Sự Kết Hợp Giữa Một Số Yếu Tố Nguy Cơ Và Tình Trạng Rlchlpm

Đối tượng RLCHLPM

SƠ ĐỒ NGHIÊN CỨU

Phân bổ ngẫu nhiên

Nhóm can thiệp (60 đối tượng)

Thu thập số liệu:

- TT chung

- Nhân trắc

- KP, LTTT

- HA

- CT, TG, LDL_C, HDL_C

Nhóm đối chứng (60 đối tượng)

Nhóm can thiệp

- Uống viên tỏi- folate (200mg tỏi, 100mcg acid folic/v) 4v/ngày x 3 tháng

Nhóm đối chứng:

- Uống viên placebo 4v/ngày x 3 tháng

Can thiệp (3 tháng)

Thu thập số liệu:

- Nhân trắc

- KP, LTTT

- HA

- CT, TG, LDL_C, HDL_C

Nhóm can thiệp (55 đối tượng)

Nhóm đối chứng (56 đối tượng)

Đánh giá kết quả

Hiệu quả

của nhóm can thiệp

So sánh

Hiệu quả

của nhóm đối chứng

Công tác giám sát:

Giám sát việc sử dụng thuốc: hàng tuần nghiên cứu viên gửi và thu phiếu theo dõi, ghi chép lại tình hình sức khỏe chung, tác dụng phụ, số viên thuốc sử dụng (theo mẫu phiếu định sẵn). Nghiên cứu viên cũng gặp ngẫu nhiên và phỏng vấn trực tiếp việc sử dụng thuốc của một số đối tượng.

2.2.3. Phân tích số liệu:

Chỉ những số liệu thu thập được từ những đối tượng sử dụng 85% số viên thuốc được phát trở lên (tương đương 255 viên) và có đầy đủ số liệu tại hai thời điểm trước và sau can thiệp mới được đưa vào tính toán đánh giá hiệu quả của can thiệp.

Số liệu thu thập bằng phương pháp “Hỏi ghi khẩu phần 24 giờ qua”, được làm sạch, quy đổi, phân tích thành phần các chất dinh dưỡng bằng việc sử dụng “Bảng thành phần thức ăn Việt Nam 2007”.

Toàn bộ số liệu được nạp vào phần mềm EPI data, sau đó số liệu được chuyển sang SPSS 10.0 để xử lý. Số liệu nhân trắc được kiểm định phân bố chuẩn qua phần kiểm định chạy trên phần mềm SPSS. Các phép tính trung bình, trung vị, độ lệch chuẩn sẽ được thực hiện. Các Test thống kê: t test, t ghép cặp được dùng để so sánh 2 biến liên tục có phân bố chuẩn, của 2 nhóm trước và sau can thiệp. Mann-Whiney test và Wilconxon Test được sử dụng để so sánh hai biến số liên tục không phân bố chuẩn của hai nhóm hoặc một nhóm ở thời điểm trước và sau can thiệp. Test khi bình phương hoặc Mc-Nemar test dùng để so sánh hai tỷ lệ của hai nhóm hoặc một nhóm vào các thời điểm trước và sau can thiệp.

2.3. ĐạO ĐứC NGHIÊN CứU

Nghiên cứu tiến hành sau khi được Hội đồng khoa học và Hội đồng Y đức của Viện Dinh dưỡng thông qua. Các đối tượng đều được thông báo và giải thích về mục đích và những nội dung sẽ tiến hành trong nghiên cứu. Những đối tượng không đồng ý tham

gia nghiên cứu đều được chấp nhận. Đối tượng chấp nhận tham gia nghiên cứu được mời ký vào bản cam kết.

Các số liệu về sức khỏe riêng của đối tượng được giữ bí mật. Khi công bố kết quả về khoa học cũng không nêu tên cụ thể từng đối tượng.

Toàn bộ mẫu máu được thu thập và xét nghiệm bởi đội ngũ kỹ thuật viên và xét nghiệm viên có trình độ chuyên môn sâu, giàu kinh nghiệm của Công ty Công nghệ và Xét nghiệm Y học Bệnh viện MEDLATEC, cùng hệ thống máy móc trang thiết bị xét nghiệm được công nhận đáp ứng yêu cầu về quy trình kỹ thuật và quản lý chất lượng xét nghiệm y học ngoại kiểm hàng năm.

