Yêu Cầu Tăng Cường Quản Lý Nhà Nước Về Chứng Thực

quản lý nhà nước về chứng thực, đặc biệt khi gặp những vấn đề vượt quá thẩm quyền của Sở Tư pháp. Một bộ phận cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về chứng thực yếu kém về năng lực chuyên môn và đạo đức dẫn đến hiện tượng tiêu cực trong quản lý nhà nước về chứng thực.

Ngoài ra sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước về chứng thực có lúc chưa chặt chẽ, công tác hướng dẫn trong việc thi hành, áp dụng pháp luật về chứng thực chưa kịp thời, đôi khi còn chồng chéo giữa các cơ quan, ngành liên quan nên còn lúng túng trong quá trình thực hiện.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Các quy định pháp luật về chứng thực của Việt Nam ra đời tương đối muộn so với các quốc gia khác trên thế giới. Trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi nền kinh tế, hoạt động quản lý nhà nước về chứng thực đã đạt được những kết quả quan trọng như đã tách bạch được hai hoạt động “công chứng” và “ chứng thực”, xây dựng được các quy định pháp luật về chứng thực, tạo điều kiện cho công dân khi thực hiện thủ tục chứng thực…Quản lý nhà nước về chứng thực ở Việt Nam nói chung và thành phố Hà Nội nói riêng đã đóng vai trò tích cực trong đảm bảo an toàn pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các chủ thể tham gia giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại, các thủ tục hành chính; quy định rõ thủ tục, trình tự, thẩm quyền của hoạt động chứng thực… góp phần ổn định trật tự xã hội, thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển.

Bên cạnh những kết quả quan trọng trên, hoạt động quản lý nhà nước về chứng thực ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng ngày càng bộc lộ những hạn chế, bất cập do những nguyên nhân khách quan và chủ quan đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả, hiệu quả hoạt động chứng thực, hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước cũng như vai trò chứng thực trong đời sống xã hội. Ngoài những nguyên nhân chung dẫn đến những hạn chế bất cập trong quản lý nhà nước về chứng thực thì ở Hà Nội có những nguyên nhân đặc thù riêng như nguyên nhân về mặt nhận thức; nguyên nhân do chưa chú trọng công tác cải cách chứng thực; công tác tuyên truyền, phổ biến

giáo dục pháp luật; công tác tổng kết hoạt động chứng thực và công tác quản lý nhà nước về chứng thực tại một số địa phương còn hạn chế.

Trước các yêu cầu của kinh tế thị trường, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân và hội nhập quốc tế, xã tăng cường hoạt động quản lý nhà nước về chứng thực ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng là một tất yếu khách quan.

Chương 3

YÊU CẦU, MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CHỨNG THỰC

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 123 trang tài liệu này.

3.1 Yêu cầu tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực

Sau hơn 20 năm đổi mới, đất nước ta đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với những tiềm năng, sức sống đầy triển vọng trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội. “Đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp luật phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” [30, tr.329] là một trong những nội dung quan trọng mà Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã khẳng định khi đề ra phương hướng, nhiệm vụ, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh chung ấy, việc xác định phương hướng và những giải pháp cụ thể nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hoạt động tư pháp nói chung và quản lý nhà nước về chứng thực nói riêng đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá phải được đặt trên nền tảng hệ thống quan điểm của Đảng và Nhà nước về tư duy đổi mới và phát triển trong giai đoạn hiện nay. Vậy nên tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực phải được thực hiện dựa trên những quan điểm sau:

3.1.1 Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng

Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng chính trị lãnh đạo Nhà nước và xã hội, song Đảng không phải là cơ quan quyền lực nhà nước. Đảng không đứng trên cùng một mặt bằng quyền lực nhà nước với các cơ quan nhà nước, mà đứng ở tầm cao của Đảng lãnh đạo, và lãnh đạo cả Nhà nước và xã hội.

