quận đã được Cục thuế TP. Hà Nội hỗ trợ, đầu tư cho một số máy tính cấu hình cao để phục vụ cho công việc, tuy nhiên hiện tại phần lớn hệ thống máy tính của Chi cục Thuế đã có thời gian sử dụng lâu dài, hết hoặc gần hết khấu hao, cấu hình thấp nên khó khăn trong việc triển khai ứng dụng các phần mềm mới phục vụ cho việc lưu trữ, truyền, dẫn dữ liệu...

2.3.5. Năng lực đội ngũ cán bộ quản lý thu NSNN

Tổ chứcbộ máy quản lý thu NSNN của quận trong thời gian qua không ngừng được củng cố và tăng cường, chất lượng đội ngũ cán bộ thuế đã có bước thay đổi rõ nét về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức, góp phần quyết định đến việc hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán ngân sách hàng năm được thành phố giao. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được đó, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ quản lý thu NSNN của quận vẫn còn một số hạn chế:

Một là, số lượng CBCC của một số đơn vị còn chưa đảm bảo về số lượng, CBCC phải thực hiện kiêm nhiệm nhiều chức năng cho nên không thể kiểm soát hết được các công việc phát sinh.

Hai là, trình độ chuyên môn của một bộ phận CBCC Chi cục Thuế còn hạn chế. Hiện tại, Chi cục Thuế quận Ba Đình có tất cả 36 CBCC nhưng chỉ có 1 người trình độ thạc sĩ và 22 người trình độ đại học, còn lại là trình độ cao đẳng và trung cấp. Thêm vào đó, CBCC phòng TC – KT quận Ba Đình cũng đang thiếu nhân lực trình độ cao, trong số 23 CBCC chỉ có 1 người có trình độ thạc sĩ, 15 người có trình độ đại học, còn lại là dưới đại học.

Ba là, sự thiếu đồng bộ trong việc phối hợp giữa các đơn vị có chức năng thanh tra đã đến thanh tra chồng chéo, trùng lặp.

Bảng 2.12. Năng lực đội ngũ cán bộ quản lý thu NSNN

Số lượng CBCC

Chi cục thuế quận Ba Đình	Phòng TC-KT quận Ba Đình	Kho bạc Nhà nước quận Ba Đình
1. Nhu cầu	40	35	41
2. Thực tế	36	23	32
Trong đó:
Thạc sĩ	1	1	5
Đại học	22	15	26
Dưới đại học	13	7	1
3. Tỷ lệ đáp ứng nhu cầu	90,00%	65,71%	78,05%

(Nguồn: Báo cáo tổng kết nhiệm vụ của chi cục thuế, phòng TC-KT, kho bạc

NN quận Ba Đình)

Có thể thấy, tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN quận Ba Đình chưa thật sự hiệu quả, đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý thu NSNN còn mỏng và yếu. Do vậy, trong thời gian tới quận cần có giải pháp để nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý thu NSNNtrên địa bàn.

2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý thu ngân sách nhà nước của quận Ba Đình, thành phố Hà Nội

2.4.1. Những thành công và nguyên nhân

2.4.1.1. Những thành công

Hoạt động quản lý thu NSNN trên địa bàn quận Ba Đình thời gian qua đã đạt được những kết quả chủ yếu sau đây:

Về lập dự toán

Một là, Quá trình lập dự toán thu NSNN của quận Ba Đình được thực hiện theo phương pháp lập dự toán 2 chiều từ trên xuống và từ dưới lên, do đó đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ, theo đúng trình tự và các nguyên tắc của quá trình quản lý thu NSNN.

Hai là, quá trình lập dự toán thu NSNN có sự tham gia phối hợp của các ban ngành liên quan (Thuế, TC-KH), các đơn vị từ cấp phường... căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao và chế độ định mức tiêu chuẩn thu và lập dự toán thu khi cân đối ngân sách.

Ba là, việc xây dựng dự toán thu NSNN đã căn cứ vào các văn bản pháp luật hiện hành về quản lý NSNN; kế hoạch và tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Về tổ chức chấp hành dự toán

Một là, nhiều khoản thu đạt và vượt so với dự toán thu NSNN được giao

Hai là, quy trình tổ chức thu, nộp NSNN được thực hiện chặt chẽ, theo đúng các quy định hiện hành và hướng dẫn của các cơ quan cấp trên.

