Nghiên cứu sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn mới tại xã Lạng San, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

HOÀNG THỊ LOAN

Tên đề tài:

NGHIÊN CỨU SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ LẠNG SAN, HUYỆN NA RÌ, TỈNH BẮC KẠN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.

Hệ đào tạo : Chính quy

Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu Chuyên nghành : Khuyến Nông Khoa : Kinh tế & PTNT

Khóa học : 2016 - 2020

Giáo viên hướng dẫn: ThS. Dương Thị Thu Hoài

Khoa Kinh tế & PTNT - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

Thái Nguyên - 2020

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành khóa luận này trước tiên em xin chân trọng cảm ơn Ban giám hiệu Nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, cảm ơn các thầy cô giáo đã truyền đạt cho em những kiến thức quý giá trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên.

Em đặc biệt xin trân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình, sự quan tâm sâu sắc của cô giáo Ths Dương Thị Thu Hoài đã giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập để em có thể hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.

Em cũng xin chân thành cảm ơn Ủy ban nhân dân xã Lạng San cũng như toàn bộ người dân trong xã đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình thực tập, điều tra và nghiên cứu tại địa phương.

Cuối cùng em xin bày tỏ sự biết ơn tới gia đình, bạn bè và người thân đã luôn quan tâm, động viên, giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập.

Trong quá trình nghiên cứu do có những lý do chủ quan và khách quan nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn sinh viên để em có thể hoàn thành khóa luận được tốt hơn!

Thái Nguyên, tháng 6 năm 2020

Sinh viên

Hoàng Thị Loan

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất của xã Lạng San 29

Bảng 4.2. Một số chỉ tiêu kinh tế xã Lạng San năm 2019 33

Bảng 4.3. Kết quả phát triển kinh tế xã Lạng San 34

Bảng 4.4. Số liệu thống kê dân số của xã Lạng San 35

Bảng 4.5. Thực trạng xây dựng nông thôn mới của xã Lạng San năm 2019 39

Bảng 4.6. Thông tin về nhóm hộ điều tra 47

Bảng 4.7. Thông tin chung về sự phổ biến thông tin chương trình xây dựng NTM của nhóm hộ tại địa phương 49

Bảng 4.8. Sự tham gia của người dân vào hoạt động khảo sát xây dựng CSHT ...51 Bảng 4.9. Sự tham gia của người dân vào hoạt động giám sát xây dựng CSHT ...53 Bảng 4.10. Sự tham gia của người dân vào hoạt động nghiệm thu công trình CSHT...54 Bảng 4.11. Sự đóng góp của người dân xây dựng các công trình CSHT (n = 96)...55 Bảng 4.12. Sự tham gia của các tổ chức cộng đồng vào hoạt động XD CSHT ..61 Bảng 4.13. Những khó khăn và giải pháp của các tổ chức cộng đồng trong quá trình triển khai xây dựng các công trình CSHT (n = 60) 62

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BPTNT : Ban phát triển nông thôn BQ : Bình quân

CC : Cơ cấu

CS : Chính sách

CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa CT : Chương trình

CSXH : Chính sách xã hội

GPMB : Giải phóng mặt bằng

HTX : Hợp tác xã

NN : Nông nghiệp

NQ/TW : Nghị quyết Trung ương PTNT : Phát triển nông thôn

MTQG : Mục tiêu quốc gia QĐ- TTg : Quyết định thủ tướng NTM : Nông thôn mới

UBND : Ủy ban nhân dân

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN i

DANH MỤC CÁC BẢNG ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT iii

MỤC LỤC iv

Phần 1. MỞ ĐẦU 1

1.1. Đặt vấn đề 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu 3

1.2.1. Mục tiêu chung 3

1.2.2. Mục tiêu cụ thể 4

1.3. Đối tượng nghiên cứu 4

1.4. Ý nghĩa của đề tài 4

1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học 4

1.4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn sản xuất 5

Phần 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 6

2.1. Cơ sở lý luận về nông thôn mới 6

2.1.1. Khái Các niệm về nông thôn mới và phát triển nông thôn 6

2.1.2. Cơ sở hạ tầng 7

2.1.3. Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới 8

2.1.4. Khái niệm cộng đồng 10

2.1.5. Vai trò của cộng đồng trong phát triển nông thôn 12

2.1.6. Lý luận về sự tham gia và các chỉ tiêu xác định sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới 14

2.2. Cở sở thực tiễn của đề tài 19

2.2.1. Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới ở một số nước trên thế giới 19

