Những Giải Pháp Chủ Yếu Phát Triển Nguồn Nhân Lực.

Một trong những thách thức cần xem xét là Bình Dương thuộc vùng Đông Nam Bộ và địa bàn trọng điểm kinh tế phía Nam, mặc dù có sự phát triển rất nhanh, nhưng vị thế trong vùng Đông Nam Bộ có một số chỉ tiêu chỉ so sách với Tây Ninh và Bình Phước có nhiều chỉ tiêu đứng sau Đồng Nai, Bà Rịa- Vũng Tàu và TP. Hồ Chí Minh. Với bối cảnh chung một thị trường lao động cũng như cùng một xu thế phát triển công nghiệp với sản phẩm không khác nhau nhiều. Do vậy sự cạnh tranh không lành mạnh là khó trách khỏi. Ví dụ như năng suất lao động trong khu vực công nghiệp năm 2009; Bình Dương là: 35,88 triệu đồng /lao động, Đồng Nai: 63,9 triệu đồng/lao động Tây Ninh: 47,4 triệu đồng/lao động; Bình Phước: 76,1 triệu đồng/lao động.‌

3.4 Những giải pháp chủ yếu phát triển nguồn nhân lực.

Nguồn nhân lực tại Bình Dương hiện nay đang đối mặt với hiện tượng “thiếu tổng thể, thừa cục bộ” do rất nhiều lý do về chủ quan cũng như khách quan chúng ta đã phân tích ở chương hai. Sự thiếu hụt lao động về số lượng là do nhu cầu sử dụng lao động ngày càng cao trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, mặt khác chất lượng có nhiều bất cập, phần lớn không đáp ứng được yêu cầu của tuyển dụng do non kém tay nghề và chuyên môn kỹ thuật, do đó để thực hiện tốt việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong quá trình CNH, HĐH tác giả mạnh dạn đề xuất một số giải pháp như sau:

3.4.1. Giải pháp về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực .

Chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:

Xây dựng nhanh nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế; trong đó, tập trung nguồn nhân lực cho những ngành có hàm lượng công nghệ, giá trị gia tăng cao, bảo đảm nhu cầu lao động chất lượng cao cho chín 9 ngành dịch vụ: thương mại; tài chính (ngân hàng- thị trường vốn); dịch vụ (kho vận- cảng); khoa học công nghệ; bất động sản; viễn thông và các dịch vụ GTGT; du lịch; giáo dục chất lượng cao và y tế kỹ thuật cao, 4 ngành công nghiệp trọng yếu (công nghiệp cơ khí; công nghiệp điện tử -

công nghệ thông tin; công nghiệp hóa chất - hóa dược - nhựa - cao-su; công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm và xuất khẩu lao động.

Giải pháp:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

Thứ nhất, nâng cao chất lượng giáo dục đại học, cao đẳng.

Giáo dục đào tạo là một khái niệm rộng phải làm sao cho nguồn nhân lực Việt Nam nói chung và nguồn nhân lực cho tỉnh Bình Dương nói riêng kế thừa, phát huy và nâng cao những truyền thống tốt đẹp tiêu biểu cho sức sống, bản lĩnh, bản sắc dân tộc. Cải tạo, biến đổi hay xóa bỏ những truyền thống tiêu cực, hạn chế, phản ánh tính lỗi thời, bảo thủ, trì trệ. Hình thành và phát triển những giá trị truyền thống theo yêu cầu cầu đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, quốc tế hóa, toàn cầu hóa, tiếp cận và dung hòa những thành tựu văn hóa, khoa học, công nghệ tiên tiến của thế giới.

Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo nói chung thì học nghề được quy định trong Bộ Luật Lao động, học nghề gắn chặt với lao động và việc làm, hướng vào thế giới lao động. Đặc biệt trong kinh tế thị trường, để đứng vững trong cạnh tranh, chất lượng là hàng đầu, kể cả chất lượng lao động, chất lượng nguồn nhân lực tạo ra của cải đó. Đối với cơ quan quản lý nhà nước cần có quy chế chung cho hoạt động dạy nghề và học nghề. Cho phép mọi cá nhân, doanh nghiệp, công ty thuộc các thành phần kinh tế khác nhau được mở các cơ sở đào tạo nghề. Gắn các trường lớp đào tạo với các cơ sở sản xuất, kinh doanh và các trung tâm giới thiệu việc làm một cách có hệ thống.

