BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
ĐẶNG ANH TUẤN
NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC CÔNG Ở VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Có thể bạn quan tâm!
-
Nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công ở Việt Nam - 2 -
Các Nghiên Cứu Trước Liên Quan Đến Sự Hình Thành Và Phát Triển Kiểm Toán Hoạt Động Và Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Quá Trình Này. -
Nghiên Cứu Về Các Nhân Tố Thúc Đẩy Việc Hình Thành Và Phát Triển Kiểm Toán Hoạt Động
Xem toàn bộ 184 trang tài liệu này.
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
ĐẶNG ANH TUẤN
NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC CÔNG Ở VIỆT NAM
Ngành: Kế toán Mã số: 62.34.03.01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. TRẦN THỊ GIANG TÂN
TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2015
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Tất cả những tài liệu tham khảo đều được trích dẫn đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo. Các số liệu và kết quả trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tên tác giả
LỜI CẢM ƠN
Luận án này đã không thể được hoàn thành nếu thiếu sự cổ vũ, hướng dẫn và hỗ trợ của nhiều cá nhân và tổ chức.
Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn tập thể thầy cô thuộc Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh, đặc biệt là các Thầy Cô Khoa Kế toán- Kiểm toán, đã tận tình giảng dạy hướng dẫn tôi hoàn thành các học phần trong chương trình đào tạo tiến sĩ của nhà trường. Qua đó đã giúp tôi có được những kiến thức, những kinh nghiệm cần thiết để thực hiện luận án này.
Tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới PGS-TS Trần Thị Giang Tân, người hướng dẫn khoa học của tôi. Trong suốt bốn năm qua, Cô đã tận tình dìu dắt, chỉ bảo, hướng dẫn tôi thực hiện luận án. Những nhận xét, đánh giá của Cô, đặc biệt là những gợi ý về hướng giải quyết vấn đề trong suốt tiến trình nghiên cứu, thực sự là những bài học vô cùng quý giá đối với tôi không chỉ cho việc thực hiện luận án này mà cả trong công việc và cuộc sống hiện tại của mình.
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới tập thể Lãnh đạo và các đồng nghiệp thuộc Kiểm toán Nhà nước khu vực IV đã luôn động viên và tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận án.
Cuối cùng, tôi xin gửi tấm lòng ân tình tới Gia đình của tôi. Trong suốt những năm qua, Gia đình luôn là nguồn cổ vũ và truyền nhiệt huyết để tôi hoàn thành luận án.
Tp. Hồ Chí Minh 05/05/2015
Đặng Anh Tuấn
MỤC LỤC
Trang phục bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục
Danh mục chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình
PHẦN GIỚI THIỆU i
Lý do chọn đề tài. i
Mục tiêu nghiên cứu. iii
Câu hỏi nghiên cứu iii
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu iv
Phương pháp nghiên cứu. iv
Đóng góp mới của luận án vi
Cấu trúc luận án vi
CHƯƠNG 1 1
TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC LIÊN QUAN SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH NÀY 1
1.1. Các nghiên cứu trước liên quan đến sự hình thành và phát triển kiểm
toán hoạt động và các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình này 1
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới 1
1.1.1.1. Nghiên cứu khảo sát trình độ phát triển kiểm toán hoạt động tại một
số quốc gia trên thế giới 1
1.1.1.2. Nghiên cứu về các nhân tố thúc đẩy việc hình thành và phát triển
kiểm toán hoạt động 8
1.1.1.3. Nghiên cứu liên quan đến nhân tố gây trở ngại đối với quá trình phát
triển kiểm toán hoạt động 16
1.1.1.4. Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng tới việc lựa chọn chiến lược
phát triển kiểm toán hoạt động của các SAI 21
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam 23
1.2. Kết quả đạt được và những vấn đề tiếp tục nghiên cứu 24
1.2.1. Kết quả đạt được 24
1.2.2. Các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu. 26
1.3. Kết luận 27
CHƯƠNG 2 28
LÝ THUYẾT VỀ KIỂM TOÁN HOẠT ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC
CÔNG 28
2.1. Lịch sử ra đời kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công 28
2.2. Định nghĩa và các khái niệm căn bản liên quan đến kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công 31
2.2.1. Định nghĩa về kiểm toán hoạt động 31
2.2.2. Các khái niệm căn bản liên quan kiểm toán hoạt động 34
2.2.3. Vai trò kiểm toán hoạt động 37
2.3. Lý thuyết nền tảng giải thích sự hình thành và phát triển kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công 38
2.3.1. Lý thuyết quản trị công mới (NPM) 38
2.3.2. Lý thuyết ủy nhiệm và khái niệm trách nhiệm giải trình trong lĩnh vực công 40
2.3.3. Lý thuyết lựa chọn hợp lý áp dụng trong lĩnh vực công 42
