Phát triển nguồn nhân lực ở tỉnh Sơn La hiện nay

Vì thế, cần thực hiện giải pháp giao cho các trung tâm giáo dục thường xuyên huyện (trước đây là trường bổ túc văn hóa huyện) tăng cường mở các lớp học bổ túc trình độ phổ thông cơ sở và trung học phổ thông theo một số cụm xã, thậm chí cụm bản, làng. Chỉ nhờ vậy mới có thể đẩy mạnh phổ cập giáo dục phổ thông cơ sở và phổ cập cả phổ thông trung học cho nông dân, nhất là tại vùng sâu, vùng xa và hẻo lánh ở Sơn La.

Cần tiến hành lồng ghép chương trình bổ túc văn hóa với các chương trình khác, đặc biệt chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình xóa đói giảm nghèo (Chương trình 135), chương trình hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn (Chương trình 134),... để đẩy mạnh việc nâng cao trình độ dân trí cho nông dân, đặc biệt nông dân các dân tộc thiểu số ở Sơn La.

Đối với sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm ở các trường chuyên nghiệp cao đẳng, đại học, cần có một chính sách thỏa đáng để khuyến khích về công tác tại các vùng nông thôn, đặc biệt là các huyện, xã vùng sâu, vùng xa và hẻo lánh. Đồng thời tạo điều kiện về cơ sở vật chất (nơi ăn, chỗ ở, chỗ làm việc,...) để họ yên tâm phục vụ lâu dài cho những vùng khó khăn mà không cần chờ đến sự phân công hay biện pháp bắt buộc nào khác.

Các huyện cũng cần hỗ trợ, giúp đỡ về vật chất, tinh thần cho học sinh nghèo, gia đình thuộc diện chính sách, và có biện pháp khen thưởng kịp thời đối với những học sinh nghèo học giỏi.

Sơn La cần đẩy mạnh việc thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, phấn đấu hoàn thành các tiêu chí (trong 19 tiêu chí) của chương trình, nhất là các tiêu chí về phát triển kinh tế, kết cấu hạ tầng và đời sống văn hóa cơ sở. Cách thức triển khai chương trình này là trước tiên thực hiện có trọng tâm, trọng điểm tại các bản làng có điều kiện thuận lợi; đồng thời coi trọng việc huy động các nguồn lực trong tỉnh theo phương châm xã hội hóa và kết hợp với nguồn lực từ các chương trình của Nhà nước (Chương trình 134 và 135,...), để hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn nhằm đẩy mạnh xây dựng nông

thôn mới. Thông qua đó, từng bước hạn chế được khoảng cách phát triển giữa nông dân các vùng ven đô, đồng bằng với nông dân các vùng sâu, vùng xa và hẻo lánh trong tỉnh Sơn La.

+ Đối với đội ngũ trí thức:

Đẩy mạnh đào tạo trên đại học; cố gắng đẩy mạnh bồi dưỡng nhân tài trẻ và hình thành, phát triển đội ngũ chuyên gia đầu ngành của tỉnh, trước hết trong các lĩnh vực khoa học công nghệ mũi nhọn của tỉnh như thủy điện, khai khoáng, sản xuất xi măng, nông nghiệp (ngô, lúa nương, cao su, cà phê) và chăn nuôi (trâu, bò, lợn và gia cầm). Mạnh dạn tạo điều kiện và đưa những người ưu tú vào cương vị quan trọng trong lĩnh vực hoạt động khoa học và công nghệ để thử thách, nhằm tạo nguồn nhân lực chất xám cho tỉnh.

Thường xuyên cập nhật kiến thức, bồi dưỡng, nâng cao trình độ tri thức hiện đại, trước hết cho bộ phận trí thức đang đảm nhiệm chức năng lãnh đạo, quản lý các cấp và đội ngũ giám đốc doanh nghiệp, và đội ngũ cán bộ khoa học công nghệ trong tỉnh. Có cơ chế tuyển chọn, sàng lọc thích hợp để thúc đẩy đội ngũ trí thức chủ động học tập, rèn luyện và nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ.

Đồng thời tiếp tục thực hiện chiến lược đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức của Sơn La đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Trong đó tỉnh cần đặc biệt chú trọng khâu phát hiện, bồi dưỡng nhân tài; bảo đảm nhu cầu về trí thức cho các vùng sâu, vùng xa và hẻo lánh; bảo đảm tỷ lệ hợp lý về cơ cấu và trình độ ngành nghề của đội ngũ trí thức trong tỉnh; và quan tâm đặc biệt đối với công tác đào tạo và bồi dưỡng trí thức về chính trị, tư tưởng, đạo đức bằng nhiều hình thức. Ở đây cần coi trọng một giải pháp quan trọng là củng cố các trung tâm chất lượng cao về trung học phổ thông, cao đẳng và đại học để kết nối đồng bộ các khâu, phát hiện, tuyển chọn đào tạo, bồi dưỡng các năng khiếu và tài năng trẻ trong các lĩnh vực.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 102 trang tài liệu này.