Ở nước ta, xã hội hóa giáo dục trong thời gian qua đã mang lại kết quả tốt. Giải pháp xã hội hóa giáo dục khi nguồn ngân sách quốc gia có hạn, mâu thuẫn với yêu cầu phát triển thì càng có ý nghĩa quan trọng hơn. Do vậy, xã hội hoá cần thực hiện một cách toàn diện, thể hiện ở một số nội dung sau:

- Xã hội hóa trong việc tạo điều kiện để phát triển trường lớp như: ưu tiên về địa điểm, mặt bằng cho việc xây dựng trường, hiến đất xây dựng trường, đơn

giản hóa các thủ tục xây dựng trường, vay vốn lãi suất ưu đãi, miễn giảm thuế…

- Xã hội hóa nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho việc dạy và học bằng các hình thức:

- Đóng góp bắt buộc đối với các học sinh đang học, coi đây là trách nhiệm của gia đình vì sự nghiệp giáo dục, bên cạnh đó có xem xét miễn, giảm cho đối tượng con hộ nghèo, gia đình chính sách, con em đồng bào dân tộc thiểu số.

- Huy động các nguồn vốn thông qua nhiều kênh để huy động các nguồn lực trong dân, doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước, các tổ chức phi Chính phủ quốc tế tham gia trong đào tạo phát triển nguồn nhân lực của tỉnh.

- Xã hội hóa công tác đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên thông qua việc cân đối nhu cầu để thông báo nhu cầu giáo viên hàng năm và 5 năm với số lượng và bộ môn cụ thể cho toàn dân biết để định hướng nhân dân tự đào tạo.

- Xã hội hóa trách nhiệm huy động trẻ em trong độ tuổi đến trường, trách nhiệm cá nhân và gia đình trong việc thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học và chống mù chữ, phổ cập trung học cơ sở. Gắn trách nhiệm của nhà trường với trách nhiệm của phụ huynh trong quá trình học tập.

Thứ hai, nâng cao chất lượng đào tạo nghề.

Nâng cao chất lượng đào tạo nghề là một giải pháp quan trọng theo xu thế phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới. Để làm được việc này ngân sách dành cho đào tạo cần tập trung ưu tiên cho trường nghề để thực hiện đào tạo dài hạn là chủ yếu những lao động có tay nghề cao đáp ứng được các kỹ thuật mới với công nghệ hiện đại.

Quy định rõ trình độ và tay nghề của các giáo viên dạy nghề - tương ứng với các nghề và cấp nghề đào tạo. Kiểm tra thường xuyên việc thực hiện các quy định này ở các trường, trung tâm dạy nghề công lập và các cơ sở tư nhân.

Đổi mới trang thiết bị dạy nghề, phương pháp truyền nghề, dạy nghề học nghề của các nước khu vực và quốc tế.

Khai thác khả năng về chuyên gia, kỹ thuật gia và cơ sở vật chất hiện có của các trường đào tạo nghề, các trung tâm liên kết của tỉnh đối với các trường đại học lâu nay đang đào tạo. Gắn kết việc đào tạo một cách thiết thực tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn với xu thế quốc tế hóa, toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế.

Thứ ba, đào tạo đội ngũ doanh nhân.

Thứ tư, nâng cao chất lượng, phát hiện bồi dưỡng năng khiếu, nhân tài lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật, thể dục - thể thao.

Thứ năm, đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực y tế của tỉnh .

Thứ sáu, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hệ thống hành chánh, chính trị cho tỉnh, thành phố Bình Dương.

Để thực hiện có kết quả chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chúng ta cần phải thực hiện một cách có hiệu quả và thiết thực những vấn đề:

Thứ nhất, nghiên cứu, xây dựng cơ chế phối hợp quản lý để phát huy vai trò trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn.

Thứ hai, đầu tư xây dựng và trang bị đúng mức để phát triển hệ thống giáo dục chuyên nghiệp,

Thứ ba, hoàn chỉnh quy hoạch, bổ sung cơ chế phù hợp để nâng cao hiệu quả thực hiện chủ trương xã hội hóa lĩnh vực giáo dục - đào tạo.

