ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
LÊ THỊ MAI HƯƠNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH TRANG TRẠI CHĂN NUÔI HEO THEO HƯỚNG HỘI NHẬP QUỐC TẾ Ở ĐỒNG NAI
Chuyên ngành: Kinh tế học Mã số: 62.31.01.01
PGS.TS. NGUYỄN HỒNG NGA
TS. LÊ TUẤN LỘC
Tp.HCM, năm 2017
i
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM ĐỘC LẬP – TỰ DO – HẠNH PHÚC
-------0O0-------
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận án Tiến sĩ kinh tế “Phát triển mô hình trang trại chăn nuôi heo theo hướng hội nhập quốc tế ở Đồng Nai” là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nghiên cứu trong Luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Nghiên cứu sinh
Lê Thị Mai Hương
ii
MỤC LỤC
Lời cam đoan i
Mục lục ii
Danh mục ký hiệu các chữ viết tắt vii
Danh mục bảng biểu viii
Danh mục hình vẽ, đồ thị, sơ đồ ix
PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của luận án 4
2.1. Mục tiêu tổng quát 4
2.2. Mục tiêu cụ thể 4
3. Đối tượng và Phạm vi nghi n cứu 5
3.1. Đối tượng nghiên cứu: 5
3.2. Phạm vi nghiên cứu: 5
4. Phương pháp nghi n cứu 6
4.1. Phương pháp nghiên cứu: 6
4.2. Quy trình nghiên cứu của luận án 7
5. Tính mới và những đóng góp của luận án 7
6. Kết cấu các chương mục của luận án 8
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 9
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 9
1.1.1.Tình hình nghiên cứu ngoài nước 9
1.1.2 Tình hình nghiên cứu trong nước 15
1.1.3. Những điểm kế thừa và hướng nghiên cứu của luận án 20
1.2. Nguồn số liệu và phương pháp nghi n cứu 23
1.2.1. Nguồn số liệu 23
1.2.1.1. Số liệu thứ cấp 23
1.2.1.2. Số liệu sơ cấp 24
1.2.2. Phương pháp nghiên cứu 28
1.2.1.1. Phương pháp nghiên cứu định tính 28
1.2.1.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng 29
iii
Tóm tắt chương 1 31
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH TRANG TRẠI CHĂN NUÔI HEO THEO HƯỚNG HỘI NHẬP QUỐC TẾ 32
2.1 Một số vấn đề lý luận về mô hình, trang trại và kinh tế trang trại 32
2.1.1. Khái niệm mô hình, trang trại , kinh tế trang trại và phát triển kinh tế trang trại 32
2.1.1.1. Khái niệm mô hình 32
2.1.1.2 Khái niệm trang trại 32
2.1.1.3 Khái niệm kinh tế trang trại 35
2.1.1.4. Khái niệm phát triển kinh tế, phát triển mô hình trang trại 35
2.1.2. Tiêu chí xác định trang trại 37
2.1.3. Đặc trưng của kinh tế trang trại 39
2.1.4. Nội dung của phát triển kinh tế trang trại 40
2.1.5 Vai trò của kinh tế trang trại trong sự phát triển nông nghiệp của Việt Nam . 42
2.2. Vị trí, vai trò, đặc điểm của các trang trại chăn nuôi heo 44
2.2.1 Vị trí của các trang trại chăn nuôi heo 44
2.2.2 Vai trò của các trang trại chăn nuôi heo 45
2.2.3. Đặc điểm của các trang trại chăn nuôi heo 46
2.3. Khung lý thuyết về sự phát triển của các trang trại chăn nuôi heo 47
2.3.1 Một số lý thuyết kinh tế học, học thuyết có liên quan 47
2.3.1.1. Lý thuyết sản xuất: 48
2.3.1.2. Lý thuyết lợi thế theo quy mô 48
2.3.1.3. Lý thuyết lợi thế cạnh tranh của Michael Porter 49
2.3.1.4.Lý thuyết về chuyển giao công nghệ sản xuất nông nghiệp 50
2.3.1.5. Lý thuyết mô hình kinh tế hai khu vực 51
2.3.1.6. Lý thuyết tăng trưởng nông nghiệp theo các giai đoạn 53
2.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của các trang trại chăn nuôi heo 55