Đảng ta là Đảng cầm quyền, đại diện cho lợi ích của nhân dân và của toàn dân tộc. Nghị quyết số 08-NQ/TW đã chỉ rõ Đảng lãnh đạo các cơ quan tư pháp chặt chẽ về chính trị, tổ chức và cán bộ, bảo đảm hoạt động tư pháp thực hiện đúng quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Đảng đề ra những quan điểm chỉ đạo, định hướng tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực, Đảng lãnh đạo Nhà nước thể chế hóa thành các quy định pháp

luật, làm cơ sở pháp lý cho việc kiện toàn, đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động chứng thực, bảo đảm cho các cơ quan tư pháp trong sạch, có hiệu lực, hiệu quả, hoạt động theo đúng đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân và chuyên chính với mọi hành vi xâm phạm lợi ích của nhà nước, của tập thể và của công dân.

Đảng lãnh đạo hoạt động quản lý nhà nước về chứng thực thông qua công tác tổ chức cán bộ, đặc biệt là chỉ đạo việc xây dựng và kiện toàn bộ máy của từng cơ quan tư pháp; lãnh đạo công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt của các cơ quan tư pháp. Cán bộ tư pháp là những người có quan điểm chính trị đúng đắn, có trình độ chuyên môn giỏi, có phẩm chất đạo đức, công minh, chính trực và liêm khiết. Nghiêm khắc xử lý những cán bộ tư pháp thoái hoá, biến chất, vi phạm pháp luật trong hoạt động chứng thực. Bộ Chính trị, Ban cán sự Đảng của các cơ quan tư pháp phải đặc biệt quan tâm chỉ đạo việc kiện toàn tổ chức và tăng cường đội ngũ cán bộ tư pháp đủ về số lượng và mạnh về chất lượng.

Đảng lãnh đạo hoạt động quản lý nhà nước về chứng thực thông qua việc kiểm tra, giám sát trong việc chấp hành Nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước, kịp thời phát hiện và áp dụng biện pháp giáo dục, thuyết phục để uốn nắn những sai sót, lệch lạc của các cán bộ, công chức khi thực hiện hoạt động chứng thực. Đảng lãnh đạo, kiểm tra hoạt động chứng thực theo pháp luật, tôn trọng chức năng, quyền hạn của các cơ quan tư pháp, UBND các cấp theo luật định, tạo điều kiện cho các cơ quan đó hoàn thành nhiệm vụ được giao, không bao biện, làm thay và không can thiệp vào hoạt động nghiệp vụ của các cơ quan tư pháp, bảo đảm cho cơ quan tư pháp hoạt động độc lập, chỉ tuân theo pháp luật.

3.1.2 Đảm bảo pháp chế

Pháp chế là một trong những nội dung quan trọng của học thuyết Mác- Lê Nin về Nhà nước và Pháp luật. Đảng và Nhà nước ta luôn đặt ra phải tăng cường pháp chế. Đặc biệt, nước ta đi lên CNXH từ một nền kinh tế còn phổ biến là sản xuất nhỏ, trong điều kiện hiện nay phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường định hướng đi lên XHCN có sự quản lý của Nhà

nước thì pháp chế càng có vai trò quan trọng trong việc tổ chức thực hiện cương lĩnh, chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Tăng cường pháp chế ở nước ta trong giai đoạn cánh mạng hiện nay là nhiệm vô chung của toàn Đảng toàn dân là một trong những vấn đề cấp bách phục vụ đắc lực trong công cuộc đổi mới, mà Đại hội VII, Đại hội VIII, Đại Hội IX và Đại hội X của Đảng ta đã chỉ ra. Công cuộc đổi mới càng đi vào chiều rộng và bề sâu thì những vấn đề mới nảy sinh càng nhiều và phức tạp. Quá trình dân chủ hoá các mặt của đời sống xã hội càng được mở rộng thì vấn đề tăng cường pháp chế càng trở nên cấp thiết, đặc biết là đối với các cơ quan nhà nước. Vậy nên tăng cường quản lý nhà nước nói chung và tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực nói riêng phải đảm bảo được tính pháp chế trong hoạt động quản lý. Nhà nước quản lý hoạt động chứng thực chủ yếu bằng pháp luật, tạo môi trường pháp lý, khung pháp luật cho hoạt động chứng thực. Thông qua pháp luật, Nhà nước đảm bảo hoạt động chứng thực đúng các quy định của pháp luật, đúng định hướng, đảm bảo ổn định trật tự, công bằng xã hội, tùy tiện, vô nguyên tắc gây mất ổn định trật tự công bằng xã hội.