Thứ tư, khuyến khích các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập.

Đối với khoa học- công nghệ:

Thực hiện đồng bộ 3 nhiệm vụ chủ yếu:

Nâng cao trình độ khoa học - công nghệ và năng lực sáng tạo, đổi mới cơ chế quản lý nhằm nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và kinh tế thành phố.

Đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ cao.Tăng đầu tư để phát triển khoa học - công nghệ

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng những trung tâm khoa học công nghệ tiêu biểu

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn

Bổ sung chính sách bồi dưỡng, thu hút, trọng dụng các chuyên gia khoa học - công nghệ.

Phát huy vai trò của liên hiệp các hội KH-KT, hội VH- NT tỉnh trong việc tư vấn, phản biện, xây dựng chính sách phát triển

3.4.2 Đổi mới quản lý nhà nước về phát triển nguồn nhân lực

Nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về phát triển nguồn nhân lực.

Vốn con người là những kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm được người lao động tích lũy được trong quá trình học tập, bồi dưỡng và làm việc. Vốn con người là bộ phận cấu thành tài sản quốc gia, là nguồn lực quan trọng bảo đảm cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Các cấp, các ngành và toàn xã hội (doanh nghiệp, dân cư,..) cần nhận thức rằng cùng với nguồn vốn, khoa học công nghệ, tài nguyên thì vốn con người là một động lực quan trọng để thúc đẩy một tổ chức, một địa phương hay một quốc gia phát triển. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực là việc làm cấp thiết để theo kịp nền kinh tế tri thức. Bên cạnh đó, cần có biện pháp tác động đến nhận thức của đại bộ phận dân cư về các thang bậc giá trị trong xã hội, từ đó thay đổi nhận thức của xã hội về hướng nghiệp và dạy nghề, nhằm giúp người dân nhận thức được học nghề là cơ hội để tìm kiếm việc làm cho bản thân, ổn định thu nhập cho gia đình và xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống. Phát triển đội ngũ chuyên gia am hiểu về nghề

nghiệp, thông tin thị trường lao động, am hiểu về thực tế ngành nghề xã hội, kinh tế để thực hiện tác nghiệp.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực không chỉ nhằm đạt hiệu quả cao nhất đối với các nhiệm vụ hiện tại, mà còn chuẩn bị nguồn lực cho các yêu cầu trong tương lai. Trong quá trình phát triển và hội nhập hiện nay đã đến lúc đòi hỏi tỉnh Bình Dương phải chuyển từ lợi thế so sánh dựa trên lao động giá rẻ, nhờ cậy vào vị thế, tài nguyên môi trường (lợi thế tĩnh) sang tạo ra lợi thế cạnh tranh chủ yếu dựa trên phát huy nguồn lực con người (lợi thế so sánh động). Để đạt được điều đó đòi hỏi phải có sự thống nhất, đồng lòng, chung tay xây dựng của tất cả các ngành và toàn bộ xã hội.

Trong ba mũi đột phá của nước ta từ 2011 đến 2020 là :

Thứ nhất, đảm bảo phát triển nhanh và bền vững là thúc đẩy nhanh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ.

Thứ hai, cải cách và nâng cao hiệu quả của hệ thống quản lý nhà nước trong điều hành và quản lý kinh tế.

Thứ ba, thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH đất nước.

Vấn đề lớn nhất đặt ra cho tỉnh Bình Dương không phải là sự yếu kém về cơ sở hạ tầng mà là việc phát triển nguồn nhân lực. Vì vậy, chính quyền địa phương ở các cấp chủ động trong việc phát triển nguồn nhân lực. Các cấp, các ngành và toàn xã hội nâng cao nhận thức rằng phát triển nguồn nhân lực là nhiệm vụ trọng yếu nhất của tỉnh để tăng trưởng nhanh và phát triển bền vững. Nhiệm vụ phát triển nhân lực được nhận thức đầy đủ và tổ chức chỉ đạo thực hiện đồng bộ trên cơ sở phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp cho phát triển nguồn nhân lực.

