“Hàng”, tiếp đó là một từ chỉ nghề nghiệp nào đó như Hàng Đào, Hàng Mã, Hàng Thiếc... Khác với các phố cổ khác trên thế giới, phố cổ Hà Nội hiện nay là nơi diễn ra đồng thời nhiều hoạt động của đời sống xã hội, là trung tâm kinh tế, văn hoá đa dạng.
Do vậy nhìn nhận khu 36 phố phường không nên chỉ đơn thuần là khía cạnh văn hoá vật thể (đánh giá đơn thuần về công trình kiến trúc), mà còn là khía cạnh văn hoá phi vật thể, đó chính là cái hồn của phố cổ.
* Phố đi bộ
Tuyến phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân kết nối với chợ đêm Đồng Xuân đã tạo thành một không gian đi bộ phố cổ về đêm dài gần 3km. Đây thực sự đã trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, khai thác được nét văn hóa phố cổ đồng thời tạo điều kiện cho du khách khám phá Hà Nội về đêm. Tháng 9/2018, không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm và phụ cận chính thức đi vào hoạt động sau 02 năm thực hiện thí điểm, tại đây đã diễn ra 410 sự kiện văn hóa quy mô lớn, thu hút được sự tham gia của 20 tỉnh, thành phố trong nước, 26 đại sứ quán và 3 tổ chức quốc tế.
Như vậy, quận Hoàn Kiếm chính là một nguồn cung về tài nguyên du lịch để tạo ra các loại hình du lịch khác nhau nhau du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực, du lịch tham quan, nghiên cứu… cũng là nơi có thể cung cấp cho du khách mọi thông tin về du lịch. Đây là những điểm thu hút du khách đến với du lịch thành phố Hà Nội.
2.2. Thực trạng hoạt động du lịch trên địa bàn quận Hoàn Kiếm
2.2.1. Hiện trạng khách du lịch
Đối với việc phát triển du lịch thì việc thu hút khách du lịch được coi là một chiến lược quan trọng. Quận Hoàn Kiếm là một trong những quận của Thành phố thu hút lượng lượng khách du lịch lớn nhất và không ngừng tăng trưởng qua từng năm, nhưng chưa cao. Dưới dây là bảng thống kê lượng khách du lịch giai đoạn từ năm 2015-2021
Bảng 2.1. Lượng khách du lịch đến quận Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2021
Đơn vị tính: triệu lượt khách
Tổng số khách du lịch | Khách nội địa | Khách quốc tế | ||||
Số lượng (người) | % tăng so cùng kỳ năm trước | Số lượng (người) | % tăng so với năm trước | Số lượng | % tăng so với năm trước | |
2015 | 6.519 | 26,88% | 4.532 | 32,54% | 1.987 | 21,23% |
2016 | 8.418 | 17,04 | 5.872 | 29,56% | 2.546 | 26,13% |
2017 | 9.853 | 17,04% | 6.895 | 17,42% | 2.958 | 16,18% |
2018 | 12.462 | 26,47% | 8.590 | 24,58% | 3.872 | 30,89% |
2019 | 14.112 | 13,24% | 9.945 | 15,77% | 4.167 | 7,61% |
2020 | 8.457 | -40,12% | 5.567 | -44,02% | 2.890 | -30,65% |
2021 | 5.727 | -40,55% | 3.592 | -34,47% | 2.135 | -26,12% |
Có thể bạn quan tâm!
-
Tổ Chức Hoạt Hoạt Động Du Lịch Trên Địa Bàn -
Kinh Nghiệm Quản Lý Nhà Nước Về Hoạt Động Du Lịch Và Bài Học Đối Với Quận Hoàn Kiếm, Thành Phố Hà Nội -
Điều Kiện Tự Nhiên, Kinh Tế - Xã Hội Ảnh Hưởng Đến Hoạt Động Du Lịch Trên Địa Bàn Quận Hoàn Kiếm, Thành Phố Hà Nội -
Quản Lý Nhà Nước Về Du Lịch Trên Địa Bàn Quận Hoàn Kiếm -
Số Lượng Đội Ngũ Cán Bộ Qlnn Về Du Lịch Quận Hoàn Kiếm -
Kết Quả Thanh Tra, Kiểm Tra Hoạt Động Du Lịch Từ 2015 -10/2021
Xem toàn bộ 140 trang tài liệu này.
