Thực Trạng Tranh Chấp Đất Đai Và Vai Trò Của Ubnd Phường Phú Lợi, Thành Phố

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

Trên cơ sở nghiên cứu có hệ thống các khái niệm về tranh chấp đất đai và các quy định về giải quyết tranh chấp đất đại tại Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn, luận văn đã xây dựng một cách đầy đủ và hoàn chỉnh khái niệm về tranh chấp đất đai và các đặc điểm cơ bản của giải quyết tranh chấp đất đai ở Ủy ban nhân dân cấp xã.

Thông qua việc nghiên cứu một cách có hệ thống các qui định giải quyết tranh chấp đất đai hiện nay, nội dung chương đã làm nổi bật vai trò của Ủy ban nhân dân cấp xã trong giải quyết tranh chấp đất đai. Kết quả nghiên cứu này giúp cho tác giả luận văn có góc nhìn xuyên suốt và sâu sắc hơn về vấn đề nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu lý luận về giải quyết tranh chấp đất đai và vai trò của Ủy ban nhân dân cấp xã trong giải quyết tranh chấp đất đai là tiền đề cần thiết để phân tích, đánh giá thực trạng giải quyết tranh chấp đất đai tại phường Phú Lợi, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương ở Chương 2, đồng thời là cơ sở quan trọng để luận văn đưa ra những đề xuất, kiến nghị sau khi đã tổng kết về thực tiễn về hòa giải tranh chấp đất đai tại phường Phú Lợi ở Chương 3.

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI VÀ VAI TRÒ CỦA UBND PHƯỜNG PHÚ LỢI, THÀNH PHỐ THỦ DẦU

MỘT, TỈNH BÌNH DƯƠNG TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

2.1. Thực trạng quản lý đất đai và tranh chấp đất đai trên địa bàn phường phú lợi

2.1.1. Khái quát tự nhiên, kinh tế - xã hội phường Phú Lợi

2.1.1.1. Vị trí địa lý

Phường Phú Lợi nằm ở vị trí phía bắc của thành phố Thủ Dầu Một, diện tích tự nhiên là 712,94 ha, địa giới hành chính cụ thể như sau:

- Phía Bắc giáp phường Phú Tân, phường Phú Mỹ, phường Hiệp Thành.

- Phía Nam giáp phường Phú Hòa.

- Phía Đông giáp phường Bình Chuẩn, thành phố Thuận An.

- Phía Tây giáp phường Hiệp Thành6.

Trong những năm qua, được sự quan tâm của các cấp, các ngành trong tỉnh, thành phố. Đảng bộ phường đã lãnh đạo nhân dân đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể, hạ tầng cơ sở phát triển như hệ thống đường giao thông, trường học và các công trình văn hóa công cộng, kinh tế xã hội và trình độ dân trí của nhân dân trên địa bàn ngày càng được nâng lên.

Hiện nay các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn phường ngày càng nhiều và chủ yếu hoạt động trên lĩnh vực thương mại như: ăn uống, chăm sóc sức khỏe và các dịch vụ xã hội. Các công ty, doanh nghiệp trước đây hoạt động sản xuất, nay đã dần chuyển đổi công năng sử dụng đất thành thương mại dịch vụ hoặc nhà ở thương mại,...

2.1.1.2 Tình hình quản lý và sử dụng đất đai

Hiện nay, tổng diện tích tự nhiên theo đơn vị hành chính của phường Phú Lợi là 712,94ha, trong đó:

6 UBND phường phú Lợi (2020), “Báo cáo tình hình kinh tế xã hội phường Phú Lợi năm 2019”.

- Nhóm đất nông nghiệp: 82,9 ha, chiếm 11,63% tổng diện tích tự nhiên của phường;

- Nhóm đất phi nông nghiệp: 630,04 ha, chiếm 88,37% tổng diện tích tự nhiên của phường;

- Nhóm đất chưa sử dụng: đến thời điểm kiểm kê trên địa bàn phường không còn loại đất chưa sử dụng.

