Mức độ ảnh hưởng của nợ xấu đến hiệu quả ngân hàng tại hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam

mại cổ phần. Đồng thời, những ngân hàng kém hiệu quả liên tục thường nằm trong nhóm tái cơ cấu, giám sát đặc biệt, và mua bán – sáp nhập.

- Hai là, kết quả nghiên cứu từ mô hình DEA với nợ xấu là đầu ra không mong muốn còn cho thấy sự phân nhóm hiệu quả ngân hàng, cụ thể như sau:

 Nhóm định hướng là bốn ngân hàng thương mại nhà nước (BID, AGR, VCB, CTG) đạt biên hiệu quả liên tục với quy mô tài sản lớn, và định hướng cho sự phát triển của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam.

 Nhóm động lực là các ngân hàng thương mại cổ phần đạt biên hiệu quả liên tục và là động lực phát triển cho hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Bao gồm các ngân hàng như ngân hàng TMCP Quân Đội (MBB), ngân hàng TMCP Kỹ Thương (TCB), ngân hàng Bưu Điện Liên Việt (LVP), ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), ngân hàng TMCP Bảo Việt (BVB).

 Nhóm cần cải thiện là các ngân hàng như ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPB), ngân hàng Quốc Tế Việt Nam (VIB), ngân hàng TMCP Nam Á (NAB), ngân hàng TMCP Phát triển TPHCM (HDB), ngân hàng TMCP Hàng Hải (MSB). Đây là những ngân hàng cải thiện được biên hiệu quả và có nhiều nỗ lực trong tối ưu đầu vào thừa/đầu ra thiếu sau năm 2013. Đồng thời, cả sáu đều là những ngân hàng có quy mô tài sản lớn trong nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần. Những hoạt động cải thiện liên tục cho những năm tiếp theo có thể sẽ đưa những ngân hàng này vào nhóm thứ hai – nhóm động lực.

 Nhóm tái cơ cấu và giám sát là những ngân hàng kém hiệu quả liên tục. Các ngân hàng thuộc nhóm này cần phải buộc tái cơ cấu và thực hiện giám sát chặt chẽ. Sau năm 2013, số lượng ngân hàng thuộc diện này khá nhiều và tái cơ cấu/mua bán/sáp nhập được NHNN thực hiện rất quyết liệt như: DAI, HAB, PNB, TNB, PGBank, Western Bank (PVcombank)…

Ba là, với mô hình dữ liệu bảng động, mô hình PVAR và phương pháp ước lượng GMM luận án tìm thấy: Tỷ lệ nợ xấu gia tăng có mức độ ảnh hưởng tích cực làm giảm hiệu quả chi phí của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Đồng

thời, tỷ lệ nợ xấu là nguyên nhân trực tiếp gây ra sự thay đổi của hiệu quả chi phí, và mức độ giải thích cho sự thay đổi của hiệu quả chi phí hơn 28%. Từ những bằng chứng thực nghiệm có thể kết luận, giả thuyết “kém may mắn” (bad luck) là đúng với hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Lúc này, nợ xấu gia tăng là do ảnh hưởng bởi các yếu tố vĩ mô/ngành GDP, lạm phát, thất nghiệp, giảm lãi suất, tăng cung tiền…Điều đó buộc các ngân hàng thương mại phải gia tăng hoạt động quản lý danh mục tín dụng, đặc biệt là các khoản tín dụng gần đáo hạn. Việc gia tăng hoạt động quản lý như theo dõi, thu hồi, đôn đốc thu hồi, quản trị nợ xấu chủ động, bán nợ…đã dẫn đến chi phí gia tăng nên làm hiệu quả chi phí ngân hàng giảm xuống. Vì vậy, xử lý nợ xấu và gia tăng hiệu quả chi phí của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam phải đến từ điều chỉnh các chính sách kinh tế vĩ mô và xây dựng cơ chế ổn định tài chính.