2.3.3 Mô hình kinh tế lượng phân tích các yếu tố tác động đến sự phát triển của các trang trại chăn nuôi heo 60
2.3.3.1 Lựa chọn mô hình lý thuyết 60
2.3.3.2 Mô hình kinh tế lượng 63
iv
2.4. Hội nhập quốc tế và những yêu cầu đặt ra đối với các trang trại chăn nuôi heo 64
2.4.1. Hội nhập quốc tế 64
2.4.2 Đặc điểm và những yêu cầu đặt ra đối với trang trại chăn nuôi heo theo hướng hội nhập quốc tế 67
2.4.3 Các tiêu chí đánh giá khả năng đáp ứng yêu cầu hội nhập của các trang trại chăn nuôi 69
2.5. Kinh nghiệm thực tiễn phát triển mô hình trang trại chăn nuôi heo ở một số nước trên thế giới và bài học cho tỉnh Đồng Nai 71
2.5.1 Kinh nghiệm của các nước trên thế giới về phát triển trang trại chăn nuôi heo 71
2.5.2. Bài học kinh nghiệm cho tỉnh Đồng Nai 80
Tóm tắt chương 2 82
Chương 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH TRANG TRẠI CHĂN NUÔI HEO Ở TỈNH ĐỒNG NAI 83
3.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh Đồng Nai ảnh hưởng đến các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 83
3.1.1 Điều kiện tự nhiên 83
3.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội 85
3.1.3. Lợi thế của Đồng Nai đối với việc phát triển các mô hình trang trại chăn nuôi heo 89
3.1.4. Vị trí và vai trò của các trang trại nuôi heo đối với sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Đồng Nai 91
3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của các trang trại chăn nuôi heo
ở Đồng Nai 94
3.2.1. Số lượng, qui mô của các trang trại chăn nuôi heo tỉnh Đồng Nai 94
3.2.2. Quy mô sử dụng nguồn lực sản xuất 97
3.2.3 Kiến thức và các yếu tố đầu vào trong chăn nuôi của các trang trại 99
3.2.3.1.Yếu tố kiến thức 99
3.2.3.2 Các yếu tố đầu vào của chăn nuôi 100
3.2.4. Công nghệ, môi trường 103
3.2.5. Sản lượng của các trang trại chăn nuôi 105
v
3.2.6. Hiệu quả kinh tế của các trang trại chăn nuôi heo 106
3.2.7. Giá bán sản phẩm và thị trường tiêu thụ sản phẩm 111
3.2.7.1 Giá bán sản phẩm 111
3.2.7.2 Thị trường tiêu thụ sản phẩm 111
3.2.8.Thực trạng liên kết trong sản xuất của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 119
3.2.9 Chính sách vĩ mô của nhà nước ảnh hưởng đến sự phát triển của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 122
3.3. Đánh giá khả năngđáp ứng yêu cầu hội nhập của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 124
3.3.1 Hội nhập quốc tế và những vấn đề đặt ra đối với các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 124
3.3.2 Đánh giá khả năng đáp ứng yêu cầu hội nhập của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 127
3.4 Phân tích các yếu tố tác động đến kết quả sản xuất kinh doanh của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai theo mô hình định lượng 132
3.5. Phân tích đi ểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức (phân tích ma trận SWOT) của các trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai 136
Tóm tắt chương 3 147
Chương 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH TRANG TRẠI CHĂN NUÔI HEO TỈNH ĐỒNG NAI 148
4.1 Căn cứ đề xuất giải pháp phát tri ển mô hình trang trại chăn nuôi heo tỉnh Đồng nai theo hướng hội nhập 148