Hình 2.1: Biểu đồ cơ cấu sử dụng đất năm 2019

(Nguồn: Báo cáo hiện trạng sử dụng đất phường Phú Lợi, 2019)

Cùng với quá trình tăng trưởng kinh tế là sự dịch chuyển cơ cấu sử dụng đất. Diện tích đất dành cho phát triển các nhà trọ tăng nhanh đáp ứng nhu cầu sử dụng đất của địa phương. Quyền sử dụng đất của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được bảo đảm và là một nguồn vốn để người sử dụng đất đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh.

Trong quá trình quản lý sử dụng đất, Ủy ban nhân dân phường cũng đã phối hợp các nghành cấp trên kiểm tra, thu thập các thông tin, xử lý các trường hợp không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, sử dụng đất không đúng mục đích của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để xử lý theo đúng pháp luật.

Ủy ban nhân dân phường quản lý quỹ đất công trên địa bàn phường theo đúng Quyết định đã được phê duyệt, đồng thời thường xuyên cập nhật, kiểm kê bổ sung quỹ đất công trên địa bàn phường. Thường xuyên hướng dẫn các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn về Luật Đất đai để thi hành đúng pháp luật. Quản lý sử dụng đất theo đúng quy hoạch phân khu chức năng, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Một số hạn chế trong quá trình quản lý đất đai tại phường Phú Lợi:

Người dân vẫn chưa nhận thức đầy đủ về pháp luật liên quan đến đất đai và quản lý đất đai của Nhà nước dẫn đến nhiều trường hợp tranh chấp không đáng có. Hệ thống pháp luật đất đai và quản lý đất đai còn khá phức tạp dẫn đến việc quản lý đất đai còn gặp nhiều khó khăn. Nhất là việc đào tạo nhân sự mới, với hệ thống pháp luật liên quan phức tạp, việc đào tạo mất nhiều thời gian.

2.1.2. Thực trạng công tác quản lý đất tại phường Phú Lợi

Trong 06 tháng đầu năm 2019, UBND phường Phú Lợi đã thực hiện một số nội dung quản lý Nhà nước về đất đai như sau7:

Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai: Luật Đất đai năm 2013; Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai; Nghị định 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 về xử phát vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: tăng cường công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo tuân thủ các quy hoạch được duyệt.

Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Giám sát, quản lý các dự án được thu hồi giao đất, cho thuê đất trên địa bàn phường theo đúng mục đích sử dụng, đúng ranh giới được giao, cho thuê.

Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư: phối hợp cùng các cơ quan có thẩm quyền trong quản lý bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng quy định Nhà nước đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân.

7 UBND phường Phú Lợi (2019), “Báo cáo tình hình quản lý nhà nước về đất đai phường Phú Lợi 6 tháng đầu năm 2019”.

Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Thống kê, kiểm kê đất đai: thực hiện tốt công tác kiểm kê, thống kê đất theo định kỳ.

Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất: tăng cường công tác kiểm tra, giám sát quản lý việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo đúng quy định pháp luật như: quyền của người sử dụng đất được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất khi thực hiện các thủ tục về chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế và nghĩa vụ của người sử dụng đất như kê khai thuế đất phi nông nghiệp, sử dụng đúng mục đích, đúng ranh giới.

Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai: thường xuyên tăng cường công tác kiểm tra việc sử dụng đất, các trường hợp xây dựng của hộ gia đình, cá nhân, tổ chức sử dụng đất trên địa bàn nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp lấn chiếm đất công và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.

Đặc biệt, công tác quản lý đất công tại phường Phú Lợi được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Diện tích các khu đất công trên địa bàn phường Phú Lợi hiện nay sử dụng đúng mục đích được giao như: trụ sở UBND phường, văn phòng, chốt dân quân các khu phố và Ban Chỉ huy quân sự phường. Hiện trạng ranh giới các thửa đất công trên địa bàn phường đã có cột mốc và xây dựng tường rào ổn định, không ai tranh chấp. Đồng thời hiện nay Ủy ban nhân dân phường đã lập thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích 21.488, 45m2.

