Tình Hình Biến Động Dân Số Huyện Thanh Liêm Giai Đoạn 2011

 Tài nguyên nước:

Nguồn nước mặt: Về

mùa mưa lượng nước mưa dư

thừa cho sản

xuất nông nghiệp gây ngập úng, đặc biệt là đối với các xã vùng núi phải hứng chịu lũ núi do nước mưa dồn từ trong núi ra. Huyện phải sử dụng hệ thống các trạm bơm tiêu thoát nước lớn để chống úng ngập.

Về mùa khô nguồn nước tưới khá dồi dào nguồn nước từ các sông Đáy, sông Châu được các trạm bơm tưới bơm lên cung cấp cho nhu cầu sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và sinh hoạt của nhân dân.

Nguồn nước ngầm: Nguồn nước ngầm của huyện vừa đặc trưng cho nước ngầm vùng châu thổ sông Hồng vừa đặc trưng cho vùng núi đá vôi với 2 tầng chính, tầng nước ngầm thuộc hệ Thái Bình và tầng nước ngầm thuộc hệ Hà Nội.

 Tài nguyên rừng:

Khoảng 1/4 diện tích tự nhiên của huyện là đồi núi, phần lớn là núi đá vôi nên thảm thực vật thưa thớt chủ yếu là cây bụi. Vùng đồi núi đá nằm ở phía tây huyện, trồng chủ yếu các loại cây lâm nghiệp (Bạch đàn, Thông, Keo,...) xen kẽ với các loại cây bụi tự nhiên và một phần trồng các loại cây công nghiệp ngắn ngày và cây ăn quả ở các sườn đồi, sườn núi và các thung lũng như lúa, ngô, sắn, đậu đỗ, na, nhãn,...

Theo thống kê đất đai năm 2013 diện tích đất lâm nghiệp là 1387.12 ha, diện tích đồi núi chưa sử dụng là 421.60 ha và núi đá không có rừng cây 2020.46 ha.

Nhìn chung, điều kiện khí hậu, thủy văn của huyện Thanh Liêm rất thuận lợi cho phát triển một nền nông nghiệp sinh thái đa dạng, với nhiều loại động thực vật nhiệt đới, á nhiệt đới và ôn đới. Mùa hạ có nắng và mưa nhiều, nhiệt độ và độ ẩm cao, thích hợp với các loại vật nuôi cây trồng nhiệt đới, các

loại cây vụ

đông có giá trị

hàng hóa cao và xuất khẩu như

cà chua, dưa

chuột,... Điều kiện thời tiết khí hậu cũng thuận lợi cho phát triển các ngành

công nghiệp, thương mại, du lịch, dịch vụ cũng như cho các hoạt động văn hóa xã hội và đời sống sinh hoạt của dân cư. Vào mùa xuân và mùa hạ có nhiều ngày thời tiết mát mẻ, cây cối cảnh vật tốt tươi rất thích hợp cho các hoạt động lễ hội du lịch. Vì vậy việc phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất có ý nghĩa rất quan trọng.

3.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội

3.1.2.1 Dân số và lao động

Bảng 3.2: Tình hình biến động dân số huyện Thanh Liêm giai đoạn 2011 – 2013

Chỉ tiêu

ĐVT	201 SL	1 CC%	2012 SL CC%		2013 SL CC%		Tốc độ phát triể 12/11 13/12		n (%) BQ
I. Tổng số nhân khẩu	Người	129086		129935		113932		100,66	87,68	93,95
1.1 Khẩu nông nghiệp	Người	16285	12,62	16373	12,60	14786	12,98	100,54	90,31	95,28
1.2 Khẩu phi nông nghiệp	Người	112801	87,38	113562	87,40	99146	87,02	100,75	87,31	98,84
II. Tổng số hộ	Hộ	40928		42235		38103		103,19	90,22	96,49
2.1 Hộ nông nghiệp	Hộ	5085	12,42	5293	12,53	4968	13,04	104,09	93,86	98,84
2.2 Hộ phi nông nghiệp	Hộ	35843	87,58	36942	87,47	33135	86,96	103,07	89,69	96,15
III. Tổng số lao động	Người	81245		82776		79835		101,88	96,45	99,13
3.1 Lao động nông nghiệp	Người	10295	12,67	10457	12,63	10409	13,04	101,57	99,54	100,55
3.2 Lao động phi nông nghiệp	Người	70950	87,33	72319	87,37	69426	86,96	101,93	95,99	98,92
IV. Chỉ tiêu bình quân	Người/h
	ộ
4.1 Khẩu/hộ	Người/hộ	3,15	3,07		2,99		97,46		97,39	97,43
4.2 Lao động/hộ	Người/hộ	1,98	1,95		2,09		98,48		107,18	102,74

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 180 trang tài liệu này.