Trong thời gian tiến hành can thiệp, các đối tượng ở nhóm đối chứng đều được theo dõi liên tục để phát hiện các thay đổi bất thường. Khi kết thúc nghiên cứu, toàn bộ đối tượng của nhóm chứng được phát một cơ số viên tỏi-folate tương tự nhóm can thiệp.

2.4. KHó KHĂN, HạN CHế Và CáCH KHắC PHụC

 Do nhóm chứng trong giai đoạn I được chọn từ quần thể, do đó đòi hỏi chi phí tốn kém hơn và mất nhiều thời gian hơn, khó tiếp cận hơn. Rất dễ gặp phải sai số chọn, xảy ra trường hợp những đối tượng đồng ý tham gia nghiên cứu có thể khác với những người không tham gia nghiên cứu về mức độ phơi nhiễm với yếu tố nguy cơ của RLCHLPM. Để khắc phục khó khăn này, nhóm nghiên cứu đã cố gắng tìm kiếm kinh phí từ nhiều nguồn khác nhau, chú trọng công tác vận động đối tượng tham gia nghiên cứu thông qua mạng lưới cộng tác viên ở địa bàn nghiên cứu.

 Việc thu thập các thông tin như thói quen ăn uống, khẩu phần ăn, luyện tập thể thao, thói quen sinh hoạt dùng trong nghiên cứu bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp đối tượng nghiên cứu, khó tránh khỏi sai số nhớ lại. Để khắc phục hạn chế này, nhóm nghiên cứu đã chọn lựa, cử những cán bộ có kinh nghiệm, được tập huấn kỹ

năng khai thác thông tin, thử nghiệm, bàn bạc, chỉnh sửa bộ câu hỏi theo đúng trình tự, áp dụng phương pháp hỏi ghi khẩu phần 24 giờ qua trong 3 ngày để hạn chế tối đa sai số. Các chỉ số như HA hay dao động, đo nhiều lần để lấy giá trị trung bình.

 Hiệu quả của can thiệp hoàn toàn phụ thuộc vào việc tuân thủ can thiệp của đối tượng nghiên cứu. Do vậy, trong suốt quá trình nghiên cứu ngay từ khâu lên kế hoạch triển khai rồi tổ chức triển khai can thiệp, luôn được nhóm nghiên cứu viên giàu kinh nghiệm xem xét cân nhắc kỹ càng từng chi tiết, sao cho đạt hiệu quả nhất. Công tác huấn luyện các cộng tác viên tham gia vào nghiên cứu cũng như công tác giám sát trong suốt thời gian tiến hành nghiên cứu đã luôn được chú trọng.

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ

3.1. Sự kết hợp giữa một số yếu tố nguy cơ và tình trạng RLCHLPM

3.1.1 Đặc điểm hai nhóm nghiên cứu

Bảng 3.1: Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu

		n	%	n	%
Nhóm tuổi (năm)	30-39	15	10,0	15	10,0
	40-49	35	23,3	35	23,3	>0,05
	50-59	50	33,3	50	33,3
	60-69	50	33,3	50	33,3
Giới	Nam	49	32,7	49	32,7
	Nữ	101	67,3	101	67,3	>0,05
Mức độ	Nhẹ	93	62,0	87	58,0
hoạt động	Trung bình	43	28,7	57	38,0	>0,05
nghề nghiệp	Nặng	14	9,3	6	4,0
Trình độ học vấn	Cấp 1	9	6,0	6	4,0
	Cấp 2	47	31,3	25	16,7	<0,01
	Cấp 3	65	43,3	71	47,3
	TC/CĐ/ĐH	29	19,3	48	32,0

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 143 trang tài liệu này.

Đặc điểm Nhóm bệnh (n=150

Nhóm chứng (n=150)

Mức YN

( p, 2test)

Bảng 3.1 cho thấy có sự tương đồng về tuổi, giới tính và nghề nghiệp giữa hai nhóm. Trong từng nhóm số lượng nữ giới nhiều gấp đôi nam giới.

Bảng 3.1 còn cho thấy sự khác biệt về trình độ học vấn giữa nhóm chứng và nhóm bệnh với p<0,01; trong đó số đối tượng có học vấn cao (trung cấp/cao đẳng/đại học) ở nhóm chứng (32%) cao hơn so với nhóm bệnh (19,3%), ngược lại số đối tượng tốt nghiệp cấp 2 ở nhóm bệnh (31,3%) cao hơn nhóm chứng (16,7%).