Ba là, công tác quản lý thu thuế, phí và lệ phí có nhiều chuyển biến tích cực và luôn đảm bảo công khai, dân chủ, minh bạch, giúp Quận Ba Đình hoàn thành vượt mức dự toán ngân sách hàng năm được thành phố giao.

Bốn là, công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT được thực hiện đa dạng với nhiều hình thức như: Đài PTTH Hà Nội, Đài phát thanh quận Ba Đình, Cổng thông tin điện tử quận Ba Đình, Website Cục Thuế TP. Hà Nội; tổ chức tuyên truyền lưu động tại các xã, thị trấn phục vụ công tác thu thuế Môn Bài, thuế NQD…

Năm là, hồ sơ khai thuế qua trục truyền tin được kiểm soát và xử lý đảm bảo đúng quy trình nhận, nhập tờ khai vào ứng dụng, trên 98% các đơn vị thực hiện kê khai thuế qua mạng theo đúng thời gian quy định. Công tác hoàn thuế GTGT đảm bảo đúng quy trình và thời gian quy định.

Về quyết toán

Một là, quá trình thực hiện quyết toán thu NSNN thời gian qua của quận Ba Đình có thể nói là luôn đảm bảo các yêu cầu như:

- Quyết toán thu NSNN phản ánh đầy đủ, chính xác số thu NSNN đã động viên được vào NSNN.

- Phản ánh tính tuân thủ, tính chịu trách nhiệm về mặt pháp lý về thu NSNN.

- Bảo đảm yêu cầu về mặt thời gian của quyết toán thu NSNN.

- Bảo đảm đúng quy trình trình duyệt.

Hai là, công tác quyết toán thu NSNN của quận Ba Đình luôn thực hiện đầy đủ, phản ánh đúng số thu, theo đúng những quy định của Luật NSNN và các cơ quan cấp trên.

Ba là, công tác quyết toán thu NSNN của quận được thực hiện theo trình tự, thời gian quy định. Báo cáo quyết toán NSNN đảm bảo trung thực, phản ánh đầy đủ các nguồn thu được động viên vào NSNN.

Về kiểm soát thu NSNN

Một là, hoạt động thanh tra, kiểm tra đã được tiến hành theo đúng các quy định của pháp luật trong quản lý ngân sách và thực hiện quá trình quản lý thu NSNN.

Hai là, Chi cục Thuế đã nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế theo hướng tăng thời gian phân tích, đánh giá hồ sơ tại bàn do đó đã góp phần rút ngắn thời gian làm việc tại doanh nghiệp để tận dụng tối đa quỹ thời gian, giảm bớt phiền hà cho người nộp thuế, đồng thời đưa công tác thanh tra, kiểm tra thuế đi vào trọng tâm, trọng điểm.

Ba là, Chi cục Thuế luôn tăng cường kiểm tra hồ sơ khai thuế và quyết toán thuế tại cơ quan thuế và yêu cầu từng công chức quản lý phải thường xuyên hàng tháng, quý xác minh hóa đơn, tham mưu cho Lãnh đạo ra thông báo giải trình, bổ sung thông tin, tài liệu đối với đơn vị có sai sót, nghi vấn trong quá trình kê khai.

Bốn là, Thực hiện công tác kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế theo đúng tiến độ kế hoạch đề ra nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời những biểu hiện khai sai, khai thiếu, gian lận về thuế, các doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá và” có hoạt động giao dịch liên kết.

2.4.1.2. Nguyên nhân

- Tổ chức bộ máy quản lý thu thuế của quận không ngừng được củng cố và tăng cường, tinh gọn bộ máy biên chế trong quản lý thu NSNN nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả của công tác này.

- Chất lượng đội ngũ cán bộ thuế đã có bước thay đổi rõ nét về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức.

- Quận Ba Đình thực hiện ủy nhiệm thu đã tạo điều kiện cho UBND các phường tăng cường khai thác nguồn thu, bao quát nguồn thu, gắn thu ngân sách với nhu cầu chi, đồng thời đây cũng là một bước xã hội hóa công tác thuế, từ đó tạo điều kiện chồng thất thu thuế có hiệu quả hơn.

Ngoài ra, Chi cục Thuế luôn chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra thuế nhất là trong điều kiện các doanh nghiệp chuyển dần sang hình thức tự khai tự nộp, đây là biện pháp quan trọng để một mặt chống thất thu, vi phạm luật thuế, mặt khác để chấn chỉnh uốn nắn cho các doanh nghiệp trong công tác ghi chép sổ sách kế toán, sử dụng hóa đơn chứng từ theo đúng quy định.