Nguồn: Phòng Kinh tế quận Hoàn Kiếm
- Khách du lịch quốc tế:
Số lượng khách du lịch quốc tế đến quận Hoàn Kiếm trong những năm vừa qua (2015-2021) tăng trưởng mạnh, trung bình hàng năm từ 15%. Như vậy khẳng định rằng, các điểm du lịch ở quận Hoàn Kiếm vẫn có sức hấp dẫn khách trong thời gian dài mặc dù trên thị trường ngày nay sự cạnh tranh ngày càng đang trở nên gay gắt hơn. Dưới đây là bảng thống kê số lượng khách du lịch quốc tế đến với quận Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2021.
Riêng 2 năm 2020 và 2021 khách du lịch trong và ngoài nước đều giảm mạnh do tình hình dịch Covid bùng mạnh.
- Năm 2020, tốc độ tăng trưởng ngành dịch vụ chỉ tăng 2,31%, kéo theo cả giai đoạn 2016-2020 chỉ tăng bình quân 14,77%/năm.
Tổng mức doanh thu ngành thương mại, dịch vụ tính đến 10/2021 ước tăng 51,62% so với tháng 9, tăng 4,05% so với cùng kỳ năm trước; lũy kế 10 tháng
giảm 2,71% so với cùng kỳ (trong đó: doanh thu ngành thương mại tăng 0,12%; lưu trú, ăn uống giảm 24,06%; du lịch giảm 52,25% và doanh thu ngành dịch vụ khác giảm 8,2%).
- Trước năm 2020, khi đại dịch COVID-19 chưa diễn ra, kinh tế của quận vẫn duy trì mức tăng trưởng khá, chất lượng các hoạt động dịch vụ, thương mại, du lịch từng bước được nâng lên theo tiêu chí văn minh, hiệu quả. Tốc độ tăng trưởng dịch vụ thương mại, du lịch ổn định, bình quân hàng năm đạt 18,12% trong giai đoạn 2016-2019. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng ngành dịch vụ, thương mại, du lịch chiếm 98,04% trong cơ cấu kinh tế quận.
Bảng 2.2. Số lượng khách du lịch quốc tế đến quận Hoàn Kiếm từ 2015- 10/2021
Đơn vị: triệu lượt khách
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
Tổng số khách quốc tế | 1.987 | 2.546 | 2.958 | 3.872 | 4.167 | 2.890 | 2.135 |
Tổng số khách quốc tế có lưu trú | 1.027 | 1.361 | 1.930 | 2.161 | 2.355 | 1.456 | 1.089 |
Nguồn: Phòng Kinh tế quận Hoàn Kiếm
Số liệu thống kê của ngành du lịch những năm qua cho thấy lượng khách quốc tế đến quận Hoàn Kiếm tăng trưởng đều và ổn định, cơ cấu khách quốc tế trong tổng lượng khách du lịch giữ được tỷ trọng ổn định.
Đặc biệt, lượng khách du lịch quốc tế lưu trú trên địa bàn: năm 2015, tăng 20,5%; năm 2016, tăng 22,8%; năm 2017, tăng 30,2%; năm 2018, tăng 12,06%; năm 2019, tăng 10% so với cùng kỳ. Chỉ tiêu đề án là từ 8-10%/năm. Riêng 2 năm 2020 và 2021 khách quốc tế giảm mạnh.
- Loại khách du lịch phân theo mục đích: khách quốc tế đến quận Hoàn Kiếm với mục đích du lịch tham quan thuần túy giai đoạn này là 45,5%; mục
đích thương mại chiếm 13,5%; mục đích thăm thân nhân chiếm 10%; còn lại là các mục đích khác. Trong những năm gần đây khách du lịch có mục đích thương mại có tăng nhưng nhìn chung vẫn duy trì ở mức 14-15%. Khách đi với các mục đích khác như nghiên cứu, học tập, tham quan... có xu hướng ngày càng tăng.