Nguồn: Phòng Lao động thương binh xã hội huyện Thanh Liêm, năm 2014

Dân số và lao động ở nông thôn là những vấn đề nóng hổi được toàn xã hội quan tâm, là yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình sản xuất nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng.

Tính đến năm 2013 toàn huyện có 38103 hộ, 113932 nhân khẩu, dân cư phân bốchủ yếu ở dọc hai bên đường Quốc lộ. Tốc độ gia tăng dân giảm dần.

Qua bảng 3.2 ta thấy lao động và nhân khẩu phi nông nghiệp chiếm tỉ lệ rất cao trong cơ cấu, tuy có sự biến đổi qua các năm nhưng còn chậm. Cụ thể năm 2011 tổng lao động là 81.245 người, trong đó lao động nông nghiệp là

10.295 người chiếm 12,67% và lao động phi nông nghiệp là 70.950 người

chiếm 87,33%. Đến 2013 tổng lao động là

79.835 người, số

lao động nông

nghiệp là 10.409 người, tỉ lệ lao động nông nghiệp tăng lên 13,04%, còn lao động phi nông nghiệp giảm xuống 86,96% với 69.426 người, tuy nhiên sự biến động này là rất ít.

3.1.2.2 Cơ cấu kinh tế

Bảng 3.3: Giá trị sản xuất các ngành kinh tế trên địa bàn huyện Thanh Liêm giai đoạn 2011 2013

Trong đó

Năm GDP

Nông lâm nghiệp,

Công nghiệp

Dịc

I. Giá trị (tỷ đồng)

thu

san

xây dựng

h vu

2011

2109,775	382,315	1032,410	695,050
2012	2575,209	439,660	1313,350	822,190
2013	3500,378	557,299	1890,928	1052,151
II. Cơ câú (%)
2011	18,03		48,93	32,94
2012	17,07		51,00	31,93
2013	15,92		54,02	30,06

Nguồn: Phòng kinh tế huyện Thanh Liêm, năm 2014

Năm 2013 giá trị GDP đạt 3500,378 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện đạt 7,27%, cơ cấu kinh tế nông – lâm – thủy sản là 15,92%, công nghiệp – xây dựng 54,02%, dịch vụ: 30,06%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo

hướng tăng tỷ trọng công nghiệp – xây dựng, giảm nông – lâm – thủy sản.

Hàng năm có 1.732 người lao động được giải quyết việc làm, tỷ lệ hộ nghèo

(theo tiêu chí mới) giảm từ 21,52% năm 2001 xuống còn 14,2% năm 2013.

Toàn huyện có 20 trường học mầm non, 24 trường tiểu học, 22 trường trung học cơ sở và 3 trường trung học phổ thông, 1 trường trung học phổ thông dân lập, 20 trung tâm học tập cộng đồng, 20 trạm y tế xã đã được kiên cố hóa và có bác sỹ phục vụ. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng còn 27%.

 Kinh tế công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp

Năm 2013, giá trị sản xuất toàn ngành đạt 1890,928 tỷ đồng, tốc độ tăng

trưởng

hàng năm là 1215%. Huyện có 2.104 cơ

sở sản xuất

công nghiệp,

trong đó có 4 cơ sở nhà nước. Các sản phẩm chủ yếu là đá, gạch ngói nung, vôi củ, gạo xay xát, thêu ren... Sản lượng khai thác chế biến đá năm 2013 đạt

xấp xỉ 700.000 m3. Hai nhà máy xi măng Kiện Khê và Việt Trung cho sản

lượng 500.000 tấn mỗi năm. Các cơ

sở thêu ren xuất khẩu

đạt

sản lượng

60.000 bộ năm, thu hút nhiều lao động trên địa bàn.