- Bốn là, ở chiều ngược lại, kết quả phân tích cho mô hình dữ liệu bảng động, mô hình PVAR với phương pháp GMM, luận án cũng tìm thấy sự ảnh hưởng của hiệu quả chi phí đến nợ xấu của ngân hàng, cụ thể: hiệu quả chi phí ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ nợ xấu và cũng là nguyên nhân gây ra sự thay đổi ở tỷ lệ nợ xấu. Kết quả nghiên cứ là những bằng chứng thực nghiệm kiểm định cho giả thuyết “quản lý kém” (bad management) ở hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam. Việc “quản lý kém” có thể ở các khía cạnh sau: (i) Điểm xếp hạng tín dụng thấp, và hiện giá ròng các khoản tín dụng thấp hoặc âm; (ii) khó khăn trong giám sát và kiểm soát các hoạt động sau vay; (iii) thiếu chuyên môn và hạn chế trong định giá các tài sản đảm bảo để thế chấp hoặc cầm cố…Do đó, các giải pháp căn cơ về quản trị nợ xấu, giảm trừ nợ xấu, xử lý nợ xấu…phải đến từ khoanh vùng vấn đề ở yếu tố nội tại ngân hàng, mà cụ thể là hoạt động quản trị ngân hàng.

- Bốn là, luận án còn đề xuất ba nhóm giải pháp và sáu kiến nghị nhằm hướng đến một hệ thống ngân hàng thương mại hoạt động hiệu quả, xử lý - tiến đến kiểm soát sự tác động của nợ xấu đến hiệu quả ngân hàng, loại trừ hoạt động “quản lý kém” (bad management), và củng cố sự ổn định tài chính lẫn kinh tế vĩ mô.

Trong nghiên cứu tiếp theo, đề tài sẽ mở rộng số năm nghiên cứu, trên cơ sở lọc lại dữ liệu nợ xấu mà các ngân hàng thương mại đã bán để đổi lấy trái phiếu đặc biệt cho VAMC (công ty quản lý tài sản của các Tổ chức Tín dụng) sau năm 2014. Từ đó, thời gian nghiên cứu sẽ cập nhập và kéo dài cho đến năm gần nhất, để phản ánh đầy đủ thực trạng ảnh hưởng của nợ xấu lên hiệu quả ngân hàng.

DANH MỤC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

Tác giả

Năm	Tên công trình	Tạp chí đăng tải
Châu Đình Linh	2017	Đo lường hiệu quả ngân hàng bằng mô hình DEA với đầu ra không mong muốn: trường hợp của nhóm ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam	Tạp chí Ngân Hàng số 13, tháng 7/2017
Châu Đình Linh	2017	Đo lường hiệu quả ngân hàng của nhóm ngân hàng thương mại nhà nước bằng mô hình DEA BCC và siêu hiệu quả	Tạp chí Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương, số 496, tháng 6/2017, trang
Châu Đình Linh Nguyễn Phúc Quý Thạnh Phạm Xuân Vương	2016	Cơ hội và thách thức cho ngành ngân hàng Việt Nam trong bối cảnh hội nhập TPP	Hội thảo quốc tế Việt Nam Học lần 5 -2016_ Đồng tác giả The 5th international conference on Vietnamese Studies
Châu Đình Linh Bùi Quang Tín Nguyễn Phúc Quý Thạnh	2015	Rủi ro hệ thống và ổn định tài chính: hình thái biểu hiện tại Việt Nam và các gợi ý chính sách	Đề tài cấp ngành/đã hoàn thành
Châu Đình Linh	2015	Vấn đề nợ xấu và xử lý nợ xấu ở Việt Nam: chứng khoán hóa nợ xấu là một giải pháp đáng để xem xét.	Hội thảo quốc tế tổ chức tại Việt Nam (2015)

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 200 trang tài liệu này.

PHỤ LỤC

PHỤ LỤC A: DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU CHO ƯỚC LƯỢNG S – GMM HAI BƯỚC, PVAR VÀ PHÂN TÍCH QUAN HỆ NHÂN QUẢ GRANGER

