Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

- Kết hợp với phân tích thực trạng tại Việt Nam, 16 nhân tố được xác định có ảnh hưởng tới chất lượng kiểm toán BCTC DNNY trên TTCK Việt Nam hiện nay, thuộc 3 nhóm: Nhóm nhân tố bên ngoài; Nhóm nhân tố thuộc KTV/nhóm kiểm toán và Nhóm nhân tố thuộc về công ty kiểm toán. Nghiên cứu cũng đã giải thích chi tiết nội hàm của 16 nhân tố này thông qua 62 tiêu chí đo lường.

- Dựa vào các nhân tố đã được xác định, tác giả thực hiện khảo sát và thu hồi ý kiến từ 138 KTV đủ điều kiện kiểm toán BCTC DNNY trên TTCK Việt Nam. Kết quả khảo sát cho thấy, 14 nhân tố (với 60 tiêu chí) được chia thành ba nhóm ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán BCTC của DNNY trên TTCK, với các mức độ ảnh hưởng là khác nhau, cụ thể: 6 nhân tố thuộc về nhóm KTV có mức độ ảnh hưởng giảm dần, gồm Kinh nghiệm chuyên sâu, Ý thức, Chuyên nghiệp, Áp lực, Độc lập, sau cùng là Trình độ bằng cấp; 3 nhân tố thuộc nhóm bên ngoài có mức độ ảnh hưởng giảm dần, gồm Doanh nghiệp niêm yết, Môi trường pháp lý và Kiểm soát bên ngoài; 5 nhân tố thuộc về nhóm CTKT có mức độ ảnh hưởng giảm dần, gồm Hệ thống kiểm soát chất lượng, Điều kiện làm việc (chủ yếu là Phương pháp và qui trình kiểm toán), Phí kiểm toán và sau cùng là Danh tiếng và Qui mô CTKT.

- Kết quả đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này kết hợp với quan sát thực tế và phỏng vấn một số chuyên gia, đã đề xuất 3 nhóm giải pháp cần tập trung, gồm tăng cường chất lượng KTV, chất lượng CTKT và cải thiện môi trường pháp lý; đồng thời kiến nghị đối với các cơ quan có thẩm quyền, đối với DNNY và NĐT. Các giải pháp là hữu ích đối với KTV và CTKT; hữu ích đối với các nhà quản lý chất lượng kiểm toán BCTC; và đặc biệt hữu ích đối với người sử dụng BCKiT, góp phần phát triển lành mạnh TTCK, giúp NĐT nâng cao hiểu biết về rủi ro cũng như quyền lợi sử dụng BCTC được kiểm toán.

Nghiên cứu của đề tài sẽ là tiền đề quan trọng cho việc xác định các thuộc tính đánh giá chất lượng kiểm toán BCTC trên TTCK Việt Nam- điều mà các nhà nghiên cứu và các cơ quan quản lý Nhà nước chịu trách nhiệm soát xét chất lượng rất quan tâm hiện nay.

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

1. Bùi Thị Thủy (Chủ nhiệm) (2001), “Một số giải pháp chủ yếu về tài chính nhằm thúc đẩy tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước Việt Nam”, Chuyên đề NCKH cấp Viện, Quyết định hoàn thành số 123/QĐ-VNC