Một Số Đặc Điểm Thực Vật Học Của Giống Lan Dendrobium Nhập Nội

So sánh các chỉ tiêu cơ bản về thân, lá, hoa của 7 giống thuộc chi Cattleya nghiên cứu trình bày ở bảng 3.8 cho thấy giống Cat1, Cat3 và Cat6 có khả năng phân nhánh khỏe, thân cứng mập, thế lá đứng, gọn, có hoa to, màu sắc đẹp. Với các ưu thế về đặc điểm hình thái và đặc điểm về chất lượng hoa nên các giống Cat1, Cat3 và Cat6 rất được ưa chuộng và được xem là những giống có triển vọng. Trong đó giống Cat6 có các ưu điểm nổi trội.

Bảng 3.9. Một số đặc điểm thực vật học của giống lan Dendrobium nhập nội

Chỉ

tiêu

Loại

hình

Thân Khả năng

phân

nhánh

Lá

Hoa

Đặc

điểm thân cây

Thế lá

Đặc điểm

lá

Dạng

hoa

Màu sắc

Den1

Den2

Den3

Den4

Den5

Cao TB

Cao

Khỏe

Cứng, mập

Đứng, gọn

Gọn

Đứng gọn

Hơi

Dày, nhỏ, xanh đậm

Dày, to, xanh đậm

Day, nhỏ, xanh đậm

Mỏng to,

Cánh môi

to, cánh bên to Cánh môi TB, cánh bên to Cánh môi TB, cánh bên TB Cánh môi TB, cánh bên to Cánh môi to, cánh bên to Cánh môi

Trắng tuyền

Hồng sáng

Tím phớt trắng

Trắng môi đỏ

Đỏ

Den6

TB Mảnh

xòe

xanh nhạt

nhỏ, cánh bên nhỏ

Trắng sứ

Khác với các giống lan thuộc chi Cattleya, 5 giống thuộc chi Dendrobium nghiên cứu trình bày ở bảng 3.9 đều có khả năng đẻ nhánh khỏe, cây cứng, mập, lá đứng, gọn, hoa to, màu sắc đẹp, đa dạng, ngoại trừ giống Den6 (đối chứng) có khả năng đẻ nhánh trung bình, cây mảnh, lá xòe mỏng, hoa nhỏ. Tuy nhiên, với một số chỉ tiêu về chất lượng hoa được trình bày ở bảng 3.9 thì giống Den1, Den4 và Den5 là những giống có nhiều ưu điểm hơn so với giống đối chứng và 2 giống còn lại. Các giống này cũng rất được ưa chuộng và được xem là những giống có triển vọng, có thể phát triển mạnh với quy mô lớn.

Bảng 3.10. Một số đặc điểm thực vật học của giống lan Oncidium nhập nội

Chỉ

Thân

Lá

tiêu

Loại

hình

Khả năng phân

nhánh

Đặc điểm

thân cây

Thế lá

Màu sắc

hoa

Đặc điểm

lá

On1 TB TB

Rất

Cứng,

khỏe Cứng,

Rất

gọn

Nhỏ, xanh

đậm Nhỏ, xanh

Vàng đậm

On2

On3

cao Cao TB

Khỏe

khỏe Cứng, mập, khỏe

Cứng,

Hơi xòe

đậm To, xanh

đậm

To, xanh

Vàng đậm

Sô cô la

đốm

On4 Cao Khỏe

On5 Cao Khỏe

mập, khỏe Cứng, mập, khỏe

Gọn Gọn

đậm To, xanh

đậm

Nhỏ, xanh

Trắng vằn Vàng vằn

On6 Thấp TB Mảnh, yếu Xòe

nhạt

Vàng đậm

So sánh các đặc điểm cơ bản về thân, lá, hoa của các giống lan thuộc chi Oncidium cho thấy các giống Oncidium nghiên cứu có loại hình thân rất khác nhau, có khả năng đẻ nhánh khỏe, dạng cây cứng, thế lá gọn, màu sắc hoa đẹp, khá đa dạng, độ bền hoa cao và On3, On4 và On5 có hương thơm. Tuy nhiên, với các đặc điểm thực vật học được trình bày tại bảng 3.10 cho thấy giống On1 có nhiều ưu

điểm và được thị hiếu người tiêu dùng ưa chuộng hơn cả. Chúng rất phù hợp cho việc dùng làm hoa chậu cũng như sử dụng làm hoa cắt cành và được xem là giống có nhiều triển vọng trong sản xuất kinh doanh.