+ Đối với đội ngũ cán bộ chuyên môn, kỹ thuật:

Xây dựng và triển khai thực hiện chương trình đào tạo, bồi dưỡng đối với từng loại cán bộ; chú ý mở rộng diện đào tạo bồi dưỡng cán bộ trong hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội và các thành phần kinh tế. Đặc biệt chú trọng việc phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, tạo nguồn cán bộ lãnh đạo và quản lý các cấp từ tỉnh đến cơ sở, đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành, và quản lý kinh doanh các doanh nghiệp lớn.

Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên cho các trường trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng do tỉnh quản lý; và tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên phổ thông các cấp; trong đó, cùng với việc bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, cần chú ý đúng mức việc bồi dưỡng chính trị, đạo đức cho đội ngũ giảng viên, giáo viên các cấp. Nội dung đào tạo, bồi dưỡng phải thiết thực, phù hợp với từng loại cán bộ, chú trọng cả phẩm chất đạo đức và kiến thức, cả lý luận và thực tiễn, bồi dưỡng kiến thức cơ bản và kỹ năng thực hành; coi trọng việc bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, và chính sách, pháp luật của Nhà nước, các kiến thức về quản lý nhà nước, quản lý xã hội, kinh tế, khoa học công nghệ, chuyên môn nghiệp vụ và phong cách lãnh đạo. Mở rộng đào tạo trong nước, đồng thời chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài. Tỉnh dành ngân sách chính đáng để cử cán bộ giỏi đi nghiên cứu và học tập ở một số nước phát triển.

Cách thức đào tạo là kết hợp đào tạo ở các trường lớp với việc rèn luyện qua thực tiễn công tác, trong lao động sản xuất, trong các phong trào xã hội và có chế độ khuyến khích và bắt buộc đối với việc tự học, tự nghiên cứu; định kỳ kiểm tra kiến thức và trình độ nghiệp vụ đối với từng loại cán bộ; và phải có cơ chế kiểm soát việc sử dụng cán bộ sau đào tạo, theo hướng bảo đảm làm đúng ngành nghề đào tạo.

Trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, việc nâng

cao trình độ quản lý cho đội ngũ giám đốc doanh nghiệp thuộc các khu vực kinh tế (Nhà nước, tập thể và cả tư nhân), và cho chuyên gia kỹ thuật, chuyên gia quản lý các doanh nghiệp là vấn đề đặt ra rất cấp bách, vì nó sẽ trực tiếp thúc đẩy gia tăng hiệu quả sử dụng đội ngũ công nhân lao động hiện có cũng như việc đổi mới công nghệ. Thời gian qua, trường chính trị tỉnh đã mở nhiều lớp đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ giám đốc các doanh nghiệp của Sơn La và đã lôi cuốn rất nhiều người theo học.

Cần tiếp tục thực hiện giải pháp này trong những năm tới, nhằm đẩy mạnh việc đào tạo các nhà doanh nghiệp giỏi, những chuyên gia kỹ thuật và nghiệp vụ giỏi, trước hết ngay tại các cơ sở đào tạo tại địa phương, có kết hợp với các cơ sở đào tạo ở trung ương và ở nước ngoài. Đối với các doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài, cần làm tốt hơn khâu tuyển chọn đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất, kinh doanh phát triển.

Thứ hai, đổi mới công tác quản lý, nhất là bố trí, sử dụng hợp lý nguồn nhân lực

Đổi mới công tác quản lý nguồn nhân lực một cách đồng bộ trên cả các phương diện: đào tạo, bố trí, sử dụng, tạo việc làm; gắn đào tạo với sử dụng và với việc làm trong điều kiện có sự tồn tại thị trường sức lao động.

Trên cơ sở thực hiện các giải pháp đào tạo nguồn nhân lực (đã nêu ở trên) cần thực hiện việc bố trí hợp lý nguồn nhân lực để phát triển kinh tế, xã hội, nhằm hạn chế tình trạng nơi tập trung quá đông nguồn nhân lực, nơi lại thiếu trầm trọng nguồn nhân lực, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao, để thực hiện phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh một cách tối ưu và bền vững. Nhưng để đạt được yêu cầu này, tỉnh cần thực hiện giải pháp đi kèm, như chế độ đãi ngộ phù hợp đối với lao động làm việc ở vùng sâu, vùng xa vùng hẻo lánh.