- Ngày khách lưu trú trung bình: Ngày khách quốc tế lưu trú ở khách sạn trung bình khoảng 3-7 ngày...
- Khách du lịch nội địa
Khách du lịch nội địa là nguồn khách thế mạnh của quận Hoàn Kiếm, trung bình hàng năm chiếm 70% tổng lượng khách. Bởi nhiều du khách là người Việt đều mong muốn được ra thăm Thành phố, được tham quan những địa danh nổi tiếng, vì vậy, quận Hoàn Kiếm thu hút lượt khách nội địa đến ngày một nhiều hơn vì điều kiện đi lại thuận tiện. Khách nội địa liên tục tăng từ 2016 trở lại đây với tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 17,32%.
Trong những năm qua, lượng khách du lịch đến quận Hoàn Kiếm không ngừng tăng lên; trong đó khách du lịch quốc tế tăng tương ứng là 1,96 và 9,74 lần. Tốc độ tăng trưởng về số lượng khách du lịch quốc tế giai đoạn này đạt 25,56%/năm, khách du lịch nội địa tăng 16,93%/năm. Hà Nội nói chung và quận Hoàn Kiếm nói riêng là địa điểm có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, bởi lượng khách nước ngoài cũng như nội địa đến tham quan thường xuyên, đặc biệt là vai trò của khách du lịch quốc tế. Với tiềm năng quận Hoàn Kiếm có thể mở mang, phát triển các loại hình du lịch mới như sông nước, du lịch xanh, du lịch nghiên cứu, du lịch hội nghị... để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
2.2.2. Doanh thu du lịch
Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) đã áp dụng hệ thống thống kê cho các nước thành viên về thu nhập du lịch được tính bằng toàn bộ số tiền mà khách du lịch phải chi trả khi đi thăm một nước khác (trừ chi phí cho việc vận chuyển hàng không quốc tế). Tuy nhiên, ở nước ta nói chung, Hà Nội cũng như quận Hoàn Kiếm nói riêng, hệ thống thống kê chưa được hoàn chỉnh nên toàn bộ các khoản chi trả của khách du lịch trong toàn bộ chương trình du lịch chưa tập hợp được đầy đủ và chính xác. Tuy nhiên, theo Thống kê của Sở VH, TT&DL Hà Nội, doanh thu du lịch của Hà Nội cũng như các quận như sau:
Bảng 2.3. Bảng so sánh doanh thu du lịch của thành phố Hà Nội và quận Hoàn Kiếm từ 2015 - 2021
Đơn vị tính: tỷ đồng
Doanh thu của thành phố Hà Nội | Doanh thu của quận Hoàn Kiếm | |||
Doanh thu | % tăng so cùng kỳ năm trước | Doanh thu | % tăng so cùng kỳ năm trước | |
2015 | 55,5 | 11,48% | 4,424 | 10,5 % |
2016 | 62,032 | 10,7% | 12,456 | 29,7% |
2017 | 70,958 | 15% | 16,324 | 13,05% |
2018 | 75,815 | 11,7 | 18,567 | 13,37% |
2019 | 103,807 | 34% | 25,432 | 36,97% |
2020 | 22,426 | -78,4% | 4,098 | -79,96% |
2021 | 11,280 | -49,71% | 1,957 | -52,25% |
Nguồn Phòng Kinh tế quận Hoàn Kiếm
Theo số liệu trên, thu nhập du lịch quận Hoàn Kiếm trong những năm qua đã có sự tăng trưởng đáng kể. Năm 2015 tổng thu nhập chỉ đạt 4,424 tỷ đồng, nhưng đến năm 2019 tăng lên 293,37%. Tốc độ tăng trưởng trung bình về doanh thu giai đoạn 2015 - 2019 đạt 18,81%/năm.
Tính đến tháng 10/2021, toàn thành phố Hà Nội ước đón 4 triệu lượt khách du lịch nội địa (bằng 53% lượng khách nội địa năm 2020 và bằng 36% kế hoạch đề ra từ đầu năm). Tổng thu từ khách du lịch nội địa ước đạt 11,28 nghìn tỷ đồng (bằng 40% tổng thu năm 2020 và bằng 23% kế hoạch đề ra).