DMUs	CE	NPLR	t	DMUs	CE	NPLR
2007	ABB	0.7635640	2%	2007	MBB	0.9486630	1.0126%
2008	ABB	0.8577130	1.20%	2008	MBB	1.0000000	2.58979%
2009	ABB	0.9247272	3.00%	2009	MBB	1.0000000	1.728%
2010	ABB	1.0000000	1.40%	2010	MBB	1.0000000	1.354%
2011	ABB	0.0494155	2.79%	2011	MBB	1.0000000	1.613%
2012	ABB	1.0000000	2.83%	2012	MBB	1.0000000	1.8558%
2013	ABB	0.1681610	7.63%	2013	MBB	1.0000000	2.4589%
2014	ABB	0.4191245	4.50%	2014	MBB	1.0000000	2.7570%
2007	ACB	1.0000000	0.08%	2007	MDB	1.0000000	0.08%
2008	ACB	1.0000000	0.89%	2008	MDB	0.6311600	0.80%
2009	ACB	1.0000000	0.41%	2009	MDB	1.0000000	2.937%
2010	ACB	1.0000000	0.34%	2010	MDB	1.0000000	1.262%
2011	ACB	0.6488680	0.89%	2011	MDB	1.0000000	2.081%
2012	ACB	0.4818503	2.50%	2012	MDB	1.0000000	3.464%
2013	ACB	0.6764223	3.0254%	2013	MDB	1.0000000	2.647%
2014	ACB	0.6859228	2.178%	2014	MDB	1.0000000	5.099%
2007	AGR	1.0000000	2.50%	2007	MHB	1.0000000	4.70%
2008	AGR	1.0000000	2.70%	2008	MHB	0.5437140	2.91%
2009	AGR	1.0000000	3.97%	2009	MHB	0.3729989	2.029%
2010	AGR	1.0000000	3.75%	2010	MHB	0.4922483	1.936%
2011	AGR	1.0000000	6.10%	2011	MHB	0.0199167	2.49%
2012	AGR	1.0000000	7%	2012	MHB	0.5803653	2.999%
2013	AGR	1.0000000	6%	2013	MHB	-	-
2014	AGR	1.0000000	5.054%	2014	MHB	-	-
2007	BAN	1.0000000	0.44%	2007	MSB	0.5583760	2.084%
2008	BAN	0.4674850	1.24%	2008	MSB	0.9138070	1.49%
2009	BAN	1.0000000	3.475%	2009	MSB	0.8173992	2.10%
2010	BAN	1.0000000	4.066%	2010	MSB	1.0000000	0.99%
2011	BAN	0.3802091	2.70%	2011	MSB	0.7850163	2.27%
2012	BAN	0.4671421	1.892%	2012	MSB	0.5237623	2.65%
2013	BAN	0.3132841	4.108%	2013	MSB	0.5474216	2.71%
2014	BAN	0.7520177	3.80%	2014	MSB	0.3404589	5.16%
2007	BID	1.0000000	3.98%	2007	NAB	0.2715550	1.64%
2008	BID	1.0000000	4.02%	2008	NAB	0.6319810	2.56%
2009	BID	1.0000000	3.08%	2009	NAB	0.4691253	1.71%