Giai đoạn vườn ươm (Tháng 8/2006) Giai đoạn 8 tháng tuổi (Tháng 11/2006)

Giai đoạn 36 tháng tuổi (Tháng 12/2009)

Hình 3.3. Cây lan Cat6 (Cattleya haadyai delight) ở các giai đoạn sinh trưởng, phát triển

Giai đoạn vườn ươm Giai đoạn 8 tháng tuổi

Giai đoạn vườn sản xuất

Hình 3.4. Cây lan Den5 (Dendrobium cherry red) ở các giai đoạn sinh trưởng, phát triển

Giai đoạn vườn ươm Giai đoạn 8 tháng tuổi

Giai đoạn vườn sản xuất

Hình 3.5. Cây lan On1 (Oncidium Aloha Iwanaga) ở các giai đoạn sinh trưởng, phát triển

Căn cứ vào kết quả khảo nghiệm các đặc trưng hình thái và chất lượng hoa của các giống lan nghiên cứu. Dựa trên các tiêu chí đánh giá của hiệp hội hoa lan Mỹ và tiêu chí đánh giá ở Thái Lan đối với các giống lan thuộc chi Cattleya, Dendrobium, Oncidium [121], đề tài đã tuyển chọn được những giống lan có triển vọng cho sản xuất là các giống Cat1, Cat3, Cat6, các giống Den1, Den4, Den5 và các giống On1, On5. Các giống lan này đều sinh trưởng, phát triển tốt, khả năng đẻ nhánh khoẻ, đồng đều, khả năng ra hoa tốt, màu sắc hoa đẹp, đa dạng, độ bền tự nhiên cao, giữ được các đặc điểm đặc trưng chung của giống.

Số liệu của các chỉ tiêu theo dõi trong các bảng 3.2, 3.3, 3.4 cũng chỉ ra rằng các giống lan triển vọng được tuyển chọn trong tập đoàn các giống lan nghiên cứu khi trồng trong điều kiện khu vực đồng bằng Bắc Bộ là sinh trưởng tốt như trong điều kiện của Thái Lan, đảm bảo các tiêu chí tuyển chon giống ở Thái Lan và tiêu chí đánh giá của hiệp hội hoa lan thế giới đối với các giống lan nghiên cứu.

3.2 Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật cho các giống lan lai nhập nội thuộc 3 chi Cattleya, Dendrobium, Oncidium đã được tuyển chọn ở giai đoạn vườn ươm

Từ kết quả nghiên cứu đánh giá tập đoàn lan nhập nội ở giai đoạn vườn ươm và vườn sản xuất trong diều kiện khu vực đồng bằng Bắc Bộ, đề tài đã tuyển chọn cho sản xuất trong điều kiện khu vực đồng bằng Bắc Bộ 1 giống lan thuộc chi Cattleya là giống Cat6, 1 giống thuộc chi Dendrobium là giống Den5 và 1 giống thuộc chi Oncidium là giống On1. Các giống này đều sinh trưởng, phát triển tốt, khả năng đẻ nhánh khỏe, đồng đều, khả năng ra hoa tốt, màu sắc hoa đẹp, đa dạng, độ bền tự nhiên cao, khả năng chống chịu tốt với sâu, bệnh hại. Để có cơ sở khuyến cáo ra sản xuất và phát triển bền vững những giống lan đã được tuyển chọn, đề tài tiếp tục nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật trong giai đoạn vườn ươm nhằm tăng khả năng sinh trưởng, phát triển của các giống lan này.

3.2.1 Ảnh hưởng của thời vụ ra ngôi đến tỷ lệ sống, khả năng sinh trưởng của các giống lan được tuyển chọn ở giai đoạn vườn ươm

Quy trình nhân giống invitro gồm nhiều giai đoạn trong đó giai đoạn chuyển từ ống nghiệm ra ngoài vườn ươm là một trong những giai đoạn quan

trọng nhất. Đây là bước cuối cùng có ý nghĩa quan trọng trong quá trình nuôi cấy mô và cũng là bước quyết định khả năng ứng dụng toàn bộ quy trình vi nhân giống và trong sản xuất. Đây là giai đoạn chuyển cây con invitro từ trạng thái sống dị dưỡng sang hoàn toàn tự dưỡng, có nghĩa là từ môi trường nhân tạo sang môi trường tự nhiên bên ngoài có nhiều yếu tố biến động như thời tiết, giá thể, sâu, bệnh hại,… Chính do sự thay đổi đột ngột của điều kiện sống, nên đã gây không ít khó khăn trong việc đưa cây ra ngoài vườn ươm.

Bảng 3.11. Ảnh hưởng của thời vụ ra ngôi đến tỷ lệ sống và khả năng sinh trưởng của các giống lan được tuyển chọn ở giai đoạn vườn ươm

Tỷ lệ sống		Chiều cao cây	Số nhánh/cây	Số
	(%)	(cm)	(nhánh)	lá/cây(lá)
CT1	52,7	13,3	3,5	3,5
CT2	74,6	16,5	4,4	4,4
Cat6 CT3	66,3	14,1	3,8	3,8
CT4	70,2	15,2	4,1	4,1
CV%		2,0	4,9	4,9
LSD0,05		0,6	0,4	0,4
CT1	65,7	17,9	2,4	8,0
CT2	84,0	22,6	3,9	10,4
Den5 CT3	73,5	19,1	3,0	8,2
CT4	79,3	20,7	3,3	9,6
CV%		1,5	6,8	3,2
LSD0,05		0,6	0,4	0,6
CT1	72,3	13,5	2,7	4,1
CT2	83,0	15,6	3,4	4,6
On1 CT3	78,7	13,8	3,0	4,2
CT4	83,3	14,1	3,2	4,6
CV%		1,8	6,3	4,4
LSD0,05		0,5	0,4	0,4