Riêng quận Hoàn Kiếm, kinh tế - xã hội lũy kế 10 tháng giảm 2,71% so với cùng kỳ (trong đó: doanh thu ngành thương mại tăng 0,12%; lưu trú, ăn uống giảm 24,06%; du lịch giảm 52,25% và doanh thu ngành dịch vụ khác giảm 8,2%).
2.2.3. Cơ sở vật chất, hạ t ng k thuật
- Về hệ thống cơ sở lưu trú
Trong giai đoạn 2015 - 2019 các cơ sở lưu trú du lịch của quận Hoàn Kiếm cũng không ngừng nâng cấp, xây mới khách sạn, nhà nghỉ phục vụ khách du lịch. Nhìn chung số lượng khách sạn, nhà nghỉ tăng nhanh cả về số lượng, quy mô và phương thức hoạt động.
Bảng 2.3. Hiện trạng cơ sở lưu trú của quận Hoàn Kiếm giai đoạn 2015 - 2021
Đơn vị: Cơ sở
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | Tăng trung bình | |
Tổng số CSLT | 318 | 357 | 412 | 464 | 528 | 528 | 528 | 14,45% |
Tổng số phòng | 7.675 | 8.532 | 9.856 | 10.852 | 12.404 | 12.404 | 12.404 | 15,47% |
Nguồn: Phòng Kinh tế quận Hoàn Kiếm
Có thể thấy, giai đoạn 2015 - 2019 đã đánh dấu những bước tiến mạnh mẽ trong phát triển du lịch trên địa bàn quận Hoàn Kiếm theo hướng hiệu quả và bền vững; qua đó góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng dịch vụ, thương mại, du lịch của toàn quận. Công suất sử dụng phòng của các cơ sở lưu trú, khách sạn trên địa bàn đạt trung bình 80 - 85%. Có thể nói du lịch đã từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của quận Hoàn Kiếm. Nghị quyết đại hội Đảng bộ quận nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã xác định phát triển mạnh du lịch, ưu tiên đầu tư cải tạo đồng bộ hạ tầng k thuật, hạ tầng xã hội phục vụ phát triển du lịch dịch vụ hoàn chỉnh, chất lượng cao khu vực phố cổ Hà Nội và hồ Hoàn Kiếm là một trong các khâu đột phá.
- Về hệ thống các cơ sở vật chất kỹ thuật khác
Các cơ sở vật chất k thuật khác bao gồm: Hệ thống hạ tầng k thuật phục vụ du lịch, nhà hàng, phòng hội nghị, phòng ăn, cơ sở vui chơi giải trí...
Hệ thống hạ tầng kỹ thuật: Là quận trung tâm của Thành phố, Hoàn Kiếm là địa bàn phải chịu áp lực rất lớn về hạ tầng giao thông, do mật độ người và phương tiện tham gia giao thông quá đông, với mạng lưới dày đặc các cơ quan,
công sở, trung tâm thương mại, dịch vụ tài chính ngân hàng, các địa điểm di tích lịch sử, văn hóa... Vì vậy, áp lực đối với hệ thống hạ tầng giao thông là rất lớn.
Để bảo đảm trật tự giao thông và giữ gìn vẻ đẹp cảnh quan của khu vực trung tâm này đòi hỏi phải có quyết sách căn bản, giải pháp tổng thể, dài hơi.
Quận Hoàn Kiếm đang có dự án mở rộng các tuyến phố đi bộ nhằm tạo không gian sinh hoạt văn hóa, giải trí hấp dẫn cho Thành phố. Những áp lực về các vấn đề giao thông phải được giải quyết thỏa đáng thì dự án này mới trở thành hiện thực. Ðiều này, không chỉ đòi hỏi thành phố và các ngành chức năng phải có giải pháp tổng thể, căn cơ, mà còn đòi hỏi sự chủ động sắp xếp lại giao thông của chính quận Hoàn Kiếm, để bảo đảm giao thông, tạo điều kiện đi lại thuận tiện cho người dân, từ đó thúc đẩy du lịch ngày càng phát triển.