 Nông lâm – thủy sản

Tổng sản lượng lượng thực có hạt năm 2013 của huyện đạt 77.835 tấn,

năng suất

bình quân 106 tạ/ha,

lương thực

bình quân đầu người đạt từ

585 kg/năm. Huyện thực hiện chuyển đổi

diện tích

cấy một vụ

bấp bênh,

năng suất thấp, không ổn định và diện tích ao, hồ, đầm sang nuôi trồng thủy sản kết hợp cấy lúa, trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Năm 2013, diện tích chuyển dịch đạt 514 ha. Phong trào sản xuất vụ đông được duy trì

trên cả diện tích đất chân hai lúa. Sản xuất vụ đông góp phần đảm bảo an

ninh lương thực, tăng thu nhập cho nông dân, giảm tỷ lệ hộ nghèo trong nông thôn. Chăn nuôi phát triển và duy trì đàn gia súc, gia cầm theo mô hình trang trại quy mô lớn. Những năm gần đây, chăn nuôi có xu hướng tăng về tỷ trọng trong cơ cấu nông nghiệp, năm 2013 đạt 29,5%. Số lượng các đàn trâu, bò, gia cầm và diện tích nuôi thủy sản liên tục tăng qua các năm, chú trọng vào các loại dê, bò, trâu, lợn. Gia cầm, cá chim trắng, tôm cành xanh, bò sữa...

 Thương mại – dịch vụ du lịch

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ trên địa bàn năm 2013 đạt 325,6 tỷ. Toàn huyện có 1.055 người kinh doanh thương mại và dịch vụ cá thể.

 Đầu tư phát triển

Tổng mức vốn được huy động trên địa bàn năm 2013 là 152 tỷ đồng, trong đó vốn của dân và các doanh nghiệp ngoài quốc doanh chiếm 57%, doanh nghiệp nhà nước 38% và vốn ngân sách 5%.

Như

vậy, qua phân tích đặc điểm điều kiện tự

nhiên cũng như

đặc

điểm về kinh tế xã hội nhận thấy quản lý hệ thống GTNT ảnh hưởng đa chiều của nhiều yếu tố, bao gồm các yếu tố nội tại và các yếu tố bên ngoài tạo thành những thuận lợi và khó khăn cơ bản ảnh hưởng đến công tác này.

Với tốc độ đô thị hóa tương đối nhanh, ngoài ra trình độ dân trí tương đối cao, trên địa bàn tập trung nhiều trường đại học,… nên yêu cầu phát triển hệ thống GTNT càng cấp thiết để phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đa dạng trong sản xuất và hướng đến phát triển nền kinh tế.

Bên cạnh những mặt thuận lợi, hệ thống GTNT huyện Thanh Liêm

cũng gặp phải khó khăn và thách thức không nhỏ

như

chưa có quy hoạch

chung của tỉnh Hà Nam. Cơ chế, chính sách quản lý GTNT chưa thực sự được ban hành cụ thể, rõ ràng, các văn bản thiếu đồng bộ, thiếu tính đột phá. Ngoài ra, công tác quản lý GTNT còn chịu ảnh hưởng rất lớn do khí hậu, cơ chế thị trường nên người dân còn thiếu tập trung đầu tư vào xây dựng và bảo trì hệ thống GTNT.

3.2 Phương pháp nghiên cứu

3.2.1 Phương pháp chọn điểm nghiên cứu

Nghiên cứu này được tiến hành trên địa bàn huyện Thanh Liêm. Vì vậy, nghiên cứu sử dụng các thông tin và số liệu của tất cả các xã trong huyện để tìm hiểu thực trạng hệ thống đường GTNT. Tuy nhiên, do hạn chế về nguồn lực, thời gian và theo yêu cầu của quá trình thực hiện nên tôi chỉ tiến hành

khảo sát thu thập thông tin sơ cấp về tình hình quản lý HTĐGTNT tại 3 xã đại diện:

Thị trấn Thiện Khê: Thị trấn Thiện Khê là một đơn vị có hệ thống đường giao thông nông thôn tương đối tốt, nhưng một số đoạn đã xuống cấp, cần đầu tư và cải tạo.