2010

BID	1.0000000	3.49%	2010	NAB	0.7772392	2.18%
2011	BID	1.0000000	2.96%	2011	NAB	0.1939908	2.84%
2012	BID	1.0000000	2.90%	2012	NAB	0.4440998	2.476%
2013	BID	1.0000000	2.37%	2013	NAB	0.7606222	1.477%
2014	BID	1.0000000	2.03%	2014	NAB	0.3546374	1.47%
2007	BVB	-	-	2007	NAV	1.0000000	1.163%
2008	BVB	-	-	2008	NAV	1.0000000	2.906%
2009	BVB	1.0000000	0%	2009	NAV	0.4497032	2.452%
2010	BVB	1.0000000	0.0083%	2010	NAV	0.6180374	2.239%
2011	BVB	0.2167442	4.5674%	2011	NAV	0.1198277	2.9163%
2012	BVB	1.0000000	5.94%	2012	NAV	0.5359259	5.6396%
2013	BVB	1.0000000	2.05%	2013	NAV	0.2858563	6.0673%
2014	BVB	-	-	2014	NAV	0.4010008	2.5246%
2007	CTG	1.0000000	2.30%	2007	OCB	0.6770010	1.50%
2008	CTG	0.4734450	1.81%	2008	OCB	1.0000000	2.87%
2009	CTG	1.0000000	0.6133%	2009	OCB	0.6947931	2.60%
2010	CTG	1.0000000	0.657%	2010	OCB	0.8858482	2.05%
2011	CTG	1.0000000	0.7511%	2011	OCB	0.0813538	3.00%
2012	CTG	1.0000000	1.467%	2012	OCB	1.0000000	2.46%
2013	CTG	1.0000000	1.002%	2013	OCB	0.3129482	4.00%
2014	CTG	1.0000000	1.115%	2014	OCB	0.9043439	3.93%
2007	DAI			2007	OEB	1.0000000	0.09%
2008	DAI	0.4446330	0.58%	2008	OEB	1.0000000	1.44%
2009	DAI	1.0000000	0.45%	2009	OEB	1.0000000	1.61%
2010	DAI	1.0000000	1.02%	2010	OEB	1.0000000	1.671%
2011	DAI	0.1837675	1%	2011	OEB	0.0311885	2.08%
2012	DAI	0.4693950	4.40%	2012	OEB	0.8580190	3.52%
2013	DAI	-	-	2013	OEB	0.2759055	4.038%
2014	DAI	-	-	2014	OEB	-	-
2007	EAB	1.0000000	0.50%	2007	PGB	1.0000000	1.39%
2008	EAB	1.0000000	2.55%	2008	PGB	0.1901250	1.42%
2009	EAB	0.9789835	1.33%	2009	PGB	0.7245158	1.225%
2010	EAB	1.0000000	1.599%	2010	PGB	1.0000000	1.418%
2011	EAB	0.0284679	1.686%	2011	PGB	0.1373474	2.0557%
2012	EAB	1.0000000	3.955%	2012	PGB	1.0000000	8.437%
2013	EAB	0.7739091	3.999%	2013	PGB	0.5639381	2.98%
2014	EAB	0.8554173	3.76%	2014	PGB	1.0000000	2.485%
2007	EIB	1.0000000	0.875%	2007	SCB	0.8027920	0.34%
2008	EIB	1.0000000	4.71%	2008	SCB	0.7444170	0.58%
2009	EIB	1.0000000	1.834%	2009	SCB	0.3964878	1.28%

2010

EIB	1.0000000	1.4203%	2010	SCB	1.0000000	11.40%
2011	EIB	0.6690060	1.6110%	2011	SCB	1.0000000	7.25%
2012	EIB	0.4421863	1.318%	2012	SCB	0.4179819	7.22%
2013	EIB	0.7474200	1.982%	2013	SCB	0.3181643	1.61%
2014	EIB	1.0000000	2.46%	2014	SCB	0.2780826	0.49%
2007	HAB	0.1801560	2.49%	2007	SEA	0.5853320	0.30%
2008	HAB	0.7962190	2.84%	2008	SEA	0.3325640	2.14%
2009	HAB	0.3704940	3.749%	2009	SEA	0.8396926	1.88%
2010	HAB	0.9069683	15.20%	2010	SEA	1.0000000	2.14%
2011	HAB	0.0304201	16.70%	2011	SEA	0.0303166	2.75%
2012	HAB	-	-	2012	SEA	0.2142880	2.97%
2013	HAB	-	-	2013	SEA	0.3698310	6.2964%
2014	HAB	-	-	2014	SEA	0.3313223	5.119%
2007	HDB	1.0000000	0.313%	2007	SGB	0.7849890	0.422%
2008	HDB	0.7987110	1.926%	2008	SGB	1.0000000	0.691%
2009	HDB	0.6933086	0.92%	2009	SGB	0.5185781	1.7813%
2010	HDB	0.5804079	0.831%	2010	SGB	1.0000000	1.912%
2011	HDB	0.0396085	2.107%	2011	SGB	0.1409011	4.75%
2012	HDB	1.0000000	2.40%	2012	SGB	0.8602340	5%
2013	HDB	1.0000000	3.672%	2013	SGB	1.0000000	2.242%
2014	HDB	0.5557309	2.271%	2014	SGB	0.8649498	2.081%
2007	KLB	0.7815620	1.660%	2007	SHB	1.0000000	0.50%
2008	KLB	0.5447000	1.660%	2008	SHB	1.0000000	1.89%
2009	KLB	1.0000000	1.166%	2009	SHB	1.0000000	2.79%
2010	KLB	0.7332774	1.1088%	2010	SHB	1.0000000	1.40%
2011	KLB	0.1763023	2.7732%	2011	SHB	0.1344849	2.23%
2012	KLB	0.5368222	2.9257%	2012	SHB	0.9575137	8.83%
2013	KLB	0.1993682	2.4711%	2013	SHB	0.8487360	5.67%
2014	KLB	1.0000000	1.953%	2014	SHB	0.8293386	2.03%
2007	LVP	-	-	2007	STB	1.0000000	0.23%
2008	LVP	1.0000000	0%	2008	STB	0.6163870	0.5953%
2009	LVP	1.0000000	0.2849%	2009	STB	0.8913686	0.64%
2010	LVP	1.0000000	0.4177%	2010	STB	0.9935089	0.5389%
2011	LVP	1.0000000	2.1364%	2011	STB	0.6871279	0.5750%
2012	LVP	1.0000000	2.710%	2012	STB	0.8563068	2.0482%
2013	LVP	0.7391571	2.48%	2013	STB	0.8324602	1.46%
2014	LVP	1.0000000	1.23%	2014	STB	0.8747498	1.1893%
2007	VIB	1.0000000	1.25%	2007	TCB	1.0000000	1.40%
2008	VIB	0.6242730	1.844%	2008	TCB	1.0000000	2.52%
2009	VIB	0.6322054	1.27%	2009	TCB	1.0000000	2.49%