2.2.4. Các sản phẩm du lịch
Trong giai đoạn từ 2015 đến 2020, quận Hoàn Kiếm đã xây dựng và triển khai nhiều kế hoạch, đề án, dự án nhằm xây dựng và hoàn thiện các sản phẩm du lịch, đảm bảo các sản phẩm hoàn chỉnh, độc đáo, hấp dẫn, có tính chuyên nghiệp cao theo hướng phát triển du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm với môi trường và xã hội gắn với xây dựng thương hiệu du lịch quận Hoàn Kiếm, cụ thể:
2.2.4.1. Hoạt động du lịch văn hóa
- Tập trung đầu tư, khai thác hiệu quả và phát huy thế mạnh không gian kiến trúc, giá trị văn hóa khu phố cổ, khu phố cũ, khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận trong phát triển du lịch. UBND quận đã xây dựng kế hoạch, xác định lộ trình giải phóng mặt bằng, tu bổ, tôn tạo nhiều công trình di tích lịch sử văn hóa có giá trị tiểu biểu. Trong giai đoạn 2015 - 2020, đã giải phóng mặt bằng được 14 hộ dân và 01 tổ chức, 77 nhân khẩu ở 04 di tích; tu bổ, tôn tạo tổng thể, hoàn chỉnh được 06 di tích với tổng kinh phí là 108,565 tỉ đồng (trong đó ngân sách nhà nước đầu tư 103,165 tỉ đồng, xã hội hoá 5,4 tỉ đồng); lập hồ sơ khoa học đề nghị xếp hạng 08 di tích.
- Công tác tổ chức các lễ hội truyền thống trong khu phố cổ và khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm được quan tâm: các lễ hội đền Bạch Mã, lễ hội đình Yên Thái, lễ hội Vua Lê đăng quang, Lễ hội Trung thu Phố cổ,... thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước đến thăm quan và tìm hiểu. Các hoạt động văn hóa - nghệ thuật, triển lãm, trưng bày và giới thiệu về văn hóa vật thể và phi vật thể tại đình Đồng Lạc (38 Hàng Đào), đình Kim Ngân (42, 44 Hàng Bạc), Ngôi nhà di sản (87 Mã Mây), Trung tâm thông tin Phố cổ (28 Hàng Buồm), Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ (50 Đào Duy Từ), Trung tâm thông tin văn hóa Hồ Gươm (02 Lê Thái Tổ)… được duy trì thường xuyên, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, khám phá lịch sử, văn hóa của du khách.
- Tăng cường kết nối chuỗi địa điểm du lịch khu phố cổ, khu phố cũ, khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận với các điểm du lịch của Thành phố, đã phối hợp với Sở Du lịch hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xây dựng tuyến, tour du lịch thăm quan phố cổ và những công trình kiến trúc Pháp điển hình, tham dự các hoạt động trong các tuyến phố đi bộ,… Triển khai Luật Du lịch 2017, đến nay, đã có 02 điểm du lịch trên địa bàn quận được UBND Thành phố công nhận điểm du lịch cấp Thành phố là: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Di tích Nhà tù Hỏa Lò góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng các điểm đến du lịch trên địa bàn quận.
- Tổ chức khai trương và duy trì hoạt động Phố sách Hà Nội tại phố 19/12 (từ tháng 4/2017), thu hút 16 Nhà sách lớn tham gia tạo điểm nhấn thu hút đông đảo người dân và du khách (khoảng gần 0,8 triệu lượt khách/năm) đến thăm quan, mua sách và tham gia các hoạt động liên quan đến văn hóa đọc.
2.2.4.2. Hoạt động du lịch tham quan, giải trí
- Tổ chức Không gian đi bộ khu vực Hồ Hoàn Kiếm và phụ cận từ tháng 9/2016 gắn kết với Không gian đi bộ khu phố cổ, tạo điểm nhấn du lịch cho khu vực trung tâm Hà Nội, tạo không gian vui chơi, thư giãn cho cộng đồng dân cư, du khách trong và ngoài nước; là nơi giao lưu, điểm hẹn, điểm đến thú vị của