4.1.1 Căn cứ vào quan điểm, chủ trương phát triển kinh tế trang trại của Đảng và Việt Nam 148
4.1.2 Căn cứ vào quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển kinh tế trang trại của tỉnh Đồng Nai 150
4.1.2.1 Căn cứ vào quan điểm phát triển kinh tế trang trại của tỉnh Đồng Nai 150
4.1.2.2 Căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế trang trại của Tỉnh Đồng Nai 151
4.1.2.3 Căn cứ vào định hướng phát triển kinh tế trang trại của tỉnh Đồng Nai 151
4.1.2.3 Căn cứ vào thực trạng phát triển kinh tế trang trại của tỉnh trong những
năm qua 155
vi
4.2. Giải pháp pháp tri ển mô hình trang trại chăn nuôi heo ở Đồng Nai theo hướng hội nhập quốc tế 156
4.2.1 Các giải pháp vĩ mô 156
4.2.1.1 Đối với Nhà nước 156
4.2.1.2 Đối với Tỉnh Đồng Nai 159
4.2.1.3 Đối với Hiệp hội chăn nuôi của Tỉnh 161
4.2.2 Các giải pháp vi mô 161
4.2.2.1 Giải pháp về tăng qui mô đàn 161
4.2.2.2 Giải pháp về các yếu tố đầu vào 164
4.2.2.3 Giải pháp về vốn sản xuất, tín dụng 167
4.2.2.4 Giải pháp về nâng cao trình độ chuyên môn cho chủ trang trại và người
lao động tại trang trại 169
4.2.2.5 Giải pháp về liên kết trong sản xuất giữa các trang trại 171
4.2.2.6 Giải pháp về thị trường tiêu thụ 173
4.2.2.7 Giải pháp về tăng khả năng đáp ứng yêu cầu hội nhập của các trang trại 175
4.3 Kết luận và đề xuất khuyến nghị 177
4.3.1 Kết luận 177
4.3.2 Khuyến nghị 178
Tóm tắtchương 4 179
KẾT LUẬN 180
Danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả đã công bố có liên quan đến luận án Danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả đã công bố
Tài liệu tham khảo: Tiếng Việt
Tiếng Anh
Phụ lục1: Mô hình ước lượng Phụ lục 2: Phiếu điều tra khảo sát Phụ lục 3: Phiếu chuyên gia
vii
DANH MỤC KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
T n đầy đủ tiếng Anh | T n đầy đủ tiếng Việt | |
ADB | African Development Bank | Ngân hàng đầu tư phát triển Châu Á |
ASEAN | Association of Southeast Asia Nations | Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á |
AFTA | Asean free trade area | Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN |
AEC | ASEAN Economic Community | Cộng đồng kinh tế ASEAN |
EU | European Union | Liên minh Châu Âu |
EVFTA | European- Vietnam free trade area | Hiệp định thương mại tự do Việt Nam với Châu Âu |
FDI | Foreign Direct Invesment | Đầu tư trực tiếp nước ngoài |
IMF | International Monetary Fund | Quỹ Tiền tệ quốc tế |
ISO | International Organization for Standardization | Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hoá |
ODA | Official Development Assistance | Hỗ trợ phát triển chính thức |
OLS | Ordinary least squares | Phương pháp bình phương nhỏ nhất |
R & D | Research and Development | Nghiên cứu và triển khai |
SCM | Supply Chain Management | Quản trị chuỗi cung ứng |
SPS | Sanitary and Phytosanitary Measure | Biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động thực vật |
TBT | Technical Barriers to Trade | Rào cản kỹ thuật đối với thương mại |
TPP | Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement | Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương |
USD | United State Dollar | Đô la Mỹ |
VAT | Value Added Tax | Thuế Giá trị gia tăng |
WTO | World Trade Organization | Tổ chức Thương mại thế giới |
Có thể bạn quan tâm!