Xã Thanh Phong: Các công trình giao thông nông thôn trên địa bàn xã do vốn và thiết kế của huyện thực hiện. Sau khi xây dựng xong, các công trình này sẽ được bàn giao cho UBND xã quản lý. UBND xã có trách nhiệm quản lý, vận hành, khai thác và bảo dưỡng công trình. Cho đến nay các công trình này đều bị xuống cấp một cách nghiêm trọng.

Xã Thanh Nghị: Thanh Nghị là một xã miền núi. Các công trình giao thông nông thôn của xã này được xây dựng dựa trên ngân sách của huyện và của người dân đóng góp. Tuy nhiên, do là xã miền núi nên sự huy động nguồn vốn xây dựng của nhân dân còn nhiều khó khăn. Có nhiều công trình hiện đang được xây dựng mới. Sau khi công tác xây dựng hoàn thành, công trình sẽ được bàn giao cho xã, cho thôn tiếp nhận. Và do vậy, việc quản lý, vận hành, khai thác, bảo dưỡng công trình cũng được giao cho thôn xóm trực tiếp thực hiện.

3.2.2 Phương pháp thu thập dữ liệu

3.2.2.1 Nguồn số liệu thứ cấp

Bảng 3.4: Danh mục, nguồn cung cấp và phương pháp thu thập các thông tin

Phương pháp

Nội dung thông tin

Nguồn thu thập

thu thập

Thông tin về

cơ sở

lý luận, thực

Sách, báo, nghiên cứu khoa

Tra cứu, chọn

tiễn tình hình quản lý đường giao

học được công bố,

lọc thông tin

thông nông thôn ở

thế giới

Việt Nam và

Internet có liên quan

Thông tin về

đặc điểm địa bàn

Phòng thống kê, phòng

Tìm hiểu và

nghiên cứu: Tình hình phân bố đất đai, lao động. Tình hình phát triển kinh tế, cơ sở hạ tầng...

nông nghiệp của huyện, các websites của địa phương

tổng hợp từ các báo cáo

Thực trạng hệ

thống đường

Phòng thống kê, phòng

Tìm hiểu và

GTNT huyện, tình hình quản lý hệ

công thương, UBND

tổng hợp từ

thống đường GTNT huyện

huyện,

Báo cáo chiến

các báo cáo

lược phát triển GTNT của Viện chiến lược phát triển giao thông vận tải, thông tin trên các Website của các đơn vị, tổ chức có liên quan đến giao thông

nông thôn

Nguồn: Nghiên cứu và thu thập thông tin của tác giả, 2014

Trong đề tài này chúng tôi sẽ thu thập, xử lý phân nhóm để sử dụng số liệu thứ cấp đã được công bố để phục vụ cho nội dung tổng quan tài liệu và tình hình thực tiễn của địa phương. Trong đó, tài liệu của phần tổng quan tài

liệu được thu thập từ

nhiều nguồn như

internet,

ấn phẩm sách báo, các

nghiên cứu khoa học đã được công bố, các thảo luận minh chứng... về tình hình quản lý hệ thống GTNT ở trong và ngoài nước, nhằm cung cấp những lý luận có liên quan tới vấn đề thực trạng quản lý GTNT. Và thông tin về tình hình thực tế địa phương được thu thập từ các nội dung liên quan đến hoạt động quản lý GTNT, báo cáo tổng kết và phương hướng quản lý GTNT của phòng Công thương huyện Thanh Liêm trong những năm từ 2011 đến 2013.

3.2.2.2 Nguồn số liệu sơ cấp

Số liệu sơ cấp là số liệu mới, chưa được công bố, được thu thập bao gồm cả thông tin định tính và thông tin định lượng. Số liệu được thu thập chủ yếu thông qua phương pháp điều tra, phỏng vấn bằng bảng hỏi. Ngoài ra, đề tài còn sử dụng phương pháp phỏng vấn bán cấu trúc và thảo luận nhóm để thu thập số liệu. Để thu thập số liệu về quản lý HTĐGTNT, chúng tôi tiến hành điều tra như sau:

(a) Chọn mẫu điều tra

Bảng 3.5: Số lượng cán bộ và ngươì dân được phỏng vấn