2.2.2. Những kết quả ban đầu xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam 20

Phần 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..24

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 24

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu 24

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu về không gian 24

3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 24

3.2.1. Địa điểm nghiên cứu tại 24

3.2.2. Thời gian nghiên cứu 24

3.3. Nội dung nghiên cứu 24

3.4. Phương pháp nghiên cứu 25

3.4.1. Phương pháp thu thập thông tin 25

3.4.2. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu 26

Phần 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 28

4.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 28

4.1.1. Điều kiện tự nhiên 28

4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 32

4.2. Thực trạng xây dựng nông thôn mới tại xã Lạng San 39

4.3. Nghiên cứu sự tham gia của người dân và cộng đồng trong quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn 46

4.3.1. Thông tin chung về các hộ dân 46

4.3.2. Tìm hiểu mức độ phổ biến thông tin chung về chương trình xây dựng NTM tại địa phương 48

4.4. Sự tham gia của người dân và cộng đồng vào các hoạt động xây dựng CSHT...50

4.4.1. Sự tham gia của người dân vào các hoạt động xây dựng CSHT 50

4.4.2. Sự đóng góp của cộng đồng trong quá trình xây dựng CSHT 55

4.5. Những khó khăn và trở ngại ảnh hưởng đến sự tham gia của cộng đồng trong chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Lạng San 56

4.6. Nghiên cứu việc tuyên truyền, vận động và huy động sự tham gia của cộng đồng trong quá trình xây dựng CSHT nông thôn 60

4.7. Giải pháp nâng cao sự tham gia của người dân và cộng đồng trong xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng thuộc bộ tiêu chí nông thôn mới 63

4.7.1. Công tác tuyên truyền 63

4.7.2. Huy động nguồn lực 64

4.7.3. Nâng cao vai trò của các tổ chức đoàn thể 64

4.7.4. Trong đóng góp xây dựng 65

4.7.5. Chính sách 65

Phần 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 67

5.1. Kết luận 67

5.2. Kiến nghị 69

5.2.1. Đối với các cấp chính quyền.............

5.2.2. Đối với người dân nông thôn ............ . TÀI LIỆU THAM KHẢO 70

PHỤ LỤC

Phần 1 MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề

Xây dựng nông thôn mới (NTM) là một trong những nhiệm vụ hàng đầu nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 05 tháng 08 năm 2008 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Thực hiện Nghị quyết 26, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04 tháng 06 năm 2010 phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) về xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2020. Đây là một chương trình tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội, chính trị và an ninh quốc phòng, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, được thực hiện trên phạm vi cả nước.

Trước giai đoạn 10 năm thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM đã có 10 năm triển khai các hoạt động thử nghiệm thông qua các chương trình thí điểm xây dựng NTM ở nhiều địa phương. Giai đoạn 2001

- 2005 là chương trình thí điểm NTM cấp xã của Ban kinh tế Trung ương; giai đoạn 2007 - 2009 là chương trình thí điểm NTM cấp thôn bản của Bộ NN&PTNT; giai đoạn 2009-2011 là chương trình thí điểm NTM thời kỳ đẩy nhanh CNH - HĐH do Ban bí thư Trung ương Đảng. Song song với các chương trình này, nhiều địa phương cũng triển khai các hoạt động xây dựng NTM theo những chương trình riêng của tỉnh, thành phố.

Các chương trình thí điểm và chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM đều thực hiện nguyên tắc chủ đạo trong triển khai các nội dung xây dựng NTM là phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng dân cư địa phương, các hoạt động cụ thể do chính cộng đồng dân cư ở thôn, xã bàn bạc dân chủ để quyết định và tổ chức thực hiện. Nguyên tắc này đã xác