3.4.3 Chính sách tài chính và sử dụng ngân sách cho phát triển nguồn nhân lực.

Nhà nước ưu tiên đầu tư ngân sách cho sự phát triển nhân lực thông qua các chương trình, dự án của quy hoạch; thông qua các kế hoạch, đề án phát triển nhân lực khác vào các kế hoạch 5 năm và hàng năm. Tăng định mức chi ngân sách tỉnh và tranh thủ ngân sách Trung ương dành cho ngành Giáo dục và Đào tạo, Khoa học và Công nghệ và phát triển nhân lực của tỉnh.

Duy trì và phát triển các đề án đào tạo nhân lực chất lượng cao; đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp với nhu cầu sử dụng và quy hoạch cán bộ quản lý trong các cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan nghiên cứu ứng dụng. Tiếp tục phát triển đề án thu hút nguồn nhân lực trình độ cao cho khu vực công.

Khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA, vốn của các tổ chức phi chính phủ, vốn tín dụng thương mại ưu đãi phục vụ lĩnh vực giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ. Tận dụng các cơ hội đào tạo nhân lực trình độ cao của các tổ chức cấp học bổng trong nước và quốc tế. Thu hút đầu tư nước ngoài, khuyến khích xã hội hóa trong công tác phát triển nhân lực.

Khuyến khích các cơ sở đào tạo đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, nâng cao trình độ đội ngũ giảng viên, giáo viên để cải thiện chất lượng đào tạo.

Phát triển nhân lực là một quá trình đòi hỏi thường xuyên cải thiện, đổi mới và từng bước nâng lên về chất lượng nguồn nhân lực là ý chí phấn đấu và sự hợp lực của toàn Đảng, toàn dân trên cơ sở thực hiện chủ trương xã hội hóa trong phát triển nhân lực. Nguồn tài chính phục vụ cho phát triển nguồn nhân lực sẽ huy động từ nhiều nguồn, trong đó nguồn từ ngân sách tỉnh có vai trò chủ lực, Trung ương là quan trọng. Tranh thủ các nguồn vốn từ ngân sách và dự án của Trung ương đồng thời sử dụng nguồn lực của tỉnh tập trung đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở vật chất trường lớp hệ công lập các cấp học phổ thông, trung tâm dạy nghề, trung cầp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học. Lấy các trường đào tạo nghề trọng điểm theo quy hoạch làm nòng cốt đào tạo cao đẳng

nghề, trung cấp nghề, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ trình độ cao cho các ngành kinh tế mũi nhọn, khu công nghiệp, xuất khẩu lao động và khu vực nông thôn.

Để đào tạo đội ngũ công nhân tay nghề kỹ thuật cao đáp ứng nhu cầu của thị trường Bình Dương cần tăng ngân sách dạy nghề trong tổng ngân sách cho giáo dục đào tạo hàng năm. Khoảng ngân sách này cần ưu tiên cho đầu tư xây dựng các trường, nghề đào tạo chất lượng cao, phát triển cơ sở dạy nghề ở các vùng nông thôn, cấp học bổng khuyến khích trợ cấp cho các đối tượng học nghề diện chính sách, đầu tư biên soạn chương trình...

Đổi mới cơ chế quản lý tài chính. Ngân sách nhà nước là nguồn tài chính chủ yếu của giáo dục, đào tạo. Nhà nước ưu tiên đầu tư cho phát triển nhân lực cân đối với các ngành khác. Dành kinh phí hợp lý từ ngân sách và sử dụng các nguồn khác để đưa cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng ở các nước có nền khoa học và công nghệ tiên tiến để học tập; phấn đấu dành từ 1%-2% tổng chi ngân sách địa phương hàng năm cho sự phát triển nhân lực ở nước ngoài.

3.4.4 Chính sách huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nguồn nhân lực.

Để huy động các nguồn lực trong xã hội cho phát triển nguồn nhân lực UBND tỉnh Bình Dương cần có kế hoạch đẩy mạnh xã hội hóa trong các hoạt động giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa và thể dục, thể thao. UBND tỉnh nghiên cứu, áp dụng chính sách khuyến khích xã hội đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghế theo nghị định số 69/2008/NĐ- CP ban hành ngày 30/05/2008 của Chính phủ về chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa thể thao và môi trường.

Phát triển nhân lực tỉnh Bình Dương đòi hỏi sự tham gia của các cấp, ban ngành, toàn Đảng, toàn Dân. Do vậy cần tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách phát triển giáo dục, đào tạo nâng cao chất lượng nhân lực đến các tổ