Đảm bảo tính pháp chế trong tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực ở Việt Nam nói chung và tại thành phố Hà Nội nói riêng phải được tổ chức và thực hiện thống nhất ở các địa phương bảo đảm công dân đều bình đẳng trước pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải được xử lý nghiêm minh, không chấp nhận một đặc quyền đặc lợi hay ngoại lệ nào. Thực hiện nguyên tắc này là điều kiện quan trọng để xoá bỏ tư tưởng cục bộ, bản vị, địa phương chủ nghĩa, đảm bảo công bằng xã hội.

3.1.3 Phát huy vai trò của các công cụ quản lý nhà nước khác

Trong quản lý nhà nước nói chung và quản lý nhà nước về chứng thực nói riêng pháp luật giữ vị trí, vai trò hết sức quan trọng. Tuy nhiên quản lý nhà nước về chứng thực còn sử dụng nhiều công cụ khác, như: Chiến lược, kế hoạch, công nghệ... Nếu không có các công cụ đó, hoặc các công cụ đó bị hạn chế thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến hiệu quả của hoạt động quản lý nhà nước. Có thể nói, các công cụ quản lý khác tạo ra các điều kiện thuận lợi cho quản lý

nhà nước về chứng thực được thực hiện và thực hiện đạt hiệu quả cao hơn. Pháp luật, dù có hoàn thiện đến đâu cũng không thể thay thế được các công cụ quản lý nhà nước khác.

Với vai trò quan trọng như vậy, tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực phải đồng thời chú ý đúng mức đến việc phát huy vai trò của các công cụ quản lý khác. Nếu chúng ta tuyệt đối hóa vai trò của pháp luật, mà bỏ quên vai trò của các công cụ quản lý nhà nước khác thì hiệu quả quản lý nhà nước về chứng thực sẽ gặp khó khăn, hiệu quả thấp. Phát huy vai trò của các công cụ quản lý phải được chú ý toàn diện, đồng thời có sự tập trung vào những công cụ cơ bản đáp ứng những đòi hỏi mà thực trạng quản lý nhà nước về chứng thực hiện nay đặt ra.

3.1.4 Hiện thực hóa quan điểm của Chương trình cải cách tổng thể nền hành chính nhà nước và Chương trình cải cách tư pháp

Với tính chất là một hoạt động thuộc lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước, việc tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực phải hiện thực hoá quan điểm cải cách nền hành chính quốc gia theo mục tiêu đã đề ra trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020 là xây dựng một nền hành chính nhà nước dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Chứng thực là một hoạt động và là một thủ tục hành chính chủ yếu được thực hiện tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Vì thế, tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực là yêu cầu của cải cách hành chính, cải cách tư pháp, vừa là một nội dung của cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân. Có thể xem mối quan hệ giữa tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực với cải cách hành chính, cải cách tư pháp là mối quan hệ giữa bộ phận và toàn bộ, có sự tác động qua lại lẫn nhau, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất, toàn diện, tránh được sự mâu thuẫn trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo; khắc phục tình trạng thiếu đồng bộ, chắp vá, bị động, nặng về giải pháp tình thế trong quá trình thực hiện cải cách.

Mặt khác, chỉ khi được đặt trong nội dung tổng thể cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân, vấn đề tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực mới được xem trọng đúng mức, góp phần thúc đẩy cải cách hành chính, cải cách tư pháp theo kịp yêu cầu đổi mới nói chung, đặc biệt là đổi mới kinh tế; đáp ứng yêu cầu của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, phát huy dân chủ, củng cố lòng tin của người dân vào Nhà nước, vào hệ thống chính trị và đường lối đổi mới của Đảng, Nhà nước ta.