Quản lý việc sử dụng nguồn nhân lực không chỉ nhằm mục tiêu hiệu quả kinh tế mà còn phải nhằm đạt hiệu quả chính trị và xã hội. Để đáp ứng được yêu cầu này, trong việc sử dụng nguồn nhân lực ở Sơn La cần thực hiện những giải pháp sau:

- Phát triển sản xuất để tăng nhu cầu việc làm trên cơ sở cơ chế, biện pháp quản lý nguồn nhân lực thống nhất và hợp lý trên địa bàn toàn tỉnh và thực hiện sự kết nối thị trường lao động trong và ngoài tỉnh.

- Có chủ trương, cơ chế, biện pháp quản lý linh hoạt, nhằm điều chỉnh kịp thời việc đào tạo, bố trí, sử dụng và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với tình hình biến đổi trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh và của đất nước.

- Tiếp tục hoàn thiện và thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình, ví dụ: thực hiện tốt chính sách giáo dục, kinh tế, hành chính để giảm tỷ suất sinh hàng năm, đặc biệt trong các dân tộc thiểu số,... bởi, các vấn đề dân số - nguồn nhân lực - việc làm luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

- Mạnh dạn sử dụng nhân lực trẻ có tài, dám nghĩ, dám làm và biết chịu trách nhiệm; đồng thời khắc phục dần tình trạng “sống lâu lên lão làng”.

- Thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng tạo việc làm cho người dân Sơn La; nhưng đối với các vùng sâu, vùng xa và vùng hẻo lánh, chính quyền tỉnh phải có cơ chế, biện pháp hỗ trợ để đẩy mạnh việc tạo việc làm, đặc biệt cho thanh niên người dân tộc thiểu số; chẳng hạn thông qua chương trình phát triển kinh tế hộ hay chương trình xuất khẩu lao động,....

Ngoài ra còn những giải pháp khác, chẳng hạn liên quan đến môi trường công tác và hạn chế tình trạng lãng phí hay sử dụng không đúng chuyên môn đào tạo của nguồn nhân lực, để đảm bảo tính đồng bộ trong quá trình đổi mới, hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực, đặc biệt các khâu đào tạo, bố trí, sử dụng và tạo việc làm. Các giải pháp nêu trên đều thuộc phạm vi, nội dung của công tác quản lý nguồn nhân lực theo phương châm vì

con người và do con người, nhằm đánh thức tiềm năng nhân lực phong phú và giàu có thành nguồn lực được khai thác, phát triển và phát huy một cách hiệu quả trong thực tế ở Sơn La.

Thứ ba, thực hiện một số biện pháp ưu tiên đối với đội ngũ nhân lực chất lượng cao

Để có thể đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở địa phương, tỉnh Sơn La cần thực hiện một số biện pháp ưu tiên đối với đội ngũ nhân lực chất lượng cao. Chẳng hạn, xây dựng và triển khai một số biện pháp cụ thể về đãi ngộ hợp lý thông qua việc trả lương và một số ưu đãi khác về lợi ích, nhằm đảm bảo cho đội ngũ nhân lực chất lượng cao yên tâm công tác, đóng góp tài năng cho sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Đối với người có tài năng phải có chính sách đãi ngộ thỏa đáng về lương bổng, nhà ở, điều kiện làm việc; phải có chính sách “chiêu hiền đãi sĩ” để người tài của tỉnh, và cả từ các địa phương khác về Sơn La công tác.

Để thực hiện tốt những biện pháp ưu tiên đối với đội ngũ nhân lực chất lượng cao, một mặt, tỉnh cần quan tâm phát triển thị trường lao động vừa đa dạng, vừa có sự liên thông trong và ngoài tỉnh. Mặt khác, không phân biệt đối xử trong tuyển dụng lao động, trái lại cần tiến hành tuyển chọn nhân tài thường xuyên hơn ở mọi cấp, mọi ngành, trên địa bàn tỉnh và cả ở các địa phương khác trong cả nước.