3.1.2. Rối loạn chuyển hóa lipid máu và một số yếu tố nguy cơ

Bảng 3.2: Mối nguy cơ của thừa cân, béo bụng, % mỡ cơ thể và RLCHLPM

Nhóm bệnh	Nhóm chứng	OR	p
n (%)	n (%)	(CI.95%)	(χ 2test)
Tình trạng thừa cân: Có	89 (59,3)	65 ( 43,3)	1,9(1,2-3,0)	<0,01
Không	61 (40,7)	85 (56,7)	-
Tình trạng béo bụng Có	98 (65,3)	34 (22,7)	6,4(3,9-10,7)	<0,001
Không	52 (34,7)	116 (77,3)	-
% mỡ cơ thể cao Có	85 (56,7 )	51 (34,0)	2,5(1,6-4,1)	<0,001
Không	65 (43,3)	99 (66,0 )	-

Bảng 3.2 cho thấy thừa cân, béo bụng, % mỡ cơ thể cao, là những yếu tố nguy cơ liên quan với tình trạng RLCHLPM. Khi bị thừa cân, nguy cơ mắc RLCHLPM sẽ tăng lên 1,9 lần (p<0,01), nguy cơ này tăng 6,4 lần (p<0,001) khi bị béo bụng và tăng 2,5 lần (p<0,001) khi có % mỡ cơ thể cao.

Bảng 3.3: Sự kết hợp giữa một số thói quen sinh hoạt và RLCHLPM

Nhóm bệnh	Nhóm chứng	OR	p
	n (%)	n (%)	(CI.95%)	( χ 2 test)
Thói quen hút thuốc
- Hút thường xuyên	17 (11,3)	11 (7,3)	1,6 (0,7-3,6)	>0,05
<20điếu	2 (1,3)	6 (4,0)	0,4(0,7-1,8)	>0,05
≥20 điếu	15 (10,0)	5 (3,3)	3,1 (1,2-8,9)	<0,05
- Hút không thường xuyên	14 (9,3)	15 (10,0)	1 (0,5-2,1)	>0,05
- Không hút	119 (79,3)	124 (82,7)	-
Thói quen uống rượu bia
- Lạm dụng	3 (2,0)	4 (2,7)	0,7 (0,2-3,5)	>0,05
- Uống >3 lần/tuần
<1 đơn vị/ngày	10 (6,8)	16 (10,6)	0,6 (0,3-1,5)	>0,05
1đơn vị /ngày	11 (7,4)	10 (6,7)	1,1 (0,4-2,8)	>0,05
- Uống <3 lần/tuần	81 (54,7)	78 (52,0)	1,0 (0,6-1,7)	>0,05
- Không uống	43 (29,1)	42 (28,0)	-
Thói quen luyện tập thể thao
- Không tập	45 (30,2)	38 (25,3)	1,3(0,8-2,2)	>0,05
- Không thường xuyên	38 (25,5)	40 (26,7)	1(0,6-1,8)	>0,05
- Thường xuyên	66 (44,3)	72 (48,0)	-

Kết quả bảng 3.3 cho thấy việc hút thuốc lá thường xuyên trên 20 điếu/ngày sẽ làm tăng nguy cơ RLCHLPM lên gấp 3,1 lần(p<0,05).

Bảng 3.4: Sự kết hợp giữa khẩu phần ăn và RLCHLPM

Nhóm bệnh

Nhóm chứng	OR	p
n (%) n (%) (KTC_95%)					(χ2 test)
Năng lượng từ lipid
≥ 20%		13 (8,7)	24 (16,0)	0,5(0,2-1,0)	>0,05
< 20%		137 (91,3)	126 (84,0)	-
Choleterol khẩu phần
	≥ 200mg	15 (10,0)	14 (9,3)	1,1(0,5-2,3)	>0,05
	<200mg	135 (90,0)	136 (90,7)	-
SFA
	≥ 7%	35 (23,3)	15 (10,0)	2,7(1,4-5,3)	<0,01
	< 7%	115 (76,7)	135 (91,0)	-
MUFA
<10%		146 (97,3)	143 (95,3)	1,8(0,5-6,2)	>0,05
≥ 10%		4 (2,7)	7 (4,7)	-
PUFA
		< 10%	147 (98,0)	143 (95,2)	2,4(0,6-9,5)	>0,05
		≥ 10%	3 (2,0)	7 (4,7)	-
Chất xơ
		<20g	136 (80,3)	23 (82,0)	2,1(1,1-4,3)	<0,05
		≥ 20g	14 (9,3)	27(18,0)	-

Xem tất cả 143 trang.

Ngày đăng: 04/11/2022