3.2 Mục tiêu của tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực

Quản lý nhà nước về chứng thực tại Việt Nam nói chung và quản lý nhà nước về chứng thực tại Hà Nội nói riêng trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập nền kinh tế quốc tế, toàn cầu hoá kinh tế, trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện các chương trình cải cách hành chính nhà nước tổng thể và cải cách tư pháp. Bởi vậy tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực tại Việt Nam nói chung và tại Hà Nội nói riêng phải đáp ứng được những mục tiêu sau:

3.2.1 Đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ chính trị hiện nay của hoạt động chứng thực

Quản lý nhà nước luôn luôn gắn với chính trị, nhằm phục vụ mục đích chính trị. V.I.Lênin cho rằng, pháp luật là biện pháp chính trị, là chính trị.Yêu cầu của nhiệm vụ chính trị hiện nay, như Hội nghị lần thứ VIII Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX đã chỉ rõ là phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH; lấy việc giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội là lợi ích cao nhất của đất nước.

Nhận thấy rõ vai trò của hoạt động tư pháp đối với nền hành chính nhà nước, những năm gần đây Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm đến công cuộc cải cách ngành tư pháp theo Nghị quyết số 49-NQ/TW trong đó có hoạt động chứng thực. Và dựa trên những quan điểm trên của Đảng, trên lĩnh vực quản lý nhà nước về chứng thực đòi hỏi phải đảm bảo ổn định, nhất quán các quy định pháp luật về chứng thực; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức; đảm bảo tính pháp lý của văn bản chứng thực; thực hiện các chức năng quản lý trên từng địa bàn

hoạt động phải gắn chặt, kết hợp với quản lý theo ngành và quản lý theo lãnh thổ; đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động Tư pháp nói chung và hoạt động chứng thực nói riêng về đường lối phát triển, pháp luật, nghiệp vụ, quản lý đội ngũ cán bộ, công chức; tạo điều kiện, phát huy dân chủ XHCN, đi đôi với tăng cường trật tự, kỷ cương trong hoạt động chứng thực.

3.2.2 Đáp ứng yêu cầu phục vụ nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

Với cơ cấu nền kinh tế nhiều thành phần, phát triển theo cơ chế thị trường, đã tạo ra trên đất nước ta một năng lực sản xuất mới. Trong nền kinh tế tồn tại nhiều loại hình sở hữu, nền kinh tế hoạt động hết sức năng động phải được quản lý theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Với cơ chế quản lý nhà nước như trước đây thì không cần thiết sự tham gia của hoạt động chứng thực vì các cơ quan quản lý Nhà nước chủ yếu quan tâm đến các đơn vị kinh tế quốc doanh. Hiện nay, quan hệ sản xuất được điều chỉnh phù hợp hơn với tính chất trình độ và yêu cầu phát triển của sức sản xuất, giải phóng và phát huy tiềm năng to lớn trong nước. Đời sống vật chất của đại bộ phận nhân dân được cải thiện, giao dịch dân sự đã trở nên hết sức đa dạng và phong phú. Xây dựng nền kinh tế thị trường, phải đi đôi với việc tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội.

Cơ chế thị trường đặt ra vấn đề mới cho việc quản lý các hoạt động giao dịch, quản lý hồ sơ giấy tờ. Việc tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực không nằm ngoài định hướng nói trên. Tăng cường quản lý nhà nước về chứng thực là phải xây dựng và hoàn chỉnh hệ thống cơ chế chính sách hành lang quản lý, hoạt động chứng thực là yêu cầu bức thiết trong giai đoạn phát triển nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay

3.2.3 Đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN

Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là nhà nước của dân, do dân và vì dân, phục vụ lợi ích của nhân dân. Chính vì vậy, pháp luật trong Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam phải thể hiện được ý chí của nhân dân mà người đại diện là tổ chức chính trị được nhân dân thừa nhận và sự thừa nhận đó đã trở thành nguyên tắc