2010

VIB	0.8427988	1.59%	2010	TCB	1.0000000	2.29%
2011	VIB	0.5704230	2.69%	2011	TCB	1.0000000	2.82%
2012	VIB	0.7021493	2.62%	2012	TCB	0.8610214	2.69%
2013	VIB	1.0000000	2.82%	2013	TCB	1.0000000	3.65%
2014	VIB	1.0000000	2.51%	2014	TCB	0.7637883	2.38%
2007	VPB	0.9491480	0.50%	2007	TPB	-	-
2008	VPB	0.8348860	3.41%	2008	TPB	1.0000000	0%
2009	VPB	0.6736491	1.65%	2009	TPB	1.0000000	0%
2010	VPB	0.9409225	1.20%	2010	TPB	1.0000000	0.0183%
2011	VPB	0.6881910	1.82%	2011	TPB	1.0000000	2.6677%
2012	VPB	0.6453585	2.72%	2012	TPB	1.0000000	3.6625%
2013	VPB	0.6966113	2.81%	2013	TPB	1.0000000	2.3252%
2014	VPB	0.6685851	2.54%	2014	TPB	1.0000000	1.2169%
2007	PVCombank	1.0000000	1.065%	2007	VAB	0.6655560	0.75%
2008	Pvcombank	1.0000000	2.301%	2008	VAB	0.8769140	1.80%
2009	Pvcombank	1.0000000	2.0934%	2009	VAB	1.0000000	1.31%
2010	Pvcombank	0.8195899	1.008%	2010	VAB	1.0000000	2.52%
2011	Pvcombank	0.1675361	1.3018%	2011	VAB	0.0911184	2.56%
2012	Pvcombank	0.7061812	7.257%	2012	VAB	1.0000000	4.65%
2013	Pvcombank	1.0000000	5.06%	2013	VAB	0.3356932	2.88%
2014	Pvcombank	1.0000000	2.67%	2014	VAB	0.7320911	2.33%
2007	PNB	0.6911710	4.112%	2007	VCB	1.0000000	3.29360%
2008	PNB	0.7337580	2.309%	2008	VCB	1.0000000	4.6120%
2009	PNB	0.5558095	2.33%	2009	VCB	1.0000000	2.4704%
2010	PNB	1.0000000	1.845%	2010	VCB	1.0000000	2.8310%
2011	PNB	0.0114706	2.323%	2011	VCB	1.0000000	2.0330%
2012	PNB	0.3254334	45.60%	2012	VCB	1.0000000	2.4033%
2013	PNB	0.3178778	55.31%	2013	VCB	1.0000000	2.7250%
2014	PNB	-	-	2014	VCB	1.0000000	2.3070%
2007	NSB	-	-	2007	TRU	1.0000000	0.11%
2008	NSB	-	-	2008	TRU	1.0000000	0.12%
2009	NSB	-	-	2009	TRU	1.0000000	3%
2010	NSB	-	-	2010	TRU	0.8286024	2.19%
2011	NSB	0.0394245	0.637%	2011	TRU	0.0500342	3.66%
2012	NSB	0.6111177	5.661%	2012	TRU	-	-
2013	NSB	0.1204541	2.320%	2013	TRU	-	-
2014	NSB	0.4916490	2.2725%	2014	TRU	-	-