Đối với 02 khu đất nghĩa địa công (thuộc thửa đất số 107, tờ bản đồ 11, diện tích 864,8m2 và thửa đất số 68, tờ bản đồ 21, diện tích 1.145,245m2), Ủy ban nhân dân phường đã lập tờ trình xin chủ trương di dời mộ để tạo quỹ đất sạch.

Đối với các thửa đất còn lại sau khi giải tỏa ở các tuyến đường trên địa bàn phường do diện tích quá nhỏ và nằm trong phạm vi không được xây dựng nhà ở. Ủy ban nhân dân phường xây dựng kế hoạch quản lý như trồng cây xanh, tiểu cảnh để tạo mỹ quan đô thị cho địa bàn phường.

Kế hoạch sử dụng đất công những năm tiếp theo: tiếp tục giao các phần đất công cho Ban điều hành các khu phố quản lý sử dụng làm văn phòng phục vụ nhân

dân trên địa bàn sinh hoạt, hội họp. Đối với với các phần đất chưa được công nhận trong danh sách quỹ đất công, UBND phường sẽ tiến hành lập thủ tục xin công nhận bổ sung đối với các phần đất nêu trên.

Hiện tại trên địa bàn phường không có trường hợp đất công bị lấn chiếm và cũng không nhận được đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất công và không có trường hợp cho thuê hay đấu giá cho thuê quỹ đất công trên địa bàn.

Đối với những khu đất chưa được cập nhật vào danh mục đất công do phường quản lý. UBND phường chỉ đạo công chức Điạ chính lập hồ sơ đo đạc và lập tờ trình đề nghị UBND thành phố Thủ Dầu Một công nhận đất công do phường quản lý. Đồng thời đề xuất phương án xây dựng các công trình phúc lợi công cộng như: thửa đất số: 430, Tờ bản đồ số: 39-2, Diện tích: 1400m2 (CTS). thửa đất số: 127, Tờ bản đồ số: 30-4, Diện tích: 750m2 tọa lạc tại khu phố 5, phường Phú Lợi và thửa đất số: 59, tờ bản đồ số: 37-2, diện tích: 201m2, tọa lạc tại khu phố 2, phường Phú Lợi.

2.1.3. Thực trạng tranh chấp đất tại phường Phú Lợi

Trong năm 2017, Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai của phường Phú Lợi nhận được tổng cộng 22 đơn khiếu nại, tất cả đều đủ điều kiện thụ lý và thuộc trường hợp tranh chấp về ranh giới đất8. Năm 2018, phường Phú Lợi nhận được 12 đơn tranh chấp9 giảm 10 đơn so với năm 2017 và đều thuộc tranh chấp về ranh giới đất. Trong đó có một hồ sơ không đủ điều kiện thụ lý do chưa đủ điều kiện thụ lý do chưa đủ cơ sở trong quá trình xác minh và đã có văn bản trả lời. Năm 2019, số đơn tăng hơn so với năm 2018. Cụ thể số đơn tranh chấp nhận được là 16 đơn, tăng 4 đơn so với năm 2018 trong đó đều đủ điều kiện thụ lý và tất cả đều liên quan đến tranh chấp ranh giới đất.

8 UBND phường Phú Lợi (2018), “Báo cáo công tác tiếp công dân, khiếu nại tố cáo năm 2017”.

9 UBND phường Phú Lợi (2019), “Báo cáo công tác tiếp công dân, khiếu nại tố cáo năm 2018”.

Bảng 2.1: Chi tiết đơn tranh chấp đất đai

Năm

2017	2018	2019
Tranh chấp về ranh giới đất	22	12	16
Tranh chấp về quyền sử dụng đất	0	0	0
Chưa đủ điều kiện thụ lý	0	1	0
Tổng số đơn nhận	22	12	16