2.3.4. Lý thuyết cung - cầu 43
2.4. Mô hình nghiên cứu sử dụng trong luận án và thiết kế khung phân tích cho nghiên cứu. 45
2.4.1. Mô hình nghiên cứu sử dụng trong luận án 45
2.4.2. Thiết kế khung phân tích cho nghiên cứu 50
2.5. Kết luận 52
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 54
3.1. Phương pháp nghiên cứu và thu thập dữ liệu 54
3.1.1. Phương pháp nghiên cứu 54
3.1.2. Nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu 56
3.1.2.1. Nguồn dữ liệu 56
3.1.2.2. Phương pháp thu thập dữ liệu 57
3.2. Quy trình phân tích dữ liệu 59
3.2.1. Quy trình phân tích dữ liệu định tính 59
3.2.2. Quy trình phân tích dữ liệu định lượng 60
3.3. Mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động đến sự phát triển kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực công ở Việt Nam 64
3.4. Kết Luận 65
CHƯƠNG 4 66
PHÂN TÍCH VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 66
4.1. Kết quả phân tích, khảo sát trong bước nghiên cứu định tính. 66
4.1.1. Kết quả phân tích tài liệu, báo cáo kiểm toán 66
4.1.1.1. Kết quả phân tích tài liệu 66
4.1.1.2. Kết quả phân tích báo cáo kiểm toán. 68
4.1.2. Kết quả khảo sát tình huống kiểm toán. 77
4.1.2.1. Tình huống 1- Kiểm toán dự án đường Quốc lộ 78
4.1.2.2. Tình huống 2-Kiểm toán Chuyên đề đất 86
4.1.3. Kết quả khảo sát phỏng vấn sâu chuyên gia 90
4.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu định tính 93
4.2.1. Nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành kiểm toán hoạt động giai đoạn
2006-2013 ................................................................................................................................... 93
4.2.1.1. Vai trò của nhà tài trợ 94
4.2.1.2. Vai trò của Tổng kiểm toán 94
4.2.1.3. Thay đổi Luật và các quy định 96
4.2.1.4. Vai trò của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân các cấp 96
4.2.1.5. Thay đổi chính sách kinh tế vĩ mô 97
4.2.1.6. Yếu kém trong quản lý và áp lực từ công chúng 98
4.2.2. Xu hướng và trình độ phát triển kiểm toán hoạt động trong lĩnh vực
công của SAV 99
4.2.1.1. Về xu hướng phát triển 99
4.2.1.2. Về trình độ phát triển 99
4.2.3. Nguyên nhân và thách thức trong việc triển khai kiểm toán hoạt động 100
4.2.3.1. Hạn chế trong cải cách quản trị công 100
4.2.3.2. Hạn chế trong việc thực hiện loại hình kiểm toán truyền thống 101
4.2.3.3. Thiếu hiểu biết về kiểm toán hoạt động 102
4.2.3.4. Trách nhiệm giải trình 103
4.2.3.5. Khả năng của Kiểm toán Nhà nước (SAV) 103
4.2.3.6. Đặc điểm của đối tượng được kiểm toán 107
4.2.3.7. Quan điểm phát triển kiểm toán hoạt động 108
4.3. Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển kiểm
toán hoạt động 109
4.4. Kết quả khảo sát và thảo luận các phát hiện trong nghiên cứu định lượng 110
4.4.1. Kết quả phân tích thống kê 110
4.4.1.1. Mô tả thông tin về đối tượng thu thập dữ liệu 110
4.4.1.2. Đo lường các nhân tố tác động 110
4.4.1.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha 113
4.4.1.4. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) 115
4.4.1.5. Phân tích hồi quy 118
4.4.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu về các nhân tố tác động 120
4.4.2.1. Kiểm định các giả thuyết của mô hình hồi quy 121
4.4.2.2. Đánh giá kết quả khảo sát về mức độ tác động của các nhân tố 123
CHƯƠNG 5 129
KẾT LUẬN VÀ ĐỊNH HƯỚNG THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN KIỂM
TOÁN HOẠT ĐỘNG TRONG LĨNH VỰC CÔNG Ở VIỆT NAM 129
5.1. Kết luận và đóng góp của nghiên cứu 129
5.1.1. Kết luận 129
5.1.1.1. Nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành (xuất hiện) kiểm toán hoạt
động 129
5.1.1.2. Trình độ phát triển kiểm toán hoạt động của SAV 130
5.1.1.3. Nguyên nhân và thách thức trong việc phát triển kiểm toán hoạt động 130
5.1.1.4. Nhân tố tác động tới việc phát triển kiểm toán hoạt động 130
5.1.2. Đóng góp nghiên cứu 137
5.2. Đề xuất quan điểm và định hướng phát triển kiểm toán hoạt động 138
5.2.1. Quan điểm phát triển kiểm toán hoạt động 138
5.2.2. Định hướng phát triển kiểm toán hoạt động 142
5.2.2.1. Tăng cường hỗ trợ từ môi trường bên ngoài đối với kiểm toán hoạt động (nhân tố chính trị) 142
5.2.2.2. Tăng cường khả năng triển khai kiểm toán hoạt động (nhân tố khả năng của SAV) 145
5.2.2.3. Nâng cao kỹ năng của KTV (nhân tố kỹ năng KTV) 149
5.2.2.4. Tăng nhu cầu về kiểm toán hoạt động (nhân tố kinh tế) 150
5.2.2.5. Xây dựng chiến lược phát triển kiểm toán hoạt động 151
5.3. Ý nghĩa, hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo 152
5.3.1. Ý nghĩa kết quả nghiên cứu 152
5.3.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo 153
KẾT LUẬN 154
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 155
TÀI LIỆU THAM KHẢO 156
CÁC PHỤ LỤC ..............................................................