Cần hợp lý hóa các cơ chế và biện pháp quản lý nhằm tuyển chọn và sử dụng đúng người, đúng việc, tạo điều kiện để các loại nhân lực phát triển và phát huy được năng lực của mình, kích thích họ đam mê lao động, sáng tạo trong công việc. Trong đó lấy nguyên tắc hiệu quả lao động và tôn trọng nhân cách, đối xử công bằng với giá trị và khả năng của người lao động là những nguyên tắc cơ bản trong quá trình thực hiện các cơ chế, biện pháp quản lý nêu trên. Đồng thời tạo bầu không khí thi đua sôi nổi và cả cạnh tranh lành mạnh trong quá trình phát huy trách nhiệm, tính độc lập tự chủ

trong lao động sáng tạo kết hợp với tổng kết, khen thưởng kịp thời những người có thành tích xuất sắc.

Thứ tư, đổi mới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của chính quyền đối với quá trình phát triển, phát huy và khai thác nguồn nhân lực

Đảng, Nhà Nước cần đổi mới nhận thức, nội dung phương thức lãnh đạo và quản lý phù hợp với quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; xây dựng, chỉnh đốn các tổ chức đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, quan hệ mật thiết và nắm vững tâm tư nguyện vọng của nhân dân để định hướng cho họ phát triển, phát huy các nguồn lực của mình trong công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để đáp ứng yêu cầu này, cần tiếp tục mở rộng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa trong các hoạt động lãnh đạo, quản lý nguồn nhân lực; kết hợp với việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, và cuộc đấu tranh phòng - chống tham nhũng, lãng phí, trong quá trình phát triển, phát huy và khai thác nguồn nhân lực của tỉnh Sơn La nói riêng và trên cả nước nói chung, nhằm góp phần đẩy mạnh việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự của dân, do dân, vì dân .

Ở Sơn La hiện nay, để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng trong quá trình phát triển, phát huy và khai thác nguồn nhân lực, các cấp ủy Đảng phải xây dựng quy chế làm việc của các cấp ủy Đảng; thực hiện việc phát huy dân chủ trong Đảng, trong xã hội; xây dựng và giữ gìn sự đoàn kết trong Đảng và nhân dân; đề cao nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ vững kỷ luật của Đảng, kỷ cương, pháp luật của Nhà nước. Trên cơ sở đó, thực hiện việc đổi mới phong cách làm việc, nâng cao hiệu quả lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, quản lý và điều hành, tổ chức thực hiện của chính quyền các cấp, và sự tham gia giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Cần tăng cường kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ, tổng kết thực tiễn, nhân rộng

điển hình, phát hiện và tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc từ cơ sở trong việc phát triển, phát huy và khai thác các nguồn nhân lực của tỉnh Sơn La.

Cần thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, nhất là Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn (năm 2007), để nông dân được biết, bàn, làm, kiểm tra đối với công tác phát triển, phát huy và khai thác nguồn nhân lực tại các bản, làng trong tỉnh. Đảng bộ và chính quyền tỉnh Sơn La cần chú trọng phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư ở nông thôn, đề cao vai trò của trưởng thôn để tạo điều kiện và môi trường thuận lợi cho việc phát triển, phát huy và khai thác các nguồn nhân lực tại nông thôn, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa và vùng hẻo lánh.

Để có thể phát huy sức mạnh tổng hợp của tỉnh Sơn La trong quá trình phát triển, phát huy và khai thác các nguồn nhân lực, Đảng bộ và chính quyền tỉnh Sơn La cần có sự đổi mới về phương thức lãnh đạo, chỉ đạo để xây dựng môi trường xã hội học tập, có biện pháp sử dụng, đãi ngộ nguồn lực con người hợp lý, có một môi trường sống, học tập, làm việc trong sạch, lành mạnh, tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.

Thứ năm, nâng cao chất lượng nguồn lực dân tộc thiểu số tỉnh Sơn La

Trong báo cáo về “Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Sơn La giai đoạn 2011 - 2020” có một nhận định quan trọng là chất lượng nguồn nhân lực tại chỗ, nhất là nguồn nhân lực dân tộc thiểu số, trên địa bàn tỉnh chưa đủ khả năng hấp thu, chuyển hóa các nguồn lực ưu tiên đầu tư của Nhà nước để có thể bảo đảm phát triển bền vững. Vì vậy, phát triển nguồn nhân lực tại chỗ, nhất là nguồn nhân lực dân tộc thiểu số, theo hướng nâng cao chất lượng trên các khía cạnh: thể lực, trí lực và tâm lực đến năm 2020 là rất cần thiết, và có ý nghĩa thực tiễn cao.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết, có ý nghĩa thiết thực cho phát triển kinh tế, xã hội, cải thiện đời sống các dân tộc trong tỉnh; thực hiện việc đẩy mạnh công nghiệp hóa,